BÀI 8 - TIẾT 30 - VB: BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
( Nguyễn Khuyến )
A. Mục tiêu cần đat:
1. Kiến thức:
- Hiểu được tình bạn đậm đà thắm thiết của tác giả Nguyễn Khuyến qua một bài thơ Nôm
Đường luật thất ngôn bát cú.
- Biết phân tích một bài thơ Nôm Đường luật.
2. Kĩ năng:
- Chỉ ra được vẻ đẹp của ngôn ngữ bình dị trong thơ nguyễn khuyến
3. Thái độ:
- Có tình cảm bạn bè thân thiết.
B.Chuẩn bị:
-. Gv: Nghiên cứu, soạn giáo án, TLTK, Máy chiếu
-. Hs: Đọc,
tìm hiểu, soạn bài
C.Tiến trình lên lớp.
1. ổn định tổ chức.
2. Kiểm tra bài cũ:
? Đọc thuộc bài thơ Qua đèo Ngang và cho biết tâm trạng nhà thơ lúc qua đèo.
3. Tổ chức các hoạt động dạy và học:
Hoạt động 1:* Giới thiệu bài:- Chiếu tranh giới thiệu
Tình bạn là một trong số những đề tài có truyền thống lâu đời của lịch sử văn học Việt Nam. “ Bạn đến chơi nhà” của
Nguyễn Khuyến là bài thơ thuộc thể loại hay nhất trong đề tài tình bạn và cũng là bài hay nhất trong thơ Nguyễn
Khuyến
nói riêng, thơ Nôm đường luật Việt Nam nói chung
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung chính
Hoạt động 2: HD tìm hiểu chung
I. Tìm hiểu chung.
G: Đọc chậm rãi, ung dung, hóm hỉnh
như thấp thoáng một nụ cười.
1. Tác giả: Nguyễn Khuyến ( 1835-1909 ),
G: Đọc mẫu, gọi HS đọc, Gv nhận xét. quê: Bình Lục- Hà Nam. Là người thông
G? Hãy nêu vài nét về tác giả và thể minh, học giỏi, đỗ đầu cả 3 kỳ thi: Hương,
Hội, Đình( Tam Nguyên Yên Đổ
).
thơ?
- Là nhà thơ lớn của dân tộc
- Các sáng tác của ông thường viết về đề tài
tình bạn.
G?Bài thơ được sáng tác theo thể thơ
2.Thể thơ: thất ngôn bát cú Đường luật.
gì?
3. Bố cục:
H: TL
G:? XĐ bố cục vủa bài, bố cục bài này - Kết cấu: 1-6-1
có gì khác so với bài Qua đéo ngang?
( 2 câu đầu thường giới thiệu, ở đây có
mấy câu giới thiệu? ...)
- Bố cục bài thơ không tuân theo qui
cách: Đề -Thực -Luận – Kừt mà cấu
trúc theo (1-6-1) câu đầu nêu
cảm xúc
khi bạn đến; sáu câu giữa: Tình huống
và khả năng tiếp bạn; câu cuối cảm
nghĩ về tình bạn.
Hoạt động 2: Đọc-Tìm hiểu bài thơ
II. Tìm hiểu văn bản.
1. Cảm xúc khi bạn đến nhà
- Tình bạn đậm đà, thắm thiết, bất chấp mọi
điều kiện.
G? Bài thơ Bạn đến chơi nhà bộc lộ - Thời gian: lâu ngày
tình cảm gì?
2. Tình huống và khả năng tiếp bạn:
G? Thời gian mà người bạn đến chơi
nhà NTN?
- Vật chất: -trẻ đi vắng- chợ xa
H: TL
Có ao- nước lớn
G? Khi bạn đến nhà chơi có gì để tiếp
đãi bạn không?
Gà có- vườn rộng
Có cải, cà, bầu, mướp- còn non
H: chợ thời xa....
Trầu không có
G: Hướng dẫn học sinh phân tích sự -> Mong muốn tiếp đãi bạn thịnh soạn
thiếu thốn của tác giả?
nhưng không thực hiện được
H: XĐ
- T/g sử dụng phép đối, liệt kê, nói quá...
->Mọi thứ có mà lại như không, tình cảm
G: Tác giả sử dụng biện pháp NT gì? dành cho bạn là chân thành
Tác dụng
- Ý
nghĩa: Tác giả cố tạo ra tình huống
H: XĐ
như thế để tạo ra nụ cười hóm hỉnh và tế
G? Tác giả có dụng ý gì khi cố tình tạo nhị mà sâu sắc. Một nét cười riêng rất
Nguyễn Khuyến.
ra một tình huống như thế?
H: TL
3. Cảm nghĩ về tình bạn
G? Cụm từ “ ta với ta”nói lên điều gì? - Bác đến chơi đây “ta với ta”: ( Đại từ ngôi
Câu thơ cuối có tác dụng như thế nào 1 và ngôi 2) Tuy hai mà một, giữa chủ và
khách có sự đồng nhất trọn vẹn.
đối với toàn bài thơ?
H:
TL
G: Hướng dẫn học sinh so sánh với
cụm từ “ ta với ta” trong bài Qua đèo
Ngang qua đó hình dung ra tư thế và
tâm hồn NK?
H: So sánh
G? Em hãy nhận xét chung về tình bạn
của NK trong bài thơ “ bạn đến chơi
=> Tình bạn đậm đà, thắm thiết, chân thành,
trong sáng, tri kỉ, tri âm.
nhà”?
- NT: ngôn từ giản dị, tự nhiên, đối rất
G? Em có nhận xét gì về mặt nghệ chỉnh.
thuật của bài thơ?
H: NX
III. Tổng kết:
Hoạt động 4: Tổng kết:
1. Nghệ thuật:
- Sáng tạo nên tình huống khó xử khi bạn
G? Cho biết vài nét đặc sắc NT của bài đến chơi nhà và cuối cùng òa ra niềm vui
đồng cảm.
thơ?
G? Bài thơ có ND chính là gì ?
- Ngôn ngữ giản dị, tự nhiên.
G: Bài thơ thể hiện một quan niệm về 2. Nội dung:
tình bạn, quan niệm đó vẫn còn có ý * Ghi nhớ: (SGK)
nghĩa, giá trị lớn trong cuộc sống của III. Luyện tập
con người hôm nay.
- Trong bài “ Qua Đèo Ngang” cả hai từ “
G: Gọi HS đọc ghi
nhớ
ta” đều chỉ tác giả -> sự cô đơn
- Bài “ Bạn đến chơi nhà” chỉ chủ nhà và
khách nhưng không phân biệt được từ nào
? So sánh cụm từ “ ta với ta” trong bài chỉ chủ và từ nào chỉ khách -> sự thống nhất
“Bạn đến chơi nhà” và cụm từ “ ta với trọn vẹn giữa chủ và khách
ta” trong bài “ Qua Đèo Ngang” em Có thể thấy cụm từ “ ta với ta” là cụm từ có
thấy có gì giống nhau và khác nhau?
ý nghĩa nhất trong bài -> tình cảm đậm đà
sâu sắc của những người lấy sự chân
thành,
- Thảo luận nhóm
hiểu nhau, thông cảm cho nhau là điều quý
- Đại diện báo cáo -> HS nhận xét
giá hơn mọi phẩm vật khác
- Gv kết luận
Hoạt động 5. Củng cố:
- Gv hướng dẫn HS khái quát lại nội dung bài
Hoạt động 6:. Dặn dò- Hướng dẫn tự học:
- Tìm đọc những bài thơ khác của Nguyễn Khuyến.
- Chuẩn bị tiết sau viết bài viết số 2.
Rút kinh
nghiệm:.................................................................................................................
.............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................