(Bqp.vn) - Ngà y 27/1/1973, tại Pa-ri (Cá»™ng hòa Pháp), “Hiệp định vá» chấm dứt chiến tranh, láºp lại hòa bình ở Việt Namâ€, gá»i tắt là Hiệp định Pa-ri vá» Việt Nam, đã được ký kết, mở ra má»™t giai Ä‘oạn má»›i trong cuá»™c đấu tranh chống Mỹ cứu nÆ°á»›c, dẫn đến thắng lợi hà o hùng của toà n Äảng, toà n quân, toà n dân ta trong cuá»™c đấu tranh giải phóng dân tá»™c kết thúc và o ngà y 30/4/1975 trong chiến dịch Hồ Chà Minh lịch sá». Sau gần 5 năm Ä‘Ã m phán, Hiệp định Pa-ri vá» chấm dứt chiến tranh, láºp lại hòa bình tại Việt Nam đã được ký kết ngà y 27/1/1973. (ảnh tÆ° liệu) “Vừa đánh vừa Ä‘Ã m†- má»™t phÆ°Æ¡ng châm chiến lược Ä‘á»™c đáo dÆ°á»›i sá»± lãnh đạo của Äảng “Hiệp định Pa-ri vá» chấm dứt chiến tranh, láºp lại hòa bình ở Việt Nam†là thà nh quả của cuá»™c đấu tranh ngoại giao kiên định của Việt Nam vá»›i Mỹ trong suốt 4 năm 8 tháng 16 ngà y, là thắng lợi của sá»± kết hợp tà i tình giữa quân sá»± và ngoại giao theo phÆ°Æ¡ng châm “vừa đánh vừa Ä‘Ã mâ€. Äây là phÆ°Æ¡ng châm chiến lược Ä‘á»™c đáo của Äảng, là sá»± kết tinh, kế thừa truyá»n thống “ngoại giao tâm công†của ông cha ta và tÆ° tưởng ngoại giao Hồ Chà Minh. Hiệp định Pa-ri được ký kết ngà y 27/1/1973 tạo cÆ¡ sở pháp lý quốc tế buá»™c Mỹ chấm dứt chiến tranh, rút quân khá»i Việt Nam và Äông DÆ°Æ¡ng, chấm dứt dÃnh lÃu quân sá»±, là m cho chế Ä‘á»™ và Quân Ä‘á»™i Sà i Gòn ở miá»n Nam không còn chá»— dá»±a, bị suy yếu nghiêm trá»ng, ngà y cà ng lún sâu và o khủng hoảng và sụp đổ hoà n toà n chỉ 2 năm sau đó. Sau khi Mặt tráºn Dân tá»™c Giải phóng miá»n Nam Việt Nam ra Ä‘á»i ngà y 20/12/1960, phong trà o đấu tranh cách mạng của nhân dân miá»n Nam bÆ°á»›c sang má»™t giai Ä‘oạn má»›i vá»›i nhiá»u thắng lợi vang dá»™i. Cuối năm 1965, vá»›i những thắng lợi liên tiếp của quân và dân ta trên chiến trÆ°á»ng miá»n Nam và trong chiến đấu chống lại chiến dịch không kÃch của Mỹ ở miá»n Bắc, Äảng ta đã tÃnh đến kế hoạch Ä‘Ã m phán vá»›i Mỹ vá» láºp lại hoà bình ở Việt Nam. Tháng 1/1967, Há»™i nghị lần thứ 13 Ban Chấp hà nh Trung Æ°Æ¡ng Äảng nháºn định: “Äấu tranh quân sá»± và đấu tranh chÃnh trị ở miá»n Nam là yếu tố quyết định để già nh thắng lợi trên chiến trÆ°á»ng và là cÆ¡ sở cho thắng lợi của đấu tranh ngoại giao. Chúng ta chỉ có thể già nh được thắng lợi trên bà n Ä‘Ã m phán những gì mà chúng ta già nh được trên chiến trÆ°á»ng. Tuy nhiên, đấu tranh ngoại giao không Ä‘Æ¡n thuần chỉ là phản ánh của tình hình chiến trÆ°á»ng, mà trong bối