Công thức tính quãng đường thời gian, vận tốc

Ở bài viết này THPT CHUYÊN LAM SƠN xin chia sẻ đến các bạn công thức tính vận tốc, quãng đường và thời gian của một vật để bạn có thể giải được các bài toán vật lý.

Vận tốc là gì ?

Vận tốc là đại lượng vật lý mô tả cả mức độ nhanh chậm lẫn chiều của chuyển động và được xác định bằng tỷ số giữa độ dài quãng đường di chuyển của vật trong một khoảng thời gian với khoảng thời gian đó. Vận tốc ở đây được hiểu là vận tốc dài hay vận tốc tuyến tính, phân biệt với vận tốc góc.

Trong vật lý, vận tốc được biểu diễn bởi vectơ (có thể hiểu là “đoạn thẳng có hướng”). Độ dài của vectơ vận tốc cho biết tốc độ nhanh chậm của chuyển động, và chiều của vectơ biểu thị chiều của chuyển động.

Đơn vị của vận tốc

Đơn vị của vận tốc phụ thuộc vào đơn vị đo độ dài (quãng đường) và đơn vị đo thời gian. Đơn vị hợp pháp của vận tốc là: m/s và km/h.

• 1m/s = 36km/h
• 1km/h = 0,28m/s

Công thức tính vận tốc quãng đường thời gian

Trong chuyển động thẳng đều, công thức tính vận tốc của một vật bằng quãng đường vật đi được chia cho thời gian đi hết quãng đường

  V = S/t

Trong đó:

• V là vận tốc
• S là quãng đường đi được
• t là thời gian vật di chuyển

Áp dụng từ công thức tính vận tốc chúng ta có thể dễ dàng tính được 2 đại lượng quãng đường và thời gian.

• Khi biết được vận tốc, thời gian ta có công thức tính quãng đường:
• s = v.t.
• Khi biết được vận tốc, quãng đường ta có công thức tính thời gian:  t= s/v.

Công thức tính vận tốc trung bình

Trong một khoảng thời gian nhất định, vận tốc trung bình chính là thương giữa sự thay đổi vị trí trong thời gian đang xét với khoảng thời gian đó.Công thức tính vận tốc trung bình như sau:

Vtb = (r-r0) / (t-t0) = Δr/Δt

Trong đó:

• V (tb) là vận tốc trung bình
• r là vị trí lúc sau,
• r0 là vị trí lúc đầu
• t là thời điểm cuối,
• t0 là thời điểm đầu
• (r – r0) là độ dịch chuyển

Công thức tính vận tốc tức thời

Vận tốc tức thời tại một thời điểm ta xét vận tốc trung bình trong khoảng thời gian vô cùng nhỏ tính từ thời điểm đó. Khái niệm giới hạn trong toán giải tích là công cụ quý giá giúp ta làm điều này:

Phương trình toán học trên cho biết: khi khoảng thời gian được xét tiến dần đến 0 thì vận tốc trung bình tiến dần đến vận tốc tức thời (tại thời điểm t0). Giới hạn này đồng nghĩa với đạo hàm của vị trí theo thời gian. Từ đó, vận tốc tức thời được định nghĩa như sau:

Công thức tính vận tốc góc

Vận tốc góc của chuyển động quay của vật thể là đại lượng véc tơ thể hiện mức độ thay đổi theo thời gian vị trí góc của vật và hướng của sự chuyển động này. Độ lớn của vận tốc góc bằng tốc độ góc và hướng của véc tơ vận tốc góc được xác định theo quy ước, ví dụ như quy tắc bàn tay phải.

ω = dφ/dt

Trong đó:

• ω là tốc độ góc
• dφ/dt là đạo hàm của góc quay θ sau thời gian t

Công thức tính vận tốc lưu lượng dòng nước

Lưu lượng dòng chảy được xác định công thức tính khác nhau áp dụng cho các trường hợp khác nhau như, tính lưu lượng dòng chảy qua ống tròn, qua bình lọc hay qua máy bơm, máy gia nhiệt…. Ở phạm vi bài viết này Hafuco sẽ chia sẻ cho quý vị công thức tính lưu lượng của dòng nước chạy qua ống tròn:

Q = v.A

Trong đó:

• v: vận tóc dòng chảy
• A: Tiết diện diện tích vecto/bề mặt

Công thức tính vận tốc của vật khi chạm đất

Với những chia sẻ bên trên về các dạng công thức tính vận tốc ở môn Vật Lý trên rất mong sẽ giúp được các bạn chút ít kiến thức mỗi khi gặp khó khăn khi học về công thức.