Ai là người phát minh ra giấy

Bình luận

Người gửi / điện thoại

Viện Công nghiệp Giấy và Xenluylô

Sự phát minh ra giấy viết là một sự kiện lớn trong lịch sử loài người. Từ khi có giấy, sự kế thừa và truyền bá kiến thức tiến vào thời đại hoàn toàn mới. Thái Luân là người đầu tiên phát minh ra giấy viết cho nhân loại, là người đổi mới kỹ thuật làm giấy quan trọng.

Người đầu tiên phát minh ra giấy viết cho thế giới

Phát minh vĩ đại của Thái Luân – người đầu tiên phát minh ra giấy viết

Hình mẫu bước đầu của giấy xuất hiện vào năm 100 trước công nguyên. Theo sử sách ghi chép, nhà Hán Trung Quốc xuất hiện một loại giấy làm bằng bông tơ, vì công nghệ làm giấy này phức tạp và giá đắt, nên loại giấy này chưa được sử dụng thực tế. Thái Luân đã thay đổi triệt để cục diện này.

Thái Luân chế giấy bằng cách lấy bên trong vỏ thân cây dâu tằm và xơ cây tre đem trộn với nước rồi giã nát với dụng cụ bằng gỗ, xong ông đổ hỗn hợp lên tấm vải căng phẳng và trải mỏng rồi để ráo nước. Khi đã khô, Thái Luân khám phá ra rằng có thể viết lên dễ dàng mà lại nhẹ nhàng. Thái Luân cũng đã thử các loại vỏ cây, cây gai dầu, lụa, và thậm chí lưới đánh cá, nhưng các công thức chính xác đã bị thất truyền.

Tuy nhiên, một phát hiện gần đây vào năm 2006, cho rằng quân đội Trung Quốc có thể đã sử dụng giấy trước Thái Luân hơn 100 năm. Điều này có nghĩa là Thái Luân đã góp phần cải tiến quy trình sản xuất giấy chứ không phải là người đã phát minh ra giấy viết. Mẫu giấy đầu tiên được tìm thấy ở tỉnh Cam Túc và trên đó có vẽ một bản đồ, có niên đại từ 179-41 TCN.

Trong thế kỷ thứ 5, Phạm Diệp đã tường thuật lại trong sách Hậu Hán thư:

“Từ xưa người ta đã dùng thanh tre để viết, được cột lại với nhau. Cũng có một loại giấy làm từ phế phẩm của tơ lụa. Nhưng tơ lụa quá đắt còn các thanh tre thì quá nặng nên không sử dụng thích hợp. Vì thế Thái Luân nghĩ ra kế làm giấy từ các vỏ thân cây, sợi thân cây, từ cây gai dầu cũng như từ vải và lưới đánh cá cũ. Năm 105 sau Công nguyên ông tâu lên Hoàng thượng và được ngài khen thưởng cho tài năng của ông. Từ đấy giấy trở nên thông dụng và trong cả vương quốc mọi người đều gọi đó là giấy của quý nhân Thái”.

Tiểu sử người đầu tiên phát minh ra giấy viết

Thái Luân sinh vào nãm 61 công nguyên, là nhà khoa học thời nhà Hán Trung Quốc. Thái Luân xuất thân trong một gia đình nông dân, năm 15 tuổi được chọn làm tùy tùng của vua, từng làm quan văn cấp cao trong thời gian dài. Lúc đó, Thái Luân nhìn thấy mọi ngýời viết chữ không tiện lắm, thẻ tre và ván quá nặng, tơ lụa quá đắt, giấy bông tơ không thể sản xuất nhiều và đều có khiếm khuyết bất cập. Thái Luân bèn bắt đầu nghiên cứu biện pháp cải tiến kỹ thuật làm giấy.

Thái Luân từng phụ trách công tác hiệu đính sách trong hoàng cung, hiệu đính xong, phải chép bản sao cho các quan chức địa phương, như vậy cần nhiều giấy. Nhu cầu của xã hội thúc đẩy sản xuất, sự tích lũy không ngừng của thực tiễn sản xuất lại khiến kỹ thuật và trình độ làm giấy không ngừng được nâng cao. Chính vì Thái Luân ra sức thức đẩy, kỹ thuật làm giấy của Trung Quốc ngày càng được hoàn thiện..”.

