Chủ đề 4: Bài tập vận dụng định luật Ôm trang 28

Để vận dụng định luật Ôm vào bài tập một cách thành thục, VnDoc xin chia sẻ tới các em bài Chuyên đề Vật lý lớp 9: Bài tập vận dụng định luật Ôm. Hy vọng với kiến thức trọng tâm và lời giải chi tiết sẽ giúp các em nắm chắc kiến thức cũng như vận dụng tốt vào giải bài tập. Chúc các em học, dưới đây là nội dung chi tiết các em tham khảo nhé.

  • Bài tập Vật lý 9 Bài 6: Bài tập vận dụng định luật Ôm - Có đáp án chi tiết

Chuyên đề: Bài tập vận dụng định luật Ôm

1. Vận dụng định luật Ôm cho đoạn mạch mắc nối tiếp

Đối với đoạn mạch có n điện trở mắc nối tiếp:

Chủ đề 4: Bài tập vận dụng định luật Ôm trang 28

Cường độ dòng điện: IAB = I1 = I2 = ... = In

Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch: UAB = U1 + U2 + ... + Un

Điện trở tương đương: RAB = R1 + R2 + ... + Rn

2. Vận dụng định luật Ôm cho đoạn mạch mắc song song

Đối với đoạn mạch có n điện trở mắc song song:

Chủ đề 4: Bài tập vận dụng định luật Ôm trang 28

Cường độ dòng điện: IAB = I1 + I2 + ... + In

Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch: UAB = U1 + U2 + ... + Un

Điện trở tương đương:

Chủ đề 4: Bài tập vận dụng định luật Ôm trang 28

II. Phương pháp giải bài tập định luật Ôm

1. Vận dụng định luật Ôm cho đoạn mạch mắc hỗn hợp

Chia đoạn mạch mắc hỗn hợp thành nhiều đoạn mạch nhỏ sao cho trong mỗi đoạn nhỏ đó chỉ có một cách mắc. Sau đó áp dụng định luật Ôm cho từng đoạn mạch để tìm hiệu điện thế, cường độ dòng điện, điện trở theo yêu cầu của đề bài.

Ví dụ: Đoạn mạch mắc hỗn hợp đơn giản

Xét đoạn mạch AB. Ta chia AB thành 2 đoạn AC nối tiếp với CB.

Chủ đề 4: Bài tập vận dụng định luật Ôm trang 28

+ Cường độ dòng điện: I1 = I2 + I3;

Chủ đề 4: Bài tập vận dụng định luật Ôm trang 28

+ Hiệu điện thế:

Chủ đề 4: Bài tập vận dụng định luật Ôm trang 28

UCB = U2 = U3; UAC = U1

UAB = UAC + UCB = U1 + U2 = U1 + U3

+ Điện trở tương đương của đoạn CB:

Chủ đề 4: Bài tập vận dụng định luật Ôm trang 28

+ Điện trở tương đương của toàn mạch:

Chủ đề 4: Bài tập vận dụng định luật Ôm trang 28

2. Tính hiệu điện thế giữa hai điểm P, Q bất kỳ trên mạch điện

Nếu P, Q cùng nằm trên một mạch rẽ: UPQ = IPQ.RPQ

Nếu P, Q không cùng nằm trên một mạch rẽ: UPQ = UPM + UMQ

Với M là một điểm cùng nằm trên đoạn mạch rẽ chứa P, chứa Q.

Ví dụ: Tính hiệu điện thế giữa hai đầu điểm C, D ở hình vẽ:

Chủ đề 4: Bài tập vận dụng định luật Ôm trang 28

- Tính U1 và U3

- Tính UCD = UCA + UAD

Với UCA = - UAC = - U1

UAD = U3

Vậy UCD = U3 – U1

Câu 1: Điện trở tương đương của đoạn mạch AB có sơ đồ như trên hình vẽ là RAB =10 Ω , trong đó các điện trở R1 = 7 Ω ; R2 = 12 Ω. Hỏi điện trở Rx có giá trị nào dưới đây?

Chủ đề 4: Bài tập vận dụng định luật Ôm trang 28

 Hướng dẫn giải bài tập

Ta thấy R1 nt (R2 // Rx)

Điện trở tương đương của đoạn mạch AB là:

Chủ đề 4: Bài tập vận dụng định luật Ôm trang 28

Chủ đề 4: Bài tập vận dụng định luật Ôm trang 28

=> Rx = 4 Ω

→ Đáp án D

Câu 2: Điện trở R1 = 6 Ω, R2 = 9 Ω, R3 = 15Ω chịu được dòng điện có cường độ lớn nhất tương ứng là I1 = 5A, I2 = 2A, I3 = 3A. Hỏi có thể đặt một hiệu điện thế lớn nhất là bao nhiêu vào hai đầu đoạn mạch gồm 3 điện trở mắc nối tiếp với nhau?

