2
- Tình yêu thương mãnh liệt của chú bé Hồng đối với người mẹ được thể hiện qua những chi tiết sau:
- Mặc dù đã ngót một năm chú bé không nhận được tin tức gì của mẹ, đặc biệt mặc dầu bị bà cô xúc xiểm chia rẽ tình mẹ con, nhưng "tình thương và lòng kính mẹ" của bé Hồng vẫn nguyên vẹn.
- Bé Hồng không hề trách mẹ nếu quả là mẹ "đã chửa đẻ với người khác". Tuy non nớt, nhưng bé hiểu "vì tội góa chồng, vì túng bần quá mà mẹ mình phải bỏ các con đi tha phương cầu thực".
- Chú bé Hồng khi nghe những lời giả dối, thâm độc của bà cỏ xúc phạm đến người mẹ bất hạnh của mình càng thương mẹ mình hơn. Chú cố kìm nén tình cảm nhưng “nước mắt ròng ròng rớt xuống hai bén mép rồi chan hòa đầm đìa ở cằm và ở cổ”.
- Hồng căm ghét cực độ những hủ tục đã đày đọa mẹ mình. Lòng căm nghét của bé Hồng được tác giả diễn đạt bằng những câu văn thể hiện sự uất ức: "Cô tôi nói chưa dứt câu, cổ họng tôi đã nghẹn ứ không ra tiếng. Giá những cổ tục đày đọa mẹ tôi là một vật như hòn đá, cục thủy tinh, đầu mẩu gỗ, tôi quyết vồ ngay lấy mà cắn, mà nhai, mà nghiền cho kì nát vụn mới thôi".
- Chỉ cần thoáng qua, bé đã phát hiện ra chính xác mẹ mình. Gặp mẹ, Hồng vui sướng cao độ. Niềm vui sướng ấy như thấm vào da thịt.
Soạn bài Tôi đi học sẽ cho bạn đầy đủ cảm xúc nhất của ngày đầu tựu trường là thế nào qua nhân vật “tôi”. Nhà văn Thanh Tịnh ẩn mình trong nhân vật “tôi” để truyền tải chân thực nhất có thể cảm xúc bồi hồi của cậu học sinh ngày khai trường. Cùng Kiến Guru tham khảo bài soạn văn Tôi đi học để cảm nhận rõ hơn điều đó nhé.
Tìm hiểu chung để soạn bài Tôi đi học
1. Tác giả
- Thanh Tịnh (1911 – 1988) tên khai sinh của ông là Trần Văn Ninh, quê ở Gia Lạc, ven sông Hương, thành phố Huế.
Thanh Tịnh (1911 – 1988)
- Các tác phẩm nổi tiếng của tác giả như Quê mẹ (1941), Hận chiến trường (1937), Ngậm ngải tìm trầm (1943), …
2. Tác phẩm
- Tác phẩm Tôi đi học được in trong tập Quê mẹ (1941), tác phẩm theo thể loại hồi ký ghi lại cảm xúc và những kỷ niệm đẹp, đáng nhớ của tuổi thơ trong ngày tựu trường.
- Bố cục gồm 3 phần:
+ Đoạn đầu (từ đầu đến “trên ngọn núi”): Tâm trạng nôn nao, háo hức về kỉ niệm ngày tựu trường đầu tiên.
+ Đoạn thứ hai (tiếp theo đến “tôi cũng lấy làm lạ”): Tâm trạng nhân vật “tôi” và khung cảnh ở sân trường làng trong ngày khai trường.
+ Đoạn cuối (phần còn lại): Cảm xúc của nhân vật "tôi" khi bước vào lớp đón nhận giờ học.
II. Tìm hiểu chi tiết để soạn bài Tôi đi học
Câu 1 (trang 9 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):
- Những chi tiết làm gợi lên trong nhân vật “tôi” về cái buổi tựu trường đầu tiên, quá khứ được khơi nguồn cảm xúc từ hiện tại trước mắt: khi đó là “cuối thu lá rụng”, “mây bàng bạc”, “mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ”.
- Những kỉ niệm được diễn tả theo trình tự thời gian (từ hiện tại → quá khứ) và không gian (trên con đường đến trường → ở sân trường Mĩ Lí → vào trong lớp học).
