Tại sao nhật bản không ăn tết âm

Tết Nguyên đán là Tết mà người phương Đông sẽ đón năm mới theo cách tính Lịch Âm thay vì Lịch Dương như các nước phương Tây. Tuy nhiên vào thế kỉ XIX Nhật Bản đã quyết định bỏ Tết cổ truyền để ăn Tết Tây, điều này khiến không ít người bất ngờ và tò mò về lí do đằng sau quyết định quan trọng này.  

Lí do Nhật Bản bỏ Tết Nguyên đán để ăn Tết Tây?

Trong suốt chiều dài lịch sử từ những năm 1844 đến năm 1872, người Nhật vẫn đón Tết theo lịch Thiên Bảo. Thế nhưng vào năm1873, chính phủ Nhật và Nhật Hoàng đã quyết định sửa lại lịch từ ngày 3/ 12 năm Minh Trị thứ 5 thành ngày 1 /1 năm Minh Trị thứ 6 tức là năm 1873.

Nhiều người cho rằng việc thay đổi thời gian để ăn Tết theo phương Tây là chính sách “tiết kiệm” của Nhật Bản. Điều này sẽ giúp chính phủ Nhật giảm được tiền lương phải trả vào tháng 13 công chức. Bởi nếu tính theo lịch cũ của người Nhật thì năm Minh Trị thứ 6 có tháng 6 là tháng nhuận. Cùng với đó, việc ăn Tết theo người phương Tây cũng giúp tăng được khối lượng công việc khi không còn quá nhiều ngày nghỉ lễ như trước.

Tuy nhiên đó chỉ là một khía cạnh của vấn đề, nguyên nhân chính khiến Nhật Bản bỏ Tết Nguyên đán và ăn Tết theo phương Tây chính là vì Nhật Bản muốn đất nước mình phát triển theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đi kịp với tốc độ phát triển của phương Tây. Việc đổi lịch này cũng giúp cho công nghiệp của Nhật Bản khớp với các nước phương Tây, không đơn thuần là chính sách tiết kiệm như nhiều người vẫn nghĩ.  Ngày nay, đa phần ở Nhật Bản ăn Tết theo lịch của người phương Tây, tuy nhiên vẫn có một số vùng người dân vẫn duy trì việc ăn Tết cổ truyền.  

Cách đón Tết của người Nhật

Cũng giống như người Việt, vào dịp Tết người Nhật sẽ tấp nập đi sắm sửa đồ để trang trí nhà cửa đón năm mới. Đặc biệt hơn cả vào dịp Tết, để chào đón vị thần Toshigami-sama đến nhà, nhà cửa của người Nhật sẽ được vệ sinh vô cùng sạch sẽ.  Sau khi mua sắm, người Nhật sẽ tiến hành trang trí nhà cửa vào ngày 28 hoặc 30, không tiến hành trang trí vào ngày 29. Lí do được người Nhật đưa ra là số 29 phát âm gần giống với “hai lần đau”.

Tất cả các gia đình ở Nhật Bản đều trang trí cây Tùng vì tương truyền thì vị thần Toshigami-sama sẽ hạ giới và trú ẩn trong cây này. Ngoài ra trên khung cửa của các gia đình ở người Nhật còn trang trí các vật phẩm như quả quýt tượng trưng cho sự thịnh vượng, đồ đan bằng lá màu trắng tượng trưng cho sự trinh bạch, thừng bện bằng cỏ tượng trưng cho tài lộc và dải giấy trắng có ý nghĩa xua đuổi tà ma.  

Cùng với đó, phụ nữ tại Nhật Bản sẽ chuẩn bị rất nhiều món ăn cũng như làm các loại bánh Tết. Những món bánh này cũng được làm vào vào các hai ngày 28 hoặc là vào 30 Tết. Theo đó, các món như cà rốt, rau xanh hay khoai sọ sẽ được người Nhật dùng để cúng thần linh. Nếu như khoai sọ tượng trưng cho sức mạnh đẩy trừ tà khí thì cà rốt lại tượng trưng cho sự gắn bó giữa những người một nhà.

