Cách tính tiền trượt giá bảo hiểm xã hội một lần

Bạn đọc “Bùi Thanh T”, quê quán: xã Đông Hưng B, huyện An Minh, tỉnh Kiên Giang.

Bạn T có gửi đến Tuvanbhxh câu hỏi như sau: “Tôi đã tham gia BHXH gần 09 năm cụ thể là từ tháng 02/2013 đến tháng 01/2022, nay tôi đang làm thủ tục nhận BHXH môt lần (tôi đã đủ điều kiện hưởng BHXH một lần). Tôi có nghe hệ số trượt giá BHXH gì đó không rõ lắm, nên tôi có thắc mắc là cơ quan BHXH sẽ tính mức hưởng BHXH 01 lần của tôi như thế nào? Mong Tuvanbhxh sẽ giải đáp giúp tôi, tôi xin cảm ơn!”

Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi trên TUVANBHXH, chúng tôi xin thông tin đến cho bạn như sau:

I – VỀ HỆ SỐ TRƯỢT GIÁ HIỆN HÀNH

Có thể hiểu, hệ số trượt giá BHXH là tên gọi khác của mức điều chỉnh tiền lương và thu nhập đã đóng BHXH. Bản chất là hệ số giúp tạo ra sự cân bằng về giá trị tiền tệ ở thời điểm hiện tại so với thời điểm trước.

Đồng tiền ở các thời điểm khác nhau sẽ có giá trị khác nhau nên hệ số này có ý nghĩa quan trọng trong việc bù đắp lại sự mất giá của đồng tiền, đảm bảo quyền lợi cho người tham gia BHXH, mức tiền lương và thu nhập đóng BHXH của người tham gia sẽ được nhân thêm với hệ số trượt giá BHXH.

Bên cạnh đó, hệ số trượt giá BHXH góp phần giảm bớt ảnh hưởng tiêu cực của sự lạm phát dẫn đến mất giá đồng tiền và đảm bảo quyền lợi chính đáng cho người tham gia BHXH.

Theo đó, ngày 31/12/2021 Bộ Lao động Thương binh và Xã hội vừa ban hành Thông tư 36/2021/TT-BLĐTBXH Quy định về mức điều chỉnh tiền lương và thu nhập tháng đã đóng bảo hiểm xã hội, thông tư này có hiệu từ ngày 20/02/2022 áp dụng từ ngày 01/01/2022 và thay thế Thông tư 23/2020/TT-BLĐTBXH, ngày 31/12/2020.

II – MỨC HƯỞNG BHXH MỘT LẦN

Căn cứ Khoản 2 Điều 60 của Luật BHXH năm 2014, Khoản 2 Điều 1 Nghị quyết 93/2015/QH13, Điều 8 Nghị định 115/2015/NĐ-CP thì mức hưởng BHXH một lần được tính như sau:

“2. Mức hưởng BHXH một lần được tính theo số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm được tính như sau:

a) 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014;

b) 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi;

c) Trường hợp thời gian đóng BHXH chưa đủ một năm thì mức hưởng BHXH bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH”.

Theo đó, căn cứ Điều 62, Điều 63 Luật BHXH năm 2014; Điều 10 Nghị định 115/2015/NĐ-CP; Điều 19 Thông tư 59/2015/TT- BLĐTBXH thì mức hưởng BHXH một lần được tính theo công thức sau:

Cách tính tiền trượt giá bảo hiểm xã hội một lần

Nếu tính mức hưởng BHXH một lần trong trường hợp thời gian đóng BHXH có tháng lẻ thì từ 01 tháng đến 06 tháng được tính là nửa năm, từ 07 tháng đến 11 tháng được tính là một năm (Khoản 4 Điều 19 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH).

Khi đó, mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH sẽ được tính bằng công thức sau đây:

Cách tính tiền trượt giá bảo hiểm xã hội một lần

Căn cứ Điều 2 Thông tư 36/2021/TT-BLĐTBXH, ngày 31/12/2021 thì mức điều chỉnh tiền lương tháng đóng BHXH của NLĐ áp dụng từ 01/01/2022 đến hết 31/12/2022 như sau:

“1. Tiền lương tháng đã đóng bảo hiểm xã hội đối với đối tượng quy định tại Khoản 1 Điều 1 Thông tư này được điều chỉnh theo công thức sau:

Cách tính tiền trượt giá bảo hiểm xã hội một lần

Trong đó, mức điều chỉnh tiền lương đã đóng bảo hiểm xã hội của năm tương ứng được thực hiện theo Bảng 1 dưới đây:

Cách tính tiền trượt giá bảo hiểm xã hội một lần

Như vậy, dựa vào thông tin bạn T cung cấp thì Tuvanbhxh sẽ không thể tính được cụ thể số tiền mà bạn nhận được là bao nhiêu (do chưa đủ dữ liệu cụ thể về mức lương đóng BHXH hằng tháng của bạn trong những năm qua….). Tuy nhiên, những thông tin trên là cơ sở để bạn có thể tự tính (bạn có thể tham khảo bài viết này: “Tham gia 03 năm 09 tháng. Mức hưởng BHXH một lần được tính như thế nào?”  hoặc bạn có thể tham khảo cách tính tiền BHXH 1 lần trên hệ thống tính tiền của chúng tôi tại: https://tuvanbhxh.net/tinh-tien-bhxh-1-lan-mien-phi/ (để tiện nghi hơn).

Trên đây là một số thông tin mà chúng tôi muốn gửi đến bạn. Mong sẽ hữu ích đối với bạn!

Chia sẽ bài viết:
Vì lý do kỹ thuật nên hiện tại chức năng bình luận tại thời khóa. Mọi câu hỏi quý đọc giả vui lòng gửi vào trang chuyên hỏi đáp BHXH tại địa chỉ: https://hoidapbhxh.vn/

Để đảm bảo quyền lợi cho người lao động tham gia bảo hiểm xã hội trước sự mất giá của đồng tiền, các quy định về tiền trượt giá bảo hiểm xã hội đã được pháp luật ghi nhận. Đây là cơ sở để người tham gia bảo hiểm xã hội có thể nhận diện và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình. Trong bài viết này, Luật Quang Huy tập trung làm rõ khái niệm, cách tính và các quy định liên quan đến tiền trượt giá bảo hiểm xã hội.

1. Tiền trượt giá là gì?

Theo quy định tại khoản 2, điều 62, Luật bảo hiểm xã hội 2014 thì tiền lương đóng bảo hiểm xã hội để làm căn cứ tính mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội đối với người lao động được điều chỉnh dựa vào chỉ số giá tiêu dùng của từng thời kỳ theo quy định của pháp luật. Trong quá trình nhận tiền bảo hiểm xã hội một lần, cơ quan bảo hiểm có thể chi trả đối với một số người lao động được nhận thêm khoản tiền trượt giá.

Vậy tiền trượt giá là gì?

Tiền trượt giá bảo hiểm xã hội được hiểu là số tiền được điều chỉnh tăng thêm để tạo ra sự cân bằng về giá trị tiền tệ ở thời điểm hiện tại so với những thời kỳ trước. Thực chất “trượt giá” ở đây là một hệ số, cụ thể là hệ số điều chỉnh tiền lương và thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội.

Hiểu một cách đơn giản thì hệ số trượt giá là hệ số giúp tạo ra sự cân bằng về giá trị tiền tệ ở thời điểm hiện tại so với thời điểm trước. Hệ số trượt giá thường được sử dụng để đối phó với ảnh hưởng của sự gia tăng liên tục và mạnh mẽ của giá cả (tức khi có lạm phát cao).

Đồng tiền ở các thời điểm khác nhau sẽ có giá trị khác nhau. Để đảm bảo quyền lợi cho người tham gia bảo hiểm xã hội, mức tiền lương và thu nhập đóng bảo hiểm xã hội của người tham gia bảo hiểm xã hội sẽ được nhân thêm với hệ số trượt giá bảo hiểm xã hội. Hệ số trượt giá bảo hiểm xã hội góp phần giảm bớt ảnh hưởng tiêu cực của sự lạm phát và đảm bảo quyền lợi chính đáng cho người tham gia bảo hiểm xã hội.

Đây là mức điều chỉnh đảm bảo quyền lợi cho người lao động tham gia bảo hiểm xã hội trước sự mất giá của đồng tiền.Từ đó, quá trình đóng bảo hiểm xã hội của người lao động sẽ được đảm bảo tính công bằng, bởi số tiền đóng bảo hiểm xã hội của những năm trước thấp hơn rất nhiều ở hiện tại.

