Mỗi loài động vật sẽ có những điều kiện môi trường sinh trưởng là khác nhau, tuy nhiên cũng sẽ có những yếu tố nhất định quyết định đến sự sinh trưởng và phát triển của các loại động vật. Do vậy, với nội dung bài viết dưới đây hãy cùng chúng tôi đi tìm hiểu về các nhân tố ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển ở động vật. Show Sinh trưởng và phát triển ở động vật là gì?Sinh trưởng được hiểu là hiện tượng cơ thể động vật tăng trưởng về mặt kích thước do tăng số lượng và kích thước của tế bào. Phát triển của cơ thể động vật được hiểu là quá trình biến đổi bao gồm sinh trưởng, biệt hóa tế bào và phát triển sinh thái các cơ quan và cơ thể động vật. Dựa vào đặc điểm của giai đoạn hậu phôi, người ta có thể chia ra phát triển thành hai kiểu đó là: Phát triển không qua biến thái và phát triển qua biến thái, đã bao gồm phát triển qua biến thái hoàn toàn và phát triển qua biến thái không hoàn toàn. Biến thái hay còn được hiểu là sự biến đổi, thay đổi đột ngột về mặt hình thái, cấu tạo và sinh lý của động vật sau khi sinh ra hoặc nở từ trứng ra. Căn cứ vào đặc điểm sinh trưởng và phát triển ở các loại động vật mà người ta chia thành các loại phát triển khác nhau, theo đó: – Phát triển không qua biến thái là kiểu phát triển mà trong đó con non sẽ có các đặc điểm hình thái, cấu tạo và sinh lý tương tự với con trưởng thành. Phát triển không qua biến thái có ở đa số các loại động vật khó xương sống như: gà, chó, mèo… – Phát triển qua biến thái hoàn toàn là kiểu phát triển mà ấu trùng sẽ có hình dạng, cấu tạo và sinh lý rất khác biệt so với giai đoạn trưởng thành, trải qua giai đoạn từ trung gian ấu trùng sẽ dần biến đổi thành con trưởng thành. Đây là kiểu biến đổi đặc trưng thường thấy ở ong, muỗi, ếch… – Phát triển qua biến thái không hoàn toàn là kiểu phát triển mà ấu trùng phát triển chưa hoàn thiện, sẽ phải trải qua nhiều lần lột xác, dần dần ấu trùng sẽ biến đổi thành con trưởng thành. Đây là kiểu phát triển đặc trưng thường có ở châu chấu, ve sầu, gián… Nói đến các nhân tố ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển ở động vật thì được chia thành nhóm nhân tố bên ngoài và nhóm nhân tố bên trong. 1/ Các nhân tố bên trongCác nhân tố bên trong ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển ở động vậy gồm có 3 yếu tố chủ yếu đó là: – Yếu tố di truyền: Hệ gen chi phối đế tốc độ, giới hạn, thời gian sinh trưởng và sự phát triển của loài động vật đó – Yếu tối giới tính: Ở mỗi thời kì phát triển quá trình sinh trưởng của giới đực và giới cái sẽ có sự chênh lệch, không giống nhau. – Yếu tố hooc môn sinh trưởng phát triển Theo đó các hooc môn ảnh hưởng đến sự phát triển của động vật có xương sống, trong quá trình sinh trưởng và phát triển của động vật thì luôn được điều hòa bởi các hooc môn như: Hooc môn sinh trưởng, tizoxin, testosteron, estrogen, cụ thể: + Hooc môn sinh trưởng: Là loại hooc môn được sản xuất ở tuyến yên, có tác dụng chính là kích thích phân chia tế bào và tăng kích thước của tế bào qua quá trình tăng tổng hợp protein, kích thích phát triển của xương. + Tiroxin: Là loại hooc môn được sản xuất ở tuyến giáp, có tác dụng là làm tăng kích thích chuyển hóa ở tế bào, kích thích quá trình tình sinh trưởng bình thường của cơ thể, riêng đối với lưỡng cư tiroxin thì có tác dụng gây biến biến nòng nọc thành ếch. + Hooc môn Ơstrogen: Đây là loại hooc môn được sản xuất tại buồng trứng, có tác dụng chính là kích thích sự sinh trưởng và phát triển mạnh trong giai đoạn dậy thì do tăng quá trình phát triển xương, kích thích phân hóa tế bào để hình thành các đặc điểm sinh dục phụ thứ cấp. + Hooc môn Testosteron: Loại hooc môn được sản xuất ở tinh hoàn, với tác dụng chính là kích thích sinh trưởng và phát triển mạnh ở giai đoạn dậy thì nhờ tăng phát triển xương, kích thích phân hóa tế bào để hình thành các đặc điểm sinh dục phụ thứ cấp, đồng thời tăng tổng hợp protein và phát triển cơ bắp. Ở động vậy không xương sống thì các hooc môn ảnh hưởng đến sự phát triển và sinh trưởng sẽ là hooc môn Ecđison và Juvenin, cụ thể: + Hooc môn Ecđison: Là loại hooc môn đươnc sản sinh ử tuyến trước ngực, có tác dụng chính là gây lợt xác ở các loài sâu bướm, đồng thời kích thích sâu biến thành nhộng và bướm. + Hooc môn Juvenin: Là loại hooc môn được sản sinh từ thể allara, tác dụng giúp kích thích sự lột xác ở sâu bướm, gây ức chế quá trình chuyển hóa sâu thành nhộng và bướm. 2/ Các nhân tố bên ngoài– Thức ăn: Thức ăn là yếu tố bên ngoài ảnh hưởng lớn nhất đến quá trình sinh trưởng của động vật, nếu thiếu protein thì động vật sẽ rơi vào trạng thái gầy yếu và chậm lớn, dễ mặc bệnh. Thiếu vitamin thì sẽ gây ra bệnh còi xương chậm lớn. Trường hợp ăn quá nhiều thì có thể sẽ rơi vào trạng thái béo phì. – Nhiệt độ: Mỗi loài động vật khác nhau sẽ sinh trưởng và phát triển ở mức nhiệt độ môi trường khác nhau, nếu quá cao hoặc quá thấp thì đều ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng. Theo đó, động vật được chia là hai loại là: + Động vật biến nhiệt: Đây là loại động vật có thân nhiệt phụ thuộc vào nhiệt độ môi trường nên thường chịu tác động mạnh mẽ khi nhiệt độ môi trường đột biến mạnh + Động vật đẳng nhiệt: Là loại động vật có thân nhiệt ổn định ít phụ thuộc vào nhiệt độ môi trường sống. – Ánh sáng: Ánh sáng cung cấp vitamin D, ảnh hưởng đến nhiệt độ rồi qua đó tác động đến quá trình sinh trưởng, phát triển. Ngoài giải đáp cho Qúy khách về Các nhân tố ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển ở động vật. Thì với nội dung tiếp theo của bài viết, chúng tôi sẽ tiếp tục cung cấp thêm cho Qúy khách các nội dung khác liên quan đến vấn đề này. Một số biện pháp điều khiển sinh trưởng và phát triển ở đọng vật– Cải tạo giống. Đây được coi là biện pháp hữu hiệu và được sử dụng nhiều nhất hiện nay, bằng biện pháp lai giống, chọn lọc nhân tạo…để tạo ra các loại giống vật nuôi cho năng suất cao và thích nghi được với điều kiện ở từng vùng khác nhau. – Cải thiện môi trường sống tối ưu cho từng giai đoạn sinh trưởng và phát triển như thức ăn, vệ sinh ao chuồng… Với nội dung bài viết phía trên, chúng tôi đã giải thích cho Quý khách về Các nhân tố ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển ở động vật. Nếu còn gì thắc mắc về vấn đề này thì Qúy khách hãy liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ trực tiếp. Các nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của động vật (tiếp): Bài 39. Các nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của động vật( tiếp). Nhiều yếu tố môi trường ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát triển của động vật và người như thức ăn, nhiệt độ, ánh sáng…
