Trong cả ba giai đoạn, Việt Nam đều kiểm soát tốt dịch bệnh COVID-19
Ngay từ trước khi có ca bệnh đầu tiên, Việt Nam đã lên phương
án phòng, chống và trong cả 3 giai đoạn, Việt Nam đều kiểm soát tốt dịch bệnh COVID-19.
* Diễn biến dịch COVID-19 tại Việt Nam được chia làm ba giai đoạn
Dịch COVID-19 được
Tổ chức Y tế thế giới công bố là đại dịch
toàn cầu. Kể từ ca mắc đầu tiên được ghi nhận ngày 29/12/2019
tại Vũ Hán (Trung Quốc), tính
đến nay, thế giới đã ghi nhận trên 120 triệu
ca mắc và trên 2,6 triệu ca tử vong tại 221 quốc gia, vùng lãnh thổ. Nền
kinh tế toàn cầu rơi vào suy thoái nghiêm trọng. Trải qua hơn một năm ứng phó
với đại dịch, nhiều biện pháp quyết liệt như giãn cách xã hội, phong tỏa đã
được triển khai trên khắp thế giới; chương trình tiêm chủng vắc xin đã bắt đầu
từ cuối năm 2020 và hiện đã có hơn 360 triệu liều được tiêm tại 149 quốc gia và
vùng lãnh thổ. Tuy nhiên, hiện nay dịch bệnh vẫn đang diễn biến phức tạp với sự xuất hiện của nhiều biến chủng
mới của vi rút và tiếp tục tác động sâu rộng tới sức khoẻ và đời sống của cộng
đồng quốc tế, tới sự phát triển kinh tế-xã hội trên phạm vi toàn cầu.
Tại Việt Nam, tình hình dịch COVID-19
tại Việt Nam đến nay chia làm 3 giai đoạn:
- Giai đoạn 1 gồm 2 đợt dịch: đợt dịch từ 22/1/2020 đến 5/3/2020: có 16 ca mắc (8 ca
nhập cảnh và 8 ca trong cộng đồng), các ca mắc chủ yếu là người trở về từ thành
phố Vũ Hán, Trung Quốc. Giai đoạn này ghi nhận ổ dịch cộng đồng tại xã Sơn Lôi,
huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc với tổng cộng 6 bệnh nhân; đợt dịch từ 6/3/2020 đến 22/7/2020: ca bệnh đầu tiên là BN17 trở về Việt Nam từ Anh ngày 2/3. Đợt này có 399 ca mắc, trong đó có 98 ca trong cộng đồng. Sau giai đoạn 1, có 99 ngày Việt Nam không phát hiện ca mắc
trong cộng đồng.
- Giai đoạn 2 từ
23/7/2020 với 388 ca mắc (35 ca tử vong) chủ yếu tại Đà Nẵng và 14 tỉnh, thành
phố khác; hầu hết các ca mắc đều có yếu tố dịch tễ liên quan đến Đà Nẵng.
- Giai đoạn 3 từ
25/1/2021 đến nay với 903 trường hợp mắc có liên quan đến đợt dịch này chủ yếu tại Hải Dương, ngoài ra 12 tỉnh, thành phố khác cũng ghi nhận các ca mắc.
Tính đến ngày
17/3/2021, cả nước ghi nhận 2.560 trường hợp mắc, trong đó có 1.564 trường hợp lây nhiễm
trong nước (61,1%). Trong số các trường hợp mắc được ghi nhận, đã có 2.186
trường hợp được điều trị khỏi (85,4%), hiện còn 339 đang được điều trị (13,2%)
và 35 trường hợp tử vong (1,4%).
* Triển khai mạnh mẽ các giải pháp phòng, chống dịch
Ngay khi dịch bệnh mới
xuất hiện tại Việt Nam, công tác phòng, chống dịch đã nhận được sự
quan tâm đặc biệt và chỉ đạo quyết liệt của Bộ
Chính trị, Ban Bí thư và Chính phủ; sự vào cuộc kịp thời, hiệu quả của cả hệ thống
chính trị, sự tin tưởng, đoàn kết, ủng hộ của nhân dân; đặc biệt là tinh thần
trách nhiệm, nỗ lực không mệt mỏi của các lực lượng chức năng nơi tuyến đầu. Cả nước đã tập trung thực hiện quyết liệt các giải pháp đồng bộ, phù
hợp nhằm kiểm soát dịch bệnh, bảo vệ tốt nhất cho an toàn sức khỏe, tính mạng
của nhân dân.
