Bao lâu thì có hiện tượng nghén

Ốm nghén là dấu hiệu biểu hiện có thai phổ biến ở mẹ bầu. Đây không phải tình trạng bệnh lý nghiêm trọng gây nguy cơ xấu đến sức khỏe của bé cưng trong bụng. Nế

Ốm nghén do mang thai là gì? Ốm nghén là tổng hợp của các biểu hiện khó chịu xảy ra giai đoạn đầu của thai kỳ. Trong đó, nổi bật nhất là triệu chứng buồn nôn và nôn ói. Có đến khoảng từ 50% đến 90% phụ nữ mang thai phải chịu đựng các cơn buồn nôn và ói mửa mỗi ngày khi trải qua giai đoạn ốm nghén. Tuy nhiên, chỉ có 1% trong số đó thực sự được xem là ốm nghén nặng và cần đến trợ giúp y tế.

Khi mới mang thai, nhiều phụ nữ thường bị buồn nôn vào buổi sáng. Thông thường, tình trạng này là vô hại. Buồn nôn vào buổi sáng có thể gây khó chịu nhưng triệu chứng này thường biến mất khi bạn mang thai khoảng 12 tuần. Thời điểm xảy ra dấu hiệu ốm nghén đầu tiên khác nhau ở sản phụ này so với sản phụ khác. Tuy nhiên, hầu hết các phụ nữ bắt đầu cảm thấy khó chịu do thai kì bắt đầu khoảng nửa chừng trong ba tháng đầu tiên, giữa tuần thứ sáu và tuần thứ tám của tuổi thai. Nói một cách khác, mẹ bầu hoàn toàn không có triệu chứng gì bất thường trước tuần lễ thứ sáu. Và điều này cũng có nghĩa là cơn nôn ói đầu tiên đột ngột vào ngay lúc thức dậy sau những ngày trễ kinh là tin báo hiệu bạn đã mang thai.

Phân biệt giữa nôn nghén thông thường và chứng ốm nghén nặng Một số bà bầu chỉ cảm thấy buồn nôn thoáng qua một, hai lần trong ngày. Tình trạng này được xem là ốm nghén nhẹ. Trường hợp ốm nghén nặng là khi cơn buồn nôn kéo dài vài giờ mỗi ngày và xảy ra nôn ói thường xuyên hơn. Việc có điều trị ốm nghén hay không phụ thuộc vào mức độ ảnh hưởng đến cuộc sống của bà mẹ mang thai, chứ không phải là tình trạng ốm nghén nhẹ hay nặng. Hội chứng nôn nghén là dạng ốm nghén nặng nhất của thai kỳ, với tỷ lệ xảy ra khoảng 3%. Phụ nữ được chẩn đoán bị nôn nghén khi trọng lượng cơ thể trước khi sinh giảm tới 5% và bị mất nước nghiêm trọng (do nôn ói quá nặng). Bà bầu bị nôn nghén cần điều trị để ngăn chặn tình trạng nôn mửa, cân bằng nước và điện giải cho cơ thể. Đôi khi sản phụ cần phải nhập viện để theo dõi.

Ốm nghén nặng xảy ra khi nào?

• Có tiền sử HG nghĩa là bạn từng bị ốm nghén nặng khi mang thai lần trước
• Mang song thai hoặc đa thai
• Thừa cân
• Mang thai lần đầu
• Bệnh nguyên bào nuôi (bệnh do có sự gia tăng của tế bào bên trong tử cung).

• Ăn không ngon
• Nôn nhiều hơn 3 hoặc 4 lần một ngày
• Mất nước
• Cảm thấy xây xẩm, chóng mặt
• Giảm 2 – 10kg cân nặng hoặc 5% trọng lượng cơ thể vì nôn quá nhiều.