cảnh quốc tế hiện nay và do tÃnh chất của cuá»™c chiến tranh, đấu tranh ngoại giao còn đóng má»™t vai trò quan trá»ng, tÃch cá»±c và chủ Ä‘á»™ng†[1]. Từ sau Há»™i nghị nà y, ta đã thá»±c sá»± triển khai kế hoạch Ä‘Ã m phán, đẩy mạnh đấu tranh quân sá»± trên cả hai miá»n, Ä‘Æ°a ngoại giao thà nh má»™t mặt tráºn quan trá»ng phối hợp vá»›i mặt tráºn quân sá»± và mặt tráºn chÃnh trị để đấu tranh vá»›i Mỹ, mở ra cục diện “vừa đánh vừa Ä‘Ã mâ€. Theo tinh thần Há»™i nghị Trung Æ°Æ¡ng lần thứ 13, ngà y 28/1/1967, Bá»™ trưởng Bá»™ Ngoại giao Nguyá»…n Duy Trinh khi đó, trong trả lá»i phá»ng vấn nhà báo Winfred Burchet (Ô-xtrây-li-a) đã nhấn mạnh: “Chỉ sau khi Mỹ chấm dứt không Ä‘iá»u kiện và vÄ©nh viá»…n việc ném bom và má»i hà nh Ä‘á»™ng chiến tranh khác chống nÆ°á»›c Việt Nam Dân chủ Cá»™ng hòa thì Việt Nam Dân chủ Cá»™ng hòa và Mỹ má»›i có thể nói chuyện†[2]. Cuối năm 1967, Bá»™ trưởng Nguyá»…n Duy Trinh lại tuyên bố: “Sau khi Mỹ chấm dứt không Ä‘iá»u kiện việc ném bom và má»i hà nh Ä‘á»™ng chiến tranh khác chống nÆ°á»›c Việt Nam Dân chủ Cá»™ng hòa, Việt Nam Dân chủ Cá»™ng hòa sẽ nói chuyện vá»›i Mỹ vá» những vấn Ä‘á» liên quanâ€. Tuyên bố nà y thể hiện láºp trÆ°á»ng nhất quán và thiện chà của Việt Nam muốn giải quyết cuá»™c chiến tranh thông qua Ä‘Ã m phán hoà bình nếu Mỹ chấp nháºn ngừng ném bom đánh phá miá»n Bắc. Tuy nhiên, chỉ sau cuá»™c Tổng tiến công và nổi dáºy Tết Máºu Thân năm 1968 khi tình hình thay đổi hẳn theo hÆ°á»›ng có lợi cho cách mạng và chiến lược “Chiến tranh cục bộ†của Mỹ bị thất bại nặng ná», Tổng thống Giôn-xÆ¡n má»›i buá»™c phải “xuống thangâ€, tuyên bố Ä‘Æ¡n phÆ°Æ¡ng hạn chế ném bom miá»n Bắc và cỠđại diện tham gia Ä‘Ã m phán vá»›i Việt Nam Dân chủ Cá»™ng hòa. Ngà y 3/4/1968, Việt Nam Dân chủ Cá»™ng hòa tuyên bố sẵn sà ng cỠđại diện tiếp xúc vá»›i Mỹ để xác định Ä‘iá»u kiện thÆ°Æ¡ng lượng giữa hai bên, mở đầu cuá»™c tiến công trên mặt tráºn ngoại giao. Ngà y 13/5/1968, cuá»™c Ä‘Ã m phán giữa Việt Nam Dân chủ Cá»™ng hòa và Mỹ chÃnh thức bắt đầu tại Trung tâm Há»™i nghị quốc tế ở Pa-ri. Ta đã kiên quyết đòi và Mỹ đã phải chấp nháºn cùng Ä‘Ã m phán chÃnh thức vá»›i Mặt tráºn Dân tá»™c Giải phóng miá»n Nam Việt Nam (và từ tháng 6/1969 là ChÃnh phủ Cách mạng Lâm thá»i Cá»™ng hoà miá»n Nam Việt Nam). Tháng 10/1968, trên cÆ¡ sở những đánh giá chủ Ä‘á»™ng, kịp thá»i và chÃnh xác của Ä‘oà n Ä‘Ã m phán tại Pa-ri vá» tình hình và thá»i cÆ¡ để buá»™c Mỹ chấm dứt ném bom miá»n Bắc, Bá»™ ChÃnh