Giá trị dinh dưỡng của ngành thân mềm

Ngành thân mềm là một trong những sinh vật có số lượng loài đa dạng và phong phú nhất ở khu vực nhiệt đới. Vậy ngành thân mềm là gì, nó có đặc điểm như thế nào? Hãy cùng Kiến thức Tổng hợp đi tìm hiểu về khái niệm, đặc điểm chung và vai trò của ngành thân mềm qua bài viết dưới đây.

Giá trị dinh dưỡng của ngành thân mềm

Đặc điểm chung và vai trò của ngành thân mềm

Khái niệm ngành thân mềm là gì?

Trước khi đi tìm hiểu về đặc điểm chung và vai trò của ngành thân mềm, chúng ta cần hiểu rõ về khái niệm của chúng trước.

Ngành Thân mềm hay còn được gọi là thân nhuyễn hay nhuyễn thể có tên gọi khoa học là Mollusca. Đây là một ngành trong phân loại sinh học có những đặc điểm như cơ thể mềm, có thể có đá vôi che chở và nâng đỡ. Tùy thuộc vào lối sống mà cấu tạo cơ thể và vỏ của ngành thân mềm có thể thay đổi.

Sự đa dạng, phong phú về chủng loại

Ngành thân mềm có số lượng loài rất lớn và khoảng 70 nghìn loài vô cùng phong phú và đa dạng. Và trong nhóm động vật biển thì ngành thân mềm chiếm khoảng 23% trên tổng số các sinh vật biển được đặt tên. Trong số các khu vực nhiệt đới, trong đó có Việt Nam thì ngành này hiện có hơn 90 nghìn loài đang hiện hữu như ốc, sò, ngao, hến, bạch tuộc, mực,…

Ngành này được chia thành 9 hoặc 10 lớp và trong đó đã có 2 lớp bị tuyệt chủng hoàn toàn.

Giá trị dinh dưỡng của ngành thân mềm

Cấu tạo chung của động vật ngành thân mềm

  • Cephalopoda như bạch tuộc, mực và cuttlefish là những nhóm có thần kinh cao nhất trong tất cả các loài động vật không xương sống. Và mực ống khổng lồ hay mực khổng lồ hiện là loài không xương sống lớn nhất tính đến thời điểm hiện nay.
  • Động vật chân bụng như ốc và ốc sên là nhóm có số loài nhiều nhất. Chúng chiếm tới 80% trong tổng số các loài động vật thân mềm. 

Sự phân bố của ngành thân mềm

Ngành thân mềm được phân bố chủ yếu ở các môi trường như sông, biển, ao, hồ, suối, nước lợ,… Một số loài thì sống trên cạn, còn số lượng nhỏ chuyển qua lối sống chui rúc như con hà.

Những động vật thân mềm sống trên đất liền và trong nước ngọt thuộc nhóm dễ bị tổn thương. Những ước tính về số loài động vật thân mềm không sống trong biển 1 phần là do có nhiều khu vực không được khảo sát một cách kỹ lưỡng.

Ngành thân mềm trong sách đỏ

Năm 2004, trong Sách đỏ IUCN đã công bố các loài động vật bị đe dọa có nguy cơ tuyệt chủng thì có gần 2000 loài động vật thân mềm sinh sống trong môi trường đất liền và nước ngọt bị đe dọa. Còn những ngành thân mềm sống trong sống trong môi trường biển thì chỉ có khoảng 41 loài.

Và có khoảng 42% các loài tuyệt chủng được ghi nhận là động vật ngành thân mềm, bao gồm gần như toàn bộ các loài không sống trong môi trường biển.

Đặc điểm chung của ngành thân mềm

Khi hiểu rõ về khái niệm, sự phân bố của ngành thân mềm thì chúng ta có thể phân tích về đặc điểm của chúng như sau:

Giá trị dinh dưỡng của ngành thân mềm

Ngành thân mềm có những đặc điểm gì?

Ngành thân mềm có số lượng các loài rất lớn, chúng khác nhau cả về kích thước, tập tính và môi trường sinh sống. Tuy chúng có sự thích nghi rộng như vậy, nhưng xét về mặt cấu tạo thì cơ thể của các loài thân mềm vẫn có các đặc điểm chung.

