Dàn ý I. Mở bài:
II. Thân bài: Giải thích câu tục ngữ: “Tiên học lễ, hậu học vãn. ”
=> ý nghĩa của cả câu nói chính là khuyên chúng ta nên học cách ứng xử, đối nhân xử thế với người khác trước; rồi sau đó mới bàn đến vấn đề học hỏi những kiên thức văn hóa. Lí giải: Quả thật, học lễ nghĩa đầu tiên là điều cần thiết.
=> Chính vì vậy, câu tục ngữ là một lời dạy đồng thời cũng là lời cảnh tinh vô cùng đúng đắn đối với tất cả chúng ta. Dẫn chứng: Thực tế đã có xảy ra bao chuyện trò đánh thầy, con đánh cha mẹ, bè bạn đâm chém, giết chóc lẫn nhau. Đáng chê trách hơn là những người xem nhẹ đạo đức, coi thường bài học làm người. Họ chỉ lo học hành vun đắp kiến thức cho bản thân mà không chú ý rèn luyện đạo đức. Họ quên rằng, đâu chắc hẳn cứ học giỏi là có được đạo đức, phẩm chất cao đẹp, được người đời trọng vọng. Rút bài học: Muốn trở thành người công dân tốt, chúng ta cần thiết phải có nền nếp đạo đức. Muốn được như thế thì ngay bây giờ ta phải ra công rèn luyện tu dưỡng đạo đức bản thân, ở mọi hoàn cảnh chúng ta cần ghi nhớ trong tim lời dạy quý báu “Tiên học lễ, hậu học văn”. III. Kết bài: Để phấn đấu trở thành công dân tốt, hôm nay bên cạnh “Tiên học lễ, hậu học văn”, chúng ta cần ghi nhớ thêm lời Bác dạy: Có tài mà không có đức là người vô dụng, có đức mà không có tài làm việc gì cũng khó. Bài viết Từ bao đời nay, ông cha ta luôn nêu cao và giữ gìn truyền thống đạo đức của dân tộc. Bao giờ mọi người cũng xử sự với nhau bằng lễ nghĩa, xem lễ nghĩa là bài học hàng đầu đối với con người. Ngay từ lúc còn bé thơ, chúng ta cũng luôn được cha mẹ dạy dỗ và nhắc nhở Tiên học lễ, hậu học văn. Trải qua mấy nghìn năm văn hiến, câu tục ngữ:" Tiên học lễ, hậu học văn" vẫn luôn có giá trị, luôn là bài học quý đối với chúng ta. Tiên học lễ là gì? Tiên là trước hết học lễ nghĩa đạo đức làm người, thể hiện sự quan trọng của việc biết lễ phép, sống đúng đạo đức biết đối nhân xử thế với những người xung quanh là vô cùng quan trọng. Trong phần này cha ông ta muốn nhắc nhở con cháu mình muốn làm người tài giỏi thì trước tiên hãy học làm người tử tế, biết sống hiếu thuận, yêu kinh người bề trên, người có ơn nghĩa với mình . Hậu học văn là gì? Hậu chính là sau, thể hiện vị trí thứ hai của việc học văn hóa, học kiến thức so với việc học lễ nghĩa đạo đức là không quan trọng bằng. Con người sống trong xã hội muốn được người khác kính nể, tôn trọng thì cần phải có đạo đức, biết sống theo lễ giáo gia phong. Sau đó mới là học văn hóa, học những điều kiến thức, mang lại lợi ích về kinh tế, thành công trong công việc cho con người. Như vậy, ý nghĩa của cả câu nói chính là khuyên chúng ta nên học cách ứng xử, đối nhân xử thế với người khác trước; rồi sau đó mới bàn đến vấn đề học hỏi những kiên thức văn hóa. Quả thật, học lễ nghĩa đầu tiên là điều cần thiết. Chính vì vậy mà ngay từ thuở còn nằm nôi, chúng ta đã được mẹ dạy lễ nghĩa qua từng lời ru, qua những câu hát trong dân gian đúc kết bao truyền thống đạo đức tốt đẹp. Lớn lên, chúng ta lại được cha mẹ hướng dẫn cho cách xử sự từ những điều đơn giản nhất, chẳng hạn lời cám ơn sau khi được cho quà, tiếng xin lỗi khi bị vi