DETHIHSG247.COM là website cung cấp tài liệu học tập hoàn toàn miễn phí dành cho các em học sinh và giáo viên. Chúng tôi luôn cập nhật những tài liệu hay thường xuyên giúp các em có thể tải về dễ dàng.
PHỊNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠOTHỊ XÃ NGHI SƠNĐỀ CHÍNH THỨCĐỀ THI CHỌN ĐỘI TUYỂN HSG LỚP 9 CẤP TỈNHNĂM HỌC 2020-2021MÔN: SINH HỌC 9 – BÀI SỐ 2Thời gian: 150 phút (khơng kể thời gian giao đề)(Đề thi có 02 trang, gồm 10 câu)Câu 1 (1,5 điểm):a) Sự khác biệt chính giữa miễn dịch chủ động và miễn dịch thụ động là gì?b) Tại sao khi cơ thể bị nhiễm khuẩn thì nhiệt độ cơ thể cao hơn bình thường?Câu 2 (2,0điểm): Hãy giải thích tại sao:- Máu có màu đỏ.- Thành của các tâm thất dày hơn thành của các tâm nhĩ.- Thành của tâm thất trái dày hơn thành của tâm thất phải.- Thành của động mạch dày hơn thành của tĩnh mạch.- Thành của mao mạch rất mỏng?Câu 3 (1,5 điểm):Ở một người có 15 cử động hô hấp trong 1 phút. Hỏi trong 1 giờ người đó có bao nhiêulần hít vào và bao nhiêu lần thở ra? Khí lưu thơng của người này khi thở ra bình thường là500ml cịn khi người đó thở ra gắng sức thì lượng khí gấp đơi lúc thở ra bình thường. Dung tíchsống của người này là 3500ml. Tổng dung tích phổi của người đó là bao nhiêu ml? Lượng khíbổ sung của người đó khi hít vào gắng sức là bao nhiêu ml? Biết rằng lượng khí cặn của ngườiđó là 1,2 lít.Câu 4 (3,0 điểm):21a) Cho sơ đồ chuyển hố sau: Tinh bột đường glucơzơ. Hãy đường mantơzơ cho biết:- Chặng 1 có thể được thực hiện ở bộ phận nào của ống tiêu hoá và có sự tham gia củaloại enzim nào?- Chặng 2 được thực hiện ở bộ phận nào của ống tiêu hố và có sự tham gia của enzim cótrong những dịch tiêu hoá nào?b) Nêu những điểm khác nhau cơ bản giữa biến đổi lí học và biến đổi hố học thức ăntrong ống tiêu hố.c) Vì sao khi ăn, ta phải nhai kĩ, nuốt chậm; đồng thời không nên vừa nhai - nuốt, vừacười nói, đùa nghịch?Câu 5 (2,0 điểm):a) Hệ bài tiết nước tiểu có cấu tạo như thế nào? Để bảo vệ hệ bài tiết nước tiểu tránhkhỏi các tác nhân có hại ta cần phải thực hiện những thói quen sống khoa học nào?b) Vì sao cơ thể có thể bài xuất nước tiểu theo ý muốn?Câu 6 (2,0 điểm):Theo dõi quá trình giảm phân của 10 tế bào sinh trứng ở một cá thể, người ta thấy trongcác thể định hướng được tạo ra có 90 nhiễm sắc thể đơn. Biết rằng, mỗi cặp nhiễm sắc thể đềugồm 2 chiếc có cấu trúc khác nhau. a) Xác định bộ nhiễm sắc thể lưỡng bội (2n) của lồi.b) Thực tế, từ 10 tế bào trên có thể thu được nhiều nhất là bao nhiêu loại trứng và thểđịnh hướng? Ít nhất là bao nhiêu loại trứng và thể định hướng?Câu 7 (2,0 điểm):a) Một cơ thể nếu chỉ xét 3 cặp gen dị hợp Aa, Bb, Dd nằm trên nhiễm