Ban chỉ đạo phòng, chống
dịch COVID-19 được thành lập ở cấp quốc gia và các cấp hành chính, kịp thời đề
ra và chỉ đạo thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch quyết liệt và phù hợp. Thủ
tướng Chính phủ thường xuyên tổ chức cuộc họp Thường trực Chính phủ chỉ đạo các
Bộ, ngành, Ủy ban nhân dân các địa phương, tổ chức, cá nhân cần quán
triệt nguyên tắc, thực hiện nghiêm các biện pháp phòng chống dịch trong tình
hình mới. Trên
quan điểm luôn đi trước một bước, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu kiên
định 5 nguyên tắc phòng chống dịch đã đề ra từ đầu và xuyên suốt các giai đoạn
là “Ngăn chặn-Phát hiện-Cách ly-Khoanh vùng và Dập dịch” theo phương châm 4 tại
chỗ.
Đối với hoạt động giám sát, kiểm soát dịch: ngành y
tế kiên định 5 nguyên tắc phòng, chống dịch: ngăn chặn, phát hiện sớm, cách ly,
khoanh vùng, dập dịch; Các bộ, ngành đã thực
hiện nghiêm các biện pháp kiểm soát dịch xâm nhập từ bên ngoài, như: kiểm soát
nhập cảnh tại sân bay, cửa khẩu, đường mòn, lối mở…, xử lý nghiêm các trường
hợp vi phạm; điều tiết đưa công dân Việt Nam từ nước ngoài trở về nước phù hợp;
Các địa phương quyết liệt phong tỏa các địa điểm có trường hợp
mắc và các khu vực có nguy cơ lây nhiễm cao để khoanh vùng cách ly, tiêu độc
khử trùng, dập dịch; thực hiện các biện pháp giãn cách xã hội trên phạm vi phù
hợp, hạn chế tập trung đông người tại các khu vực, địa bàn có nguy cơ lây nhiễm
cao...
Đối với hoạt động thu dung, điều trị: đã tổ chức
phân loại, thu dung, phân tuyến điều trị từ tuyến cơ sở tới các bệnh viện tuyến
cuối; cập nhật, hoàn thiện phác đồ điều trị, tổ chức tập huấn và triển khai
mạng lưới trực tuyến tại Bộ Y tế để chỉ đạo chuyên môn, điều phối, hỗ trợ điều
trị cho các bệnh viện có bệnh nhân COVID-19; hỗ trợ các địa phương xây dựng
phương án, triển khai thiết lập bệnh viện dã chiến phục vụ chống dịch.
Đối với hoạt động xét nghiệm, tính đến ngày
15/03/2021, cả nước đã thực hiện xét nghiệm RT-PCR được 2.482.302 mẫu tương
đương 3.248.873 lượt người được xét nghiệm, trong đó xác định 2.559 người dương
tính với SARS-CoV-2.
Các đơn vị trong nước đã nghiên cứu, sản xuất được sinh phẩm
xét nghiệm đáp ứng được nhu cầu cấp thiết trong phòng, chống dịch. Bên cạnh đó,
Bộ Y tế cũng chỉ đạo thực hiện xét nghiệm sinh học phân tử giải trình tự gen
của SARS-CoV-2 để xác định đặc tính vi rút, xác định nguồn gốc để có phương án
kiểm soát dịch hiệu quả.
Đối với hoạt động thông tin truyền thông, đã liên
tục cập nhật bản tin hàng ngày về COVID-19 trên các phương tiện truyền thông,
mạng xã hội; thực hiện nhắn tin tới các thuê bao để khuyến cáo phòng chống
dịch; kêu gọi người dân thực hiện các thói quen tốt phòng, chống dịch... Đẩy mạnh
tuyên truyền người dân sử dụng các ứng dụng công nghệ thông tin trong phòng, chống dịch, như: tokhaiyte.vn, Bluezone, NCOVI, thực hiện khai báo điện tử.