Ngoài ra, trong dịp Tết người Nhật thường chuẩn bị các nguyên liệu để nấu ăn như trứng cá, khoai lang, hạt dẻ hay cá khô, tất cả đều là những món ăn đơn giản mang ý nghĩa cầu mong sự tốt lành của người Nhật. Vào đêm 30 Tết, các gia đình ở Nhật sẽ cùng ngồi lại bên nhau ăn bữa cơm tất niên. Vào thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, những ngôi chùa thiêng của Nhật Bản sẽ điểm 108 hồi chuông, những tiếng chuông này theo quan điểm của người Nhật sẽ giúp xua đuổi 108 con quỷ sứ.

Với người Nhật, việc xuất hành đầu năm là một việc vồ cùng quan trọng. Họ thường sẽ đi theo hướng tốt của năm đó và sẽ đi lễ đầu năm để cầu may mắn. Bắt đầu từ ngày đầu của năm mới tức là vào mùng 1 Tết, người Nhật sẽ đi chúc Tết anh em họ hàng thân thích cũng như gia đình bạn bè.  Theo quan niệm của người Nhật, họ gọi ba ngày đầu năm là "ba ngày chúc tụng" nên dành để đi chúc Tết.

Đáng chú ý, theo truyền thống, các gia đình đều để một cuốn sổ kèm với bút chì ngay cổng nhà. Người đi chúc Tết sẽ ghi địa chỉ của mình vào cuốn sổ mang ý nghĩa khách ghé thăm nhà. Cùng với đó người Nhật Bản cũng duy trì việc lì xì cho trẻ con vào dịp đầu năm với như một số nước ở Châu Á.

Ngoài ra, người Nhật vẫn duy trì được việc tặng nhau thiệp vào dịp năm mới. Theo đó, người Nhật rất thích thú với việc viết thiệp để gửi đến người thân và bạn bè. Một công sứ Nhật Bản tại Việt Nam từng tiết lộ, ông đã từng dành thời gian để viết đến 200 tấm thiệp chúc mừng Theo đó người Nhật sẽ bắt đầu viết vào tháng 12 sau đó đem đến bưu điện vào khoảng ngày 26 hoặc 27 để người nhận có thể nhận được đúng dịp mùng 1. Qua đây có thể thấy rằng, việc bỏ Tết cổ truyền để ăn Tết Tây không làm người Nhật mất đi những nét đẹp văn hóa vốn có vào dịp Tết.  Tuy vậy, hiện nay rất nhiều ý kiến của người dân Nhật Bản mong muốn khôi phục lại Tết cổ truyền để giữ gìn bản sắc của tổ tiên để lại. 

Triều đại Minh Trị (1868- 1912) là thời kì nước Nhật bước vào quá trình hiện đại hóa. Chính phủ Minh Trị tiến hành một loạt các cải cách quan trọng nhằm phát triển kinh tế Nhật. Ngày 9/11/1872 (theo lịch âm), chính phủ Minh Trị kí sắc lệch tuyên bố lịch âm mà nước này sử dụng là sai sự thật lệnh trong 23 ngày phải “xóa bỏ lịch cũ, áp dụng lịch dương từ nay cho đến mai sau”.

Quyết định này được đưa ra trong bối cảnh “Hiệp ước Hữu nghị và Thương mại giữa Nhật Bản và Mỹ” được kí kết năm 1858 và phương tây đang phát triển kinh tế vượt trội so với châu Á. Do đó, chính phủ Minh Trị buộc phải sửa đổi các điều ước càng sớm càng tốt và thực hiện tây hóa Nhật Bản, đẩy mạnh cải cách để tránh khỏi tầm ảnh hưởng của nền văn hóa khác mà Trung Quốc là mạnh nhất thời bấy giờ.

Việc thay đổi lịch và bỏ ăn tết âm lịch là một trong những cách để giúp Nhật Bản tây hóa và là điều không thể tránh khỏi vào thời điểm đó. Tất nhiên sự kiện vấp phải nhiều phản đối vì thời gian từ lúc kí sắc lệnh đến lúc thực hiện việc xóa lịch âm vốn được sử dụng cả nghìn năm khá gấp gáp, chỉ diễn ra chưa đầy 1 tháng.