Tập tính của ngành thân mềm như hệ thần kinh phát triển, tập trung hơn loài Giun đốt. Bên cạnh đó, hạch não của chúng cũng rất phát triển. Chẳng hạn như mực có hộp sọ bảo vệ não là trường hợp đặc biệt duy nhất ở động vật không có xương sống. Hệ thần kinh phát triển cũng là cơ sở để các giác quan và tập tính phát triển.

Tóm lại, ngành thân mềm có những đặc điểm chính sau:

  • Có thân mềm và không phân đốt
  • Có khoang áo và có vỏ đá vôi
  • Hệ tiêu hóa phân hóa cùng cơ quan di chuyển thường có cấu tạo đơn giản
  • Riêng loài bạch tuộc và mực là dễ dàng thích nghi với lối sống săn mồi và di chuyển khá tích cực. Vì thế, nó có cấu tạo vỏ tiêu giảm và cơ quan di chuyển phát triển hơn.

||Xem thêm: Đặc điểm chung của ngành ruột khoang là gì? Lấy ví dụ cụ thể

Ngành thân mềm có vai trò như thế nào đối với đời sống?

Lợi ích

Hầu hết tất cả các loài thân mềm hiện nay đều có vai trò quan trọng trong cuộc sống như:

  • Làm thức ăn cho người như hến, ốc, sò, ngao, mực,…
  • Làm thức ăn cho các loài động vật khác như ấu trùng, ốc
  • Làm đồ trang sức, trang trí như ngọc trai
  • Làm sạch môi trường nước như hàu, vẹm, trai,…
  • Có giá trị xuất khẩu như sò huyết, bào ngư,…
  • Có giá trị về mặt địa chất như vỏ sò, hóa thạch các loài ốc

Giá trị dinh dưỡng của ngành thân mềm

Các loại ốc, trai, nghêu được sử dụng làm thực phẩm hàng ngày

Tác hại

Bên cạnh những mặt lợi ích thì ngành thân mềm cũng có tác hại tới đời sống như:

  • Có hại cho các loài cây trồng như ốc bươu vàng
  • Làm vật trung gian truyền bệnh giun sán như ốc mút, ốc tai, ốc đĩa,…

Câu hỏi bài tập liên quan tới ngành thân mềm

Câu 1: Ở chợ địa phương có những loại động vật thân mềm nào được bán? Và loại nào có giá trị xuất khẩu?

Trả lời:

Nói chung, ở những chợ địa phương người ta có thể bắt gặp rất nhiều ngành thân mềm. Chẳng hạn như ốc, mực, hến, trai,.. đây đều là loài có giá trị dinh dưỡng và xuất khẩu.

Câu 2: Tại sao lại xếp mực bơi nhanh cùng ngành với loài ốc sên bò chậm?

Trả lời:

Người ta xếp loài ốc sên bò chậm cùng loài với mực bơi nhanh bởi chúng có những đặc điểm chung sau:

  • Đều có cấu tạo thân mềm và cơ thể không bị phận đốt
  • Cả 2 loài đều có lớp vỏ đá vôi bảo vệ
  • Khoang áo phát triển và hệ tiêu hóa đều phân hóa.

Câu 3: Nêu ý nghĩa thực tiễn của loại vỏ thân mềm

Trả lời:

Loại động vật vỏ thân mềm có thể sử dụng để làm đồ vật trang trí, đồ mỹ nghệ, trang sức.

Hy vọng qua bài viết trên bạn đọc đã hiểu rõ đặc điểm chung và vai trò của ngành thân mềm. Trong quá trình tổng hợp thông tin không thể tránh được sai sót, nếu bạn đọc cần đóng góp ý kiến, hãy để lại bình luận để bài viết hoàn thiện hơn nhé! Và cũng đừng quên truy cập vào website kienthuctonghop.vn để cập nhật nhiều thông tin bổ ích khác nữa nhé!

||Kiến thức bổ ích khác: