Nguồn gốc âm phủ được biết đến từ câu chuyện của người phụ nữ được gọi là Mẫu Địa Phủ, là con gái út của ông trời nhưng khi sinh ra thì toàn thân đã bị thối rữa. Do mọi người quá sợ hãi nên Mẫu tủi hổ, rời khỏi thiên đình xuống mặt đất. Xuống đất Mẫu tự thân vận động đào hang sâu rồi tạo nên một vương quốc riêng của mình dưới lòng đất. Vì cô đơn quá nên Mẫu đã tự cắt bóng mình ra để bầu bạn với mình nhưng vì chúng được tạo ra bởi tâm hồn u buồn của cô, thêm cả Mẫu đã chẳng đẹp đẽ gì nên đã khiến cho vương quốc ấy càng trở nên tối om khiến cô không nhìn rõ. Thêm với việc rời thiên đình từ nhỏ nên không được dạy nữ công gia chánh, không có hoa tay nên tạo vật Mẫu tạo ra xấu khủng khiếp, bọn đó gọi là ma quỷ nên người ta mới gọi "xấu như ma như quỷ" là từ đó. Vào thời điểm đó hồn người chết không có chỗ để về toàn vất vưởng làm phiền người sống nên cô quyết định đem bọn cô hồn ấy về. Trang bị của Mẫu gồm một xe ngựa kéo. Một cái thòng lọng mà cô dùng để bắt linh hồn, phát nào dính phát nấy. Một bộ giáp và một cái mặt nạ che phần thối rữa. Sau này việc bắt ma Mẫu gác lại và giao cho mấy con quỷ cô tạo ra từ trước, sau này được gọi là đầu trâu mặt ngựa. Rồi sau đó cô cho bọn chúng làm tay sai dưới địa ngục để bận bịu tay chân, tránh việc rảnh rỗi lại tìm cách lên trần gian chọc phá trên đó. Về phần quan chức cấp cao để trị bọn ma quỷ, cô hồn vì tức quá quấy phá ầm ĩ dưới đó, Mẫu chọn ra 9 linh hồn lúc còn sống thanh cao, tốt bụng, tạo phước làm phán quan, phụ giúp Mẫu trong việc điều hành đường dây địa ngục. Rồi quỷ dẫn hai người đến gặp Mẫu. Người con trai nhìn vào ai, con gì đã biết vanh vách quá khứ của người đó, nhớ hết mọi thứ trên đời, còn người con gái có khả năng làm người ta quên sạch mọi thứ, Mẫu biết là bên thiên đình phái xuống trợ giúp. Mẫu liền cho nam làm Chuyển Luân Vương, quản lý phần đầu thai, kết hợp với 9 người kia tạo thành Thập Điện Diêm Vương, còn nữ thì là Mạnh Bà. Người sau khi chết thường linh hồn vẫn sẽ ở trần gian 49 ngày trước khi siêu thoát trừ một số trường hợp đặc biệt như oán khí, tâm tư quá mạnh, do bùa chú, ý niệm, không muốn siêu thoát nên tìm cách hóa quỷ, ăn linh hồn khác... nên có một số trường hợp ở trần gian hàng trăm năm. Theo Phật giáo thì không nên làm cỗ mặn tránh tạo thêm nghiệp cho linh hồn. Khi đủ 49 ngày linh hồn tới thế giới bên kia:
Suy đoán là ranh giới của hai bên là phần suối được nối với Hoàng Tuyền, khúc cuối của suối sẽ là Cửu Tuyền. Khi đầu thai bước đến cây cầu bắc qua 1 dòng sông. Có người bảo tên Vong Xuyên dịch nghĩa là sông đen hoặc là dòng tên không đúng nhưng vẫn màu đen thật, nên khả năng phần màu đen của dòng suối ranh giới nối với dòng sông này. Khi người chết sang bên kia sẽ được phân làm hai loại: người sẽ phải xuống địa ngục sẽ bị quỷ dẫn đi và người sẽ ở âm phủ, sau khi đi qua các điện của các quan ở đó phán xét.
Đây chỉ là tổng quát chứ không thể nói hết được về phần địa ngục vì còn nhiều cửa nhỏ khác với nhiều tội khác nữa. Ví dụ có cửa những đứa con bất hiếu sau khi chết sẽ phải đi qua cầu vồng, dưới cầu là bảy vạc dầu sôi còn cuối cầu là đàn chó ngao. Những người chửi mẹ mắng cha chết xuống âm phủ phải leo cầu vồng. Dưới cầu lại có chó đồng miệng há ra lửa chỉ rình đớp xương. Sau khi chịu đủ hình phạt rồi, nếu tội nặng thì đi đầu thai, nếu nhẹ thì sẽ cho xuống âm phủ với ông bà tổ tiên, sẽ được gia đình, tổ tiên ra đón. Âm phủ khung cảnh cũng như ở dương gian, thiên về miền quê hơn, hình như dưới đó không có điện, nếu đồ dùng điện tử hoạt động được thì chắc do năng lượng tâm linh dưới đó, có người bảo dưới đó không dùng được lửa. Ở đó thi thoảng vẫn diễn ra trao đổi nhỏ lẻ chút xíu. Ở đó trùng trùng lớp lớp những ngôi đồi tượng trưng cho mỗi dòng họ.
Có người từng bảo là linh hồn không thể tồn tại vĩnh viễn dưới đó mà chỉ 4 đời thôi nhưng theo tuỳ trường hợp, chả hạn là khi dòng họ không còn người thờ cúng, sắp diệt vong, hoặc ai thích thì khi đó sẽ đầu thai, hoặc trường hợp đặc biệt thì tan biến để quay về dạng năng lượng nguyên thủy để sinh ra linh hồn mới. Ở âm phủ các linh hồn chết trẻ nếu lấy nhau vẫn có thể sinh con. Cửu Tuyền (9 suối) là dẫn tới 9 ải khác nhau, cái dẫn tới chỗ đầu thai, cái dẫn tới các khu vực âm phủ địa ngục, 9 con được nối với Hoàng Tuyền, những nhánh ở âm phủ sẽ trải dài xuyên suốt khắp dưới đó, những nhánh đầu thai thì linh hồn sẽ đi theo các nhánh được chỉ định để tùy nhánh đi vào kiếp ải nào. Khi linh hồn đầu thai sẽ phải qua một cây cầu bắc qua một dòng sông. Ở đầu cầu sẽ có một quán nhỏ của cô Lú, phải ghé vào đó ăn bát cháo lú để quên hết tiền kiếp mới được qua cầu để đầu thai, tiện thể ăn để có sức di chuyển chứ đi suốt thế đói bụng cũng gục. Các khoảng thời gian, địa điểm đặc biệt với thế giới người chết: |