| Bệnh hắc võng mạc trung tâm thanh dịch (Central serous chorioretinopathy) Bs.Ths. Cù Thanh Phương Là một bệnh lành tính chưa rõ nguyên nhân, gặp ở khắp nơi trên thế giới, nhưng thấy nhiều ở Đông nam á như Nhật bản, Trung quốc, Việt nam v.v.. Ngày đăng : 24/03/2011 Xem với cỡ chữ
Bệnh hắc võng mạc trung tâm thanh dịch (Central serous chorioretinopathy) Bs.Ths. Cù Thanh Phương Là một bệnh lành tính chưa rõ nguyên nhân, gặp ở khắp nơi trên thế giới, nhưng thấy nhiều ở Đông nam á như Nhật bản, Trung quốc, Việt nam v.v.. Bệnh thường xảy ra ở những người tuổi từ 20 trở lên. Nam gặp nhiều hơn nữ. Ít gặp ở người trẻ và người già. Bệnh thường gặp ở một mắt, có tính chất tái phát, nhiều tác giả báo cáo tỉ lệ tái phát tới 30% trong vòng hai năm. Triệu chứng chủ quan: - Bệnh nhân nhìn mờ, không hoàn toàn giống nhau, thường giảm còn 5/10 tới 6/10 nếu bệnh tái phát nhiều lần, thị lực có thể chỉ còn 1/10 đến 2/10. Bệnh nhân nhìn vật thấy biến dạng, méo, cong. Nhìn vật phần nhiều xa, nhỏ. - Đôi khi nhìn màu sắc thấy thay đổi nhất là màu nhạt, màu sáng và vàng. - Xuất hiện ám điểm trung tâm hay bán trung tâm tương đối, điều này có thể phát hiện bởi bảng ô vuông Amsler. Bệnh nhân có đôi khi đau đầu , đau nhức mắt. Triệu chứng khách quan: - Khám đáy mắt phát hiện thấy hoàng điểm sẫm màu, giảm hay mất ánh sáng trung tâm. Vùng tổn hại lồi cao bờ phản sáng có khi cả vòng tròn, có khi chỉ là một phần của vòng tròn, có thể phát hiện chất lắng cặn thường sau 4 tuần bị bệnh, màu sắc vàng, nhỏ tròn như đầu kim, rải rác ở vùng tổn hại, những chấm này không đúc nhập lại và tồn tại kéo dài nhiều tháng trời, tiêu rất chậm. - Khám bằng sinh hiển vi ta sẽ thấy thời gian đầu võng mạc chia làm hai phần: - Chất lắng cặn thường xuất hiện sau 3-4 tuần. - Việc chẩn đoán bệnh hắc võng mạc trung tâm thanh dịch chủ yếu dựa vào chụp mạch huỳnh quang: chụp mạch huỳnh quang là một khám nghiệm cơ bản, nó cho phép chúng ta hiểu được sinh bệnh học của bệnh này. Hình ảnh huỳnh quang thể hiện bởi sự xuất hiện một chấm rò rỉ từ mao mạch hắc mạc qua màng Bruch, qua lớp biểu mô sắc tố vào khoang bong. Có nhiều hình thái rò huỳnh quang: hình chấm gặp đa số, ngoài ra có thể gặp hình lông chim, hình dù. - Bệnh hắc võng mạc trung tâm thanh dịch tiến triển lành tính. Có nhiều tác giả nhận xét bệnh có thể tự khỏi trong vòng 4 – 6
tháng. Nhưng trên thực tế, nhiều tác giả cũng thừa nhận khoảng 15% bệnh tái phát. - Do chưa biết được tại sao gây rối loạn vận mạch, mao mạch, hắc mạc và biểu mô sắc tố do đó hướng điều trị chưa chắc chắn. - Sử dụng quang đông - laser đốt chỗ rò rỉ cách Fovea hai đường kính gai thị. Nhiều tác giả thông báo kết quả tốt, bệnh ít tái phát. - Bên cạnh đó kết hợp điều trị bởi thuốc dãn mạch, giảm phù nề, tăng cường dinh dưỡng. - Có thể dùng kết hợp với thuốc đông y. Tiên lượng của bệnh hắc võng mạc trung tâm thanh dịch nhìn chung là lành tính. Tỉ lệ tái phát có tác giả báo cáo 30% thậm chí tới 50%. Nguồn chủ đề Bong võng mạc là lớp võng mạc cảm thụ tách ra khỏi lớp biểu mô sắc tố. Nguyên nhân phổ biến nhất là do vỡ võng mạc (vết rách hoặc ít phổ biến hơn là lỗ thủng - bong võng mạc). Triệu chứng cơ năng là giảm thị lực trung tâm và ngoại vi, thường được mô tả như một tấm mành che trước mắt hoặc đám mây đen che trường nhìn.