trị đã quyết định chủ trÆ°Æ¡ng kiên quyết đòi Mỹ chấm dứt không Ä‘iá»u kiện việc ném bom bắn phá miá»n Bắc từ 31/10/1968 và ngồi và o bà n Ä‘Ã m phán 4 bên. NhÆ° váºy, chÃnh thắng lợi quân sá»± đã mở cánh cá»a cho Ä‘Ã m phán ngoại giao và tạo ra cục diện “vừa đánh vừa Ä‘Ã mâ€. “Biết địch biết ta†- cÆ¡ sở và tÃnh thá»±c tiá»…n cao của phÆ°Æ¡ng châm chiến lược “vừa đánh vừa Ä‘Ã m†Äảng ta Ä‘á» ra và kiên trì thá»±c hiện phÆ°Æ¡ng châm chiến lược “vừa đánh vừa Ä‘Ã m†xuất phát từ nghệ thuáºt kết hợp giữa mặt tráºn quân sá»±, mặt tráºn chÃnh trị và mặt tráºn ngoại giao; đồng thá»i, từ cục diện tình hình và so sánh lá»±c lượng cụ thể trên chiến trÆ°á»ng lúc đó. Chúng ta không thể giải quyết thắng lợi cuá»™c chiến tranh chỉ bằng quân sá»± vì Mỹ là má»™t đế quốc hùng mạnh, có lá»±c lượng quân Ä‘á»™i lá»›n và vÅ© khà tối tân, trong khi vá» so sánh sức mạnh, ta chÆ°a ở thế áp đảo, các lá»±c lượng ủng há»™ ta lại bị chia rẽ nghiêm trá»ng, đặc biệt nổi lên mâu thuẫn Xô - Trung và việc cả hai nÆ°á»›c lá»›n nà y Ä‘á»u muốn hòa hoãn vá»›i Mỹ. Tình hình đó ảnh hưởng sâu sắc đến tiến trình cách mạng và các bÆ°á»›c triển khai chiến lược của ta nhằm kết thúc thắng lợi cuá»™c chiến tranh giải phóng dân tá»™c, thống nhất đất nÆ°á»›c. Tổng Bà thÆ° Ban Chấp hà nh Trung Æ°Æ¡ng Äảng Cá»™ng sản Việt Nam Lê Duẩn đã viết: “Tuy nói Mỹ phải ra vì thua, vì yếu nhÆ°ng ta biết rằng Mỹ vẫn còn tiá»m lá»±c lá»›n... Ta tuy thắng liên tiếp và đã mạnh lên nhÆ°ng còn gặp nhiá»u khó khăn. Äến lúc nà y, sá»± viện trợ của phe ta không phải đầy đủ và kịp thá»i nhÆ° ta mong muốn… Trong hoà n cảnh đó, ta phải tạo ra má»™t thế Ä‘i lên vững nhất, má»™t thế thắng chắc nhất. ChÃnh vì lẽ đó mà ta ký Hiệp định Pa-ri… à định của ta là giữ nguyên thế và lá»±c của mình ở miá»n Nam để tiến lên tiếp tục tiến công địch†[3]. “Vừa đánh vừa Ä‘Ã m†chÃnh là phÆ°Æ¡ng châm thÃch hợp nhất để tiếp tục đẩy mạnh cuá»™c cách mạng ở miá»n Nam và tạo Ä‘iá»u kiện “đánh cho Mỹ cút, đánh cho ngụy nhà o†để rồi Ä‘i tá»›i thắng lợi cuối cùng “Bắc Nam sum há»p†nhÆ° lá»i của Chủ tịch Hồ Chà Minh viết trong thÆ¡ chúc Tết Xuân Ká»· Dáºu năm 1969. “Vừa đánh vừa Ä‘Ã m†là má»™t quá trình đấu tranh gay go, phức tạp nhÆ°ng phản ánh sá»± thắng lợi của chÃnh nghÄ©a và trà tuệ Việt Nam. Ngoại giao Việt Nam đã thể hiện vai trò chủ Ä‘á»™ng, kịp thá»i nắm bắt và khai thác những cÆ¡ há»™i khách quan và chủ quan, biết phát huy tác Ä‘á»™ng và ý nghÄ©a của những thắng lợi trên chiến trÆ°á»ng