1. Chủ đề là “vấn đề cơ bản, vấn đề trung tâm được tác giả nêu lên, đặt ra qua “nội dung cụ thể” của văn bản. Theo đó, khái niệm đề tài giúp người đọc xác định: Văn bản viết về chiếc gì ? Khái niệm chủ đề tư vấn nghi vấn: Vấn đề cơ bản cúa văn bản là gì ? Show 2. Tính thống nhất về chủ đề của văn bản là một trong những đặc trưng quan yếu tạo nên văn bản, phân biệt văn bản với những câu hỗn độn ; nó thể hiện trên hai phương diện: – Về nội dung, văn bản cần phải xác lập đề tài ( đối tượng người tiêu tiêu dùng phản ánh ), với chủ định của người tạo lập ( thanh minh ý kiến, ý niệm, cảm hứng, … nhằm mục đích tác động tác động tới nhận thức, hành vi và tình cảm của người đọc ) . – Về cấu trúc hình thức, tính thống nhất về chủ đề của văn bản được thể hiện qua nhan đề, sự sắp xếp những phần, mục tạo nên sự thống nhất trong nhận thức, hành động và tình cảm của người đọc.
Bạn đang đọc: Soạn bài: Tính thống nhất về chủ đề của văn bản II. HƯỚNG DẪN TÌM HIỂU BÀI1. Chủ đề của văn bảna) Trong văn bản Tôi đi học, tác giả nhớ lại những kỉ niệm sâu sắc về buổi tựu trường lần trước nhất trong thời thơ ấu của mình. Sự hồi ức đấy gợi lên những ấn tượng nao nức khôn nguôi. b) Chủ đề của bài văn: Những kỉ niệm sâu sắc về buổi tựu trường trước nhất. c) Chủ đề của văn bản là đối tượng và vấn đề chính mà văn bản nói tới. 2. Tính thống nhất về chủ đề của văn bảna) Để với thể biết được văn bản Tôi đi học nói lên những kỉ niệm cúa tác giả về buổi tựu trường trước nhất, phải căn cứ vào: – Nhan đề : Tôi đi học . – Nhiều câu nhắc tới kỉ niệm của buổi tựu trường tiên phong trong đời, như : + Hằng năm, cứ vào cuối thu … + Tôi quên thế nào được những xúc cảm trong sáng đấy … + Nhưng mỗi lần thấy mấy em nhỏ ngần ngại núp dưới nón mẹ lần tiên phong đi tới trường … + Hôm nay tôi đi học . b) Văn bản Tôi đi học tập trung hồi ức lại “cảm giác trong sáng” nảy nở trong lòng nhân vật “tôi” ở buổi tựu trường trước nhất trong đời. – Những từ ngữ chứng tỏ tâm trạng đó in sâu trong lòng nhân vật “ tôi ” suốt cuộc sống : + Hằng năm …, lòng tôi lại nao nức … + Tôi quên thế nào được … + Nhưng mỗi lần thấy mấy em nhỏ …, lòng tôi lại tưng bừng rộn ràng . … – Những từ ngữ, những cụ thể nêu bật xúc cảm mới lạ xen lẫn sửng sốt của nhân vật “ tôi ” lúc cùng mẹ đi tới trường, lúc cùng những bạn đi vào lớp : + Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần / lần này tự nhiên thấy lạ + Cảnh vật chung quanh tôi đều đổi khác / thời khắc ngày hôm nay tôi đi học + Ko lội qua sông thả diều, ko đi ra đồng nô đùa + Cảm thấy mình trọng thể + Trước đó mấy hôm, trường so với tôi là một nơi lạ lẫm / trông vừa xinh xẻo vừa tôn nghiêm + Cũng như tôi, mấy cậu học trò mới sửng sốt + Sau một hồi trống thúc vang lừng cả lòng tôi … Cảm thấy mình chơ vơ … 3. Tính thống nhất về chủ đề của văn bản là sự thể hiện tập trung chủ đề đã xác định trong văn bản đấy, ko xa rời hay lạc sang chủ đề khác. Để bảo vệ tính thống nhất đó, từ nhan đề tới những đề mục, nhiều câu trong văn bản đều bộc lộ ý của chủ đề . III. HƯỚNG DẪN LUYỆN TẬP1. Phân tích tính thống nhất về chủ đề của văn bản Rừng cọ quê tôi: a) Văn bản trên nói về rừng cọ ở quê của tác giả (đối tượng) và về nỗi nhớ rừng cọ (vấn đề). Những đoạn văn đã trình bày đối tượng và vấn đề theo trình tự: – Nêu một ý khái quát về vẻ đẹp của rừng cọ . – Miêu tả hình dáng cây cọ ( thân, lá ) . – Kỉ niệm gắn bó với cây cọ . – Cuộc sống ở quê gắn bó với cây cọ . – Khẳng định nỗi nhớ về cây cọ . Trật tự sắp xếp cấu trúc như trên là hợp lý, ko hề biến hóa . b) Chủ đề của văn bản Rừng cọ quê tôi là: Rừng cọ quê tôi. c) Chủ đề đấy được thể hiện trong toàn văn bản, từ việc miêu tả rừng cọ tới cuộc sống của người dân. Điều đó thấy rõ qua một cấu trúc văn bản (như ý (a) đã trình bày). d) Những từ ngữ, những câu tiêu biểu trong bài thể hiện chủ đề của văn bản: – Rừng cọ quê tôi – Rừng cọ trập trùng – Thân cọ – Búp cọ – Lá cọ 2. Những ý làm cho bài viết lạc đề: b, c, e. 3. Với thể sửa thêm cho những ý: b, g.