Các triệu chứng liên quan có thể bao gồm các bệnh lý thị lực không đau, gồm nhìn thấy chớp sáng và vẩn đục tăng lên. Bong võng mạc co kéo và thanh dịch (không có vết rách) gây mất thị lực trung tâm và ngoại vi. Chẩn đoán dựa vào soi đáy mắt; siêu âm có thể giúp chẩn đoán được có hay không bong võng mạc và loại bong nếu không quan sát được qua soi đáy mắt. Cần điều trị cấp cứu nếu bong võng có vết rách cấp tính và đe dọa thị lực trung tâm. Điều trị bong võng mạc có vết rách có thể bao gồm hàn vết
rách võng mạc (laze hoặc lạnh đông), giảm co kéo ở vết rách bằng đai củng mạc, độn nội nhãn bằng khí và/hoặc cắt dịch kính. Có 3 loại bong võng mạc: có vết rách, co kéo, và thanh dịch. Bong co kéo và thanh dịch không liên quan tới rách võng mạc. Bong võng mạc có vết rách là hình thái phổ biến nhất. Các yếu tố nguy cơ bao gồm: Cận thị Tiền sử phẫu thuật thủy tinh thể Chấn thương mắt Sự thoái hóa võng mạc dạng lưới Tiền sử bong võng mạc có tính chất gia đình Bong võng mạc co kéo có thể xảy ra do màng xơ trước võng mạc trong bệnh võng mạc đái tháo đường tăng sinh hoặc bệnh võng mạc trong bệnh hồng cầu hình liềm. Các triệu chứng và dấu hiệu của bong võng mạcBong võng mạc không gây đau. Các triệu chứng ban đầu của bong tróc bạch cầu có thể bao gồm các bông thủy tinh thể sẫm màu hoặc không đều (đặc biệt là tăng đột ngột), chớp sáng (photopsias) và mờ mắt. Khi quá trình bong da tiến triển, bệnh nhân thường nhận thấy một bức màn, màn che hoặc màu xám trong tầm nhìn. Nếu điểm vàng bị ảnh hưởng, thị lực trung tâm trở nên kém. Bệnh nhân có thể bị xuất huyết dịch kính đồng thời. Lực kéo và bong võng mạc (dịch tiết) võng mạc có thể gây mờ thị lực, nhưng chúng có thể không gây ra bất kỳ triệu chứng nào trong giai đoạn đầu.
Cần nghi ngờ bong võng mạc trong các trường hợp có nguy cơ:
Soi đáy mắt gián tiếp cho thấy bong võng mạc và có thể phân biệt với các hình thái bong khác ở hầu hết các trường hợp. Soi đáy mắt trực tiếp sử dụng đèn cầm tay có thể bỏ sót các bong võng mạc ở chu biên. Nên khám võng mạc chu biên bằng đèn soi gián tiếp với ấn củng mạc hỗ trợ hoặc sinh hiển vi với kính tiếp xúc ba mặt gương. Nếu xuất huyết dịch kính (có thể do rách võng mạc), đục thủy tinh thể, đục giác mạc hoặc chấn thương che khuất võng mạc, cần làm siêu âm B để loại trừ bong võng mạc.
Mặc dù thường khu trú nhưng bong võng mạc có vết rách thường lan ra toàn võng mạc nếu không được điều trị kịp thời. Bất kỳ bệnh nhân nào bị nghi ngờ hoặc đã có bong võng mạc nên khám chuyên khoa mắt càng sớm càng tốt. Bong võng mạc có vết rách được điều trị bằng một hoặc nhiều phương pháp, tùy thuộc vào nguyên nhân và vị trí của tổn thương. Những phương pháp này đều giúp hàn lại võng mạc bằng laze hoặc lạnh đông. Trong đai củng mạc, một sợi silicone được đặt lên củng mạc để ấn vào củng mạc làm giảm lực co kéo của dịch kính tại vị trí vết rách võng mạc. Trong quá trình này, dịch dưới võng mạc có thể được tháo ra ngoài. Độn nội nhãn bằng khí và cắt dịch kính là những can thiệp khác. Rách võng mạc không có bong có thể hàn lại bằng laze quang đông hoặc lạnh đông xuyên kết mạc. Gần như tất cả các võng mạc bong do vết rách đều có thể áp lại sau phẫu thuật. Các khối không đồng nhất do kéo dịch kính có thể điều trị bằng phương pháp cắt dịch kính; bong tróc da do viêm màng bồ đào có thể đáp ứng với corticosteroid đường toàn thân hoặc ức chế miễn dịch toàn thân (ví dụ: methotrexate, azathioprine, thuốc chống yếu tố hoại tử khối u [TNF]). Ngoài ra, bong xuất tiết do viêm màng bồ đào có thể được điều trị khu trú bằng tiêm cạnh nhãn cầu,tiêm nội nhãn corticosteroid hoặc tiêm nội nhãn que cấy dexamethasone. Ung thư hắc mạc nguyên phát và di căn hắc mạc cần phải được điều trị. U mạch hắc mạc có thể đáp ứng với laze quang đông hoặc laze quang động.
 Bản quyền © 2022 Merck & Co., Inc., Rahway, NJ, USA và các chi nhánh của công ty. Bảo lưu mọi quyền. |
