Chú ý: Vị trí ưu tiên nhất để lấy mẫu xét nghiệm COVID-19 là khu vực tỵ hầu nhưng nếu làm sai kỹ thuật có thể gây kết quả âm tính giả.
Theo đó để thực hiện việc tự test nhanh COVID-19 tại nhà, người dân cần chuẩn bị một bộ kit test nhanh, đồng thời cần tham khảo kỹ các thông tin hướng dẫn đi kèm bộ test để thực hiện đúng các bước lấy mẫu, test và đọc kết quả để có kết quả chính xác.
Bước 1: Thu thập mẫu
Ở bước này, tùy theo mỗi bộ kit test khác nhau mà có thể yêu cầu việc thực hiện lấy mẫu dịch tỳ hầu hoặc dịch mũi.
Đối với các bộ kit test yêu cầu lấy mẫu dịch tỵ hầu
Thao tác lấy mẫu dịch tỵ hầu
Người được lấy mẫu có thể ngồi hoặc nằm, đầu nghiêng về sau một góc 70 độ
Người lấy mẫu cầm cán que lấy mẫu tỵ hậu (thường kèm theo bộ test) nhẹ nhàng xoay và đưa đầu bông qua lỗ mũi, đẩy dọc sàn mũi tới khoang mũi hầu cho đến khi thấy có lực cản nhẹ (sâu khoảng ½ khoảng cách từ đầu mũi đến dái tai).
Xoay que 3 lần và giữ yên 10 giây cho đầu que hấp thu tối đa mẫu phẩm; nhẹ nhàng xoay và rút que mẫu ra khỏi mũi người được lấy mẫu và cho vào ống đã chữa sẵn đệm chiết mẫu.
Đối với các bộ kit test yêu cầu lấy mẫu dịch mũi
Thao tác lấy mẫu dịch mũi
Người được lấy mẫu có thể ngồi hoặc nằm, đàu hơi nghiêng về phía sau.
Người lấy mẫu cần que lấy mẫu dịch mũi (thường kèm theo bộ kit test) nhẹ nhàng đưa đầu bông vào lỗ mũi thứ nhất cho đến khi có lực cản nhẹ và không còn nhìn thấy đầu bông (sâu khoảng 2 cm); Xoay que 3 lần và giữ yên 10 giây.
Tiếp tục xoay và ngoáy đầu bông để lau toàn bộ thành trong và cuối khoang mũi cho đến khi đầu bông ướt hoàn toàn; Chuyển đầu bông sang lỗ mũi thứ hai và lặp lại thao tác như lỗ mũi thứ nhất.
Nhẹ nhàng xoay và rút que mẫu ra rồi cho vào ống đã chứa sẵn đệm chiết mẫu.
Bước 2: Xử lý mẫu
Thao tác xử lý mẫu
Cho 10 giọt (khoảng 300 µl) đệm chiết vào ống chiết rồi đặt lên giá đỡ.
Nhúng đầu que lấy mẫu đã thực hiện lấy mẫu ở bước 1 vào ống chiết; xoay và miết đầu que vào thành và đáy ống khoảng 10 lần; Để đầu que ngâm trong dung dịch khoảng 1 phút.
Bóp cho hai thành ống ép vào đầu que, từ từ xoay que và ép đầu que khi rút que ea khỏi ống để thu được càng nhiều dung dịch càng tốt. Hủy que mẫu đã sử dụng theo quy định đối với chất thải lây
Đậy chặt ống bằng nắp nhỏ giọt (đi kèm). Giữ đầu ống thẳng đứng, miệng ống hướng lên trên; lắc qua lại theo chiều ngang phần đáy ống 10 lần để mẫu đều và đồng nhất.
Chú ý quan sát mẫu trước khi thực hiện xét nghiệm, nếu các mảng dịch này còn trong mẫu, cần lắc thể để làm tan tối đa. Tránh để dung dịch chạm tới đầu lọc của nắp nhỏ giọt trong quá trình lắc.
Bước 3: Quy trình xét nghiệm và phiên giải kết quả
Nhỏ 3 giọt (khoảng 100 µl) mẫu chiết vào ô nhận mẫu của khay thử và bắt đầu đếm thời gian.
Đọc kết quả tại thời điểm 15 phút, không sử dụng kết quả sau 20 phút.
Cách đọc kết quả:
Mẫu sẽ có kết quả dương tính khi xuất hiện 2 vạch ở cả vị trí C và T trên khay thừ.
