Điểm giống nhau giữa khởi nghĩa Nam Kì và khởi nghĩa Bắc Sơn la

18/06/2021 2,595

A. Các lực lượng vũ trang cách mạng ra đời và phát triển từ ba cuộc khởi nghĩa.

B. Giáng đòn chí tử vào thực dân Pháp, nghiêm khắc cảnh cáo phát xít Nhật, là những phát súng đầu tiên báo hiệu một cao trào cách mạng mới.

Đáp án chính xác

C. Để lại những bài học kinh nghiệm về xây dựng lực lượng khởi nghĩa vũ trang.

D. Mở ra một thời kì đấu tranh mới.

CÂU HỎI HOT CÙNG CHỦ ĐỀ

Tháng 8 - 1945 điều kiện khách quan bên ngoài rất thuận lợi, tạo thời cơ cho nhân dân ta vùng lên giành lại độc lập, đó là:

Xem đáp án » 18/06/2021 714

Đội du kích đầu tiên của cách mạng Việt Nam có tên gọi là gì?

Xem đáp án » 18/06/2021 601

Ba cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn, Nam Kì, binh biến Đô Lương đã để lại bài học kỉnh nghiệm lớn nhất là gì?

Xem đáp án » 18/06/2021 523

Tổng khởi nghĩa đã nhanh chóng thành công trong cả nước chỉ trong vòng 15 ngày. Đó là thời gian nào?

Xem đáp án » 18/06/2021 513

Hội nghị toàn quốc của Đảng họp từ ngày 13 đến ngày 15 - 8 - 1945 đã quyết định vấn đề gì?

Xem đáp án » 18/06/2021 416

Cuộc khởi nghĩa đã để lại cho Đảng ta những bài học bổ ích về khởi nghĩa vũ trang, xây dựng lực lượng, chiến tranh du kích là cuộc khởỉ nghĩa nào?

Xem đáp án » 18/06/2021 369

y ban quân sự Bắc Kì được thành lập có nhiệm vụ cơ bản là gì?

Xem đáp án » 18/06/2021 280

Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương lần th 8 tổ chức tại đâu?

Xem đáp án » 18/06/2021 261

Từ ngày 15 đến 19 - 5 - 1941, ở Việt Nam đã diễn ra sự kiện lịch sử cơ bản nào?

Xem đáp án » 18/06/2021 218

Hội nghị toàn quốc của Đảng Cộng sản Đông Dương họp từ ngày 13 đến ngày 15 - 8 - 1945 ở đâu?

Xem đáp án » 18/06/2021 217

Ở Châu Âu, phát xít Đức đã bị tiêu diệt hoàn toàn và buộc phảỉ đầu hàng không điều kiện với Đồng minh vào thời gian nào?

Xem đáp án » 18/06/2021 185

Tình hình thế giới trong tháng 6 - 1941 diễn ra như thế nào?

Xem đáp án » 18/06/2021 176

Cao trào kháng Nhật cu nước diễn ra trong khoảng thi gian nào?

Xem đáp án » 18/06/2021 146

Là một cuộc nổi dậy tự phát của binh lính, không có sự lãnh đạo của Đảng và không có sự phối hp của quần chúng. Đó là đặc điểm của sự kiện lịch sử nào?

Xem đáp án » 18/06/2021 144

Hội nghị ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương lần thứ 8 quyết định tạm gác khẩu hiệu nào?

Xem đáp án » 18/06/2021 141

Điểm giống nhau giữa khởi nghĩa Nam Kì và khởi nghĩa Bắc Sơn la
Du kích tham gia cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn, tháng 9/1940. (Ảnh tư liệu)

(Thanhuytphcm.vn) - Tháng 6 năm 1940, thực dân Pháp đầu hàng phát xít Đức trong thế chiến thứ hai. Tại Đông Dương, Pháp thẳng tay cướp bóc, khủng bố các phong trào đấu tranh của nhân dân. Một tâm lý bao trùm khắp nơi là nhiều người muốn nhân cơ hội này đứng dậy lật đổ ách thống trị thực dân, giành độc lập, tự do cho Tổ quốc, đây là cơ hội tốt nhất để giành lại chính quyền.

Dưới ánh sáng của Nghị quyết Trung ương lần thứ sáu (tháng 11 năm 1939), phong trào cách mạng của Việt Nam bước vào giai đoạn phát triển mới, ở một số địa phương, xuất hiện hình thức đấu tranh vũ trang. Trong đó, tiêu biểu nhất là cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn (ngày 27 tháng 9 năm 1940), khởi nghĩa Nam Kỳ (ngày 23 tháng 11 năm 1940). Đó là những sự kiện lịch sử đánh dấu thời kỳ kết hợp đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang và khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền về tay nhân dân.

Từ khởi nghĩa Bắc Sơn

Ngày 27 tháng 9 năm 1940, dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ huyện Bắc Sơn (Lạng Sơn), nhân dân đã nổi dậy chặn đánh tân binh Pháp tháo chạy về Thái Nguyên qua Bắc Sơn, đánh chiếm đồn Mỏ Nhài[1]. Xét về diện tích địa bàn có khởi nghĩa thì khởi nghĩa Bắc Sơn không rộng, nhưng xét về độ ảnh hưởng tích cực cho cuộc vận động cách mạng năm 1945 thì phải thừa nhận sức lan tỏa lớn của cuộc khởi nghĩa. Hội nghị Trung ương lần thứ bảy (tháng 11 năm 1940) đã nhận định rằng “khởi nghĩa Bắc Sơn nổ ra đúng lúc”. Lời nhận xét đó có ý nghĩa rằng sau khi Nhật bắt đầu vào Đông Dương, quân Pháp tháo chạy ở Lạng Sơn thì ở Bắc Sơn đã có điều kiện khởi nghĩa từng phần trong điều kiện có thể tránh khỏi bị tiêu diệt bởi Pháp quay trở lại hay Nhật đang vào.

Ngày 16 tháng 10 năm 1940, đồng chí Trần Đăng Ninh sau khi được Xứ ủy Bắc Kỳ cử lên Bắc Sơn chỉ đạo cuộc khởi nghĩa đã ra chỉ thị thành lập đội du kích Bắc Sơn với 5 trung đội vũ trang, duy trì lực lượng để hoạt động chính trị là thượng sách[2]. Nhận định về cuộc khỏi nghĩa Bắc Sơn, đồng chí Trường Chinh đã nói: “Ưu điểm lớn nhất của nhân dân Bắc Sơn là đã kịp nổi dậy giành chính quyền khi quân đội phát xít Nhật xâm lược Lạng Sơn và hàng ngũ quân Pháp cùng bè lũ tay sai đã hoang mang, dao động đến cực điểm”[3].

Đến khởi nghĩa Nam Kỳ

Cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ nổ ra ngày 23 tháng 11 năm 1940 là cuộc nổi dậy rộng lớn nhất trong sự nghiệp đấu tranh chống thực dân Pháp xâm lược sau khởi nghĩa Trương Định năm 1859. Nội thành Sài Gòn không nổ súng nhưng Chợ Lớn, Gia Định và các tỉnh khác của Nam Kỳ đã nổi dậy như triều dâng thác đổ.

Điểm giống nhau giữa khởi nghĩa Nam Kì và khởi nghĩa Bắc Sơn la
Khởi nghĩa Nam Kỳ. (Ảnh tư liệu)

Cuộc khởi nghĩa không thành công, thực dân Pháp khủng bố khởi nghĩa Nam Kỳ dữ dội hơn nhiều lần khởi nghĩa Yên Bái, Xô viết Nghệ - Tĩnh. Tổn thất của cách mạng cực kỳ lớn, chưa có sách nào ghi lại đầy đủ những chương bi kịch về bản tráng ca hào hùng năm ấy. Sau thất bại khởi nghĩa Nam Kỳ, những người lãnh đạo và đảng viên cộng sản còn lại đã rút kinh nghiệm xương máu từ chính cuộc khởi nghĩa. Thời cơ cách mạng chưa chín muồi là vấn đề đầu tiên được các tài liệu sống tham gia khởi nghĩa đặt ra khi nói về thất bại của cuộc khởi nghĩa.

