Xin chào các em! Trong chuyên mục soạn văn lớp 9 tập 1 ngày hôm nay, Soạn Văn sẽ cùng với các em đi soạn bài: Chuyện người con gái Nam Xương nhé! Đây là một câu chuyện rất hay và hấp dẫn nói về số phận oan nghiệt của người phụ nữ Việt Nam dưới chế độ phong kiến. Các em hãy cùng tham khảo nhé!
I. Tác giả, tác phẩm
1. Tác giả (các em tham khảo phần giới thiệu tác giả Nguyễn Dữ trong SGK Ngữ văn 9 tập 1).
2. Tác phẩm
* Xuất xứ: Văn bản Chuyện người con gái Nam Xương là một trong 20 truyện của tác phẩm Truyền kì mạn lục của Nguyễn Dữ.
* Thể loại: Truyện được viết theo thể loại truyền kì. Đặc điểm của thể loại truyền kì:
- Thường có yếu tố kì lạ, hoang đường, nhưng cũng có khai thác những truyện cổ dân gian và truyền thuyết lịch sử, dã sử của Việt Nam.
- Nhân vật chính thường là những người phụ nữ đức hạnh, khao khát một cuộc sống yên bình, hạnh phúc, nhưng các thế lực bạo tàn và cả lễ giáo khắc nghiệt lại xô đẩy họ vào những hoàn cảnh éo le, oan khuất, bất hạnh. Một loại nhân vật khác là những người trí thức có tâm huyết, bất mãn với thời cuộc, không chịu trói mình trong vòng danh lợi chật hẹp
* Tóm tắt: Vũ Thị Thiết (Vũ Nương) là một người con gái đẹp người đẹp nết, được Trương Sinh là người thất học, hay ghen cưới về làm vợ. Cưới nhau chưa được bao lâu, Trương Sinh phải đi lính, Vũ Nương ở nhà chăm sóc mẹ chồng chu đáo và nuôi con thơ. Khi mẹ chồng mất, nàng cũng lo ma chay chu toàn như đối với cha mẹ đẻ mình. Khi Trương Sinh trở về, hay tin mẹ mất mà đau buồn. Đứa con không nhận cha, Trương Sinh nổi máu ghen tuông ngờ vực sự thủy chung của Vũ Nương. Để chứng tỏ sự trong sạch của mình với chồng, Vũ Nương đã nhảy sông tự vẫn. Phan Lang do cứu được Linh Phi nên được báo đáp, sau đó gặp được Vũ Nương. Trương Sinh lập đàn giải oan cho vợ nhưng Vũ Nương không còn được trở lại dương gian vì xã hội phong kiến quá hà khắc.
* Bố cục: Văn bản được chia làm 3 đoạn:
- Đoạn 1: từ đầu -> “như đối với cha mẹ đẻ mình”: cuộc hôn nhân giữa Vũ Nương và Trương Sinh, biến cố chia ly và phẩm hạnh của Vũ Nương khi chồng đi chiến trận
- Đoạn 2: tiếp -> “nhưng việc trót đã qua rồi”: kể về nỗi oan khuất và cái chết thương tâm của Vũ Nương
- Đoạn 3: còn lại: Vũ Nương ở Thủy Cung và nỗi oan được giải
II. Hướng dẫn soạn bài
Câu 1: Bố cục (như trên) Câu 2:
* Nhân vật Vũ Nương được miêu tả trong những hoàn cảnh:
- Trước khi lấy chồng: là người con gái tính tình thùy mị, nết na, tư dung tốt đẹp
- Khi về nhà chồng: là một người vợ thảo hiền, nết na, nàng không để xảy ra những bất hòa trong cuộc sống vợ chồng
- Khi chồng đi lính: là một người con dâu hiếu thảo, một người mẹ hiền, một người vợ chung thủy
- Khi bị nghi oan: nàng cố giải thích nhưng không được, đến bước đường cùng nàng đã tự trẫm mình xuống sông để chứng minh sự trong sạch của mình.
=> Vũ Nương là một người phụ nữ hiền thục, nết na, là người vợ thủy chung, hết mực yêu thương chồng con, người con dâu hiếu thảo, đồng thời cũng cho thấy nàng là một người coi trọng phẩm hạnh, danh dự.
Câu 3:
* Vũ Nương phải chịu nỗi oan khuất là vì:
- Nguyên nhân trực tiếp: do Trương Sinh là một người quá đa nghi, hay ghen, gia trưởng, độc đoán, không cho Vũ Nương cơ hội trình bày
- Nguyên nhân sâu xa: do xã hội phong kiến, chế độ nam quyền với những lễ giáo phong kiến hà khắc gây ra bao bất công khiến cho thân phận người phụ nữ bấp bênh, mong manh, bi thảm. Đồng thời cũng là do cuộc chiến tranh phi nghĩa gây ra.
=> Thân phận của người phụ nữ dưới chế độ phong kiến bị xem nhẹ, bị coi thường, không có tiếng nói, luôn khuất sau bóng của người đàn ông.
Câu 4:
* Cách dẫn dắt tình tiết câu chuyện:
- Từ những chi tiết hé mở, chuẩn bị thắt nút cho đến khi mâu thuẫn được đẩy lên đến đỉnh điểm đã tạo nên sự hấp dẫn và sinh động cho câu chuyện
- Những đoạn độc thoại và đối thoại được sắp xếp rất đúng chỗ giúp cho câu chuyện trở nên sinh động, góp phần khắc họa tâm lý, tính cách nhân vật, đưa truyện đến kịch tính
Câu 5:
* Những yếu tố kỳ ảo trong truyện:
- Chuyện nằm mộng của Phan Lang, Phan Lang và Vũ Nương dưới động rùa của Linh Phi
- Vũ Nương hiện về ngồi trên kiệu hoa, cờ tán, võng lọng rực rỡ đầy sân, lúc ẩn lúc hiện, rồi “bóng nàng loang loáng mờ nhạt dần mà biến đi mất”
* Đưa những yếu tố kỳ ảo vào một câu chuyện quen thuộc, kết hợp với yếu tố tả thực để tạo ra hiệu quả nghệ thuật về tính chân thực của truyện. Qua đó, tác giả muốn tạo cơ sở để minh oan cho Vũ Nương, khẳng định lòng trong trắng của nàng. Đồng thời, thể hiện tấm lòng nhân đạo, là ước mơ, khát vọng của nhân dân về một thế giới công bằng. 1. Tóm tắt nội dung bài học 1.1. Nội dung - Chuyện phản ánh thực xã hội phong kiến bất công với chế độ nam quyền, chà đạp số phận người phụ nữ.
- Phản ánh số phận con người qua hình ảnh, số phận người phụ nữ.
- Phản ánh xã hội phong kiến với những cuộc chiến tranh phi nghĩa làm cho cuộc sống của người dân rơi vào bế tắc.
- Ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp của người phụ nữ Việt Nam thông qua nhân vật Vũ Nương.
1.2. Nghệ thuật - Tác phẩm là một áng văn hay.
- Thành công về nghệ thuật dựng truyện, miêu tả nhân vật, kết hợp tự sự với trữ tình.
Câu 1: Bố cục của tác phẩm? - Đoạn 1: (Từ đầu đến “cha mẹ đẻ mình”): Cuộc hôn nhân giữa Trương Sinh và Vũ Nương, sự xa cách vì chiến tranh, phẩm hạnh của Vũ Nương trong thời gian xa cách.
- Đoạn 2: (“Qua năm sau…trót đã qua rồi”): Nỗi oan khuất và cái chết bi thảm của Vũ Nương
- Đoạn 3: (Còn lại): Vũ Nương được giải oan.
Câu 2: Để khắc họa vẻ đẹp tâm hồn của Vũ Nương, tác giả đã đặt nhân vật này vào những hoàn cảnh khác nhau như thế nào? - Đặt nhân vật vào mối quan hệ vợ chồng trong cuộc sống hàng ngày: nàng không để xảy ra bất kì mối bất hòa nào.
- Đặt nhân vật vào tình huống chia li (tiễn chồng đi lính): nàng bày tỏ sự thương nhớ và chỉ mong chồng trở về bình yên.
- Khi chồng vắng nhà: nàng là một người thủy chung, một người mẹ hiền, dâu thảo, ân cần chăm sóc và lo lễ ma chay khi mẹ chồng mất.
- Khi bị chồng nghi oan: nàng cố giải thích nhưng không được, đến bước đường cùng nàng đã chọn tự vẫn để bảo toàn sự trong trắng và danh dự của mình.
⇒ Luôn hiện lên là một phụ nữ hiền thục, thủy chung với chồng, có hiếu với cha mẹ, thương con cái, đặc biệt nàng là người phụ nữ coi trọng danh dự, phẩm hạnh. Câu 3: Nguyên nhân khiến cho Vũ Nương vướng nỗi oan khuất? - Nguyên nhân trực tiếp: do Trương Sinh quá đa nghi, hay ghen, gia trưởng và độc đoán nên chịu nghe lời giải thích của Vũ Nương.
- Nguyên nhân gián tiếp: do chế độ phong kiến luôn gây ra bao bất công cho thân phận người phụ nữ.
Câu 4: Cách dẫn dắt tình tiết câu chuyện tạo sự kịch tính và lôi cuốn? - Từ những chi tiết hé mở, chuẩn bị thắt nút cho đến khi mâu thuẫn lên đến đỉnh điểm đã tạo nên sự hấp dẫn, sinh động cho câu chuyện.
- Những đoạn độc thoại và đối thoại được sắp xếp rất đúng chỗ làm cho câu chuyện trở nên sinh động, góp phần khắc họa tâm lí nhân vật, tính cách nhân vật.
Câu 5: Những yếu tố truyền kì trong truyện? - Chuyện nằm mộng của Phan Lang
- Chuyện Phan Lang và Vũ Nương dưới động rùa của Linh Phi
- Chuyện lập đàn giải oan, Vũ Nương hiện về ngồi trên kiệu hoa, cờ tán, võng lọng rực rỡ đầy sông, lúc ẩn lúc hiện, rồi biến mất.
⇒ Tác giả đã sử dụng cách đưa yếu tố thần kì vào câu chuyện kết hợp với các yếu tố tả thực để tạo hiệu quả nghệ thuật về tính chân thực của truyện.Đồng thời, tác giả muốn tạo cơ sở để minh oan cho Vũ Nương, khẳng định lòng trong trắng của nàng. Qua đó, tạo ra một thế giưới với khát vọng của nhân dân về sự công bằng, “ở hiền gặp lành”. 2.2. Soạn bài chi tiết Câu 1: Tìm bố cục truyện - Văn bản được bố cục thành ba phần.
- Phần 1: Từ đầu đến cha mẹ đẻ mình: Cuộc hôn nhân giữa Trương Sinh và Vũ Nương, sự xa cách vì chiến tranh, phẩm hạnh của Vũ Nương trong thời gian xa cách.
- Phần 2: Qua năm sau… trót đã qua rồi: Nỗi oan khuất và cái chết bi thảm của Vũ Nương.
- Phần 3: Còn lại: Vũ Nương được giải oan.
Câu 2. Nhân vật Vũ Nương được miêu tả trong những hoàn cảnh nào? Ở từng hoàn cảnh, Vũ Nương đã bộc lộ những đức tính gì? - Tác giả đặt nhân vật vào mối quan hệ vợ chồng trong cuộc sống hằng ngày, nàng không để xảy ra mối bất hòa.
- Tiếp đến, tác giả đặt Vũ Nương vào trong tình huống chia li: khi tiễn chồng đi lính, nàng bày tỏ sự thương nhớ, và chỉ mong chồng bình yên trở về.
- Khi vắng chồng, Vũ Nương là một người vợ thuỷ chung, một người mẹ hiền, dâu thảo, ân cần, hết lòng chăm sóc mẹ chồng lúc ốm đau. Khi mẹ chồng mất "Nàng hết lời thương xót, phàm việc ma chay tế lễ, lo liệu như đối với cha mẹ đẻ mình."
- Khi bị chồng nghi oan, Vũ Nương đã cố phân trần để chồng hiểu rõ tấm lòng mình, nhưng không có kết quả. Lúc bị dồn đẩy đến bước đường cùng, nàng đành mượn dòng nước sông quê để giãi tỏ tấm lòng trong trắng. Hành động tự trẫm mình của nàng là một hành động quyết liệt cuối cùng để bảo toàn danh dự.
- Qua các hoàn cảnh, nhân vật Vũ Nương hiện lên là một người phụ nữ hiền thục, một người vợ chung thủy, yêu thương chồng con hết mực, một người con dâu hiếu thảo, hết lòng vì cha mẹ, gia đình, đồng thời cũng là người phụ nữ coi trọng danh dự, phẩm hạnh, quyết bảo vệ sự trong sạch của mình.
Câu 3. Vì sao Vũ Nương phải chịu nỗi oan khuất? Từ đó em cảm nhận được gì về thân phận người phụ nữ dưới chế độ phong kiến? - Do Trương Sinh quá đa nghi, hay ghen, gia trưởng, độc đoán. Trương Sinh đã không cho Vũ Nương cơ hội trình bày, thanh mình.
- Do xã hội phong kiến – Một xã hội gây ra bao bất công ấy, thân phận người phụ nữ thật bấp bênh, mong manh, bi thảm. Họ không được bênh vực chở che mà lại còn bị đối xử một cách bất công, vô lí.
Câu 4. Hãy nêu nhận xét về cách dẫn dắt tình tiết câu chuyện, những lời trần thuật và những lời đối thoại trong truyện. - Cách dẫn dắt tình tiết câu chuyện tạo kịch tính, lôi cuốn.
- Từ những chi tiết hé mở, chuẩn bị thắt nút đến khi nút thắt ngày một chặt hơn đã tạo cho truyện trở nên hấp dẫn, sinh động.
- Những đoạn đối thoại, độc thoại của nhân vật được sắp xếp rất đúng chỗ, làm cho câu chuyện kể trở nên sinh động, góp phần khắc họa tâm lý nhân vật, tính cách nhân vật.
Câu 5. Tìm những yếu tố kì ảo trong truyện.Đưa những yếu tố kì ảo vào một câu chuyện quen thuộc, tác giả nhằm thể hiện điều gì? - Những yếu tố truyền kỳ chuyện nằm mộng của Phan Lang, Chuyện Phan Lang và Vũ Nương dưới động rùa của Linh Phi, chuyện lập đàn giải oan, Vũ Nương hiện về ngồi trên kiệu hoa, cờ tán, võng lọng rực rỡ đầy sông, lúc ẩn lúc hiện, rồi "bóng nàng loang loáng mờ nhạt dần mà biến đi mất.".
- Nguyễn Dữ đã sử dụng cách đưa yếu tố truyền kì vào câu chuyện kết hợp với các yếu tố tả thực để tạo hiệu quả nghệ thuật về tính chân thực của truyện. Tác giả muốn tạo cơ sở để minh oan cho Vũ Nương, khẳng định lòng trong trắng của nàng. Đồng thời tạo ra một thế giới ước mơ, khát vọng của nhân dân về sự công bằng, bác ái.
Chuyện người con gái Nam Xương là tác phẩm có giá trị hiện thực và nhân đạo sâu sắc. Nhân vật Vũ Nương là một người phụ nữ giỏi giang, là người có dung mạo và phẩm hạnh tuyệt vời. Nhưng vì những nguyên nhân khác nhau mà nàng đã bị ép đến bước đường cùng phải tự vẫn ở Hoàng Giang để minh oan cho mình. Toàn bộ tác phẩm là một câu chuyện bi thương về số phận của một người phụ nữ dưới thời phong kiến. Để cảm nhận sâu sắc về số phận của Vũ Nương cũng như những giá trị của văn bản, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây: 4. Hỏi đáp về văn bản Chuyện người con gái Nam Xương Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em. -
Ý nghĩa của hình ảnh cái bóng Ý nghĩ của hình ảnh cái bóng trong Chuyện người con gái Nam Xương -
Tóm tắt Chuyện người con gái Nam Xương Tóm tắt "Chuyện người con gái Nam Xương". -
Giá trị nội dung và nghệ thuật của Chuyện người con gái Nam Xương phân tích giá trị nội dung và nghệ thuật trong " chuyện người con gái Nam Xương"
|