Câu 2 (trang 9 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):
Soạn bài Tôi đi học đến đoạn này ta sẽ thấy tâm trạng nôn nao, hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ:
- Trên đường nhân vật “tôi” đến trường cùng mẹ: thấy “lạ”, thấy trong lòng “đang có sự thay đổi lớn”, cậu tự nhiên cảm thấy không khí đầy trang trọng, nâng niu nhẹ nhàng mấy quyển vở, rồi đơn giản là muốn thử sức với việc cầm bút.
Cảm giác bỡ ngỡ của ngày đi học đầu tiên trong mỗi đứa trẻ
- Mới bước đến sân trường: ngạc nhiên, cảm thấy thân mình nhỏ bé, nỗi lo sợ dần xuất hiện.
- Nghe gọi tên rồi rời khỏi vòng tay mẹ: có chút giật mình, bỡ ngỡ, đầy lúng túng, sợ hãi mà tác giả đã ví von như quả tim ngừng đập.
- Ngồi vào trong lớp học: mùi hương lạ lẫm, bức hình được treo trên tường cũng thấy lạ, rồi cả lạm nhận bàn ghế, chỗ ngồi là của mình; nhân vật “tôi” chẳng còn sợ nữa, không thấy xa lạ với người bạn mới đang ngồi bên, bắt đầu quen với những là lẫm.
Câu 3 (trang 9 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):
Soạn văn Tôi đi học, ta nhận ra những thái độ và hành động bình dị rất đáng trân trọng của người lớn được tác giả đề cập đến đều vô cùng trách nhiệm, tạo ấn tượng tốt trước các em:
- Ông đốc: toát lên vẻ hiền từ, với giọng nói đầy căn dặn và động viên, luôn tươi cười nhẫn nại.
Ngày khai giảng trang trọng trong lòng các em học sinh
- Thầy giáo: tươi cười phấn khởi chờ đón.
- Phụ huynh các bé: âu yếm, ân cần, chuẩn bị chỉnh chu cho các con, cảm giác hồi hộp cùng với con.
Câu 4 (trang 9 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):
Các hình ảnh so sánh sống động, gần gũi với trẻ thơ:
- “... những cảm giác trong sáng ấy ... trong lòng tôi như mấy cánh hoa tươi ... giữa bầu trời quang đãng” → thứ tình cảm trong veo, đẹp đẽ bay bổng trong người cậu bé lần đầu đi học.
- “Ý nghĩ ấy thoáng qua ... nhẹ nhàng như một làn mây ... trên ngọn núi” → tâm hồn trẻ thơ tự do mơ mộng, thỏa sức ngắm nhìn thế giới mới mà không bận tâm quá nhiều điều.
- “Họ như con chim non ... bên bờ tổ nhìn ... trời rộng muốn bay, nhưng còn ngập ngừng e sợ” → sự nhỏ dại, non nớt, nhưng cũng chất chứa những khát vọng của những cậu học sinh. Có chút rụt rè nhưng đáng yêu của những đứa bé lần đầu rời xa vòng tay mẹ
- “Hết co lên một chân, ... lại duỗi mạnh”→ trong long bỗng thấy bồn chồn, hồi hộp với tiếng trống trường.
- “trường Mĩ Lí ... xinh xắn, ... oai nghiêm như ... đình làng Hòa Ấp”→ sự ví von dễ thương với cái nhìn đẹp đẽ trong tư tưởng của trẻ thơ về ngôi trường.
Câu 5 (trang 9 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):
- Nghệ thuật đặc sắc trong tác phẩm Tôi đi học:
+ Sự đan xen linh hoạt các yếu tố miêu tả và tự sự, bố cục chặt chẽ, hài hòa với nhau.
+ Là truyện nhưng mang chất thơ nhẹ nhàng.
+ Lời kể giàu chất biểu cảm, cuốn hút
III. Kết luận soạn bài Tôi đi học
1. Giá trị nội dung
- Tác phẩm tái hiện rõ nét cảm giác hồi hộp, tâm trạng bỡ ngỡ, kỉ niệm trong sáng tuổi học trò của nhân vật “tôi” buổi tựu trường đầu tiên.
2. Giá trị nghệ thuật
- Xây dựng tình huống truyện mới mẻ, độc đáo: lấy bối cảnh ngày đầu tiên đi học.
- Sự kết hợp linh hoạt, sáng tạo giữa các phương thức: miêu tả, tự sự và biểu cảm.