Tranh vẽ Thái Luân, tranh vẽ thế kỷ 18

Trong khi đó, sách Bách Việt Tiên Hiền Chí viết về Thái Luân chi tiết hơn:

“Thái Luân tự là Kính Trọng, người ở Quế Dương, cuối niên hiệu Vĩnh Bình, làm cấp sự quan dịch, một chức quan nhỏ, chờ chực khi có việc, nhà vua sai khiến. Ðến niên hiệu Kiến Sở làm tiểu hoàng môn, coi việc canh gác cửa cho nhà vua. Hòa đế lên ngôi, được thãng làm trung thường thị, ra vào trong triều, hầu cận bên vua để bảo vệ, giúp đỡ, góp ý luận bàn, mưu tính.

Luân học rộng, hiểu biết cao sâu, tính tình đôn hậu, việc làm thận trọng, thành thật tận tâm. Những khi phạm điều sai lầm, nghiêm chỉnh tự mình sửa đổi, cho đến trở nên chính đáng. Mỗi khi tắm gội, đóng cửa cài then, tạ từ không tiếp khách. Tắm xong, ra ngoài đồng nội phõi nắng hóng gió.

Sau này Thái Luân được thăng làm thượng phương lệnh. Năm Vĩnh Nguyên thứ 9, được giao trọng trách coi việc rèn bí kiếm cùng các loại khí giới khác. Bí kiếm là loại kiếm báu, rất sắc bén, được coi là kiếm thần của nhà Hán. Cách rèn khí giới của Luân, không thứ nào không bền và sắc, làm thành phương pháp cho đời sau noi theo.

Luân lại còn là người đầu tiên phát minh ra giấy viết. Vốn xưa chưa có giấy, viết chữ lên thẻ tre hoặc lụa viền trắng. Lụa đắt tiền, thẻ tre nặng, cả hai đều không tiện dụng. Luân bèn nghĩ ra cách lấy vỏ cây, đay gai, vải nát, lưới cá rách mà chế ra giấy. Như vậy vừa đỡ tốn kém, vừa nhẹ, tiện dùng cho tất cả mọi hạng người giàu cũng như nghèo. Thiên hạ ai cũng cảm phục, gọi Luân là Thái Hầu Chỉ, nghĩa là tước hầu họ Thái làm ra giấy để viết chữ.

Phát minh về giấy viết phát triển toàn thế giới

Phát minh giấy kéo theo sự phát triển về nghề in

Thuật làm giấy do tiên hiền Bách Việt Thái Luân sáng chế, được truyền sang Ấn Ðộ và từ đấy lan rộng sang khắp vùng Trung Á. Vào năm 751, xảy ra cuộc chiến giữa nhà Ðường (Trung Hoa) và các Vương Quốc Ả Rập. Trong trận chiến này, do tướng Cao Tiên Tri thống lãnh, Tầu thua. Trong số tù binh bị Ả Rập (người Tầu gọi là Ðại Thực Quốc) bắt, có thợ làm giấy. Năm 793 Iraq có xưởng làm giấy và từ đó lan ra khắp các nước láng giềng. Nãm 900 đến Ai Cập. Sang năm 1100 truyền đến Marocco và các xứ Phi Châu. Vào năm 1150, người Ả Rập vựợt biển qua Tây Ban Nha và xây xưởng làm giấy đầu tiên trên lục địa Âu châu.

Ðến năm 1189, xưởng làm giấy đầu tiên được dựng lên tại Pháp và từ cửa ngõ này, kỹ thuật làm giấy nở rộ khắp các châu lục.

Nhờ Thái Luân – người đầu tiên phát minh ra giấy viết, sự nghiệp phát triển công nghiệp của loài người đã được nâng lên tầm cao mới.

Mỗi khoảnh khắc đầu tiên đều mang lại những cảm xúc đặc biệt – hãy chia sẻ câu chuyện ý nghĩa của bạn với TCNShop – đơn vị đầu tiên mang iPhone Xs Plus về Việt Nam.

Ngày nay những sản phẩm được làm từ giấy đang rất phổ biến trong mọi hoạt động của cuộc sống. Nhưng có mấy ai biết được giấy có từ đâu không? Và lịch sử hình thành phát triển ra sao?