2. Đối tượng được nhận tiền trượt giá bảo hiểm xã hội

Điều 1 Thông tư 36/2021/TT-BLĐTBXH đã quy định cụ thể 3 nhóm đối tượng được áp dụng hệ số trượt giá bảo hiểm xã hội, bao gồm:

  • Người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định bắt đầu tham gia bảo hiểm xã hội từ ngày 01/01/2016 trở đi khi hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần hoặc bị chết mà thân nhân được hưởng trợ cấp tuất 1 lần.
  • Người lao động đóng bảo hiểm xã hội theo chế độ tiền lương do doanh nghiệp quyết định, hưởng lương hưu, trợ cấp 1 lần khi nghỉ hưu, bảo hiểm xã hội 1 lần hoặc bị chết mà thân nhân được hưởng trợ cấp tuất 1 lần.
  • Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện hưởng lương hưu, trợ cấp 1 lần khi nghỉ hưu, bảo hiểm xã hội 1 lần hoặc bị chết mà thân nhân được hưởng trợ cấp tuất 1 lần.

3. Tiền trượt giá bảo hiểm xã hội được tính cho những chế độ gì của người lao động?

Hằng năm, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội lại công bố một mức điều chỉnh tiền lương đã đóng bảo hiểm xã hội khác nhau. Do đó, tương ứng với từng năm làm hồ sơ hưởng chế độ mà tiền trượt giá của mỗi người sẽ là khác nhau.

Căn cứ Điều 1 Thông tư 36/2021/TT-BLĐTBXH, tiền trượt giá sẽ được tính cho người lao động khi họ làm hồ sơ hưởng các chế độ sau:

  • Làm thủ tục hưởng lương hưu hằng tháng: Chỉ áp dụng với đối tượng nhóm (2), (3).
  • Nhận trợ cấp một lần khi nghỉ hưu nếu đóng BHXH vượt quá số năm đóng được tính hưởng tỷ lệ 75%: Chỉ áp dụng với đối tượng nhóm (2), (3).
  • Rút bảo hiểm xã hội 1 lần: Áp dụng với cả 03 nhóm đối tượng.
  • Thân nhân nhận trợ cấp tuất một lần khi người lao động chết: Áp dụng với cả 03 nhóm đối tượng.

Tóm lại, tiền trượt giá sẽ được tính cho người lao động khi họ làm hồ sơ hưởng các chế độ rút bảo hiểm xã hội 1 lần, nhận trợ cấp tuất một lần khi người lao động chết.

Ngoài ra, tiền trượt giá còn được tính cho nhóm đối tượng 2, 3 khi làm thủ tục hưởng lương hưu hàng tháng hay nhận trợ cấp một lần khi nghỉ hưu nếu đóng bảo hiểm xã hội vượt quá số năm đóng được tính hưởng tỷ lệ 75%.Hệ số trượt giá bảo hiểm xã hội tăng thì số tiền mà người lao động được nhận khi hưởng các chế độ trên cũng sẽ tăng nhẹ so với những người đã hưởng chế độ ở năm trước.

4. Cách tính tiền trượt giá khi hưởng BHXH

Cách tính tiền trượt giá căn cứ theo quy định tại khoản 2 Điều 63 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, tiền lương đã đóng bảo hiểm xã hội để làm căn cứ tính mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội đối với người lao động được điều chỉnh trên cơ sở chỉ số giá tiêu dùng của từng thời kỳ theo quy định.

Cách tính tiền trượt giá bảo hiểm xã hội một lần
Cách tính tiền trượt giá khi rút tiền bảo hiểm xã hội

4.1 Đối với đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước, và người sử dụng lao động quy định

Tiền lương tháng đã đóng bảo hiểm xã hội đối với đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc được điều chỉnh theo công thức sau:

Tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội sau điều chỉnh của từng năm

=

Tổng tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội của từng năm

x

Mức điều chỉnh tiền lương đã đóng bảo hiểm xã hội của năm tương ứng

Trong đó, mức điều chỉnh tiền lương đã đóng bảo hiểm xã hội của năm tương ứng được thực hiện theo Bảng 1 dưới đây:

Bảng 1:

Cách tính tiền trượt giá bảo hiểm xã hội một lần
Bảng điều chỉnh tiền lương tháng đã đóng bảo hiểm xã hội

Đối với người lao động vừa có thời gian đóng bảo hiểm xã hội thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định vừa có thời gian đóng bảo hiểm xã hội theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định thì:

Tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội đối với người lao động bắt đầu tham gia bảo hiểm xã hội theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định từ ngày 01 tháng 01 năm 2016 trở đi và tiền lương tháng đã đóng bảo hiểm xã hội theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định như trên.