để già nh thắng lợi trên bà n Ä‘Ã m phán và góp phần tạo Ä‘iá»u kiện, thá»i cÆ¡ cho những thắng lợi tiếp theo. Ngà y 18/1/1969, phiên há»p đầu tiên của Há»™i nghị Pa-ri vá» Việt Nam khai mạc tại Trung tâm Há»™i nghị quốc tế ở Pa-ri (Pháp). Bốn Ä‘oà n đại biểu của Việt Nam Dân chủ Cá»™ng hòa, Mặt tráºn Dân tá»™c Giải phóng miá»n Nam Việt Nam, Mỹ và chÃnh quyá»n Sà i Gòn đã bà n thảo chuẩn bị cho phiên há»p toà n thể lần thứ nhất. Ngà y 25/1/1969, Há»™i nghị bốn bên chÃnh thức khai mạc. Mặt tráºn Dân tá»™c Giải phóng miá»n Nam Việt Nam Ä‘Æ°a ra tuyên bố chÃnh trị vá»›i láºp trÆ°á»ng năm Ä‘iểm, và đến tháng 5/1969 Ä‘Æ°a ra giải pháp toà n bá»™ mÆ°á»i Ä‘iểm vá» vấn Ä‘á» miá»n Nam Việt Nam. Ngà y 14/5/1969, Mỹ đã đối phó bằng cách Ä‘Æ°a ra kế hoạch tám Ä‘iểm đòi gắn việc rút quân Mỹ vá»›i việc rút quân miá»n Bắc và duy trì chÃnh quyá»n Sà i Gòn, đồng thá»i tăng viện cho chÃnh quyá»n Sà i Gòn để thá»±c hiện chiến lược “Việt Nam hoá chiến tranhâ€, thá»±c chất là dùng ngÆ°á»i Việt đánh ngÆ°á»i Việt và buá»™c Việt Nam phải thÆ°Æ¡ng lượng dÆ°á»›i sức ép của bom đạn Mỹ. Ngà y 6/6/1969, ChÃnh phủ Cách mạng Lâm thá»i Cá»™ng hòa miá»n Nam Việt Nam, chÃnh phủ hợp pháp duy nhất của nhân dân miá»n Nam Việt Nam, được thà nh láºp và ngay sau đó đã được 23 nÆ°á»›c công nháºn, trong đó có 21 nÆ°á»›c đặt quan hệ ngoại giao. Hoạt Ä‘á»™ng ngoại giao Việt Nam bÆ°á»›c sang má»™t giai Ä‘oạn má»›i vá»›i sá»± tồn tại đồng thá»i của Bá»™ Ngoại giao nÆ°á»›c Việt Nam Dân chủ Cá»™ng hòa và Bá»™ Ngoại giao Cá»™ng hòa Miá»n Nam Việt Nam - cả hai Ä‘á»u hoạt Ä‘á»™ng dÆ°á»›i sá»± chỉ đạo thống nhất của Äảng và cùng nhằm má»™t mục tiêu chiến lược là buá»™c Mỹ chấm dứt má»i hoạt Ä‘á»™ng xâm lược, rút hết quân khá»i Việt Nam, công nháºn Ä‘á»™c láºp, chủ quyá»n, thống nhất và toà n vẹn lãnh thổ của Việt Nam. Ngà y 25/8/1969, trả lá»i thÆ° của Tổng thống Mỹ NÃch-xÆ¡n, Chủ tịch Hồ Chà Minh nêu rõ: “Mỹ phải chấm dứt chiến tranh xâm lược và rút quân ra khá»i miá»n Nam Việt Nam, tôn trá»ng quyá»n tá»± quyết của nhân dân miá»n Nam Việt Nam và của dân tá»™c Việt Nam, không có sá»± can thiệp của nÆ°á»›c ngoà i. Äó là cách đúng đắn để giải quyết vấn Ä‘á» Việt Nam phù hợp vá»›i quyá»n dân tá»™c của nhân dân Việt Nam, vá»›i lợi Ãch của nÆ°á»›c Mỹ và nguyện vá»ng hoà bình của nhân dân thế giá»›i. Äó là con Ä‘Æ°á»ng để Mỹ rút khá»i cuá»™c chiến tranh trong danh dự†[4]. ChÃnh phủ Cách mạng Lâm thá»i Cá»™ng hòa miá»n Nam Việt Nam cÅ©ng kiên quyết đòi Mỹ rút ngay toà n bá»™ quân Mỹ khá»i miá»n Nam Việt Nam, thà nh láºp má»™t chÃnh phủ hòa hợp dân tá»™c ba thà nh phần và tiến tá»›i tổng tuyển cá». Äảng ta đã Ä‘á» ra nhiệm vụ chiến lược là kiên trì và đẩy mạnh kháng chiến, tiến hà nh tổng tiến công liên tục, đồng thá»i tranh thủ sá»± ủng há»™ của nhân dân Mỹ và thế giá»›i nhằm đánh bại chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh†của Mỹ cả vá» chÃnh trị, quân sá»± và ngoại giao. TrÆ°á»›c sá»± lá»›n mạnh không gì ngăn nổi của phong trà o cách mạng ở miá»n Nam, sá»± thất bại của Mỹ trong chiến dịch ném bom đánh phá miá»n Bắc và công luáºn rá»™ng rãi trên thế giá»›i, kể cả nhân dân Mỹ, lên án cuá»™c chiến tranh xâm lược và đòi Mỹ rút khá»i Việt Nam, Mỹ đã buá»™c phải ngồi và o bà n Ä‘Ã m phán và cuối cùng ký kết “Hiệp định vá» chấm dứt chiến tranh, láºp lại hòa bình ở Việt Namâ€. Äại thắng mùa Xuân 1975 - thà nh quả của phÆ°Æ¡ng châm chiến lược “vừa đánh vừa Ä‘Ã m†Thá»±c hiện chủ trÆ°Æ¡ng của Äảng, lá»i chúc Tết năm 1969 của Chủ tịch Hồ Chà Minh: “Äánh cho Mỹ cút, đánh cho ngụy nhà o†và Di chúc thiêng liêng của NgÆ°á»i, quân dân hai miá»n đã già nh được những thắng lợi to lá»›n trên chiến trÆ°á»ng miá»n Nam cÅ©ng nhÆ° tại hai nÆ°á»›c bạn Là o, Cam-pu-chia. Thắng lợi vang dá»™i trên chiến trÆ°á»ng cùng vá»›i thiện chà cao của ta trên bà n Ä‘Ã m phán đã tạo ra được là n sóng phản chiến trên khắp nÆ°á»›c Mỹ và tranh thủ được sá»± đồng tình, ủng há»™ của nhân dân tiến bá»™ trên toà n thế giá»›i. Từ tháng 7/1970, Tổng thống NÃch-xÆ¡n đã phải ra lệnh rút dần quân khá»i miá»n Nam Việt Nam. Äiá»u nà y cà ng khẳng định tÃnh đúng đắn và sá»± thà nh công bÆ°á»›c đầu rất quan trá»ng trong việc thá»±c hiện nghệ thuáºt kết hợp “đánh - Ä‘Ã m†của Äảng ta. Thắng lợi quân sá»± quan trá»ng cuối năm 1971 đã buá»™c Mỹ xuống thang chiến tranh, từ bá» yêu sách đòi ta rút quân khá»i miá»n Nam, và ta đã thá»±c hiện được phÆ°Æ¡ng châm trong Ä‘Ã m phán tại Há»™i nghị Pa-ri là : “quân Mỹ rút ra, quân ta ở lạiâ€. Tuy nhiên, ý đồ thá»±c dân má»›i của Mỹ không thay đổi. Tổng thống mỹ NÃch-xÆ¡n chủ trÆ°Æ¡ng ngồi và o bà n Ä‘Ã m phán chỉ để đạt mục tiêu duy trì và củng cố chÃnh quyá»n Thiệu ở miá»n Nam là m công cụ thá»±c hiện âm mÆ°u “Việt Nam hóa chiến tranhâ€, né tránh sức ép của công luáºn và chuẩn bị cho cuá»™c bầu cá» tổng thống Mỹ sắp tá»›i. Mỹ sá» dụng chiêu bà i “đà m phán không Ä‘iá»u kiện†và các thủ Ä‘oạn nhÆ° “ngừng bắnâ€, “ngừng bắn tại chá»—â€, “ngừng