Mẫu sẽ có kết quả âm tính khi chỉ xuất hiện 1 vạch ở vị trí C trên khay thử.
Trong trường hợp không xuất hiện vạch nào hoặc chỉ xuất hiện 1 vạch tại vị trí T trên khay thử là kết quả không hợp lệ, cần thực hiện lại xét nghiệm.
Cách đọc kết quả test nhanh
Các chuyên gia khuyến cáo, bên cạnh việc lựa chọn các bộ kit test có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, đã được cấp phép, người dân cần chú ý mỗi bộ kit test nhanh khác nhau có thể sẽ có những điều chỉnh nhất định do đó cần đọc kỹ hướng dẫn của từng bộ kit;
Cần chú ý đến thao tác lấy mẫu vì bước này vô cùng quan trọng, quyết định đến tính chính xác của việc thực hiện xét nghiệm.
Đồng thời cần chú ý các biện pháp vệ sinh, xử lý các rác thải liên quan để đảm bảo an toàn sinh học.
Test nhanh là phương pháp xét nghiệm phát hiện sự hiện diện protein đặc hiệu của virus (hay còn gọi là kháng nguyên) Covid-19 có trong mẫu dịch đường hô hấp của người bệnh (dịch tỵ hầu, dịch tiết mũi, họng). Hiện có nhiều loại test nhanh Covid-19 được phát triển góp phần đa dạng hóa các kỹ thuật xét nghiệm phát hiện sớm SARS-CoV-2.
Hầu hết các cơ sở y tế tại Việt Nam đang sử dụng phương pháp lấy dịch ở vùng tỵ hầu (test NP). Theo bác sĩ CKII Trần Thị Thanh Nga – Giám đốc Trung tâm Xét nghiệm, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, với kỹ thuật này, kỹ thuật viên khi lấy mẫu phải đưa que tăm bông qua lỗ mũi, song song với vòm miệng cho đến khi gặp lực cản hoặc tăm bông phải đạt độ sâu tương đương bằng khoảng cách từ lỗ mũi đến lỗ ngoài của tai (tương đương 8-10cm).
Chính việc lấy mẫu xét nghiệm sâu vào vùng tỵ hầu nên khách hàng sẽ cảm giác đau, thốn. Trước đây, để giảm tình trạng đau, thốn khi lấy mẫu xét nghiệm vùng tỵ hầu; Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh sử dụng loại que lấy mẫu chuyên dụng của hãng Abbott của Mỹ với kích thước nhỏ hơn, bông mềm, độ bắt dính tốt.
Và giờ đây, để khắc phục hoàn toàn tình trạng đau, thốn này; Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh chính thức nhập khẩu loại que lấy mẫu vùng mũi (test Nasal) cũng của Abbott (Mỹ).
Dịch vụ xét nghiệm Covid-19 ở BVĐK Tâm Anh có giá rất rẻ, độ chính xác cao, thời gian chờ đợi rút ngắn nhờ hàng loạt máy móc hiện đại
- Chỉ đưa vào mũi 2cm nên không đau, không thốn: Điểm đặc biệt của loại que này là kỹ thuật viên chỉ cần đưa tăm bông vào bên trong màng mũi 2cm, xoay tăm bông, giữ nguyên vị trí này trong 10 – 15 giây. Sau đó, dùng đầu tăm bông còn lại để lấy mẫu tương tự như bên lỗ mũi còn lại. Nhờ đó khách hàng không đau, không thốn và không còn sợ lấy mẫu xét nghiệm.
- Hạn chế nhiễm chéo Covid-19 khi lấy mẫu: Que lấy dịch mũi chỉ 2cm nên không đưa vào sâu như que của phương pháp lấy mẫu vùng tỵ hầu, giúp khắc phục nguy cơ ho, hắt hơi của khách hàng. Bởi với que lấy mẫu ở tỵ hầu, tăm bông được đưa vào sâu nên một số người xuất hiện các phản ứng tự nhiên như: chảy nước mắt, ho, hắt hơi. Nếu chẳng may, người đang được lấy mẫu mắc Covid-19 ho hắt hơi thì SARS-CoV-2 sẽ lan ra môi trường xung quanh, nguy hiểm cho người lấy mẫu và những người đang chờ lấy mẫu, đặc biệt là biến chủng Delta hiện đang chiếm ưu thế lây nhanh.