sắc thể thường, thìkiểu gen của nó có thể viết như thế nào? Khi phát sinh giao tử có thể cho tối đa bao nhiêu loại?b) Khi quan sát tiêu bản nhiễm sắc thể trong tế bào của một cơ thể động vật có vú (2n)bình thường, thấy các nhiễm sắc thể như hình vẽ bên dưới.Cho biết tế bào trên đang tiến hành hình thức phân bào gì?Vào giai đoạn nào? Bộ nhiễm sắc thể (2n) của loài động vật trênlà bao nhiêu? Biết rằng khơng có đột biến phát sinh trong qtrình phân bào.Câu 8 (2,0 điểm):Cho biết mỗi cặp gen quy định một cặp tính trạng, gen trội là trội hồn tồn. Tiến hànhphép lai AaBbDd × AaBbDD thu được F1. Lấy ngẫu nhiên 5 cá thể, xác suất để thu được 3 cáthể có kiểu hình mang ít nhất 1 tính trạng lặn là bao nhiêu?Câu 9 (2,0 điểm):Một nhóm tế bào sinh dục đực sơ khai chứa 720 NST đơn, các tế bào này thực hiệnnguyên phân liến tiếp một số lần bằng nhau. Số đợt nguyên phân của mỗi tế bào bằng số NSTtrong bộ NST đơn bội của loài. Các tế bào tạo ra đều trở thành tế bào sinh tinh trùng. Biết hiệusuất thụ tinh của tinh trùng là 10%. Khi thụ tinh các cá thể đã tạo ra các hợp tử chứa 4608 NSTđơn lúc chưa nhân đơi.a) Tìm bộ NST lưỡng bội của lồi? Tên lồi là gì? Vì sao?b) Tính số tế bào sinh dục sơ khai đực, số tế bào sinh tinh trùng?Câu 10 (2,0 điểm):Ở một loài thực vật, alen A qui định thân cao trội hoàn toàn so với alen a qui định thânthấp, alen B qui định hoa màu đỏ trội hoàn toàn so với alen b qui định hoa màu trắng. Cho cáccây thân cao, hoa đỏ (P) tự thụ phấn, thu được F1 gồm: 765 cây thân cao, hoa đỏ; 15 cây thâncao, hoa, trắng; 15 cây thân thấp, hoa màu, đỏ; 5 cây thân thấp, hoa trắng.Biện luận và viết sơ đồ lai cho kết quả trên. Biết các gen phân li độc lập, khơng có độtbiến xảy ra và các cây (P) gồm có hai kiểu gen khác nhau về các tính trạng đang xét.HếtCán bộ coi thi khơng giải thích gì thêmHọ tên học sinh: .........................................................................................; Số báo danh: ............................... PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠOTHỊ XÃ NGHI SƠNHƯỚNG DẪN CHẤM THI CHỌN ĐỘI TUYỂNHSG LỚP 9 CẤP TỈNH NĂM HỌC 2020-2021MÔN: SINH HỌC 9 – BÀI SỐ 2(Hướng dẫn chấm có 06 trang)Nội dungCâu1Điểm1,5a)Miễn dịch chủ độngMiễn dịch thụ động- Là việc tiêm vào cơ thể các vi - Là miễn dịch được tạo thành saukhuẩn đã được làm yếu hoặc đã chết vài giờ khi tiêm thuốc và chỉ có0,5để tạo ra kháng thể dự trữ chống lại tác dụng trong khoảng vài tuần.sự xâm nhập của vi khuẩn gây bệnh0,5khi cần thiết.