Tháp dinh dưỡng cân đối là gì ?Tầm quan trọng của tháp cân đối ? Show Trả lời
Dinh dưỡng là gì? Thế nào là dinh dưỡng cân bằng? Tháp dinh dưỡng cân đối, hợp lý là cơ sở để lựa chọn những thực phẩm phù hợp, tốt cho sức khỏe và đảm bảo cung cấp đầy đủ năng lượng cũng như dưỡng chất. Tháp ăn dinh dưỡng giúp xây dựng, hình thành và nhắc nhở thói quen ăn uống lành mạnh. Tùy vào mỗi độ tuổi sẽ có tháp ăn dinh dưỡng riêng, phù hợp với sự phát triển của mỗi giai đoạn. Tháp dinh dưỡng nghĩa là gì?Tháp dinh dưỡng hiểu một cách đơn giản chính là tháp mô hình cân đối các chất dinh dưỡng theo nhóm thực phẩm và có hình dạng như kim tự tháp. Tháp dinh dưỡng này chủ yếu cung cấp các thông tin về loại thức ăn cùng với số lượng thực phẩm được tiêu thụ trung bình trong 1 tháng mà bạn nên thực hiện.  Sử dụng tháp dinh dưỡng để có một chế độ ăn hợp lý. Mức tiêu thụ dinh dưỡng này sẽ là tiêu chuẩn phân theo các nhóm thực phẩm khác nhau để giúp bạn có thể cân bằng chế độ dinh dưỡng hợp lý. Tháp dinh dưỡng được thiết kế để giúp mọi người lên kế hoạch thực đơn dinh dưỡng cũng như xây dựng một chế độ ăn uống hợp lý nhất, bảo vệ sức khỏe và phòng ngừa bệnh tật cho chính mình. Tháp dinh dưỡng được chia thành các nhóm thực phẩm khác nhau với số lượng giảm dần từ dưới lên trên. Như vậy, những thực phẩm ở đáy tháp được ưu tiên sử dụng nhiều hơn và những thực phẩm ở đỉnh tháp cần được hạn chế tối đa trong bữa ăn hàng ngày. Giải thích tháp dinh dưỡng Tùy vào cách biểu diễn mà tháp dinh dưỡng có thể được chia thành 5 hoặc 7 tầng, gồm có các nhóm như lương thực, rau củ quả, thực phẩm chứa đạm, dầu, mỡ, đường, muối. Tháp dinh dưỡng cân đối cho người trưởng thành được chia thành 5 thành phần chính, tương ứng với 5 nhóm thực phẩm: Lương thực, rau củ, đạm, dầu mỡ, đường muối. Để có một sức khỏe tốt, các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo nên dựa vào tháp dinh dưỡng hàng ngày dưới đây để xây dựng chế độ ăn uống hợp lý. Các nhóm thực phẩm càng ở đỉnh tháp dinh dưỡng càng nên hạn chế ăn, nhóm thực phẩm ở đáy tháp cho phép ăn nhiều. Nhóm lương thực Nhóm lương thực hay còn gọi là nhóm carbohydrate, cung cấp nhiều năng lượng, vitamin, các khoáng chất và chất xơ. Nhóm nằm ở tầng thấp nhất của tháp dinh dưỡng - nguồn cung cấp năng lượng chủ yếu cho cơ thể chiếm 60% – 65% trong tổng năng lượng khẩu phần ăn của người trưởng thành. Nhóm này thường ít béo và ít cholesterol. Ở Việt Nam, gạo là lương thực chủ yếu. Trong nhóm lương thực còn có các loại ngũ cốc nguyên hạt, mì ống, bánh mì và ngũ cốc chưa qua chế biến hoặc đã tinh chế. Tuy nhiên cần lưu ý rằng các loại bánh được phết bơ hay được chế biến với nhiều dầu mỡ không được xếp vào nhóm này. Về định lượng, con người cần cung cấp đủ 12kg lương thực/tháng. Trung bình 1 người trưởng thành cần tiêu thụ 12kg lương thực trong một tháng. Nhóm rau củ quả Ở tầng hai của tháp ăn dinh dưỡng, ta có thể thấy bên trái của tầng này là các loại rau, củ, bên phải là các loại quả,... Đây là nguồn cung cấp nhiều vitamin, khoáng chất, chất xơ và chất chống oxy hóa cho cơ thể. Trong tầng này, ở bên trái có nhiều loại rau củ quả khác nhau, từ rau xanh chứa nhiều vitamin A và C đến các loại rau có màu vàng đậm với lượng caroten dồi dào và các loại rau củ chứa nhiều chất đạm, tinh bột, chất xơ,... Hầu hết các loại rau củ đều không chứa chất béo và cholesterol. Tuy nhiên trong khi nấu ăn cần chú ý lượng chất béo, bơ hay thịt được thêm vào các món rau này bởi vì điều này không được