Ốm nghén thường nặng nhất vào giai đoạn nào? Ốm nghén khi mang thai còn có tên gọi là “bệnh buổi sáng” (Morning sickness) do các triệu chứng thường nặng nề vào lúc mới thức dậy. Tuy thế, phần lớn các mẹ bầu đều có thể bị ảnh hưởng tại bất cứ thời điểm nào trong ngày, nhất là khi có sự kích thích về mùi, vị thức ăn hay cả âm thanh, ánh sáng, nơi đông người. Không những thế, mẹ bầu còn gặp phải cảm giác chán ăn, thường xuyên thấy mệt mỏi, thiếu năng lượng, không thể tập trung vào bất cứ điều gì khác hơn ngoài cảm giác buồn nôn, nhức đầu, chóng mặt, rối loạn giấc ngủ... Đỉnh điểm của các rối loạn này cũng thay đổi trên từng sản phụ nhưng phần lớn là tập trung nhiều quanh tuần lễ thứ chín của thai kì. Một số giả thiết được đặt ra để giải thích cho vấn đề này là do đây là mốc thời gian hình thành trọn vẹn các cơ quan của bào thai. Dưới sự huy động một lượng lớn các nguyên liệu, chất xúc tác, phản ứng chuyển hóa và nồng độ hormone tăng trưởng, những cơn “bùng nổ sinh hóa” khiến cơ thể người mẹ mất căn bằng và hoạt động của các hệ cơ quan từ đó cũng bị xáo động theo. Sau những ngày “thai hành” vất vả, hầu hết các phụ nữ sẽ cảm thấy thuyên giảm vào tuần thứ 16. Chỉ một số nhỏ (khoảng 10%) còn bị buồn nôn và nôn kéo dài trong suốt thai kỳ đến lúc sinh.

Tình trạng buồn nôn và nôn khi mang thai thường không gây hại cho sức khỏe của cả thai phụ và thai nhi. Tuy nhiên, sản phụ cần phải tìm cách khắc phục bằng cách bổ sung đủ nước và điện giải để tránh bị mất nước và giảm cân quá mức, ảnh hưởng đến cân nặng của thai nhi sau khi sinh. Mất nước quá mức có thể dẫn đến rối loạn ở tuyến giáp, gan và nước ối.

• Nghỉ ngơi, ngủ đủ giấc và thư giãn càng nhiều càng tốt. Stress và mệt mỏi có thể khiến tình trạng ốm nghén trở nên tồi tệ hơn. Do đó, nếu có thể bạn nên tạm nghỉ việc một thời gian ngắn để không làm tình trạng tồi tệ thêm nữa.
• Uống nước thường xuyên để tránh mất nước. Bạn nên uống từng ngụm nhỏ và thường xuyên. Việc này có thể giúp ngăn ngừa nôn hơn là bạn uống một lượng nước lớn cùng một lúc. Hãy thử uống nước giữa các bữa ăn. Nếu bạn thấy thật khó để không nôn ra mọi thứ, bạn chỉ nên uống vài ngụm nước trong bữa ăn.
• Tránh các đồ uống lạnh, chua hay ngọt.
• Chia nhỏ các bữa ăn và hạn chế để dạ dày trống vì có thể làm bạn cảm thấy buồn nôn hơn. Bạn cần giữ lượng đường trong máu không xuống quá thấp bằng cách ăn một lượng nhỏ thức ăn ít đường, thực phẩm giàu  chất xơ hay chứa nhiều carbohydrate và ít chất béo như bánh mì, cơm hoặc mì ống.
• Ưu tiên cho các loại thực phẩm dễ ăn như bánh mì nướng hoặc bánh quy giòn. Vì các loại thực phẩm này tốt hơn so với các loại thực phẩm ngọt, cay hoặc béo. Hãy ưu tiên dùng một số loại thực phẩm có hàm lượng protein cao như thịt, trứng, các loại hạt hoặc các sản phẩm từ sữa như bánh quy giòn.
• Nếu bị ốm nghén không ăn được bạn nên bổ sung dinh dưỡng cho cơ thể bằng các món ăn đơn giản như bánh quy lạt. Hãy nghỉ ngơi trong 20 phút hoặc lâu hơn trước khi ra khỏi giường và nhớ dành thời gian để làm thức ăn vào buổi sáng.
• Gừng được xem là một trong những phương pháp giúp giảm buồn nôn. Gừng tươi có thể khó sử dụng với một số mẹ bầu. Do đó, bạn hãy sử dụng gừng dưới dạng sản phẩm như bánh quy gừng, trà gừng hoặc dùng sirô gừng, viên nang hoặc viên nén.
   