Đối với công tác hậu cần, đảm bảo đủ khẩu trang,
trang phục bảo hộ và các trang thiết bị y tế cho công tác phòng chống dịch; bảo
đảm đáp ứng nhu cầu thuốc, trang thiết bị cho phòng, chống dịch.
Ngoài nguồn vắc xin nhập khẩu, Bộ Y tế đang thúc
đẩy tiếp độ nghiên cứu, phát triển vắc xin trong nước. Vắc xin Nanocovax do
Công ty NANOGEN phát triển đã được tiêm thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 2 trên
người từ ngày 26/02/2021. Vắc xin Covivac do IVAC phát triển bắt đầu thử nghiệm
lâm sàng từ ngày 15/3/2021. Vắc xin do Việt Nam sản xuất dự kiến sẽ được sử
dụng trong năm 2022.
* Điểm sáng về kiểm soát dịch bệnh
Với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ
tướng Chính phủ, Thường trực Ban Bí thư, Ban Chỉ đạo Quốc gia và sự vào cuộc
mạnh mẽ của chính quyền các địa phương; quán triệt tinh thần “chống dịch như
chống giặc”, các biện pháp phòng, chống dịch được đưa ra
triển khai kịp thời, hiệu quả và đạt nhiều kết quả tích cực, được
các tổ chức quốc tế ghi nhận, đánh giá cao. Việt Nam đã thành
công trong việc kiểm soát các đợt bùng phát của dịch bệnh góp phần làm giảm tác động của dịch đối với việc phát
triển kinh tế để tiếp tục thực hiện mục tiêu kép của Chính phủ.
Trong giai đoạn 1, Chính phủ đã chỉ đạo áp dụng các biện pháp ở mức cao hơn, sớm hơn so với khuyến
cáo của WHO. Việt Nam áp dụng các biện pháp ngăn chặn nguồn bệnh xâm nhập, cách
ly tập trung, khoanh vùng dập dịch, được WHO và nhiều nước công nhận là biện
pháp đúng đắn, hiệu quả. Việt Nam cũng là quốc gia đầu tiên áp dụng biện
pháp bắt buộc khai báo y tế đối với người nhập cảnh, yêu cầu tổ chức cách ly tập
trung với các trường hợp đi về từ vùng có dịch và sau đó áp dụng cách ly tập
trung đối với tất cả các trường hợp nhập cảnh. Đặc biệt, ngay từ đầu, Chính phủ đã huy động lực lượng
quân đội thực hiện các nhiệm vụ như cách ly tập trung, kiểm soát nhập cảnh trên
các tuyến biên giới. Các lực lượng y tế, khoa học công nghệ cũng nhanh chóng
vào cuộc và sớm thành công trong nghiên cứu phân lập vi rút, chế tạo KIT thử,
xây dựng liệu pháp điều trị...
Trong đợt dịch 2 của giai đoạn 1, trước diễn biến phức tạp của
tình hình dịch bệnh, từ 1/4/2020 cả nước đã thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ
thị 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Đây là quyết định rất mạnh mẽ, đúng đắn
và kịp thời giúp hạn chế được sự lây lan ra cộng đồng. Cùng
với đó, Việt Nam đã áp dụng
thực hiện truy vết các trường hợp có nguy cơ mắc bệnh, đây là biện pháp được
nhiều quốc gia học tập, áp dụng đạt hiệu quả cao. Việt Nam cũng tiếp tục đẩy mạnh
hoạt động nghiên cứu và ứng dụng công nghệ thông tin bao gồm tự chủ việc sản xuất
KIT thử, hoàn chỉnh phác đồ điều trị, kết nối khám chữa bệnh từ xa các cơ sở y
tế trong điều trị COVID-19 và nhiều ứng dụng công nghệ thông tin trong phòng chống
dịch được ra mắt.