- Là việc tiêm chủng để phòng bệnh- Là việc tiêm huyết thanh để chữabệnhb) Khi cơ thể bị nhiễm khuẩn, sự lưu thông máu trong mạch tăng lên để vậnchuyển kịp thời bạch cầu nhằm tiêu diệt vi khuẩn. Lúc đó mạch máu dãn ra,máu tới cơ quan và tới da nhiều hơn, nên nhiệt trong cơ thể toả ra nhiều vì vậynhiệt độ cơ thể tăng hơn bình thường. Mức độ viêm nhiễm càng nhiều, thìnhiệt độ cơ thể tăng càng cao.2- Máu có màu đỏ là do hồng cầu có chứa hêmơglơbin (Hb) có đặc tính khi kếthợp với O2 có màu đỏ tươi, khi kết hợp với CO2 có màu đỏ thẫm.- Thành của các tâm thất dày hơn thành của các tâm nhĩ là vì:+ Tâm thất có nhiệm vụ co bóp tạo lực đẩy để đẩy máu lưu thơng tới khắpcác hệ cơ quan trong cơ thể.+ Tâm nhĩ có nhiệm vụ thu nhận máu và co bóp để đẩy máu xuống tâm thất.- Thành của tâm thất trái dày hơn thành của tâm thất phải là vì:+ Tâm thất trái có nhiệm vụ co bóp tạo lực đẩy để đẩy máu lưu thơng tới cáchệ cơ quan trong vịng tuần hồn lớn.+ Tâm thất phải có nhiệm vụ co bóp tạo lực đẩy để đẩy máu lưu thơng quaphổi trong vịng tuần hồn nhỏ.- Thành của động mạch dày hơn thành của tĩnh mạch là vì:+ Thành của động mạch có lớp mơ liên kết và lớp cơ trơn dày hơn thành củatĩnh mạch để phù hợp với chức năng dẫn máu từ tim đến các cơ quan với áplực lớn và vận tốc cao.+ Thành của tĩnh mạch có lớp mơ liên kết và lớp cơ trơn mỏng hơn so vớithành của động mạch, phù hợp với chức năng dẫn máu từ các cơ quan về tim0,52,00,250,250,250,250,250,250,25 với áp lực nhỏ và vận tốc trung bình.- Thành của mao mạch rất mỏng là vì: mao mạch rất nhỏ, thành chỉ gồm 10,25lớp tế bào biểu bì dẹt để tạo thuận lợi cho việc thực hiện sự trao đổi chất giữamáu và tế bào thông qua nước mô.31,5* Đổi 1 giờ = 60 phút.- Một cử động hô hấp có 1 lần hít vào và một lần thở ra → Trong 1 phút sẽ có15 lần hít vào và 15 lần thở ra.- Vậy trong 1 giờ sẽ có 15 x 60 = 900 lần hít vào và 15 x 60 = 900 lần thở ra.* Đổi 1,2 lít = 1200 mlTổng dung tích phổi của người đó = Dung tích sống + Khí cặn = 3500 + 1200= 4700 (ml).* Dung tích sống = Khí lưu thơng + Khí bổ sung + Khí dự trữ (thở ra gắngsức)→ Khí bổ sung = Dung tích sống – (Khí lưu thơng + Khí dự trữ)= 3500 – (500 + 500 x 2) = 2000 (ml)40,250,250,50,250,253,0a) - Chặng 1:0,25+ Được thực hiện trong khoang miệng và ruột non (ngoài ra có thể xảy ratrong dạ dày khi thức ăn chưa thấm dịch vị).+ Enzim tham gia là enzim amilaza.- Chặng 2:0,25+ Được thực hiện trong ruột non.0,25+ Enzim phân giải tinh bột và đường mantơzơ có trong dịch tuỵ và dịch ruột.b) Những điểm khác nhau giữa biến đổi lí học và biến đổi hoá học thức ăntrong ống tiêu hố:0,25Biến đổi lí họcBiến đổi hố học- Được diễn ra mạnh nhất trongkhoang miệng, giảm dần từ dạ dàytới ruột non.- Được thực hiện bởi răng, lưỡi,- Được diễn ra yếu ở khoang miệngvà dạ dày, mạnh mẽ và triệt để nhấtở ruột non.