bắn toà n Äông DÆ°Æ¡ngâ€, “hai bên cùng xuống thang chiến tranhâ€, “hai bên cùng rút quânâ€â€¦ nhằm thá»±c hiện Ä‘Ã m phán trên thế mạnh, vừa Ä‘Ã m phán vừa Ä‘e doạ ta. Chiến thắng Xuân - Hè 1972 của quân và dân ta đã giải phóng má»™t vùng lãnh thổ rá»™ng lá»›n là m thay đổi căn bản so sánh lá»±c lượng, tạo ra khả năng kết thúc chiến tranh. Vá»›i phÆ°Æ¡ng châm “vừa đánh, vừa Ä‘Ã mâ€, ta thá»±c sá»± coi Ä‘Ã m phán tại Pa-ri là má»™t mặt tráºn, vừa nhằm tuyên truyá»n cho cuá»™c đấu tranh chÃnh nghÄ©a của ta vừa là m cho thế giá»›i ghi nháºn những thắng lợi của các cuá»™c đấu tranh quân sá»± và chÃnh trị của nhân dân Việt Nam. Nhằm mục Ä‘Ãch đó, tháng 7/1972, Bá»™ ChÃnh trị đã Ä‘Æ°a ra quyết sách: Chuyển từ chiến lược chiến tranh sang chiến lược hòa bình. Ngà y 8/10/1972, phái Ä‘oà n Việt Nam Dân chủ Cá»™ng hòa Ä‘Æ°a cho phÃa Mỹ dá»± thảo “Hiệp định vá» chấm dứt chiến tranh, láºp lại hòa bình ở Việt Namâ€. TrÆ°á»›c tình hình thế và lá»±c trên chiến trÆ°á»ng miá»n Nam ngà y cà ng bất lợi cho phÃa Mỹ, Mỹ buá»™c phải đồng ý thảo luáºn cụ thể từng câu chữ và điá»u khoản của Hiệp định. Ngà y 20/10/1972, Tổng thống NÃch-xÆ¡n gá»i thÆ° cho Thủ tÆ°á»›ng Phạm Văn Äồng khẳng định “Văn bản của Hiệp định bây giá» có thể xem nhÆ° đã hoà n thà nh†và thá»a thuáºn sẽ ký và o ngà y 31/101972. Tuy nhiên, sau khi tái đắc cá» Tổng thống, ngà y 22 và 23/10/1972, NÃch-xÆ¡n đã Ä‘á» nghị hai bên gặp riêng để “bà n thêm†và đòi sá»a đổi hầu hết các vấn Ä‘á» thá»±c chất trong tất cả các chÆ°Æ¡ng của Hiệp định theo đòi há»i của ChÃnh quyá»n Sà i Gòn. Äây là hà nh Ä‘á»™ng của nhà cầm quyá»n Mỹ cố tình trì hoãn việc ký Hiệp định. Cuá»™c Ä‘Ã m phán diá»…n ra căng thẳng, bế tắc trong suốt tháng 11 tá»›i đầu tháng 12/1972. Äể gây sức ép và tạo cục diện “đà m phán trên thế mạnhâ€, ngà y 18/12/1972, NÃch-xÆ¡n bắt đầu cho máy bay B-52 ném bom rải thảm Hà Ná»™i, Hải Phòng và các tỉnh lân cáºn; đồng thá»i gá»i công hà m cho Việt Nam Ä‘á» nghị há»p lại. Thủ Ä‘oạn nà y đã được Chủ tịch Hồ Chà Minh tiên Ä‘oán: “Sá»›m muá»™n rồi đế quốc Mỹ cÅ©ng sẽ Ä‘Æ°a B-52 ra đánh Hà Ná»™i, rồi có thua nó má»›i chịu thuaâ€[5]. Trong 12 ngà y đêm chiến đấu chống “Siêu pháo Ä‘Ã i bay†B-52 của Mỹ, nhân dân ta đã là m nên kỳ tÃch “Äiện Biên Phủ trên khôngâ€, là m sụp đổ hoà n toà n thần tượng bất khả chiến bại của “không lá»±c Hoa Kỳâ€. NÃch-xÆ¡n phải thốt lên rằng: ná»—i lo sợ của chÃnh quyá»n Mỹ trong những ngà y nà y không phải là do những là n sóng