Việt Nam đã thực hiện các chuyến bay giải cứu đưa
công dân về nước và đưa nhà đầu tư, doanh
nghiệp, chuyên gia, lao động tay nghề cao nhập cảnh vào làm việc tại Việt Nam. Việt Nam cũng tích cực
thúc đẩy tạo lập trạng thái bình thường mới, thực hiện “mục tiêu kép”, duy trì
sự liên tục của các hoạt động kinh tế, hỗ trợ thiết thực cho người lao động mất
việc, giảm sâu thu nhập và hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất kinh doanh. Ngay cả khi
thực hiện giãn cách xã hội vẫn có biện pháp bảo đảm tiếp tục các hoạt động sản
xuất kinh doanh, đầu tư, xuất nhập khẩu...
Trong giai đoạn này, Việt Nam đã có 99 ngày liên tục
không ghi nhận ca mắc mới trong cộng đồng; đồng thời điều trị khỏi hầu hết các
bệnh nhân, kể cả các bệnh nhân nặng, không để xảy ra trường hợp tử vong.
Trong giai đoạn 2, dịch diễn biến nhanh, khả năng lây lan rộng và nguy cơ tử vong cao
do xuất hiện các ổ dịch tại khoa điều trị bệnh nhân nặng trong bệnh viện. Tuy
nhiên, các biện pháp ứng phó được thực hiện nhanh, quyết liệt, đồng bộ; Bộ Y tế
đã thiết lập Bộ phần thường trực đặc biệt “Sở chỉ huy tiền phương” và huy động
các chuyên gia đầu ngành để hỗ trợ khu vực xảy ra dịch, đồng thời huy động các đơn vị y tế trực thuộc, địa phương cử chuyên gia, cán bộ y tế hỗ
trợ cho Đà Nẵng, Quảng Nam. Tất cả các địa phương đã
kích hoạt trở lại hệ thống phòng, chống dịch nên đã xử lý các ổ dịch nhanh và
kịp thời.
Giai đoạn 3 xuất hiện biến chủng mới của vi rút có tốc độ lây lan nhanh, dịch
bệnh xuất hiện trở lại trong thời gian đang diễn ra Đại hội Đảng và cận kề dịp
Tết Nguyên đán. Với tinh thần tích cực, khẩn trương, các cơ quan và các địa phương đã chủ động, quyết liệt triển khai
ngay các hoạt động phòng chống dịch; đặc biệt Bộ Y tế đã ngay lập tức điều động
hơn 10 đơn vị với hơn 1200 cán bộ trực tiếp hỗ trợ công tác truy vết, xét
nghiệm, điều trị và thiết lập 03 bệnh viện dã chiến tại Hải Dương. Trong giai
đoạn này, để phù hợp với tình hình mới, Bộ Y tế chỉ đạo thực hiện hiệu quả
chiến lược truy vết thần tốc, khoanh vùng nhanh, lấy mẫu xét nghiệm rộng, phong
tỏa hẹp để hạn chế tối đa tác động đến đời sống, an sinh xã hội của người dân.
Tình hình dịch bệnh hiện nay đã được kiểm soát
tốt. Tại tỉnh Hải Dương, 10 ngày gần đây chỉ còn 4/12 huyện, thành phố (thành phố Hải
Dương, thành phố Chí Linh, huyện Kim Thành và huyện Cẩm Giàng) ghi nhận rải rác 1-2
ca mắc mới trong ngày, đều là các trường hợp đã được cách ly từ trước; các địa
phương khác đã qua 21 ngày không ghi nhận trường hợp mắc mới trong cộng đồng.
Có thể khẳng định, trong hơn một năm qua, Việt Nam đã kiểm soát thành công
nhiều đợt bùng phát dịch bệnh, được đánh giá cao với một mô hình phòng chống
dịch hiệu quả có chi phí thấp. Chính phủ cũng đã có nhiều chính sách kịp thời,
từng bước hỗ trợ doanh nghiệp và người dân vượt qua khó khăn của đại dịch
COVID-19. Việt Nam trở thành điểm sáng trong thực hiện mục tiêu kép vừa phòng,
chống dịch bệnh và vừa phát triển kinh tế-xã hội./.
Minh Hiếu (tổng hợp)