4.2 Đối với đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện

Thu nhập tháng đã đóng bảo hiểm xã hội đối với đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được điều chỉnh theo công thức sau:

Thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện sau điều chỉnh của từng năm

=

Tổng thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội của từng năm

x

Mức điều chỉnh thu nhập tháng đã đóng bảo hiểm xã hội của năm tương ứng

Trong đó, mức điều chỉnh thu nhập tháng đã đóng bảo hiểm xã hội của năm tương ứng được thực hiện theo Bảng 2 dưới đây:

Bảng 2:

Cách tính tiền trượt giá bảo hiểm xã hội một lần
Bảng điều chỉnh tiền lương tháng đã đóng bảo hiểm xã hội

Đối với người lao động vừa có thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc vừa có thời gian đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện thì thu nhập tháng đã đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện được tính theo công thức phía trên.

5. Thủ tục lãnh tiền trượt giá sau khi lãnh bảo hiểm xã hội một lần

Người tham gia bảo hiểm xã hội có thể thực hiện một trong hai thủ tục sau để lãnh tiền trượt giá khi hưởng bảo hiểm xã hội một lần:

5.1. Cách 1. Chờ cơ quan bảo hiểm xã hội tự liên hệ và trả tiền trượt giá

Nguyên nhân của việc không có tiền trượt giá trong số tiền bảo hiểm xã hội một lần được trả cho người lao động là do chưa có công văn về hệ số trượt giá áp dụng trong giai đoạn mà người lao động làm hồ sơ hưởng chế độ. Chính vì vậy, cơ quan bảo hiểm xã hội sẽ tạm thời chưa tính tiền trượt giá cho người lao động.

Sau khi có hệ số trượt giá bảo hiểm xã hội chính thức, cơ quan này sẽ tự tính và trả thêm tiền cho người lao động:

  • Nếu đăng ký nhận bảo hiểm xã hội 1 lần là tiền mặt: Cơ quan bảo hiểm xã hội chủ động liên hệ người lao động lên nhận tiền trượt giá.
  • Nếu đăng ký bảo hiểm xã hội 1 lần qua tài khoản ngân hàng: Cơ quan bảo hiểm xã hội chuyển tiền trượt giá trực tiếp vào tài khoản ngân hàng mà người lao động đã đăng ký với cơ quan bảo hiểm xã hội.

5.2. Cách 2. Chủ động liên hệ bộ phận một cửa của cơ quan bảo hiểm xã hội nơi mình cư trú (nơi đã nộp hồ sơ hưởng bảo hiểm xã 1 lần) để nhận thêm tiền trượt giá

Nếu không muốn chờ đợi quá lâu, người lao động có thể chủ động đến cơ quan bảo hiểm xã hội để hỏi về tiền trượt giá bảo hiểm xã hội của mình.

Khi đi, người lao động cần mang theo các loại giấy tờ sau:

  •  Quyết định về việc hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần (Mẫu số 07B-HSB) mà cơ quan bảo hiểm xã hội đã cấp trước đó.
  • Chứng minh nhân dân hoặc Căn cước công dân bản gốc, còn thời hạn sử dụng.

6. Cơ sở pháp lý

  • Luật bảo hiểm xã hội năm 2014;
  • Quyết định 166/QĐ-BHXH ban hành quy trình giải quyết hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội, chi trả các chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm tự nguyện;
  • Thông tư 36/2021/TT-BLĐTBXH quy định mức điều chỉnh tiền lương và thu nhập tháng đã đóng bảo hiểm xã hội.

Trên đây là bài tư vấn của chúng tôi về vấn đề tiền trượt giá bảo hiểm xã hội theo quy định pháp luật hiện hành.Hy vọng bài viết hữu ích đối với quý bạn đọc.

Luật Quang Huy là Tổng đài tư vấn pháp luật chuyên sâu về pháp luật bảo hiểm xã hội là đơn vị có kinh nghiệm lâu năm trong lĩnh vực này.

Để được tư vấn đầy đủ và chính xác nhất, mời quý khách hàng liên hệ qua Tổng đài tư vấn luật Bảo hiểm xã hội trực tuyến của HOTLINE 19006588 của Luật Quang Huy để nhận tư vấn thêm về vấn đề mà quý khách hàng đang gặp phải.

Trân trọng./.