Tử cung là bộ phận quan trọng của hệ thống sinh sản ở phụ nữ. Ở những thời điểm khác nhau trong kỳ kinh nguyệt hoặc khi mang thai, tử cung có nhiều sự thay đổi để đảm nhiệm các vai trò khác nhau. Các bệnh lý ở tử cung cần phát hiện và điều trị sớm để tránh ảnh hưởng đến chức năng sinh sản cũng như sức khỏe người bệnh. Show
1. Tìm hiểu cấu tạo của tử cungTên gọi khác của tử cung là dạ con. Bình thường, tử cung có chiều rộng khoảng 4 - 5m, chiều dài khoảng 7 - 10 cm, hình dạng giống như cái phễu và được cấu tạo nhiều lớp. Tử cung là cơ quan quan trọng trong cơ thể nữ giới 1.1. Đáy tử cungHình dạng của đáy tử cung là cong và khá rộng, là nơi vòi trứng thông với tử cung. 1.2. Thân tử cungPhần chính của tử cung là thân tử cung, được cấu tạo bởi 3 lớp cơ. Mỗi lớp cơ có vai trò khác nhau, trong đó cơ đan chéo giúp tử cung co bóp khi sinh con và cầm máu sau khi nhau thai bong ra. Nội mạc tử cung là lớp nhầy trong lòng tử cung, chứa nhiều dinh dưỡng là nơi để trứng sau khi thụ tinh bám vào và phát triển thành thai. Lớp nội mạc bong và đẩy ra ngoài qua âm đạo theo chu kỳ nếu người phụ nữ không mang thai. Cấu tạo tử cung gồm nhiều lớp cơ 1.3. Eo cổ tử cungĐây là phần nằm giữa tử cung, cổ tử cung và khá hẹp. 1.4. Cổ tử cungCổ tử cung được chia làm 3 phần là lỗ trong, lòng ống và lỗ ngoài. Bộ phận này kết nối tử cung với âm đạo, có lớp nhầy mịn để giúp tinh trùng dễ dàng di chuyển vào lòng tử cung. 2. Tử cung nằm ở đâu trong cơ thể?Chắc hẳn các chị em phụ nữ đều ít nhiều biết rằng tử cung có vai trò đặc biệt quan trọng với chức năng sinh sản của nữ giới như: là nơi làm tổ của hợp tử và bao bọc bảo vệ thai phát triển trong bụng mẹ, duy trì chức năng sinh sản,... Tuy nhiên vị trí tử cung nằm ở đâu thì không nhiều chị em xác định được chính xác. Tử cung nằm ở vị trí giữa xương chậu, phía sau bàng quang và phía trước trực tràng. Tử cung nối tiếp với âm đạo thông qua cổ tử cung và dẫn ra ngoài. Kích thước tử cung tăng lên khi mang thai Đến khi mang thai, kích thước của tử cung tăng lên theo kích thước của túi thai, ngoài ra vị trí cũng sẽ thay đổi trong thời gian thai kỳ. 3. Tử cung và các bệnh lý thường gặpCác bệnh lý có thể gặp với tử cung làm suy giảm chức năng sinh sản, ảnh hưởng tới sức khỏe và đôi khi gây nguy hiểm đến tính mạng. Dưới đây là các vấn đề thường gặp với tử cung: 3.1. Sa tử cungSa tử cung là tình trạng tử cung sa xuống gần bàng quang. Thực tế khi người phụ nữ già đi, chức năng các cơ và dây chằng yếu đi nên hầu hết đều bị sa tử cung từ nhẹ đến trung bình. Sa tử cung gây ảnh hưởng đến việc tiểu tiện do tử cung làm tăng sức ép lên bàng quang, gây ra tình trạng bí tiểu, rò rỉ nước tiểu, đau trong và sau khi quan hệ tình dục. Ngoài gặp ở phụ nữ cao tuổi, sa tử cung có thể gặp ở các đối tượng sau:
Sa tử cung tuy không nguy hiểm cho sức khỏe song ảnh hưởng đến chất lượng sống của người mắc. Phẫu thuật và điều trị nội khoa là hai phương pháp điều trị chính với căn bệnh này, bác sĩ sẽ dựa trên mức độ sa và ảnh hưởng để chỉ định điều trị thích hợp. Sa tử cung là tình trạng thường gặp ở phụ nữ lớn tuổi 3.2. Lạc nội mạc tử cungĐây là tình trạng các mô phát triển bình thường trong tử cung xuất hiện bên ngoài tử cung, có thể là trong buồng trứng, ống dẫn trứng, ruột hoặc các mặt của tử cung. Lạc nội mạc tử cung thường gây đau bụng khi kỳ kinh hoặc có thể đau vùng chậu khi quan hệ. Lạc nội mạc tử cung cũng là nguyên nhân gây chậm có thai. Ở một số phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung vẫn có thể mang thai và sinh con. Điều trị lạc nội mạc tử cung sẽ bao gồm điều trị triệu chứng, điều trị nội khoa hoặc phẫu thuật. 3.3. Viêm lộ tuyến cổ tử cungViêm lộ tuyến cổ tử cung là bệnh lành tính, song bệnh làm tăng nguy cơ mắc các bệnh phụ khoa ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Nguyên nhân gây bệnh thường do tổn thương khi quan hệ, mang thai, nạo hút thai nhiều lần,... hoặc do bẩm sinh. Triệu chứng của viêm lộ tuyến cổ tử cung là tình trạng xuất hiện nhiều khí hư, đau rát vùng âm hộ trong và sau khi quan hệ tình dục,... Polyp cổ tử cung là bệnh khá phổ biến 3.4. Bệnh polyp cổ tử cungPolyp cổ tử cung là những khối u mềm lành tính xuất hiện ở ống cổ tử cung, kích thước từ vài mm đến vài cm. Đây là các dạng u lành tính, song vẫn có tỉ lệ nhỏ chuyển biến thành u ác tính nguy hiểm đến sức khỏe. Polyp cổ tử cung có thể làm giảm khả năng thụ thai và gây ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản như: polyp phát triển gây bít tắc cổ tử cung, rong huyết, ra máu sau giao hợp, ra nhiều khí hư, giảm cảm giác khi quan hệ tình dục,... Tùy từng trường hợp bệnh mà có thể phải can thiệp cắt bỏ polyp. Nếu có các triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh tử cung như trên, hãy sớm đến thăm khám tại chuyên khoa Sản phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC để được chẩn đoán chính xác, đưa ra phác đồ điều trị kịp thời hoặc liên hệ MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56 để được hỗ trợ.
Cơ quan sinh dục bao gồm nhiều cơ quan, trong đó có tử cung. Tử cung là nơi để trứng làm tổ, nơi nuôi dưỡng và là ngôi nhà của thai nhi. Vậy cấu tạo của tử cung như thế nào để đảm nhận vai trò đặc biệt đó? Tầm quan trọng của tử cung trong cơ thể chúng ta như thế nào? Những vấn đề sức khỏe nào thường gặp ở tử cung? Hãy cùng Bác sĩ Nguyễn Thanh Xuân tìm hiểu về tử cung qua bài viết sau đây nhé. Vị trí của tử cungTử cung hay còn được gọi là dạ con. Nó có hình dạng giống hình quả lê lộn ngược nằm giữa bàng quang phía trước và trực tràng phía sau. Phía trên tử cung là các quai ruột non và kết tràng xích ma, phía dưới tử cung là âm đạo. Phần trên lồi to gọi là đáy tử cung, 2 bên là 2 ống dẫn trứng nối ra 2 buồng trứng. Phần dưới nhỏ dài dẫn ra âm đạo gọi là cổ tử cung. Minh họa hình ảnh tử cung của cơ thể ngườiTử cung có đỉnh quay xuống dưới, có một thân, một cổ. Và phần thắt lại giữa thân và cổ gọi là eo. Hướng và tư thế của tử cungTư thế sinh lí bình thường của tử cung là gấp ra trước và ngả ra trước. Đây là tư thế lí tưởng của tử cung. Bởi vì lúc này trọng tâm của tử cung rơi ra phía trước trục âm đạo để tử cung không bị sa xuống âm đạo. Trong một số trường hợp, khi bạn đọc kết quả siêu âm bụng có thể thấy tử cung ở vị trí trung tính hoặc vị trí ngả sau. Kích thước của tử cungChắc hẳn bạn rất thắc mắc kích thước của tử cung đúng không? Bởi nó sẽ rất lớn khi mang thai. Nhưng bình thường, kích thước của tử cung lại khá khiêm tốn. Thường tử cung dài bao nhiêu cm tùy thuộc vào thể tạng của mỗi người. Kích thước trung bình là 2 cm bề dày, 4 cm chỗ rộng nhất và 6 cm bề cao. Nhờ vào cấu tạo cơ đặc biệt và khả năng dãn nở lớn, nên tử cung có thể to dần lên để chứa thai nhi. Sau đó tử cung sẽ co lại về kích thước ban đầu sau khi sinh xong khoảng 6 tuần. Bạn có thể hình dung như sau:
Xem thêm: Vị trí tử cung khi mang thai có gì đặc biệt hay không? Hình thể của tử cungHình thể ngoàiThân tử cungThân tử cung có hai mặt: mặt bàng quang và mặt ruột. Mặt bàng quang lồi hướng về phía trước dưới, liên quan mật thiết với mặt trên bàng quang. Mặt ruột lồi, hướng lên trên và ra sau, liên quan với ruột non, kết tràng xích ma. Hai góc bên của thân tử cung liên tiếp với eo vòi tử cung. Cổ tử cungThật vậy, cổ tử cung có âm đạo bám vào, chia cổ tử cung thành hai phần: phần trên âm đạo và phần âm đạo. Hai phần này được xem như cổ trong và cổ ngoài tử cung. Phần âm đạo của cổ tử cung trông như một mõm cá mè thò vào trong buồng âm đạo. Ở đỉnh của mõm có lỗ tử cung, là một lỗ khá nhỏ. Kích thước có khả năng thay đổi theo giai đoạn nhất định của cơ thể. Trong một số ngày rụng trứng, có kinh nguyệt hoặc trong sinh nở kích cỡ của cổ tử cung sẽ giãn rộng hơn so với kích thước trung bình từ 2 -10 mm. Lỗ có dạng hình tròn nếu là người chưa đẻ, còn nếu ở người đã đẻ thì lỗ bè ngang ra. Minh họa cổ tử cung nhìn từ âm đạo hướng lênLỗ thông vào ống cổ tử cung, và ống này thông vào buồng tử cung. Thành trước và sau ống, niêm mạc có các nếp dọc và ngang (nếp lá cọ) và có các tuyến tử cung. Hình thể trong của tử cungBuồng tử cungTử cung được đục rỗng thành một khoang dẹt theo chiều trước sau. Nó được thắt lại ở chỗ eo tử cung, chia thành hai buồng: Buồng nhỏ ở dưới, nằm trong cổ tử cung, gọi là ống cổ tử cung Buồng to ở trong tử cung gọi là buồng tử cung. Buồng tử cung có hình tam giác mà 3 cạnh lồi về phía lòng tam giác. Hai bên thông với vòi tử cung, góc dưới thông với ống cổ tử cung. Các lớp cấu tạoTừ ngoài vào trong, tử cung bao gồm các lớp sau đây:
Chức năng của tử cungCũng như các cơ quan khác trong bộ máy sinh dục, tử cung đảm nhận nhiều vai trò liên quan đến sinh sản, phụ khoa. Liên quan đến kinh nguyệtNhư đã trình bày, lớp niêm mạc của tử cung bong ra sẽ gây hiện tượng kinh nguyệt. Tử cung cũng hỗ trợ điều chỉnh lưu lượng máu trong chu kỳ kinh nguyệt. Chức năng tình dụcTử cung đóng một vai trò rất quan trọng trong việc thực hiện chức năng tình dục. Đây bộ phận giúp kích thích những cực khoái trong suốt quá trình quan hệ. Vai trò sinh sảnTử cung đóng vai trò hết sức quan trọng trong thai kỳ, là nơi trứng đã thụ tinh làm tổ. Sau đó các hồ máu của tử cung đảm nhận vai trò nuôi dưỡng phôi thai cho đến khi thai nhi đủ trưởng thành để ra ngoài. Song hành cùng với sự phát triển của thai nhi. Trong suốt thai kỳ, kích thước của tử cung cũng dần tăng lên để tạo không gian cho thai nhi phát triển. Trong suốt thai kỳ kích cỡ của tử cung có những thay đổi rất lớn. Khi chuyển dạ, thành cơ của thân tử cung co bóp giúp đẩy em bé ra qua cổ tử cung và âm đạo. Vai trò bảo vệ của cổ tử cungChức năng cổ tử cung là đưa máu ra ngoài, cản trở các vi khuẩn xâm nhập vào tử cung, giúp trứng gặp tinh trùng. Cổ tử cung còn đảm nhiệm chức năng sản xuất dịch nhầy. Giúp tinh trùng có thể dễ dàng vận động vào sâu bên trong tử cung để tới ống dẫn trứng cũng như thụ thai. Hơn nữa, nó còn bảo vệ sự phát triển thông thường của thai nhi trong bụng mẹ, ngăn chặn tạp khuẩn có hại gây tác động tới thai nhi. Một số bệnh lý thường gặp ở tử cungU xơ tử cungU xơ tử cung là một bệnh phổ biến ở phụ nữ. Đây là khối u lành tính ở cơ trơn của tử cung. Kích thước của chúng rất đa dạng: từ rất nhỏ (kích thước của hạt) đến khá lớn (kích thước của một quả cam). U xơ tử cung không phải lúc nào gây ra các triệu chứng, thường được phát hiện tình cờ khi siêu âm. Một số phụ nữ phải trải qua sự chảy máu bất thường và đau khi quan hệ, hay đau âm ỉ bụng dưới… Ngoài ra, trong một số trường hợp, những u xơ kích thước lớn hơn cũng có thể dẫn đến các vấn đề sinh sản. Minh họa một số vị trí của u xơ tử cungLạc nội mạc tử cungLạc nội mạc tử cung là tình trạng xảy ra khi các tế bào nội mạc tử cung được tìm thấy bên ngoài tử cung của phụ nữ. Bệnh có thể gây ra vô sinh. Do khả năng làm tổn thương vòi trứng và ống dẫn trứng, dẫn đến cản trở nhu động ống dẫn trứng và làm rối loạn sự phóng noãn. Nó thường gây triệu chứng đau dữ dội, đặc biệt là trong thời kỳ kinh nguyệt hay lúc sinh hoạt vợ chồng. Dị tật tử cung bẩm sinh
Xem thêm: Tử cung đôi và ảnh hưởng của nó đến việc mang thai Viêm vùng chậuBệnh viêm vùng chậu (PID) là một bệnh nhiễm trùng trong cơ quan sinh sản nữ. Thường gây ra bởi cùng một loại vi khuẩn gây bệnh lậu và chlamydia, mặc dù các vi khuẩn khác cũng có thể là nguyên nhân. Các triệu chứng chính của PID là đau bụng dưới, cũng như đau khi quan hệ tình dục, đau khi đi tiểu. Các triệu chứng khác có thể bao gồm tiết dịch âm đạo bất thường, mệt mỏi và chảy máu bất thường. Nếu không được điều trị, PID có thể gây vô sinh và tăng nguy cơ mang thai ngoài tử cung. Ung thưMặc dù ung thư tử cung có thể khởi phát ở bất cứ nơi nào trong tử cung, nhưng thường gặp ở nội mạc tử cung. Một số điều kiện làm tăng nguy cơ phát triển ung thư nội mạc tử cung của phụ nữ, như béo phì hoặc dùng estrogen mà không có progesterone. Vi rút sinh u nhú ở người là một trong những nguyên nhân gây ung thư cổ tử cungUng thư cũng có thể ảnh hưởng đến các tế bào của cổ tử cung, gây ung thư cổ tử cung. Nguyên nhân chính xác hiện không chắc chắn. Nhưng hút thuốc và bệnh lây truyền qua đường tình dục dường như là một yếu tố. Thêm vào đó, việc có một hệ thống miễn dịch yếu cũng làm tăng nguy cơ. Sa tử cungSa tử cung (hay còn gọi là sa sinh dục, sa dạ con, sa thành âm đạo) là hiện tượng thường xảy ra ở phụ nữ sau sinh. Xảy ra khi thành tử cung tụt xuống vào trong ống âm đạo, thậm chí có trường hợp tử cung lộ ra ngoài âm đạo. Nguyên nhân sa tử cung là do cơ sàn chậu và dây chằng căng ra quá mức, dẫn đến không thể nâng đỡ tử cung. Có nhiều lý do cho tình trạng này, bao gồm sinh nở, phẫu thuật, mãn kinh hoặc các hoạt động thể chất khắc nghiệt. Xem thêm: Sa tử cung khi mang thai phải điều trị như thế nào, bạn đã biết chưa? Hãy khám với bác sĩ nếu bạn phát hiện bất kỳ triệu chứng bất thường nào trên đây. Với bệnh sử và thăm khám lâm sàng, các bác sĩ có thể tìm ra nguyên nhân. Từ đó kịp thời điều trị, phòng ngừa hiệu quả. Như vậy, chúng ta đã cùng tìm hiểu những thông tin thú vị về hình thể cũng như cấu tạo của tử cung. Cũng như điểm qua một số bệnh lý thường gặp ở tử cung.. Hy vọng bạn đọc đã có những kiến thức hữu ích từ bài viết. Nếu có bất kỳ thắc mắc về vấn đề sức khỏe đừng ngần ngại chia sẻ cùng chúng tôi. |