- Được thực hiện bởi các enzim tiêu0,5các cơ nhai, các lớp cơ ở thành dạdày và thành ruột non.- Thức ăn được nghiền nát, làmnhuyễn và thấm đẫm dịch tiêu hố.hố có trong nước bọt, dịch vị, dịchtuỵ và dịch mật.- Các đại phân tử trong thức ănđược phân cắt nhỏ dần thành cácphân tử chất dinh dưỡng.0,25(HD: HS nêu đúng mỗi cặp ý mới cho điểm, nếu HS chỉ nêu được 1 ý trongmỗi cặp ý thì khơng cho điểm)- Khi ăn ta phải nhai kĩ, nuốt chậm là vì:+ Để thức ăn được làm mềm, làm nhuyền, thấm đẫm nước bọt và dễ0,25 nuốt Tạo điều kiện cho sự biến đổi hoá hoá học thức ăn ở ruột non diễnnhanh và triệt để hơn.+ Tránh bị nghẹn.- Khi ăn, ta không nên vừa nhai - nuốt, vừa cười nói, đùa nghịch là vì:0,250,25+ Có thể bị nghẹn hoặc làm cho thức ăn rơi vào đường hơ hấp dẫn tới bị sặc,thậm chí gây tắc đường dẫn khí nguy hiểm đến tính mạng.0,25+ Có thể làm cho thức ăn văng ra ngồi gây mất vệ sinh.(HD: Nếu HS viết được dòng in nghiên như trên là cho điểm tối đa)50,252,0a) Cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu:+ Hệ bài tiết nước tiểu gồm các cơ quan: thận, ống dẫn nước tiểu, bóng đái,0,25ống đái.+ Thận là cơ quan quan trọng nhất của hệ bài tiết nước tiểu, có cấu tạo gồm:0,25phần vỏ và phần tuỷ với các đơn vị chức năng của thận cùng các ống góp, bểthận.+ Mỗi quả thận có tới 1 triệu đơn vị chức năng, mỗi đơn vị chức năng của thận0,25gồm: cầu thận, nang cầu thận, ống thận.b) Để bảo vệ hệ bài tiết nước tiểu tránh khỏi các tác nhân có hại ta cầnphải thực hiện các thói quen sống khoa học sau:+ Thường xuyên giữ vệ sinh cho toàn cơ thể cũng như cho hệ bài tiết nướctiểu.0,25+ Khẩu phần ăn uống hợp lí: Không ăn quá nhiều prôtêin, quá mặn, quá chua, quá nhiều chất tạo sỏi.0,25 Không ăn thức ăn ôi thiu và nhiễm chất độc hại. Uống đủ nước.+ Khi muốn đi tiểu thì nên đi ngay, khơng nên nhịn lâu.c)Ở người, khi ý thức hình thành thì phía dưới cơ vịng trơn của ống đái cịncó loại cơ vân, lúc này đã phát triển hồn thiện, cơ này có khả năng co rút tựý. Vì vậy, khi ý thức hình thành và phát triển, cơ thể có thể bài xuất nước tiểutheo ý muốn.60,250,52,0a) Bộ NST 2n:- 1 tế bào sinh trứng giảm phân tạo ra 1 trứng và 3 thể định hướng → 10 tế0,5bào giảm phân tạo ra 10 trứng và 30 thể định hướng.- Số NST đơn trong 1 thể định hướng là 90 : 30 = 3 → n = 30,5 → Bộ NST 2n = 6b) Thực tế từ 10 tế bào sinh trứng có thể thu được:0,5- Tối đa: 8 loại trứng và 8 loại thể định hướng.0,5- Tối thiểu: 1 loại trứng và 2 loại thể định hướng72,0a) - Các kiểu gen có thể có:+ Nếu 3 cặp gen nằm trên 3 cặp NST tương đồng thì có kiểu gen: AaBbDd+ Nếu 3 cặp gen nằm trên 2 cặp NST tương đồng thì có các kiểu gen: AaBD;bdBdADAdABAbAa; Bb; Bb; Dd; DdbDadaDabaB+ Nếu 3 cặp gen nằm trên 1 cặp NST tương đồng thì có các kiểu gen:ABD;abd0,250,50,5ABd Abd AbD;;abD aBD aBdb) - Số loại giao tử tạo thành:+ Nếu có kiểu gen AaBbDd thì sẽ tạo ra tối đa 8 loại giao tử.0,25+ Nếu 3 cặp gen nằm trên 2 cặp NST tương đồng thì sẽ tạo ra tối đa 4 loạigiao tử với mỗi loại kiểu gen.