1. Về tình trạng ốm nghén của bà bầu

1.1 Ốm nghén xảy ra với khoảng 80% phụ nữ khi mang thai

• Ốm nghén là tình trạng buồn nôn và nôn mửa trong thời kỳ mang thai, là một trong số những hiện tượng sinh lý mà khá nhiều phụ nữ gặp phải trong thời gian mang thai.
• Triệu chứng này xảy ra phổ biến với 80% bà mẹ mang thai và phổ biến nhất là ở 3 tháng đầu thai kỳ.
• Ốm nghén xảy ra với đa phần các bà bầu, khiến họ khó chịu và mệt mỏi.
• Khi ốm nghén các mẹ sẽ cảm thấy buồn nôn, ngại mùi đồ ăn, mệt mỏi, chóng mặt,... và cường độ các triệu chứng cũng có thể khác nhau giữa các mẹ bầu.

• Như vậy, dù biết rằng ốm nghén là hiện tượng phổ biến, song với các dữ liệu tóm tắt trên, hẳn chị em thấy rằng, ốm nghén xảy ra với phụ nữ khi mang thai hoàn toàn bình thường, nên chúng ta không nên quá căng thẳng về tình trạng này. Vấn đề đặt ra là, chúng ta hiểu về tình trạng ốm nghén như thế nào, xảy ra khi nào, bao lâu, cụ thể ra sao để có cách ứng phó thích hợp. 

1.2 Nhận biết về các loại ốm nghén

Khi mang thai, một số ít chị em không phải trải qua thời kỳ ốm nghén, tuy nhiên con số này không nhiều. Thông thường, đa phần đều có thể rơi vào 1 trong 2 kiểu ốm nghén phổ biến như dưới đây: 

1.2.1 Ốm nghén nhẹ

Khi thai nhi xuất hiện, đây là một vật lạ đối với cơ thể của người mẹ, nên hệ thống miễn dịch của người mẹ sản sinh ra những chất chống lại thai nhi. Những triệu chứng nghén chính là biểu hiện của việc đó. Có một số người sẽ bị ốm nghén nhẹ với các triệu chứng thông thường như chứng đầy hơi , mệt, khó chịu, ợ hơi,... Nó thường xuất hiện trong một thời gian ngắn và sẽ mất đi.

• Đôi lúc có cảm giác buồn nôn, không liên tục.
• Lượng nước trong cơ thể không bị giảm.
• Vẫn ăn uống được, ít ăn một số đồ ăn có mùi.

1.2.2 Ốm nghén nặng

• Ốm nghén nặng cũng có những biểu hiện như ốm nghén thường, tuy nhiên tình trạng nôn ói chiếm phần lớn thời gian ăn uống, nghỉ ngơi, nôn nhiều và nôn khan.
• Tỉ lệ mẹ bầu mắc ốm nghén nặng chiếm khoảng 10% tổng số người ốm nghén.
• Ốm nghén nhiều có thể gây mê sảng, co giật, gây viêm tắc ruột, viêm đường tiết niệu,...

Các triệu chứng ốm nghén nặng thường xuất hiện là :

• Nôn liên tục, khó có thể kiểm soát.
• Đau đầu, chóng mặt.
• Không ăn uống được trong thời gian dài.
• Mất nước, sụt cân.
• Nhiều trường hợp, các mẹ chỉ có thể nằm trên giường, không đủ sức đi lại.
• Khác với triệu chứng ốm nghén bình thường chỉ thỉnh thoảng trong ngày, ốm nghén nặng xảy ra cả ngày lẫn đêm.