tính đến trong khi phân loại tháp dinh dưỡng. Nhóm rau củ quả được ưu tiên thứ 2 sau lương thực, nên sử dụng nhiều. Ở bên phải là nhóm các loại trái cây. Nên ăn trái cây khoảng 2 - 3 lần mỗi ngày với lượng vừa phải. Nhiều người không thích hoặc không có thói quen ăn nhiều trái cây trong ngày, tuy nhiên trái cây chính là nguồn cung cấp dinh dưỡng từ thiên nhiên rất phong phú và dễ tiêu hóa mà không cần chế biến. Nhóm này chỉ đề cập đến các loại trái cây tự nhiên, trái cây đóng hộp hay đã qua chế biến được bổ sung rất nhiều đường không được xếp vào nhóm này. Nhóm rau củ quả cung cấp nhiều vitamin, khoáng chất, chất xơ và chất chống oxy hóa. Theo tháp dinh dưỡng, chúng ta nên xây dựng chế độ ăn uống giàu thực vật, ăn nhiều các loại rau có lá màu xanh đậm, các loại quả tươi nhiều vitamin thơm ngon (khoảng 70% chế độ ăn). Đặc biệt: Trẻ em, thanh thiếu niên và người trưởng thành cần phải ăn ít nhất 2 phần trái cây và 5 phần rau củ mỗi ngày để đạt hàm lượng dinh dưỡng cần thiết. Nhóm thực phẩm bổ sung đạm Tầng ba của tháp dinh dưỡng hàng ngày là các loại thực phẩm chứa nhiều đạm hay protein. Từ trái qua phải ta có thể thấy sữa và các sản phẩm từ sữa, sau đó là các loại thịt, cá và trứng,... Nhóm sữa và các sản phẩm như bơ, pho-mát, sữa chua và kem,... là nguồn cung cấp calci, vitamin B2 nhiều nhất cho cơ thể. Đây cũng là nguồn dinh dưỡng giàu đạm, vitamin A và vitamin D. Sữa nên được đưa vào bữa ăn hàng ngày đặc biệt là đối với trẻ em trong độ tuổi phát triển. Trong sữa tự nhiên có chứa rất nhiều chất béo, vì thế người ta thường chế biến sữa thành các sản phẩm sữa ít béo, sữa tách béo để cân đối dinh dưỡng trong sữa. Trẻ em nên dùng sữa nguyên chất để được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng. Người trưởng thành và người già nên sử dụng các loại sữa đã được tách bớt chất béo vì chúng ta còn sử dụng nhiều loại thực phẩm khác chứ không chỉ có sữa. Tuy nhiên, có một số người bị thiếu men lactase trong cơ thể nên không thể tiêu hóa được đường lactose trong sữa vì vậy họ không thể uống sữa thông thường hoặc phải uống sữa không lactose hoặc sữa chua. Bên phải tầng ba là nhóm chất đạm từ thịt, cá, trứng, các loại đậu,... Trong nhóm này chúng ta thường chỉ nghĩ đến các loại thịt cá hoặc trứng nhưng trên thực tế thì trong các loại hạt như đậu nành, đậu xanh cũng chứa một lượng lớn đạm với chất tốt hơn so với đạm động vật. Sử dụng nhóm đạm thực vật giúp cơ thể khỏe mạnh hơn, hạn chế bệnh tật và nó hoàn toàn có thể thay thế cho thịt các trong các bữa ăn thường ngày. Trong các chế độ ăn lành mạnh, ta có thể thấy đạm từ thịt, cá, trứng, sữa được thay thế hoàn toàn bởi các loại hạt. Các thực phẩm chứa đạm nên sử dụng có giới hạn, nhất là nhóm các loại thịt vì ngoài đạm nó còn cung cấp một lượng chất béo bão hòa và cholesterol. Mỗi ngày chúng ta chỉ nên dùng tối đa 150g đến 210g thịt. Nhóm dầu mỡ Càng lên cao, mức độ sử dụng các loại thực phẩm càng thấp. Ở gần đỉnh tháp là nhóm thực phẩm dùng càng ít càng tốt đó là nhóm dầu mỡ. Nhóm này gồm có các loại chất béo lành mạnh và tốt cho cơ thể. Tuy nhiên cơ thể cũng chỉ cần một lượng nhỏ nhóm chất này để hỗ trợ tim mạch và não. Chất béo cũng là nguồn cung cấp dung môi hòa tan các vitamin chỉ tan trong dầu như vitamin A, D, E, K. Nhóm muối, đường Đây là nhóm được hạn chế nhất có thể trong khẩu phần ăn. Khi sử dụng để nêm nếm chúng ta cũng phải kiểm soát được lượng đường, muối thêm vào tránh vượt quá giới hạn, gây hại cho cơ thể. Đường chỉ cung cấp năng lượng và hoàn toàn không có dinh dưỡng nên sử dụng quá nhiều sẽ gây bất lợi cho cơ thể. Nên hạn chế sử dụng nhóm muối, đường Theo tháp dinh dưỡng Viện dinh dưỡng, mỗi tháng chúng ta chỉ nên sử dụng tối đa là 500g đường để tránh mắc bệnh tiểu đường, thừa cân và béo phì. Muối cung cấp một lượng nhỏ chất khoáng, và đặc biệt là Iốt cho cơ thể, tuy nhiên cũng không nên sử dụng quá nhiều muối vì nó có thể gây ra một số bệnh về thận. Ý nghĩa của tháp dinh dưỡngVai trò của tháp dinh dưỡng Tháp ăn dinh dưỡng rất quan trọng, bởi đó là cơ sở để lựa chọn thực phẩm, xây dựng thực đơn phù hợp với từng đối tượng, độ tuổi khác nhau. Tháp dinh dưỡng có các vai trò sau: Cân bằng dinh dưỡng: Với trẻ nhỏ, một chế độ dinh dưỡng cân bằng rất quan trọng đối với sự phát triển toàn diện của trẻ. Cha mẹ, nhà trường có thể dựa vào tháp ăn dinh dưỡng để xây dựng chế độ dinh dưỡng dành cho trẻ mầm non với từng nhóm tuổi phù hợp để đảm cung cấp đủ dưỡng chất cần thiết và năng lượng để trẻ hoạt động, học tập và vui chơi. Thiết lập và duy trì chế độ ăn uống khoa học: Đối với người trưởng thành, tháp dinh dưỡng sẽ giúp thiết lập và duy trì chế độ ăn uống khoa học, hợp lý và lành mạnh. Cải thiện và nhắc nhở thói quen ăn uống: Không chỉ giúp hình thành chế độ ăn, tháp dinh dưỡng hàng ngày còn giúp cải thiện thói quen ăn uống ở những người mong muốn có một chế độ ăn uống tốt hơn để cải thiện sức khỏe, phòng ngừa bệnh tật. Ý nghĩa của tháp dinh dưỡng Dù là độ tuổi nào thì chúng ta cũng nên duy trì một chế độ ăn lành mạnh và đảm bảo dinh dưỡng. Tháp dinh dưỡng chính là nơi cung cấp thông tin về các loại thực phẩm nên hoặc không nên sử dụng nhiều trong bữa ăn hàng ngày. Nếu muốn xây dựng một chế độ ăn lành mạnh nhưng lại không biết nên bắt đầu từ đâu, bạn có thể tham khảo tháp dinh dưỡng cân đối để định hướng nhu cầu sử dụng dinh dưỡng cho cơ thể. Mỗi người ở những độ tuổi khác nhau, sức khỏe khác nhau sẽ có chế độ ăn với định lượng khác nhau nhưng nhìn chung mức độ ưu tiên với các loại thực phẩm vẫn dựa trên tháp dinh dưỡng, trừ những trường hợp ăn theo chế độ đặc biệt. Sử dụng tháp dinh dưỡng sẽ giúp bạn có một thói quen ăn uống lành mạnh, nhắc nhở người dùng về những loại thực phẩm nên hoặc không nên ăn quá nhiều, từ đó có thể dễ dàng lựa chọn các loại thực phẩm cho các bữa ăn tiếp theo. Tháp dinh dưỡng cân đối là gì? Tháp dinh dưỡng cân đối, hợp lý phải gồm 7 phần được chia thành 5 nhóm thực phẩm chính, đó là: muối-đường, chất béo, chất đạm, rau quả và ngũ cốc. Một chế độ ăn uống khoa học được xây dựng dựa trên tháp dinh dưỡng sẽ giúp chúng ta có sức khỏe tốt và hạn chế được các bệnh tật. Dưới đây là 5 nhóm thực phẩm của tháp dinh dưỡng cân đối, hợp lý được xếp từ dưới lên với mức độ ưu tiên giảm dần:
Không nên sử dụng quá nhiều đường, muối để phòng ngừa bệnh huyết áp, tim mạch. Tầm quan trọng của tháp dinh dưỡng cân đốiTháp ăn dinh dưỡng đóng một vai trò rất quan trọng đối với sức khỏe của chúng ta. Cụ thể như sau:
Nhắc nhở bạn: Hãy ăn uống khoa học
Một số lưu ý khi xây dựng thực đơn hàng ngày dựa vào tháp ăn dinh dưỡngTrước khi lên thực đơn hàng ngày dựa vào tháp dinh dưỡng cân đối, hợp lý, cần lưu ý một số thông tin sau để bữa ăn được đa dạng và kích thích khẩu vị hơn mà vẫn đảm bảo sức khỏe tốt, dẻo dai:
Hy vọng những thông tin trên đây sẽ giúp bạn hiểu hơn về tháp dinh dưỡng cân đối để có thể xây dựng cho mình chế độ ăn và vận động hợp lý, đảm bảo sức khỏe và phòng tránh nguy cơ bệnh tật nhé! |