+ Nếu 3 cặp gen nằm trên 1 cặp NST tương đồng thì sẽ tạo ra tối đa 2 loạigiao tử với mỗi loại kiểu gen.80,250,252,0Ta có P: AaBbDd × AaBbDD → P = (Aa × Aa)(Bb × Bb)(Dd × DD)Aa × Aa sinh ra đời con có các kiểu hình chiếm tỉ lệ:A-, aa0,25Bb × Bb sinh ra đời con có các kiểu hình chiếm tỉ lệ: B-, bbDd × DD sinh ra đời con có kiểu hình trội chiếm tỉ lệ: 100% DLoại cá thể có kiểu hình mang ít nhất 1 tính trạng lặn bao gồm những kiểuhình mang 1 tính trạng lặn và những kiểu hình mang cả 2 tính trạng lặn.Gồm những kiểu hình được kí hiệu là A-bbD- , aaB-D-, aabbD-.- Kiểu hình A-bbD- chiếm tỉ lệ =0,25× ×1=0,25 - Kiểu hình aaB-D- chiếm tỉ lệ =× × 1=- Kiểu hình aabbD- chiếm tỉ lệ =× × 1==> Loại cá thể có kiểu hình mang ít nhất 1 tính trạng lặn chiếm tỉ lệ:=++=0,5- Xác suất những kiểu hình còn lại là: 1-=- Lẫy ngẫu nhiên 5 cá thể, xác suất thu được 3 cá thể có kiểu hình mang ít nhất1 tính trạng lặn là:0,250,510. ( )3 × ( )2 ≈ 0,26592,0a) Gọi số tế bào trong nhóm tế bào trên là A, bộ NST lưỡng bội của loài là 2nvà số lần nguyên phân là x ( theo bài ra: n = x )0,250,25Ta có:A.2n = 720(1)Số NST trong các tinh trùng được thụ tinh ( hoặc các trứng đã được thụ tinh)là:4608 2304( NST )20,25Số lượng NST đơn trong 10% số tinh trùng được thụ tinh là:A.2 x.4.10.n 2304 (2)1000,25Từ (1) và (2) ta có: 720.2.2x = 23040 → 2x = 16 → x = 4 → n = 4→ 2n = 8.0,25→ Đây là bộ NST ruồi giấm. Vì dựa vào tính đặc trưng về số lượng NST củaloài.0,25b) Số lượng tế bào sinh dục sơ khai là:A=720 90 (tế bào)8Số lượng tế bào sinh tinh trùng là: A.2x = 90.24 = 1440 (tế bào)100,250,252,0- Các cây P thân cao, hoa đỏ tự thụ phấn thu, rút gọn ta được F1:15,30,30,30,1cao, đỏ:cao,trắng:thấp,đỏ :thấp, trắng(aabb)16161616→ trong các cây (P) phải có cây có KG AaBb0.5- Gọi tỉ lệ cây (P) có KG AaBb là k ( k>0)14→ k(AaBb x AaBb) → k( ab.10,1ab) = aabb → k = 0,14160.5- Ta có P: 0,1(AaBb x AaBb)0,25 →0,90,30,30,1cao,đỏ:cao,trắng:cây thấp, đỏ:thấp, trắng.16161616→ Cây (P) còn lại khi tự thụ phấn chỉ cho F1 toàn cây cao, đỏ → kiểu gen củacây (P) còn lại phải là AABB và chiếm tỉ lệ: 1- 0,1 = 0,9.0.250,25- SĐL1 : P1: 0,9 (AABB x AABB) →F1: 0,9 cao, đỏ.= 14,4/16- SĐL2 : P2: 0,1 (AaBb x AaBb)0,90,30,30,1cao,đỏ:cao, trắng:cây thấp,đỏ:thấp,trắng1616161615,30,30,30,1Vậy ta có ∑ F1 :cao, đỏ:cao,trắng:thấp,đỏ :thấp, trắng.16161616→ F1 :0.25