A. 45VB. 60VC. 93VD. 150V

Hướng dẫn giải bài tập

3 điện trở mắc nối tiếp với nhau nên I = I1 = I2 = I3 = 2A (lấy giá trị nhỏ nhất vì nếu lấy giá trị lớn hơn thì điện trở bị hỏng).

Theo định luật Ôm, hiệu điện thế lớn nhất có thể đặt vào hai đầu đoạn mạch là:

U = I.R = I.(R1 + R2 + R3) = 2.(6 + 9 + 15) = 60V

→ Đáp án B

Câu 3. Khi mắc nối tiếp hai điện trở R1 và R2 vào hiệu điện thế 1,2V thì dòng điện chạy qua chúng có cường độ I = 0,12A.

a) Tính điện trở tương đương của đoạn mạch nối tiếp này.

b) Nếu mắc song song hai điện trở nói trên vào hiệu điện thế 1,2V thì dòng điện chạy qua điện trở R1 có cường độ I1 gấp 1,5 lần cường độ I2 của dòng điện chạy qua điện trở R2. Tính điện trở R1 và R2.

A. Rtđ = 10 Ω, R1 = 4V, R2 = 6 Ω

B. Rtđ = 10Ω , R1 = 6V, R2 = 4 Ω

C. Rtđ = 2,4Ω , R1 = 4V, R2 = 6 Ω

D. Rtđ = 2,4Ω , R1 = 6V, R2 = 4 Ω

Hướng dẫn giải bài tập

Tóm tắt:

a) R1 nối tiếp R2; U = 1,2 V; I = 0,12 A; Rtđ = ?

b) R1 song song R2: I1 = 1,5I2, R1 = ?; R2 = ?

Lời giải:

a) R1 nối tiếp R2 nên điện trở tương đương của đoạn mạch:

Chủ đề 4: Bài tập vận dụng định luật Ôm trang 28

b) Vì R1 mắc song song R2 nên: U1 = U2 ⇔ I1.R1 = I1.R2

Mà I1 = 1,5I2 → 1,5I2.R1 = I2.R2 → 1,5R1 = R2

Từ (1) ta có R1 + R2 = 10Ω (2)

Thay R2 = 1,5R1 vào (2) ta được: R1 + 1,5R1 = 10 ⇒ 2,5R1 = 10 ⇒ R1 = 4Ω

⇒ R2 = 1,5.4 = 6Ω

Câu 4: Cho mạch điện có sơ đồ như hình vẽ:

Chủ đề 4: Bài tập vận dụng định luật Ôm trang 28

Trong đó điện trở R1 = 14 , R2 = 8 , R3 = 24 . Dòng điện đi qua R1 có cường độ là I1 = 0,4A. Tính cường độ dòng điện I2, I3 tương ứng đi qua các điện trở R2 và R3.

A. I2 = 0,1A; I3 = 0,3A

B. I2 = 3A; I3 = 1A

C. I2 = 0,1A; I3 = 0,1A

D. I2 = 0,3A; I3 = 0,1A

Hướng dẫn giải bài tập

Ta thấy I1 = I23= 0,4A

Điện trở tương đương của đoạn mạch AB là:

Chủ đề 4: Bài tập vận dụng định luật Ôm trang 28

Hiệu điện thế của mạch là:

U = I.RAB = 0,4.20 = 8 V

U1 = I1.R1 = 0,4.14 = 5,6 V

U23 = U - U1 = 8 - 5,6 = 2,4 V

U23 = U2 = U3 = 2,4V

Cường độ dòng điện qua điện trở R2:

Chủ đề 4: Bài tập vận dụng định luật Ôm trang 28

Cường độ dòng điện qua điện trở R3:

Chủ đề 4: Bài tập vận dụng định luật Ôm trang 28

→ Đáp án D

Câu 5: Cho mạch điện có sơ đồ như hình vẽ:

Chủ đề 4: Bài tập vận dụng định luật Ôm trang 28

Trong đó có các điện trở R1 = 9Ω , R2 = 15Ω , R3 = 10Ω . Dòng điện đi qua R3 có cường độ là I3 = 0,3A. Tính hiệu điện thế U giữa hai đầu đoạn mạch AB.

A. 6,5VB. 2,5VC. 7,5VD. 5,5V

Hướng dẫn giải bài tập

Điện trở tương đương của R2 và R3 là:

Chủ đề 4: Bài tập vận dụng định luật Ôm trang 28

=> R23 =  6 Ω

Hiệu điện thế giữa hai đầu R3 là:

U3 = I3.R3 = 0,3.10 = 3V

=> U23 = U2 = U3 = 3 V (vì R2//R3)

Cường độ dòng điện qua R2 là

Chủ đề 4: Bài tập vận dụng định luật Ôm trang 28

Cường độ dòng điện qua R1 là

I = I1 = I2 + I3 = 0,3 + 0,2 = 0,5A

b) Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch AB là:

UAB = I.R = I.(R23 + R1) = 0,5.(6 + 9) = 7,5 V

→ Đáp án C

C. Câu hỏi tự luận bài tập định luật Ôm

Câu 1. Cho mạch điện như hình vẽ:

Chủ đề 4: Bài tập vận dụng định luật Ôm trang 28

Hiệu điện thế đặt vào hai điểm A, B là UAB = 30V, các điện trở R1 = 10Ω , R2 = 30Ω , R3 = 10Ω , R4 = 30Ω , R5 = 50Ω . Chứng minh cường độ dòng điện chạy qua R5 bằng 0.