2. Có thai bao lâu thì bị ốm nghén

• Kỳ kinh cuối cùng của phụ nữ được coi là tuần đầu tiên của thai kỳ. Thời điểm này tinh trùng mới gặp trứng và chưa phát triển thành phôi; trứng được thụ tinh cũng chưa di chuyển vào tử cung để làm tổ.
• Sau khi phôi thai được cấy vào thành tử cung để làm tổ, nó sẽ bắt đầu phân chia tế bào với tốc độ chóng mặt, nói cách khác là tăng trưởng mạnh mẽ nhưng sự ảnh hưởng đến cơ thể người mẹ vẫn chưa phải lớn.
• Trong những tuần đầu tiên của thai kì, hầu hết phụ nữ sẽ chưa có triệu chứng, biểu hiện mang thai nào hoặc thay đổi gì đáng kể.
• Thông thường khi mang thai , các bà bầu ở giữa tuần thứ 4 cho đến tuần 16 của thai kỳ thì sẽ gặp các triệu chứng ốm nghén. Tuần thứ 4 đến 6 của thai kì là thời điểm các mẹ bầu có hiện tượng ốm nghén nhiều nhất và tăng dần lên khi đến tuần thứ 8-9, thường sẽ biến mất khi thai ở 12 đến 14 tuần tuổi.

2.1 Trên thực tế có những trường hợp ốm nghén dễ gặp như dưới đây

• Vừa chậm kinh đã ốm nghén biểu hiện đầu tiên là cảm giác buồn nôn, mệt mỏi, sợ mùi đồ ăn…
• Khoảng 10% thai phụ vẫn có triệu chứng sau tuần thứ 20 của thai kỳ.
• 11% mẹ bầu vẫn tiếp tục có triệu chứng này trong suốt thai kì, thậm chí ngay đến khi sinh em bé.
• Có mẹ bầu suốt thai kỳ không có hiện tượng ốm nghén.

2.2 Các mốc thời gian trung bình các dấu hiệu ốm nghén bắt đầu xuất hiện thường gặp

• Chuột rút và chảy máu nhẹ : từ tuần thứ 1 đến tuần 4
• Mệt mỏi : tuần 4
• Buồn nôn : tuần 4 – tuần 6
• Ngứa hoặc tức ngực : tuần 4 – tuần 6
• Đi tiểu thường xuyên : tuần 4 – tuần 6
• Đầy hơi : tuần 4 – tuần 6
• Cảm giác như say xe : tuần 5 – tuần 6
• Tâm trạng lâng lâng : tuần 6
• Nhiệt độ tăng cao : tuần 6
• Huyết áp cao : tuần 8
• Ợ nóng, đầy bụng : tuần 9
• Nhịp tim nhanh : tuần 8 – tuần 10
• Thay đổi vú và núm vú : tuần 11
• Mụn trứng cá : tuần 11
• Tăng cân : tuần 11

2.3 Thời gian ốm nghén kéo dài bao lâu

Thông thường, thời gian ốm nghén ở các bà bầu sẽ biến mất khi thai ở 12 đến 14 tuần tuổi, tức kéo dài khoảng 1-2 tháng. Dù vậy tình trạng ốm nghén xuất hiện không tương tự ở các bà bầu, thậm chí không giống ngay ở cả các lần mang thai khác nhau của họ. Tương tự như thế, thời gian ốm nghén kéo dài hay diễn ra thời gian ngắn cũng rất khác nhau ở các bầu. Ngoài tình trạng phổ biến là kéo dài trong khoảng 1-2 tháng, cũng có những chị em ốm nghén 3 tháng đầu sau đó sẽ hết, nhưng cũng có người ốm nghén suốt thai kỳ. 

Có sự khác nhau về khoảng thời gian ốm nghén diễn ra ở các bầu, do điều này phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố từ thể trạng, tình trạng sức khỏe ở thời điểm mang thai, tâm lý, thậm chí là do cả di truyền nữa. 

3. Nguyên nhân gây ốm nghén ở mẹ bầu

• Hormone Human chorionic gonadotropin trong cơ thể tăng lên nhanh chóng khi mang thai gây ra hiện tượng ốm nghén xuất hiện càng nhiều.
• Phụ nữ có vi khuẩn Helicobacter pylori trong dạ dày có nhiều khả năng bị buồn nôn và nôn.
• Các hormone trong cơ thể tăng lên, đặc biệt là estrogen.
• Thay đổi quá trình trao đổi chất của carbohydrates.
• Căng thẳng về thể chất và tâm lý.
• Do thói quen ăn uống thất thường, không đủ chất dinh dưỡng và lượng đường trong máu thấp.
• Một số mẹ bầu có đường tiêu hóa khá là nhạy cảm hơn với sự những thay đổi sớm của thời kỳ mang thai.
• Mẹ bầu rất nhạy cảm với mùi, những mùi này có thể làm kích hoạt phản xạ buồn nôn và nôn mửa của mẹ bầu.

4. 2 câu hỏi thường gặp nhất khi bà bầu ốm nghén

4.1 Ốm nghén có ảnh hưởng đến mẹ và bé không?

• Về mặt sinh học, thai nghén có tác dụng bảo vệ thai nhi. Các chuyên gia cho rằng, những bà bầu trải qua thời kỳ thai nghén  chính là dấu hiệu cho thấy thai nhi đang phát triển tốt.
• Các bà bầu bị ốm nghén thường ít bị sảy thai hơn và chỉ có 30% khả năng bị bệnh ung thư vú so với bà bầu không ốm nghén.
• Các nội tiết tố tăng cao trong giai đoạn đầu của thai kỳ được cho là để bảo vệ thai nhi khi đang còn non nớt.
• Đối với những trường hợp ốm nghén nặng:
• Ốm nghén nặng có thể là tình trạng nhiễm độc thai nghén.
• Ốm nghén nhiều có thể gây mê sảng, co giật, gây viêm tắc ruột, viêm đường tiết niệu làm nguy hiểm đến tính mạng người mẹ.
• Thai nhi có thể nhẹ cân hoặc thai chết lưu.
• Nếu mẹ bầu bị nôn ói nhiều trong 3 tháng cuối thì có thể là dấu hiệu của tiền sản giật, nhau bong non,... những biến chứng sản khoa vô cùng nguy hiểm, gây nguy hiểm tới tính mạng cả mẹ và con.
• Nếu như nôn mửa xảy ra liên tục và kéo dài có thể dẫn đến nguy cơ rối loạn nước và điện giải, mẹ bị thiếu chất dinh dưỡng, nguy cơ sinh non, con sinh ra nhẹ cân.

4.2 Làm thế nào để khắc phục tình trạng ốm nghén

• Chia nhỏ bữa ăn, không nhịn đói và mẹ nên ăn chậm.
• Ăn bánh quy cũng có thể giúp mẹ cảm thấy tốt hơn và đơn giản để thực hiện.
• Tránh thức ăn có mùi và gây ra buồn nôn.
• Mẹ nên tránh xa các loại thức ăn chiên, thực phẩm cay, chua, hoặc gia vị nhiều, nó có thể gây kích ứng hệ tiêu hóa của mẹ.
• Đánh răng và súc miệng sau khi ăn.
• Uống nước nhiều.
• Các loại đồ uống thể thao có chứa glucose, muối, và kali để bù đắp các chất điện giải bị mất.
• Dùng gừng có tác dụng hổ trợ tiêu hóa và giảm bớt sự buồn nôn. Theo kinh nghiệm dân gian, cách trị ốm nghén từ gừng cũng khá hiệu quả cho các bầu. 

Có thể nói rằng, với các thông tin chi tiết chia sẻ về việc có thai bao lâu thì bị ốm nghén như trên, chắc hẳn cũng đã trả lời được thắc mắc cho các bầu rồi phải không nào. Yeutre.vn cũng mong rằng qua nội dung này, các mẹ sẽ không còn lo lắng quá nhiều về thời gian ốm nghén xuất hiện nữa. Vì tùy cơ địa của mỗi người, cũng như tình trạng sức khỏe cụ thể ở thời điểm mang thai, mà thời gian xuất hiện ốm nghén cũng khác nhau. Do đó, việc chúng ta cần làm là hiểu về đặc điểm ốm nghén xảy ra với mình, tích lũy một số kinh nghiệm hay và luôn bình tĩnh, cùng cố gắng để ứng phó với tình trạng ốm nghén nhé, chắc chắn giai đoạn này cũng không quá nặng nề, mà sớm qua đi một cách nhẹ nhàng. 

Chi Lê tổng hợp