Việc đổi lịch cũng gây nên những chênh lệch về mùa bởi nhiều lễ hội truyền thống vẫn được tổ chức theo lịch mới mà không được quy đổi cho tương đương với lịch cũ. Ví dụ như Lễ hội Bảy loại Thảo dược tổ chức vào ngày 7/1, rơi vào đúng mùa đông lạnh giá nên không có thảo dược nào để thu hoạch. Hay như Lễ hội Hoa đào vào ngày 3/3 nhưng thực tế là phải đến tháng 4 mới là mùa hoa đào nở, tương tự như Lễ hội Hoa cúc vào ngày 9/9 trong khi phải cuối mùa thu hoa cúc mới có. Hay Ngày Trẻ em được tổ chức vào 5/5 nhằm cầu chúc sức khỏe cho các bé trai vào mùa mưa nhưng phải 1 tháng sau mùa mưa mới bắt đầu.

Thời gian đăng: 08/02/2022 13:28

Hiện nay người Nhật tổ chức đón năm mới vào ngày 01/01 theo dương lịch hàng năm, trước đây người dân xứ sở hoa anh đào cũng đón năm mới theo âm lich, như Việt Nam và một số nước Châu Á, tuy nhiên kể từ năm 1873 đến nay, Nhật Bản đã tổ chức Tết theo dương lịch nhằm tiết kiệm thời gian cũng như mang lại nhiều lợi ích kinh tế.
 

Đón tết Dương lịch tại Nhật Bản

Lịch sử ngày Tết ở Nhật Bản

Từ năm 1844 đến ngày 31 tháng 12 năm 1872 (năm Minh Trị thứ 5) người Nhật đón Tết theo lịch Thiên Bảo (天保暦, Tempo reki), đến năm Minh Trị thứ 6 ngày tết của Nhật Bản chính thức được chuyển thành ngày 1 tháng 1 theo dương lịch.

Nhờ việc thay đổi này mà chính phủ Nhật Bản đã tiết kiệm được rất nhiều chi phí cho việc trả lương tháng 13 cho công chức đồng thời giảm bới số ngày nghỉ góp phần tăng sản lượng quốc gia.

Thật ra, lý do chính mà người Nhật dùng lịch phương tây là vì giới lãnh đạo Nhật muốn thoát khỏi cảnh ảnh hưởng bởi nền văn hóa của Trung Quốc, đồng thời nhận thấy rằng văn minh phương Tây đã phát triển hơn châu Á về nhiều mặt. 

Không khí lễ hội trong ngày tết ở Nhật Bản

Ở Nhật Bản, người ta còn sử dụng lịch âm lịch hay không?

Trước đây người Nhật sử dụng lịch của người Trung Quốc (Âm Lịch). Từ năm 1873, dương lịch đã du nhập vào Nhật Bản và hiện nay vẫn được sử dụng phổ biến, chẳng hạn trên tất cả các tờ lịch, cuốn lịch thì đều ghi số năm theo lịch phương Tây.

Tuy nhiên hiện nay, người Nhật họ vẫn áp dụng cách đếm năm theo cách của họ, đó là hệ thống đánh số các năm theo niên hiệu và số năm trị vì của Nhật Hoàng đương thời, cách đánh số này rất phổ biến trong các form mẫu, giấy tờ ở khắp nơi tại Nhật.

Người Nhật đón tết dương lịch thế nào?

Mặc dù đón Tết theo lịch của phương Tây nhưng ngày Tết ở Nhật Bản vẫn mang đậm nét văn hóa truyền thống phương Đông.

Vào những ngày giáp Tết, người Nhật đi sắm sửa đồ dùng trong dịp Tết. Các cửa hàng và khu mua sắm rất tấp nập. Ngoài ra, vào ngày này để chào đón vị thần Toshigami-sama đến nhà, nhà cửa phải được vệ sinh sạch sẽ.

Đêm 30 Tết, cả gia đình người Nhật sẽ ăn bữa tất niên. Đến thời khắc giao thừa, các ngôi chùa thiêng sẽ điểm 108 hồi chuông. Người Nhật tin rằng những tiếng chuông này sẽ giúp họ xua đuổi 108 con quỷ sứ. Chủ gia đình sẽ đọc lời chúc mừng năm mới và sau đó cả gia đình sẽ cùng nhau ăn bánh Tết, uống rượu. Người Nhật tin rằng thần Toshigami-sama sẽ truyền sinh lực vào bánh Tết, nên sau khi cúng thần chiếc bánh này sẽ được chia ra cho mọi thành viên trong gia đình thưởng thức.

Đối với người Nhật, xuất hành đầu năm là một việc trong đại. Họ thường ưu tiên đi lễ chùa cầu may. Mỗi năm có một hướng tốt nên người Nhật sẽ đi lễ chùa theo hướng của năm đó. Khi vào chùa mọi người phải rửa tay và súc miệng trước, sau đó mới được hành lễ.

Từ mùng 1 Tết, người Nhật sẽ đi chúc Tết cấp trên, bạn bè, họ hàng thân thích. Người Nhật gọi ba ngày đầu năm mới là "ba ngày chúc tụng". Theo truyền thống, các gia đình đều để cuốn sổ và bút chì trước cổng. Người đi chúc Tết sẽ ghi địa chỉ vào cuốn sổ, mang ý nghĩa là đã đến thăm nhà. Người Nhật cũng có phong tục lì xì cho trẻ con như các nước châu Á khác.

Một nét đặc sắc trong phong tục đón năm mới của người Nhật là tặng thiệp mừng năm mới. Người Nhật rất chịu khó viết thiệp chúc mừng gửi đến bạn bè, họ hàng. Ông Hideo Suzuki, công sứ Nhật Bản tại Việt Nam nói rằng ông đã từng viết đến hơn 200 thiệp chúc mừng năm mới. Thường thì ông bắt đầu viết từ giữa tháng 12 và mang đến bưu điện để gửi trước năm mới 3- 4 ngày. Bưu điện Nhật Bản sẽ giữ thiệp và chuyển phát đến người nhận đúng vào ngày mùng Một Tết

Phong tục đón Tết ở một số nước khác trên thế giới

Hiện nay, Việt Nam là một trong 6 quốc gia trên thế giới đón tết âm lịch, tại Malaysia và Singapore, do có nhiều sắc dân cùng sinh sống nên người ta mừng năm mới tới 4 lần. Tại Thái Lan, Campuchia, Lào họ ăn tết theo Phật lịch, từ ngày 13 đến ngày 15 tháng 4 (Dương lịch) mỗi năm. 
 

Người Hồi giáo không coi trọng ngày khởi đầu của năm mới, dịp lễ quan trọng nhất trong năm của họ chính là lễ kết thúc tháng Ramadan – tháng thứ chín của Hồi lịch. Hồi giáo tính tháng năm theo âm lịch, lấy chu kỳ vận hành của mặt trăng làm cơ sở.

Trung Quốc, Hàn Quốc, Viêt Nam vẫn coi Tết âm lịch là trọng, còn Nhật Bản không giống như các nước Á đông, họ tổ chức đón năm mới theo dương lịch, từ năm Minh Trị thứ 6, tức năm 1873.

TƯ VẤN XKLĐ NHẬT BẢN 24/7

HỖ TRỢ TƯ VẤN TRỰC TUYẾN VÀ THỦ TỤC ĐĂNG KÝ THAM GIA

HOTLINE: 0979 171 312 (Hỗ trợ tư vấn 24/7 qua: Call, Message, Zalo, SMS)

Nếu không tiện nói chuyện qua điện thoại hoặc nhắn tin ngay lúc này, bạn có thể YÊU CẦU GỌI LẠI bằng việc nhập số điện thoại vào form bên dưới để được cán bộ tư vấn của công ty liên lạc hỗ trợ.