phản đối nghiêm khắc ở trong nÆ°á»›c và trên thế giá»›i mà chÃnh là ở mức Ä‘á»™ tổn thất quá nặng ná» vá» máy bay B-52. Thất bại liên tiếp trên chiến trÆ°á»ng miá»n Nam, tổn thất nặng ná» trong chiến dịch ném bom bắn phá miá»n Bắc và bị dÆ° luáºn quốc tế lên án mạnh, ngà y 29/12/1972, Mỹ buá»™c phải ngừng ném bom miá»n Bắc và ngồi và o bà n Ä‘Ã m phán. Ngà y 27/1/1973, các bên ký chÃnh thức “Hiệp định vá» chấm dứt chiến tranh, láºp lại hòa bình ở Việt Namâ€. NhÆ° váºy, mÆ°u toan cuối cùng của Mỹ hòng dùng sức mạnh quân sá»± đè bẹp ý chà chiến đấu ngoan cÆ°á»ng của quân và dân ta đã hoà n toà n thất bại và Mỹ buá»™c phải ký Hiệp định Pa-ri, chấm dứt chiến tranh, láºp lại hòa bình ở Việt Nam. Kết quả nà y thể hiện sá»± phối hợp nhịp nhà ng và hiệu quả giữa mặt tráºn quân sá»± vá»›i mặt tráºn ngoại giao, giữa “đánh†và “đà m†ở má»™t giai Ä‘oạn có tÃnh chất quyết định của cách mạng miá»n Nam. Vá»›i việc ký kết Hiệp định Pa-ri, ta đã thá»±c hiện được mục tiêu “đánh cho Mỹ cútâ€, mở ra má»™t giai Ä‘oạn má»›i, thuáºn lợi cho mục tiêu “đánh cho ngụy nhà oâ€, tạo tiá»n đỠđể toà n Äảng, toà n quân, toà n dân ta tiến lên giải phóng hoà n toà n miá»n Nam, thống nhất đất nÆ°á»›c bằng Äại thắng mùa Xuân 1975. NhÆ° váºy, đại thắng mùa Xuân 1975 chÃnh là thà nh quả của phÆ°Æ¡ng châm chiến lược “vừa đánh vừa Ä‘Ã m†dÆ°á»›i sá»± lãnh đạo tà i tình của Äảng. Äúng nhÆ° Thủ tÆ°á»›ng Phạm Văn Äồng đã nói khi trả lá»i má»™t nhà bình luáºn Äà i Truyá»n hình Mỹ nhân dịp ká»· niệm 10 năm giải phóng miá»n Nam: “Hiệp định Pa-ri mở Ä‘Æ°á»ng cho thắng lợi vÄ© đại mùa Xuân 1975, kết thúc hÆ¡n má»™t thế ká»· đô há»™ của chủ nghÄ©a thá»±c dân cÅ© và má»›i trên đất nÆ°á»›c chúng tôi, Ä‘em lại Ä‘á»™c láºp, tá»± do và thống nhất cho Tổ quốc chúng tôi†[6]. Bá»™ trưởng Ngoại giao ChÃnh phủ Cách mạng lâm thá»i Cá»™ng hòa miá»n Nam Việt Nam Nguyá»…n Thị Bình ký Hiệp định Chấm dứt chiến tranh, láºp lại hòa bình ở Việt Nam. (ảnh tÆ° liệu) Há»™i nghị Pa-ri vá» Việt Nam là má»™t cuá»™c Ä‘Ã m phán dà i nhất trong lịch sỠđấu tranh ngoại giao thế giá»›i, là cuá»™c đấu lý và đấu trà vô cùng phức tạp, quyết liệt. Thắng lợi của ta tại Há»™i nghị Pa-ri là sá»± thể hiện thà nh công nhất nghệ thuáºt kết hợp giữa “đánh†và “đà mâ€, giữa “nghệ thuáºt quân sự†và “nghệ thuáºt ngoại giao†dÆ°á»›i sá»± lãnh đạo sáng suốt của Äảng. Trong gần 5 năm (13/5/1968 - 27/1/1973) triển khai thế tráºn “vừa đánh vừa Ä‘Ã mâ€, ngoại giao đã trở thà nh má»™t mặt tráºn