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

Ta có: UMN = UAN + UNM 

=> UMN = UAM - UAN = U1 - U2 = (1)

Theo sơ đồ: U1 + U3 = U2 + U4 = UAB

Theo đề bài: R1 = R3, R2 =R4 

=> U1 = U3 = U2 = U4 = UAB/2

=> U1 - U2 = 0 (2)

Từ (1) và (2)⇒ UMN = 0 ⇒ Cường độ dòng điện chạy qua R5 = 0

Câu 2. Cho mạch điện như hình vẽ:

Chủ đề 4: Bài tập vận dụng định luật Ôm trang 28

Trong đó R1 = 2 Ω , R2 = 6 Ω , R3 = 4 Ω, R4 = 10 Ω . Hiệu điện thế UAB = 28V.

a) Tính điện trở tương đương của đoạn mạch.

b) Tìm cường độ dòng điện qua các điện trở.

c) Tính các hiệu điện thế UAC và UCD.

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

a) Ta có:

Chủ đề 4: Bài tập vận dụng định luật Ôm trang 28

Chủ đề 4: Bài tập vận dụng định luật Ôm trang 28

Câu 3. Từ hai loại điện trở R1 = 1Ω , R2 = 4Ω . Hãy chọn và mắc thành một mạch điện nối tiếp để khi đặt vào hai đầu đoạn mạch một hiệu điện thế 32,5V thì dòng điện qua mạch là 2,5A.

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

Điện trở của mạch:

Chủ đề 4: Bài tập vận dụng định luật Ôm trang 28

Gọi x và y là số điện trở loại 1 Ω và 4 Ω mắc vào mạch

Ta có: x + 4y = 13 ⇒ x = 13 – 4y

Với x, y là các số nguyên dương và x ≤ 13 , y < 4

Lập bảng ta có 4 phương án mắc mạch điện với số các điện trở như sau:

Câu 4. Cho mạch điện như hình vẽ

Chủ đề 4: Bài tập vận dụng định luật Ôm trang 28

Biết Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch UAB = 60V. R1 = 9Ω , R2 = 15Ω , R3 = 10Ω , R4 = 18.

a) Tính điện trở tương đương của mạch điện.

b) Tính cường độ dòng điện chạy qua các điện trở và trong mạch chính

c) Tính hiệu điện thế UNM

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

Chủ đề 4: Bài tập vận dụng định luật Ôm trang 28

c) Ta có

UMB = I2.R2 = 2.16 = 32 V

UNB = I4.R4 = 2.18 = 36 V

Hiệu điện thế

UNM = UNB + UBM = UNB – UBM = 36 – 32 = 4V

Câu 5. Cho mạch điện như hình vẽ

Chủ đề 4: Bài tập vận dụng định luật Ôm trang 28

Biết R1 = 8 Ω, R2 = 12 Ω, R3 = 4 Ω, Rx có thể thay đổi được. Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch UAB = 48V.

a) Khi Rx = R1. Xác định dòng điện qua Rx và hiệu điện thế giữa hai đầu điện trở R3.

b) Xác định giá trị Rx để cho cường độ dòng điện trong hai nhánh rẽ bằng nhau. Tính cường độ dòng điện trong mạch chính khi đó.

Đáp án

a) Dòng điện qua Rx:

Chủ đề 4: Bài tập vận dụng định luật Ôm trang 28

Hiệu điện thế giữa hai đầu điện trở R3:

U3 = I3.R3 = 4.4 = 16V

b) Muốn cường độ dòng điện trong hai nhánh rẽ bằng nhau thì điện trở tương đương của hai nhánh phải bằng nhau:

Ta có: R1 + R2 = R3 + Rx => Rx = R1 + R2 – R3 = 8 + 12 – 4 = 16 Ω

Chủ đề 4: Bài tập vận dụng định luật Ôm trang 28

Ngoài ra, VnDoc.com đã thành lập group chia sẻ tài liệu học tập THCS miễn phí trên Facebook: Tài liệu học tập lớp 9. Mời các bạn học sinh tham gia nhóm, để có thể nhận được những tài liệu mới nhất.

Như vậy VnDoc đã chia sẻ Bài tập vận dụng định luật Ôm. Hy vọng với tài liệu này sẽ giúp ích cho các em trong quá trình ôn tập và làm bài tập tại nhà, nếu các em có thắc mắc hay muốn trao đổi học tập nhấn vào link bên cạnh này nhé Hỏi - đáp

...........................