- Truyện được viết thành theo dòng hồi tưởng: từ bối cảnh hiện tại và nhớ về quá khứ.
- Giọng điệu trữ tình, trong sáng.
- Sử dụng ngôn ngữ giàu yếu tố biểu cảm, hình ảnh so sánh độc đáo ghi lại dòng liên tưởng, hồi tưởng của nhân vật tôi.
Soạn bài Tôi đi học của Thanh Tịnh cho ta những khoảng trời tuổi thơ trở về cảm xúc trong trẻo nhất thuở ngày đầu đi học. Hy vọng với bài soạn văn Tôi đi học ở trên, Kiến Guru đã giúp bạn nắm trọn vẹn ý nghĩa và nội dung tác giả muốn truyền tải. Bạn cũng có thể tìm hiểu thêm các bài học giá trị khác trên app học tập Kiến Guru để bổ sung kiến thức mỗi ngày nhé.
Tôi đi học
(Thanh Tịnh)
I. Tác giả
1. Tiểu sử
- Thanh Tịnh (1911 - 1988), tên khai sinh là Trần Văn Ninh
- Quê quán: xóm Gia Lạc, ven sông Hương, ngoại ô thành phố Huế
2. Sự nghiệp sáng tác
- Năm 1936, Thanh Tịnh cho xuất bản tập thơ Hận chiến trường
- Năm 1941, hai bài thơ ông sáng tác "Mòn mỏi" và "Tơ trời với tơ lòng" được Hoài Thanh - Hoài Chân giới thiệu trong Thi nhân Việt Nam (1942)
- Năm 1945, ông tham gia phụ trách rồi làm Chủ nhiệm tạp chí Văn nghệ quân đội.
- Ông được tặng giải thưởng nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2007
- Những tác phẩm tiêu biểu: Quê mẹ, Ngậm ngải tìm trầm, Những giọt nước biển…
- Phong cách sáng tác:
+ Những sáng tác của Thanh Tịnh toát lên vẻ đằm thắm, tình cảm trong trẻo, êm dịu
>>Soạn bài: Tôi đi học (ngắn nhất)
>>Soạn bài: Tôi đi học (siêu ngắn)
II. Tác phẩm
1. Xuất xứ:
- “Tôi đi học” là truyện ngắn in trong tập Quê mẹ, xuất bản năm 1941
2. Bố cục
- Phần 1: Từ đầu văn bản đến “…. lướt ngang trên ngọn núi.”: Tâm trạng, cảm xúc của nhân vật “tôi” trên đường từ nhà tới trường.
- Phần 2: từ tiếp cho đến “xa nhà hay xa mẹ tôi chút nào hết.”: Tâm trạng cảm xúc của nhân vật khi đứng trước sân trường.
- Phần 3: Còn lại: Dòng tâm trạng, cảm xúc của nhân vật tôi khi bước vào lớp học và bắt đầu tiết học mới.
>> Xem thêm:Tóm tắt truyện ngắnTôiđi học
3. Giá trị nội dung
- Trong cuộc đời mỗi chúng ta, kỉ niệm trong sáng của tuổi học trò, nhất là buổi tựu trường đầu tiên thường được ghi nhớ mãi. Thanh Tịnh đã diễn tả tinh tế cảm xúc này qua dòng cảm nghĩ trong trẻo của nhân vật “tôi” về những kỉ niệm ngày đầu tiên đi học
4. Đặc sắc nghệ thuật
- Miêu tả tinh tế, chân thật diễn biến tâm trạng của ngày đầu tiên đi học.
- Sử dụng ngôn ngữ giàu yếu tố biểu cảm, hình ảnh so sánh độc đáo ghi lại dòng liên tưởng, hồi tưởng của nhân vật tôi.
- Giọng điệu trữ tình, trong sáng.
>> Xem thêm:
Phân tích để làm sáng tỏ chất thơ trong truyện ngắn Tôi đi học
Phân tích nghệ thuật đặc sắc của truyện ngắn Tôi đi học
Viết đoạn văn nhận xét về những hình ảnh so sánh trong văn bản Tôi đi học
Phân tích tâm trạng nhân vậttôitrong truyện ngắn Tôi đi học
Phân tích hình ảnh so sánh trong bài Tôi đi học
5. Sơ đồ tư duy