chiến lược, bổ sung và phối hợp chặt chẽ vá»›i mặt tráºn quân sá»± và chÃnh trị, phát huy sức mạnh tổng hợp của thế tráºn chÃnh trị - quân sá»± - ngoại giao để già nh thắng lợi trÆ°á»›c má»™t đối thủ có tiá»m lá»±c kinh tế và quốc phòng hùng mạnh nhất, tạo Ä‘iá»u kiện thuáºn lợi để hoà n thà nh sá»± nghiệp giải phóng hoà n toà n miá»n Nam, thống nhất Tổ quốc. Hiệp định Pa-ri đã buá»™c Mỹ phải “tôn trá»ng Ä‘á»™c láºp, chủ quyá»n, thống nhất và toà n vẹn lãnh thổ của Việt Nam†- Ä‘iá»u mà Mỹ đã lảng tránh thá»±c hiện trong quá trình thi hà nh “Hiệp định GiÆ¡-ne-vÆ¡ vá» Äình chỉ chiến sá»± ở Việt Nam†năm 1954, tạo bÆ°á»›c ngoặt lịch sá» quan trá»ng vá»›i việc Mỹ buá»™c phải xuống thang chiến tranh, chấp nháºn ngồi và o bà n Ä‘Ã m phán, chấm dứt ném bom bắn phá miá»n Bắc và can thiệp ở miá»n Nam, rút quân khá»i miá»n Nam, mở ra cục diện má»›i để quân và dân ta tiến lên kết thúc chiến tranh bằng Chiến dịch Hồ Chà Minh lịch sá» mùa Xuân năm 1975 “đánh cho ngụy nhà oâ€, giải phóng hoà n toà n miá»n Nam, thống nhất Tổ quốc. Thá»±c hiện phÆ°Æ¡ng châm chiến lược “vừa đánh vừa Ä‘Ã mâ€, ta đã thá»±c sá»± kết hợp nhuần nhuyá»…n tá»›i mức nghệ thuáºt giữa chÃnh trị, quân sá»± và ngoại giao để già nh thắng lợi từng bÆ°á»›c, từng bá»™ pháºn tiến tá»›i già nh thắng lợi hoà n toà n, trá»n vẹn cho cuá»™c đấu tranh chống Mỹ cứu nÆ°á»›c nhằm mục tiêu giải phóng miá»n Nam, thống nhất Tổ quốc. Äại thắng mùa Xuân 1975 chÃnh là thà nh quả của phÆ°Æ¡ng châm chiến lược “vừa đánh vừa Ä‘Ã mâ€. Những bà i há»c kinh nghiệm rút ra từ việc thá»±c hiện phÆ°Æ¡ng châm chiến lược “vừa đánh vừa Ä‘Ã m†trong cuá»™c kháng chiến chống Mỹ cứu nÆ°á»›c vẫn mang Ä‘áºm tÃnh thá»i sá»±, có giá trị tham khảo sâu sắc và bổ Ãch cho cuá»™c đấu tranh bảo vệ hòa bình, Ä‘á»™c láºp, chủ quyá»n, thống nhất và toà n vẹn lãnh thổ của nhân dân ta trong tình hình má»›i. [1] - Nghị quyết Há»™i nghị lần thứ 13 Ban Chấp hà nh Trung Æ°Æ¡ng Äảng khóa III (23-27/1/1967). [2] - Báo Nhân dân, ngà y 28/1/1967. [3] - Lê Duẩn: “Gá»i anh Bảy CÆ°á»ng†(tức đồng chà Phạm Hùng), ThÆ° và o Nam, Nxb. Sá»± tháºt, Hà Ná»™i, 1986, tr. 372-373. [4] - Báo Nhân dân, số 5684, ngà y 7/11/1969. [5] - Hồ Chà Minh, Biên niên sá»± kiện và tÆ° liệu quân sá»±, Nxb Quân Ä‘á»™i nhân dân, Hà Ná»™i, 1990, tr. 203. [6] - Thủ tÆ°á»›ng Phạm Văn Äồng: Vì sao Mỹ thất bại trong cuá»™c chiến tranh xâm lược Việt Nam, Nxb. Sá»± tháºt, Hà Ná»™i, 1986, tr. 5-10. Hà Kim Ngá»c, Thứ trưởng Bá»™ Ngoại giao |