phạm, dạ thưa với người lớn tuổi, đi phải thưa, về phải trình... Rõ ràng lễ nghĩa đạo lí hầu như đã thấm nhuần trong nhận thức của mỗi chúng ta từ lúc chưa bước chân đến trường. Đến khi đi học, song song với việc tiếp thu kiến thức, ta cũng vẫn được thầy cô giáo dục lễ nghĩa, đạo đức, biết kính yêu những người thân, quý mến gần gũi bạn bè, giúp đỡ nhau khi khó khăn hoạn nạn. Như vậy ở môi trường nào, đạo lí cũng đóng vai trò chủ chốt và có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Một đứa con ở nhà không nghe lời cha mẹ, vô phép, bất hiếu thì không thể nào trở thành một học sinh tốt và chắc chắn, sau này cũng không thể nào là một công dân có ích. Nếu như ai cũng xem thường phép tắc, trật tự thì trước hết, gia đình ấy cũng sẽ mất kỉ luật, không còn kỉ cương, nền nếp. Gia đình là một tế bào của xã hội, gia đình như thế thì xã hội sẽ rối loạn. Xã hội rối loạn, hỗn độn thì không thể nào văn minh tiến bộ. Cuối cùng là cảnh đất nước thua kém, sa sút mãi không thôi. Bài học đạo lí không bao giờ cũ, cũng không bao giờ hết. Học kiến thức văn hoá ta có thể học mười năm, hai mươi năm. Nhưng học làm người có khi suốt cả cuộc đời ta vẫn chưa học hết. Chính vì vậy, câu tục ngữ là một lời dạy đồng thời cũng là lời cảnh tinh vô cùng đúng đắn đối với tất cả chúng ta. Nhưng thực tế có khi lại khác, bởi đâu phải ai cũng hiểu và thực hiện như thế. Lời dạy vô cùng thiết thực vậy mà đã có một thời chúng ta bỏ quyên, không để ý đến. Đạo đức, lễ nghĩa là nền tảng xây dựng xã hội tốt đẹp. Chúng ta không biết xem trọng cho nên kết quả dẫn đến tình trạng đạo đức thanh thiếu niên học sinh chúng ta càng lúc càng đi xuống. Thực tế đã có xảy ra bao chuyện trò đánh thầy, con đánh cha mẹ, bè bạn đâm chém, giết chóc lẫn nhau. Đáng chê trách hơn là những người xem nhẹ đạo đức, coi thường bài học làm người. Họ chỉ lo học hành vun đắp kiến thức cho bản thân mà không chú ý rèn luyện đạo đức. Họ quên rằng, đâu chắc hẳn cứ học giỏi là có được đạo đức, phẩm chất cao đẹp, được người đời trọng vọng. Những người dù thất học mà biết giữ lễ nghĩa, đạo đức còn đáng quý hơn kẻ học rộng hiểu cao mà thất đức, vô nhân đạo gấp bội phần. Hiểu rõ vấn đề, mỗi chúng ta cần phải có hướng đi cụ thể: Lễ hôm nay không chỉ có lễ nghĩa đạo đức đơn thuần mà nó còn phát triển cao hơn thành tình yêu thương gắn bó với quê hương đất nước, lòng hi sinh cao cả đối với nhân dân. Chúng ta ai ai cũng mong muốn được trở thành người công dân tốt, đóng góp nhiều nhất cho xã hội. Muốn trở thành người công dân tốt, chúng ta cần thiết phải có nền nếp đạo đức. Muốn được như thế thì ngay bây giờ ta phải ra công rèn luyện tu dưỡng đạo đức bản thân, ở mọi hoàn cảnh chúng ta cần ghi nhớ trong tim lời dạy quý báu “Tiên học lễ, hậu học văn”. Tóm lại, đạo đức con người là cái đáng quý nhất, đáng trân trọng nhất. Cho nên bài học làm người bao giờ cũng là bài học đầu tiên, bài học suốt cả cuộc đời cho tất cả mọi người. Để phấn đấu trở thành công dân tốt, hôm nay bên cạnh “Tiên học lễ, hậu học văn”, chúng ta cần ghi nhớ thêm lời Bác dạy: Có tài mà không có đức là người vô dụng, có đức mà không có tài làm việc gì cũng khó.
Dàn ý I. Mở bài:
II. Thân bài: a. Giải thích câu tục ngữ
=> Câu tục ngữ "Tiên học lễ, hậu học văn" muốn khuyên mỗi người việc trước tiên cần phải học đó chính là lễ nghi, là những chuẩn mực đạo đức rồi sau đó mới học văn hóa, mở rộng kiến thức, vốn hiểu biết, vốn sống của mình. b. Phân tích, chứng minh, bình luận về câu tục ngữ Trước khi cắp sách đến trường học chữ với những phép toán, những bài văn để mở rộng vốn kiến thức hiểu biết chúng ta đã được học lễ nghi, phép tắc. Đạo đức, lễ nghĩa, cách ứng xử là những yếu tố có vai trò quan trọng hàng đầu trong cuộc sống:
Nếu chúng ta chỉ chăm chú vào học kiến thức, trở thành những con người tài giỏi nhưng lại thiếu đi đạo đức, không biết cách ứng xử phù hợp với những người xung quanh thì tất yếu sẽ không nhận được sự yêu mến của người khác, đồng thời nó cũng sẽ biến ta thành con người thủ đoạn. c. Mở rộng vấn đề và bài học rút ra cho bản thân
III. Kết bài
Bài viết Từ ngàn đời nay, dân tộc Việt Nam ta luôn được biết đến với truyền thống đề cao đạo đức, lễ nghi để trở thành những người có văn hóa, đạo đức. Trải qua thời gian, lời nhắc nhở về nếp sống ấy đã được ông cha ta gửi gắm cho thế hệ sau vào trong những câu tục ngữ, thành ngữ. Và câu tục ngữ "Tiên học lễ, hậu học văn" là một trong số đó. Tìm hiểu về câu tục ngữ sẽ mang đến cho chúng ta bài học sâu sắc về cách ứng xử trong cuộc sống. Có thể thấy, câu tục ngữ "Tiên học lễ, hậu học văn" là câu tục ngữ gần gũi, quen thuộc với tất cả mỗi người, Vậy nên hiểu câu tục ngữ này như thế nào? Trước hết, "lễ" chính là lễ nghĩa, là phép tắc, thể hiện ở cách ứng xử có văn hóa, có đạo đức, biết trước biết sau, biết kính trên, nhường dưới của con người. Còn "văn" chính là văn hóa, văn chương hay nói rộng ra nó chính là vốn sống, vốn hiểu biết, kĩ năng của con người, giúp mỗi người có thể tham gia các kì thi và đỗ đạt. Từ cách hiểu đó có thể thấy, câu tục ngữ "Tiên học lễ, hậu học văn" muốn khuyên mỗi người việc trước tiên cần phải học đó chính là lễ nghi, là những chuẩn mực đạo đức rồi sau đó mới học văn hóa, mở rộng kiến thức, vốn hiểu biết, vốn sống của mình. Câu tục ngữ đã nêu ra một bài học đúng đắn, có giá trị và ý nghĩa to lớn đối với mỗi người. Trong cuộc sống, lễ nghi, đạo đức luôn có vai trò quan trọng hàng đầu, là yếu tố đầu tiên mà mỗi người được dạy dỗ, được học tập trước khi tiếp thu những kiến thức sách vở. Có thể dễ dàng nhận thấy, trước khi cắp sách đến trường học chữ với những phép toán, những bài văn để mở rộng vốn kiến thức hiểu biết chúng ta đã được học lễ nghi, phép tắc. Những lễ nghi, phép tắc ấy chính là lễ nghi với ông bà, với cha mẹ, với những người xung quanh. Nó được biểu hiện ra như khi gặp người lớn tuổi thì phải chào, nói chuyện với người hơn tuổi thì phải thưa,.... Đạo đức, lễ nghĩa, cách ứng xử là bài học trước tiên mà mỗi người phải học, phải rèn luyện bởi chúng là những yếu tố có vai trò quan trọng hàng đầu trong cuộc sống. Đạo đức, lễ nghi là một trong số những yếu tố quyết định đến thái độ học tập và kết quả của mỗi con người bởi lẽ những người có đạo đức, lễ nghi sẽ biết suy nghĩ trước khi hành động. Cùng với đó, những người có đạo đức, lễ nghi sẽ biết cách sử dụng kiến thức của mình vào những mục đích tốt đẹp, phù hợp, không đi ngược lại những chuẩn mực văn hóa, đạo đức của truyền thống dân tộc. Chính bởi lẽ đó những việc làm của họ sẽ mang đến hiệu quả cao hơn và họ luôn nhận được sự yêu mến, kính trọng của những người xung quanh. Song, nếu chúng ta chỉ chăm chú vào học kiến thức, trở thành những con người tài giỏi nhưng lại thiếu đi đạo đức, không biết cách ứng xử phù hợp với những người xung quanh thì tất yếu sẽ không nhận được sự yêu mến của người khác, đồng thời nó cũng sẽ biến ta thành con người thủ đoạn, bởi như Bác Hồ từng nói "Có tài mà không có đức là người vô dụng". Như vậy, câu tục ngữ đã mang đến cho chúng ta bài học có giá trị sâu sắc và to lớn trong mọi thời đại. Mỗi người cần biết những quy tắc, chuẩn mực đạo đức xã hội trước khi học văn hóa, mở rộng kiến thức. Tuy nhiên, không nên chỉ chăm chú vào một vấn đề mà quên đi những yếu tố khác. Phải vừa cố gắng rèn luyện đạo đức vừa không ngừng học hỏi để có thể mở mang tri thức, vốn hiểu biết của bản thân mình. Trong cuộc sống ngày nay, có nhiều người chỉ chăm chú vào học tập để đạt được điểm cao mà quên đi rèn luyện đạo đức, cách ứng xử, luôn nói tục, chửi bậy. Thật đáng lên án, chê trách trước những con người có hành động như thế. Là học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường, mỗi chúng ta cần phải có ý thức tự giác, nhận thức rõ tầm quan trọng của việc rèn luyện đạo đức, cách ứng xử với việc học tập, mở mang kiến thức để trở thành người toàn diện, có ích cho gia đình, xã hội. Câu tục ngữ đã mang đến cho chúng ta những bài học có giá trị to lớn, ý nghĩa đối với mỗi người trong mọi thời đại. Vì vậy, chúng ta phải không ngừng cố gắng rèn luyện đạo đức và học tập để trở thành người có ích.
Dàn ý 1. Mở bài:
2. Thân bài: Phân tích câu tục ngữ:
Phân tích ý nghĩa của câu tục ngữ:
Liên hệ ý nghĩa của câu tục ngữ với lời dạy của chủ tịch Hồ Chí Minh
3. Kết bài:
Bài viết Nhân dân ta từ bao đời nay vẫn luôn có truyền thống tôn sư trọng đạo, truyền thống ấy đã được cha truyền con nối qua bao thế hệ và cho đến ngày hôm nay nó vẫn còn vẹn nguyên trong mỗi người con đất Việt. Những bài học quý báu của ông cha ta đã được đúc rút lại trong những câu ca dao, tục ngữ để truyền lại cho thế hệ mai sau, hi vọng con cháu sau này sẽ trở thành những người tốt có ích với đất nước. “Tiên học lễ hậu học văn” là một trong số các câu tục ngữ hay và ý nghĩa nhất mà em từng đọc, thể hiện tầm quan trọng về nhân cách của người học trò. “Tiên học lễ, hậu học văn” là câu tục ngữ bao gồm 2 vế song song với nhau, không thể tách rời nhau mà ngược lại còn bổ trợ cho nhau nhằm hoàn thiện một nội dung nhất định. “Tiên” có nghĩa là trước tiên, trước nhất, luôn được ưu tiên hàng đầu còn “hậu” được hiểu là sau. Tiên học lễ nghĩa là trước tiên con người cần phải học lễ nghĩa, học đạo lí làm người, học cách đối nhân xử thế sao cho phù hợp với các chuẩn mực của xã hội. Hậu học văn nghĩa là sau khi học lễ nghĩa mới đến học văn chương, học các môn văn hóa, tìm hiểu các kiến thức về xã hội xung quanh. “Tiên học lễ, hậu học văn” là câu tục ngữ mang ý nghĩa sâu sắc nhằm khuyên răn con người sống ở trên đời phải học lễ nghĩa trước, biết coi trọng đạo lí làm người sau đó mới đến học văn chương. Câu tục ngữ này đã trở thành châm ngôn sống khắc sâu vào tâm hồn người Việt qua hàng nghìn năm lịch sử và giá trị của nó sẽ mãi trường tồn cùng thời gian. Mục đích của việc đến trường là để học nhưng không chỉ đơn thuần là học kiến thức văn hóa mà quan trọng hơn là học cách làm người, đây mới là sứ mệnh cao cả của giáo dục. Muốn những thế hệ trẻ sẽ trở thành những người làm chủ Đất nước thì trước tiên phải dạy chúng cách làm người, coi trọng lễ nghĩa phép tắc, có tấm lòng bao dung nhân hậu, biết giúp đỡ người khác khi gặp khó khăn hoạn nạn… tất cả những điều ấy đều cần thiết cho thế hệ trẻ. Đạo đức và phẩm chất của một người học sinh quyết định trực tiếp đến tinh thần, thái độ học tập và kết quả học tập của người học sinh đó. Ví dụ, một người học sinh luôn không nghe lời bố mẹ, thầy cô, sử sự không có phép tắc, lễ nghĩa, chuyên kết bè kéo phái gây gổ đánh nhau thì chắc chắn kết quả học tập của bạn học sinh ấy cũng không được tốt. Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng dạy: “Có tài mà không có đức là người vô dụng…” cũng giống như có “văn” mà không có “lễ” thì cũng sẽ không được mọi người coi trọng. Trong cuộc sống, “đức” và “tài” là hai yếu tố hợp thành nhân cách văn hóa của mỗi con người. Tuy nhiên “đức” vẫn luôn được ưu tiên hàng đầu bởi tài năng chỉ có thể phát triển rực rỡ dựa trên nền tảng đạo đức. Đạo đức là giá trị cốt lõi của mỗi con người, nếu như không có yếu tố này thì người có tài vẫn sẽ bị coi là vô dụng. Chúng ta cũng giống như cây cối, muốn phát triển được thì phải có gốc rễ bền vững từ đó mới có hoa thơm quả ngọt. Con người muốn phát triển được thì trước tiên phải lấy đức làm gốc, coi trọng lễ nghĩa, sống phải có trách nhiệm với người thân, bạn bè. Trong xã hội hiện nay có rất nhiều trường hợp bị suy thoái đạo đức, không coi trọng lễ nghi phép tắc, ứng xử thiếu văn hóa… Hiện tượng con cãi cha mẹ, học sinh nói tục chửi bậy, cãi lại thầy cô, đánh đập bạn bè ngày càng phổ biến. Có vẻ như câu khẩu hiệu “Tiên học lễ, hậu học văn” chưa được các bạn học sinh để tâm tới, đây là một điều đáng buồn và đáng lo ngại cho tương lai của các bạn trẻ sau này. Câu tục ngữ giống như một triết lí sống, rất phù hợp với các bạn học sinh. Tiên học lễ, hậu học văn muốn nhấn mạnh rằng con người phải “học lễ” trước sau đó mới đến “học văn”. Tuy nhiên, “hậu học văn” không có nghĩa là chúng ta coi nhẹ việc học tập văn hóa bởi vì có kiến thức văn hóa xã hội tốt thì chúng ta mới có thể trở thành những người chủ tương lai của đất nước. Bên cạnh việc học lễ nghĩa thì các bạn học sinh vẫn cần phải trau dồi kiến thức văn hóa của mình ở tất cả các khía cạnh để có thể phát triển bản thân một cách toàn diện. Khi con người có cả hai yếu tố đức và tài, lễ và văn thì chắc chắn bạn sẽ cống hiến được rất nhiều cho đất nước và sẽ được mọi người kính trọng. Câu tục ngữ “Tiên học lễ, hậu học văn” có ý nghĩa vô cùng lớn lao, giúp các bạn học sinh nâng cao nhân cách và phẩm chất của mình cũng như trí tuệ để sau này có thể cống hiến nhiều hơn cho Đất nước. |