I. KIẾN THỨC CƠ BẢN – Nhiều yếu tố môi trường ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát triển của động vật và người như thức ăn, nhiệt độ, ánh sáng…– Rất nhiều tác nhân như ma túy. rượu, thuốc lá… có thể làm chậm quá trình sinh trưởng và phát triển của phôi thai người, gây nên dị tật ở trẻ sơ sinh.– Có nhiều biện pháp điều khiển quá trình sinh trưởng và phát triển của động vật như cải tạo giống, thức ăn, chuồng trại… – Có nhiều biện pháp cải thiện chất lượng dân số như: cải thiện chế độ dinh dưỡng, luyện tập thể thao, tư vấn di truyền, chống lạm dụng các chất kích thích… II. GỢI Ý TRẢ LỜI CÂU HỎI SÁCH GIÁO KHOA PHẦN TÌM HIỂU VÀ THẢO LUẬN ♦ Cho vài ví dụ về các nhân tố ngoại cảnh ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của động vật và người. – Cá rô phi Việt Nam chết ở dưới 5,6°c và trên 42°C, sình trưởng và phát triển thuận lợi ở 30° c. – Thiếu vitamin A mắt trẻ em bị khô giác mạc. ♦ – Tại sao thức ăn có thể ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của động vật. – Tại xao nhiệt độ xuống thấp (trời rét) lại có thể ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của động vật biến nhiệt và hằng nhiệt? – Tại sao trẻ nhở tắm nắng vào sáng sớm hoặc chiều tối (khi ánh sáng yếu) sẽ có lợi cho sinh trưởng và phát triển của chúng? – Các chất dinh dưỡng có trong thức ăn là nguyên liệu được có thể sử dụng để tăng số lượng và tâng kích thước tế bào, hình thành các cơ quan và hộ cơ quan. Các chất dinh dưỡng còn là nguồn cung cấp năng lượng cho các hoạt động sống của động vật. – + Đối với động vật biến nhiệt, nhiệt độ xuống thâp (trời rét) làm thân nhiệt của động vật giảm theo. Khi đó, các quá trình chuyển hoá trong cơ thể giảm, thậm chí bị rối loạn; các hoạt động sống của động vật như sinh sản, kiếm ăn… giảm. Vì thế. quá trình sinh trưởng và phái triển chậm lại. Quảng cáo+ Đối với động vật hằng nhiệt, khi nhiệt độ môi trường xuống thấp (trời rét), do thân nhiệt cao hơn nhiều so với nhiệt độ môi trường nên động vật mất rất nhiều nhiệt vào môi trường xung quanh. Để bù lại số lượng nhiệt đã mất và duy trì thân nhiệt ổn định, cơ chế chống lạnh được tăng cường, quá trình chuyển hoá ở tế bào tăng lên, các chất bị ôxi hoá nhiều hơn. Nếu không được ăn đầy đủ để bù lại các chất đã bị ôxi hoá (tăng khẩu phần ăn so với ngày hình thường) động vật sẽ bị sút cân và dễ mắc bệnh, thậm chí có thể chết. Tuy nhiên, vào những ngày trời rét, nếu được ăn uống đầy đủ, động vật sẽ tăng cân do cơ thể tăng cường chuvển hoá và tích luỹ các chất dự trữ để chống rét. – Tắm nắng cho trẻ khi ánh sáng yếu giúp đẩy mạnh quá trình hình thành xương của trẻ. Tia tử ngoại làm cho tiền vitamin D biến thành vitamin D. Vitamin D có vai trò chuyển hoá canxi để hình thành xương, qua đó ảnh hưởng lên quá trình sinh trưởng và phát triển của trẻ. ♦ – Hãy tìm một ví dụ về thực tiễn cải tạo giống di truyền tạo ra giống vật nuôi có tốc độ sính trưởng và phát triển nhanh, năng suất cao. – Dựa vào những hiểu biết của mình về các nhán tố môi trưởng ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của động vật và hiểu biết về thực tiễn sản xuất, hãy nêucác biện pháp kĩ thuật thúc đẩy quá trình sinh trưởng và phát triển, tăng năng suất vật nuôi. – Thí dụ: + Lai lợn ỉ với lợn ngoại tạo giống ỉ lai tăng năng suất thuần 40kg, ỉ lai 100kg). + Lai giữa khoai tây trồng với khoai tây dại tạo được 20 giống mới có giá trị, có sức đề kháng cao, năng suât cao. + Lai khác loài trong họ cá chép tạo cá chép lai năng suất cao (7 tháng tuổi nặng 3 kg). – Kết hợp các biện pháp kĩ thuật thúc đẩy quá trình sinh trưởng và phát triển, tăng năng suất vật nuôi: + Sử dụng thức ăn nhân tạo chứa đủ chất dinh dưỡng. + Sử dụng hoocmôn sinh trưởng bằng cách tiêm hoặc bổ sung vào thức ăn cho vật nuôi. + Cải tạo môi trường sống đầy đủ các yếu tố như lượng 02, C02, nước, muối khoáng, ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm… để vật nuôi sinh trưởng và phái triển tốt, năng suất cao |