Video hướng dẫn giải Lựa chọn câu để xem lời giải nhanh hơn
Phần I Video hướng dẫn giải CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN Trả lời câu 1 (trang 12 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1): Trong văn bản Tôi đi học của Thanh Tịnh, tác giả nhớ và kể lại những kỉ niệm trong ngày đầu tiên tựu trường Trả lời câu 2 (trang 12 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1): Những cảm xúc trong trẻo, hồn nhiên của nhân vật “tôi” trong ngày đầu tiên đi học. Trả lời câu 3 (trang 12 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1): Chủ đề của một văn bản là đối tượng và vấn đề chính mà văn bản biểu đạt.
Phần II Video hướng dẫn giải TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN Trả lời câu 1 (trang 12 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1): Văn bản Tôi đi học nói lên những kỉ niệm của tác giả về buổi tựu trường đầu tiên căn cứ vào: - Nhan đề: - Các từ ngữ: kỉ niệm, buổi tựu trường, lần đầu tiên đi đến trường, sách vở, bút thước, trường Mĩ Lí, … - Các câu: "Hằng năm… nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường.", "Buổi mai hôm ấy…trên con đường dài và hẹp.", "Trước sân trường làng Mĩ Lí … vui tươi và sáng sủa.", "Ông đốc trường Mĩ Lí cho gọi mấy cậu học trò mới đứng lên trước lớp ba", "Một mùi hương lạ xông lên trong lớp.", "Nhưng tiếng phấn của thầy tôi gạch mạnh lên bảng đen đã đưa tôi về cảnh thật. Tôi vòng tay lên bàn…" => Tất cả đều thể hiện chủ đề của văn bản. Trả lời câu 2 (trang 12 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1): Các từ ngữ, chi tiết: - Nao nức, mơn man, những cảm giác trong sáng ấy, tưng bừng rộn rã,… - Trang trọng, đứng đắn, lo sợ vẩn vơ, bỡ ngỡ, ngập ngừng e sợ, rụt rè, chơ vơ, vụng về lúng túng, run run theo nhịp bước rộn ràng trong các lớp, như thấy quả tim tôi ngừng đập, giật mình và lúng túng, nặng nề một cách lạ, thấy xa mẹ, … - Chi tiết đánh rơi vở; con đường quen nhưng tự nhiên lại thấy lạ; cảm nhận khác nhau về ngôi trước buổi tựu trường và trong buổi tựu trường; khóc nức nở khi ông đốc trường gọi tên; hình ảnh con chim con; … Trả lời câu 3 (trang 12 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1): - Văn bản phải có tính mạch lạc, có đối tượng xác định. Tất cả những yếu tố đó đều tập trung thể hiện ý đồ và cảm xúc của tác giả. - Tính thống nhất về chủ đề còn thể hiện ở nhan đề và quan hệ giữa các phần của văn bản qua các câu văn và từ ngữ thể hiện.
Câu 1 Video hướng dẫn giải Trả lời câu 1 (trang 13 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1): a. * Đối tượng và vấn đề của văn bản: - Đối tượng: rừng cọ quê tôi - Vấn đề: sự gắn bó giữa cuộc sống người dân sông Thao với rừng cọ. * Trình tự trình bày của văn bản: - Phần đầu của bài văn miêu tả đời sống của cây cọ. - Phần sau nói đến mối quan hệ giữa cây cọ và cuộc sống, sinh hoạt của con người. - Phần cuối nói về sự gắn bó giữa con người và cây cọ. * Các phần ý lớn trong phần thân bài đã được sắp xếp rất rành mạch, liên tục. Vì vậy, theo em không thể thay đổi được sự sắp xếp này. b. Chủ đề của văn bản trên là: rừng cọ và sự gắn bó giữa cuộc sống người dân sông Thao đối với rừng cọ. c. Văn bản Rừng cọ quê tôi toát lên tình cảm gắn bó giữa người dân sông Thao với rừng cọ, thể hiện ở hai câu trực tiếp nói về tình cảm đó: - "Chẳng có nói nào đẹp như sông Thao quê tôi…" - "Người sông Thao đi đâu rồi cũng nhớ về rừng cọ quê mình…" d. Các từ ngữ, các câu tiêu biểu thể hiện chủ đề của văn bản: rừng cọ, cây cọ, thân cọ, búp cọ, lá cọ, chổi cọ, nón lá cọ, mành cọ, làn cọ, trái cọ,…
Câu 2 Video hướng dẫn giải Trả lời câu 2 (trang 13 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1): - Ý có khả năng làm bài viết lạc đề là: b và d.
Câu 3 Video hướng dẫn giải Trả lời câu 3 (trang 13 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1): Bổ sung, lựa chọn, điều chỉnh lại các từ, các ý thật sát với yêu cầu của đề bài: a, Cứ mùa thu về, mỗi lần thấy các em nhỏ núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đến trường, lòng lại nao nức, rộn rã, xốn xang. b, Con đường đến trường trở nên kì lạ do lòng nhân vật “tôi” đang có sự thay đổi lớn. c, Mẹ âu yếm dắt tay “tôi” đi trên con đường làng dài và hẹp. d, Muốn thử sức mình tự mang sách vở như một cậu học trò thực sự e, Sân trường rộng dày đặc cả người g, Ông đốc và thầy giáo trẻ trìu mến đón tiếp học trò h, Sợ hãi, chơ vơ trong hàng người bước vào lớp. Loigiaihay.com |