Chính Xứ ủy Nam Kỳ cũng nhận thấy rằng các điều kiện chưa đầy đủ để phát động khởi nghĩa vũ trang. Ngày 8 tháng 10 năm 1940, Thường vụ Xứ ủy đã gửi chỉ thị cho các tỉnh ủy hãy khoan phát động khởi nghĩa vì chưa đủ điều kiện, nếu khởi nghĩa non sẽ thất bại như hồi 1930-1931[4]. Tại Hội nghị Xứ ủy tháng 9 năm 1940 đã nhận định về chủ quan thời cơ chưa chín muồi nhưng nếu không khởi nghĩa thì có hại, quần chúng sẽ tan rã mất tinh thần, nếu ta lùi bước quần chúng sẽ xa rời Đảng, Đảng sẽ mất ảnh hưởng và mất tín nhiệm trong quần chúng. Do vậy, Thường vụ Xứ ủy vẫn quyết định hạ lệnh khởi nghĩa.

Cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ mặc dù diễn ra trên địa bàn rộng lớn nhưng vẫn là cuộc khởi nghĩa địa phương, ở Nam Kỳ và chỉ một phần Nam Kỳ thôi. Khởi nghĩa Nam Kỳ do một mình Xứ ủy Nam Kỳ quyết định, Trung ương có biết, không chuẩn y, yêu cầu hoãn nhưng chỉ thị về đến không kịp. Lẽ ra nếu biết chỉ đạo của Trung ương tựa như chỉ đạo trong cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn thì cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ thất bại có thể giảm, việc bảo toàn lực lượng có thể thực hiện.

Điểm giống nhau giữa khởi nghĩa Nam Kì và khởi nghĩa Bắc Sơn la
Lược đồ khởi nghĩa Nam Kỳ. (Nguồn: Ban nghiên cứu lịch sử Đảng Thành phố Hồ chí Minh, Khởi nghĩa Nam Kỳ (1940), Nxb. Thành phố Hồ Chí Minh, 1990)

Kinh nghiệm của khởi nghĩa Bắc Sơn và khởi nghĩa Nam Kỳ cho phép nảy sinh ra chủ trương mới là trong điều kiện nhất định, tổ chức cách mạng có thể làm khởi nghĩa từng phần, giải phóng từng khu vực để tiến lên tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong cả nước. Cùng với thực tiễn của phong trào Xô viết - Nghệ Tĩnh, khởi nghĩa Bắc Sơn và cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ đã tạo cơ sở để Đảng ta đề ra chủ trương đi từ khởi nghĩa từng phần ở từng địa phương tiến lên tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong cả nước.

Xét dưới góc độ hoàn cảnh và thời cơ lịch sử, khởi nghĩa Bắc Sơn và khởi nghĩa Nam Kỳ là những cuộc khởi nghĩa non nhưng trong thời điểm bấy giờ là một cuộc khởi nghĩa có ý nghĩa lịch sử to lớn, có sức lan tỏa mạnh mẽ. Tinh thần của hai cuộc khởi nghĩa là tinh thần đấu tranh quật khởi của lòng yêu nước, ý chí quyết tâm vì khát vọng độc lập, tự do của nhân dân hai miền Nam – Bắc.

Mặc dù chưa giành được thắng lợi triệt để nhưng cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn và cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ đã ghi nhận bước trưởng thành lớn mạnh của phong trào cách mạng nước ta trước Cách mạng Tháng Tám năm 1945. Từ những hình thức đấu tranh nhỏ với mục tiêu đòi quyền dân sinh, dân chủ, đã từng bước tiến hành đấu tranh vũ trang, tập dượt cho quần chúng nổi dậy khởi nghĩa giành chính quyền. Bài học kinh nghiệm về dự đoán đúng và nắm bắt thời cơ rút ra từ hai cuộc khởi nghĩa là điều kiện quan trọng, góp phần vào kho tàng kinh nghiệm của Đảng Cộng sản Việt Nam trong quá trình lãnh đạo phong trào cách mạng dân tộc

Sơn Thủy

--------------------

[1] Ban nghiên cứu Lịch sử Đảng Tỉnh ủy Lạng Sơn, Sơ thảo lịch sử đấu tranh cách mạng huyện Bắc Sơn, tr.33.

[2] Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Lạng Sơn, Sơ thảo Lịch sử Đảng bộ tỉnh Lạng Sơn 1930 -1954, 1986, tr. 41.

[3] Trường Chinh, Diễn văn đọc trong lễ kỷ niệm lần thứ 40 ngày khởi nghĩa Bắc Sơn, Báo Nhân dân, ngày 30 tháng 9 năm 1980.

[4] Khởi nghĩa Nam Kỳ năm 1940 - Bản tráng ca sống mãi, Nxb. Chính trị Quốc gia, 2010, tr.456.

Tin liên quan