Nguồn gốc ra đời và lịch sử của giấy

Trước đó, khi mà chưa có giấy, để ghi chép các sự kiện thì con người sử dụng hình vẽ khắc trong các hang động, các tấm đất sét. Sau đó con người sử dụng da để lưu trữ, rồi sử dụng giấy cối và ghi lên các thanh tre. Vậy thì giấy đã xuất hiện như thế nào để đến giờ trở thành thứ không thể thiếu trong cuộc sống?

Giấy về cơ bản là một dạng vật liệu được làm từ chất xơ. Độ dày của chúng chỉ dày từ vài trăm mm cho đến vài cm, có nguồn gốc từ thực vật. Bằng lực liên kết hydro, giấy được tạo ra mà không cần đến chất kết dính nào khác.

Người phát minh ra giấy được cho là Thái Luân – một thái giám Trung Quốc vào thế kỷ thứ 1, khoảng năm 105 sau công nguyên, dưới triều Hán.

Dâng các mẫu giấy này lên cho vua thời đó nên Thái Luân được phong quý tước quý tộc và chức quan trong triều đình. Nhưng không hiểu sao sau đó ông bị quan triều đình hợp mưu gây rắc rối nên bị nhà vua ghét bỏ. Cuối cùng, Thái Luân tắm rửa sạch sẽ, mặc áo quần thât đẹp, uống thuốc độc rồi lên giường nằm.

Giấy được làm ra như thế nào?

Nguyên liệu chính là từ các sợi bên trong của vỏ cây dâu (dâu tằm), cây cần sa, cây Thụy Hương. Đến thế kỷ 19, xuất hiện tình trạng thiếu bông khiến con người phải tìm ra vật liệu thay thế là gỗ. Con người về sau nhận thấy gỗ là chất liệu tốt nhất để làm gỗ. Nhưng gỗ liệu có thể tồn tại mãi không khi mà tài nguyên rừng chỉ có giới hạn. Chính vì thế mà con người tìm ra phương pháp tái chế lại giấy. Và công nghệ giấy kraft chính là kĩ thuật tái chế giấy hiện đại và thông dụng nhất hiện nay.

Các nguyên liệu để làm giấy được cắt vụn và giã nhỏ trộn với nước thành bột lỏng. Sau đó hỗn hợp được múc ra một cái rây nổi trên mặt nước. Lưới ở dưới đáy rây được gắn vào khung. Mỗi tờ giấy dược múc ra và làm khô trong rây. Vì thế cần phải có rất nhiều rây. Kĩ thuật này đã được lan truyền đến người Thái Lan vào khoảng năm 300.

Khoảng năm 600 thì kĩ thuật này được cải tiến khi được sử dụng rây múc lan truyền ở Triều Tiên và sau đó là Nhật Bản. Và kĩ thuật này vẫn còn được sử dụng cho đến ngày nay.

Ở Nhật Bản, họ cải tiến thêm bằng cách pha vào bột của sợi giấy nhựa từ rễ của cây bụp mì. Các sợi được phát tán đều hơn và không bị vón cục. Loại giấy này được gọi là giấy Nhật (Washi).

Ở châu Âu sau này giấy được ép từng chồng, giữa hai tờ giấy có lót một tấm vải hay nỉ (phớt). Qua đó mà quá trình làm khô giấy được tăng nhanh hơn và giấy được nén chặt lại.

Ngay từ thế kỷ thứ 2, khăn tay bằng giấy đã có ở Trung Quốc. Tờ báo Bắc Kinh là tờ báo giấy đầu tiên phát hành năm 363.

Thế kỷ thứ 6 bắt đầu sản xuất ra giấy vệ sinh từ giấy rơm rạ rẻ tiền nhất.

Với sự mở rộng của Con đường tơ lụa, Trung Quốc đã sản xuất giấy truyền bá sang Việt Nam và Triều Tiên từ thế kỷ thứ 3, sang Nhật Bản vào thế kỷ thứ 4. Cuối thế kỷ thứ 7 được truyền sang các nước Ấn Độ, Nepal, Pakistan và Bangladesh.

Tiền bằng giấy bắt đầu được áp dụng ở Việt Nam bắt đầu từ năm 1396 (năm Hồng Vũ thứ 29).