- Độ nhạy và độ đặc hiệu cao: Phương pháp ngoáy mũi (test Nasal) thì độ nhạy là 98.1% và độ đặc hiệu 99.8%
- Giá xét nghiệm không đổi: Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, việc test nhanh bằng cách lấy dịch mũi hay dịch tỵ hầu đều dùng bộ kit test nhanh của Mỹ – Panbio Covid-19 Ag Rapid test device. Dù loại tăm bông lấy mẫu và bộ kit test nhanh vùng mũi (test Nasal) được nhập về đắt tiền hơn so với test nhanh vùng tỵ hầu nhưng để chia sẻ trách nhiệm cùng cộng đồng và hỗ trợ khách hàng trong mùa dịch, Bệnh viện Tâm Anh vẫn thu phí dịch vụ xét nghiệm nhanh bằng phương pháp lấy mẫu ở mũi hay ở tỵ hầu đều 250.000 đồng.
Xét nghiệm nhanh bằng phương pháp ngoáy mũi ở BVĐK Tâm Anh giúp khách hàng không đau
Tất cả que lấy mẫu ở Bệnh viện Tâm Anh dù bằng test Nasal hay test NP đều sử dụng tăm bông sợi tổng hợp có trục bằng nhựa hoặc dây; chứ không sử dụng gạc hoặc gạc có chứa canxi alginat có trục bằng gỗ, vì chúng có thể chứa các chất làm bất hoạt một số vi rút và ức chế xét nghiệm PCR, làm ảnh hưởng đến độ chính xác của kết quả xét nghiệm.
- Khi chuẩn bị lấy mẫu, khách hàng tự kéo khẩu trang xuống dưới mũi, che miệng.
- Khách hàng để đầu nghiêng 70 độ.
- Kỹ thuật viên đưa que lấy mẫu vào mũi hướng theo sóng mũi cho đến khi không thấy đầu bông vào khoảng 2cm.
- Di chuyển đầu bông vào mũi 1 để lau toàn bộ thành bên trong và cuối khoang mũi 5 lần.
- Chuyển đầu bông sang lỗ mũi thứ 2 và thực hiện như lỗ mũi số 1.
- Kỹ thuật viên rút que khỏi mũi, khách hàng tự kéo lại khẩu trang lên mũi.
- Kỹ thuật viên cho que vào ống môi trường xoay tròn que 5 lần, vắt que vào thành ống môi trường, kéo que lên và bẻ ngang khất của que, vặn chặt nắp đưa vào phòng xét nghiệm.
Sau 15 – 30 phút, khách hàng sẽ có kết quả xét nghiệm nhanh. Các kháng nguyên được phát hiện khi virus SARS-CoV-2 đang nhân lên với số lượng nhất định.
BVĐK Tâm Anh phân luồng cho khách đến sàng lọc, xét nghiệm Covid-19… để đảm bảo an toàn khi đến bệnh viện tiêm vắc xin
Test nhanh có thể phát hiện người mắc Covid-19 ngay giai đoạn mới nhiễm thay vì phải chờ phơi nhiễm 7-10 ngày như xét nghiệm phát hiện kháng thể.
Những người cần thực hiện xét nghiệm nhanh Covid-19 là những đối tượng có ít nhất một trong số các triệu chứng của bệnh viêm đường hô hấp cấp do virus SARS-CoV-2 gây ra như: sốt, ho, khó thở, đau họng, viêm phổi và có một trong số các yếu tố dịch tễ sau:
- Có tiếp xúc gần (trong phạm vi 2 mét) với người nhiễm Covid-19 hoặc người nghi ngờ nhiễm Covid-19, bao gồm: người sống cùng nhà, cùng phòng làm việc, du lịch, làm việc, ngồi cùng hàng và trước sau 2 hàng ghế trên phương tiện giao thông,…
- Trở về từ các “vùng dịch” được WHO ghi nhận có ca mắc Covid-19 trong vòng 21 ngày kể từ khi nhập cảnh (cách ly tập trung).
- Trở về từ các vùng dịch đang xảy ra tại Việt Nam trong vòng 21 ngày trước khi xuất hiện các triệu chứng.
- Bệnh nhân Covid-19 trong quá trình điều trị.
- Theo chỉ định của bác sĩ/ cán bộ điều tra/ cơ quan y tế hoặc đi sàng lọc trước khi tiêm vắc xin…
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH