Xem toàn bộ tài liệu Lớp 9: tại đây Show
Xem toàn bộ tài liệu Lớp 9: tại đây
Giải Vở Bài Tập Vật Lí 9 – Bài 22: Tác dụng từ của dòng điện – Từ trường giúp HS giải bài tập, nâng cao khả năng tư duy trừu tượng, khái quát, cũng như định lượng trong việc hình thành các khái niệm và định luật vật lí: A – HỌC THEO SÁCH GIÁO KHOAI – LỰC TỪ 1. Thí nghiệm C1. Khi đóng công tắc K: Kim nam châm sẽ bị lệch ra khỏi hướng Nam – Bắc. Lúc đã năm cân bằng, kim nam châm không song song với dây dẫn nữa 2. Kết luận Dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng hay dây dẫn có hình dạng bất kỳ đều gây tác dụng lực (gọi là lực từ) lên kim nam châm đặt gần nó. Ta nói rằng dòng điện có tác dụng từ. II – TỪ TRƯỜNG 1. Thí nghiệm C2. Đưa kim nam châm đến các vị trí khác nhau xung quanh dây dẫn có dòng điện hoặc xung quanh thanh nam châm thì kim nam châm sẽ bị lệch ra khỏi hướng Nam – Bắc. C3. Kim nam châm luôn chỉ một hướng xác định. 2. Kết luận – Không gian xung quanh nam châm, xung quanh dòng điện có khả năng tác dụng lực từ lên kim nam châm đặt trong nó. Ta nói trong không gian đó có từ trường. – Tại mỗi vị trí nhất định trong từ trường của thanh nam châm hoặc của dòng điện kim nam châm luôn chỉ một hướng xác định. 3. Cách nhận biết từ trường a. Để phát hiện ra từ trường: Dùng kim nam châm thử đưa vào không gian cần kiểm tra. Nếu có lực từ tác dụng lên kim nam châm thì nơi đó có từ trường. b. Kết luận: Nơi nào trong không gian có lực từ tác dụng lên kim nam châm thì nơi đó có từ trường. III – VẬN DỤNG
C4. Đặt kim nam châm lại gần dây dẫn AB. Nếu kim nam châm lệch hỏi hướng Nam – Bắc thì dây dẫn AB có dòng điện chạy qua. C5. Thí nghiệm đặt kim nam châm ở trạng thái tự do, khi đã đứng yên, kim nam châm luôn chỉ hướng Nam – Bắc. Xoay kim nam châm một góc xoay nào đó, khi cân bằng, nam châm lại trở về theo hướng Bắc Nam địa lí. Chứng tỏ rằng xung quanh Trái Đất có từ trường. C6. Ta có thể kết luận: Xung quanh kim nam châm có từ trường khác từ trường trái đất. I – BÀI TẬP TRONG SÁCH BÀI TẬP Câu 22.1 trang 65 VBT Vật Lí 9: Chọn B. Song song với kim nam châm.Câu 22.2 trang 65 VBT Vật Lí 9:Ta dùng kim nam châm để kiểm tra như sau: Mắc hai đầu dây dẫn vào hai cực của pin cho dòng điện chạy qua dây dẫn. Đưa kim nam châm lại gần dây dẫn. Nếu kim nam châm bị lệch khỏi hướng Nam – Bắc thì pin còn điện. Câu 22.3 trang 65 VBT Vật Lí 9:Chọn C. Xung quanh điện tích đứng yên. Câu 22.4 trang 65 VBT Vật Lí 9:Muốn phát hiện được trong dây dẫn có dòng điện chạy qua hay không ta: Cuốn dây thành cuộn. Đặt thanh sắt nhỏ trước cuộn dây đó. Nếu trong dây dẫn có dòng điện thì thanh sắt sẽ bị hút. Câu 22a trang 65 VBT Vật Lí 9: Một thanh nam châm được treo ở phía trên dây dẫn CD (hình 22.1). Lúc dây dẫn CD chưa có dòng điện chạy qua,thanh nam châm nằm dọc theo hướng nào? Đóng công tắc cho dòng điện chạy qua dây dẫn. Có hiện tượng gì xảy ra với thanh nam châm ?Lời giải: Lúc dây dẫn CD chưa có dòng điện chạy qua, thanh nam châm nằm dọc theo hướng Bắc – Nam. Đóng công tắc cho dòng điện chạy qua dây dẫn kim nam châm lệch khỏi hướng Bắc – Nam. Câu 22b trang 66 VBT Vật Lí 9: Chọn câu đúngĐưa một kim nam châm thử đang đứng cân bằng lại gần dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua. Kim nam châm A. vẫn đứng yên, nó luôn chỉ hướng Bắc, Nam. B. chỉ lệch khỏi hướng Bắc, Nam khi dây dẫn đặt dọc theo hướng Bắc, Nam C. lệch khỏi hướng Bắc Nam, sau đó khi đã cân bằng trở lại, nó chỉ một hướng khác. D. lệch khỏi hướng Bắc Nam, sau đó khi đã cân bằng trở lại, nó lại chỉ hướng Bắc Nam Lời giải: Chọn C. lệch khỏi hướng Bắc Nam, sau đó khi đã cân bằng trở lại, nó chỉ một hướng khác.
Câu 1 trang 50 SBT Vật Lí 9 Trong thí nghiệm phát hiện tác dụng từ của dòng điện, dây dẫn AB được bố trí như thế nào ? A. Tạo với kim nam châm một góc bất kì. B. Song song với kim nam châm. C. Vuông góc với kim nam châm. D. Tạo với kim nam châm một góc nhọn. Lời giải: Chọn B. Trong thí nghiệm phát hiện tác dụng từ của dòng điện, dây dẫn AB được bố trí song song vói kim nam châm. Câu 2 trang 50 SBT Vật Lí 9 Có một số pin để lâu ngày và một đoạn dây dẫn. Nếu không có bóng đèn pin để thử, có cách nào kiểm tra được pin còn điện hay không khi trong tay bạn có một kim nam châm? Lời giải: Mắc hai đầu dây dẫn vào hai cực của pin cho dòng điện chạy qua dây dẫn. Đưa kim nam châm lại gần dây dẫn. Nếu kim nam châm bị lệch khỏi hướng Nam – Bắc thì pin còn điện. Câu 3 trang 50 SBT Vật Lí 9 Từ trường không tồn tại ở đâu? A. Xung quanh nam châm B. Xung quanh dòng điện C. Xung quanh điện tích đứng yên D. Xung quanh Trái Đất Lời giải: Chọn C. Từ trường không tồn tại xung quanh điện tích đứng yên. Câu 4 trang 50 SBT Vật Lí 9 Giả sử có một dây dẫn chạy qua nhà. Nếu không dùng dụng cụ có cách nào phát hiện được trong dây dẫn có dòng điện chạy qua hay không ? Lời giải: Có thể theo hai cách sau: 1. Cuốn dây thành cuộn. Đặt thanh sắt nhỏ trước cuộn dây đó. Nếu trong dây dẫn có dòng điện thì thanh sắt sẽ bị hút. 2. Đưa một đầu thanh nam châm lại gần dây dẫn căng thẳng, nếu có dòng điện chạy trong dây, dây sẽ bị rung (dao động) Câu 5 trang 50 SBT Vật Lí 9 Dựa vào hiện tượng nào dưới đây mà kết luận rằng dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng có từ trường? A. Dây dẫn hút nam chậm lại gần nó. B. Dây dẫn hút các vụn sắt lại gần nó. C. Dòng điện làm cho kim nam châm để gần và song song vói nó bị lệch khỏi hướng Bắc Nam ban đầu D. Dòng diện làm cho kim nam châm luôn luôn cùng hướng với dây dẫn Lời giải: Chọn C. Dòng điện làm cho kim nam châm để gần và song song vói nó bị lệch khỏi hướng Bắc Nam ban đầu. Câu 6 trang 51 SBT Vật Lí 9 Làm thế nào để nhận biết được tại một điểm trong không gian có từ trường? A. Đặt ở điểm đó một sợi dây dẫn, dây bị nóng lên. B. Đặt ở đó một kim nam châm, kim bị lệch khỏi hướng Bắc Nam. C. Đặt ở nơi đó các vụn giấy thì chúng bị hút về hai hướng Bắc Nam. D. Đặt ở đó kim bằng đồng, kim luôn chỉ hướng Bắc Nam. Lời giải: Chọn B. Để nhận biết được tại một điểm trong không gian có từ trường khi ta đặt ở đó một kim nam châm, kim bị lệch khỏi hướng Bắc Nam. Câu 7 trang 51 SBT Vật Lí 9 Người ta dùng dụng cụ nào để nhận biết từ trường? A. Dùng ampe kế B. Dùng vôn kế C. Dùng áp kế. D. Dùng kim nam châm có trục quay. Lời giải: Chọn D. Người ta dùng kim nam châm có trục quay để nhận biết từ trường. Câu 8 trang 51 SBT Vật Lí 9 Lực do dòng điện tác dụng lên kim nam châm để gần nó được gọi là A. lực hấp dẫn B. lực từ. C. 1ực điện D. lực điện từ. Lời giải: Chọn D. Lực do dòng điện tác dụng lên kim nam châm để gần nó được gọi là lực điện từ. Câu 9 trang 51 SBT Vật Lí 9 Có thể coi một dây dẫn thẳng dài có dòng điện một chiều chạy qua như một nam châm thẳng được không? Vì sao? A. Có thể, vì dòng điện tác dụng lực từ lên kim nam châm để gần nó. B. Có thể, vì dòng điện tác dụng lực từ lên vật bằng sắt để gần nó. C. Không thể, vì dòng điện trong dây dẫn thẳng không hút các vụn sắt về hai đầu dây như hai cục của nam châm thẳng. D. Không thể, vì dòng điện trong dây dẫn thẳng dài luôn có tác dụng như nhau lên các vụn sắt ở bất kì điểm nào của dây. Lời giải: Chọn D. Không thể, vì dòng điện trong dây dẫn thẳng dài luôn có tác dụng như nhau lên các vụn sắt ở bất kì điểm nào của dây. |
