CẮC TÁC DỤNG CỦA DÙNG ĐIỆN XOAY CHIỂU - ĐO CUÙNG Đô Và hiệu điện thê xoay chiều
KIẾN THÚC TRỌNG TÂM
Dòng điện xoay chiều có các tác dụng nhiệt, quang và từ.
Lực từ đổi chiều khi dòng điện đổi chiều.
Dùng ampe kế hoặc vôn kế xoay chiều có kí hiệu AC (hay ~) để đo các giá trị hiệu dụng của cường độ và hiệu điện thế xoay chiều. Khi mắc ampe kế và vôn kế xoay chiều vào mạch điện xoay chiều không cần phân biệt chốt của chúng.
HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI TRONG SGK VÀ GIẢI BÀI TẬP TRONG SBT
Cl. - Bóng đèn nóng đến nhiệt độ cao và phát sáng chứng tỏ dòng điện xoay chiều có tác dụng nhiệt.
Bút thử điện sáng (khi cắm vào một trong hai lỗ của ổ lấy điện) chứng tỏ dòng điện xoay chiều có tác dụng quang.
Đinh sắt bị hút chứng tỏ dòng điện xoay chiều có tác dụng từ.
C2. - Mạch điện như hình 35.2 (SGK) mô tả cực Bắc của nam châm vĩnh cửu NS đang bị’ nam châm điện hút. Nếu đổi chiều dòng điện qua nam châm điện thì cực Bắc của nam châm vĩnh cửu sẽ bị nam châm điện đẩy. Lực từ của dòng điện trong nam châm điện đã đổi chiều.
Trong mạch điện như hình 35.3 (SGK) thì nam châm NS luân phiên bị hút, đẩy vì dòng điện qua ống dây là dòng điện có chiều luân phiên thay đổi.
C3. Hai trường hợp đèn sáng như nhau vì khi đặt vào hai đầu dây tóc bóng đèn một hiệu điện thế xoay chiều đúng bằng hiệu điện thế một chiều đặt vào hai đầu bóng đèn thì nhiệt lượng toả ra trên dây tóc bóng đèn trong cùng một thời gian ở hai trường hợp là như nhau.
C4. Có. Vì sau khi công tác K đóng, trong cuộn dây của nam châm điện có dòng điện xoay chiều nên tạo ra một từ trường biến đổi. Số đường sức từ của nam châm điện xuyên qua tiết diện s của cuộn dây B biến đổi nên trong cuộn dây B xuất hiện dòng điện cảm ứng.
35.1. c;
35.2. A ;
35.3. D.
Kim nam châm vẫn đứng yên như cũ. Thực ra, lực từ tác dụng vào vào mỗi cực của kim nam châm luân phiên đổi chiều theo sự đổi chiều của dòng điện. Nhung dòng điện trên lưới điện quốc gia có tần sô' lớn là 50 Hz (nghĩa là trong một giây, dòng điện đổi chiều 100 lần) nên kim nam chàm không kịp đổi chiều quay và đứng yên.
Thí nghiệm được bố trí như sơ đồ hình 35.1.
Đặt dây dẫn theo phương Bấc - Nam. Đưa kim nam châm lại gần dây dẫn. Nếu kim nam châm quay đi thì dòng điện chạy qua dày dẫn là dòng điện một chiều. Nếu kim nam châm luân phiên.bị hút đẩy hoặc không đổi hướng thì dòng điện chạy qua dây dẫn là dòng điện xoay chiều.
D ; 35.7. D.
- Đối với kim nam châm : Kim nam châm sẽ quay đi 180° vì lực từ tác dụng lên kim nam châm đã đối chiều.
- Đối với cuộn dây : Khi ngắt dòng điện qua cuộn dây dẫn đế đổi chiều thì kim sắt non bị mất ngay từ tính và khi dòng điện đối chiều thì kim sắt non lại trở thành một nam châm mới định hướng theo hướng đứờng sức từ của cuộn dây nên kim sắt non vẫn bị hút như cũ.
Sơ đồ bố trí như hình 35.2.
Khi khoá K đóng, dòng điện chạy qua nam châm diện N, cần sắt s bị hút về phía nam châm điện làm cho vồ đập vào chuông. Khi đó cần sắt s rời khỏi vít V và dòng điện qua nam châm điện bị ngắt, cần sắt lại trở về vị trí cũ chạm vào vít V. Dòng điện lại qua nam châm điện và cứ thê' chuông rung thành hồi.
Tác dụng nhiệt của dòng điện xoay chiều không phụ thuộc vào chiều dòng điện.
c. BÀI TẬP BỔ SƯNG
35a. Dòng điện xoay chiều không có tác dụng nào dưới đây ?
A. Tác dụng nhiệt. B. Tác dụng hoá học.
c. Tác dụng quang. D. Tác dụng từ.
35b. Một lõi thép đật trong lòng một cuộn dây dẫn kín. Hiện tượng gì sẽ xảy ra đối với lõi thép trong các trường hợp sau ? '
Nối hai đầu cuộn dây với hai cực của nguồn điện một chiều, sau một thời gian-ngắt dòng điện chạy qua cuộn dây.
Nối hai đầu cuộn dây với hai cực của nguồn điện một chiều, sau một thời gian thì đổi chiều dòng điện trong cuộn dây dẫn, sau đó ngắt dòng điện chạy qua cuộn dây.
Cho dòng điện xoay chiều có tần số 50 Hz chạy qua cuộn dây dẫn trong một thời gian, sau đó ngắt dòng điện chạy qua cuộn dây.
Tailieumoi.vn xin giới thiệu đến các quý thầy cô, các em học sinh đang trong quá trình ôn tập tài liệu Chuyên đề Vật lý 9: Các tác dụng của dòng điện xoay chiều - Đo cường độ và hiệu điện thế xoay chiều, tài liệu bao gồm 3 trang, giúp các em học sinh có thêm tài liệu tham khảo trong quá trình ôn tập, củng cố kiến thức và chuẩn bị cho bài kiểm tra sắp tới. Chúc các em học sinh ôn tập thật hiệu quả và đạt được kết quả như mong đợi. Mời các quý thầy cô và các em học sinh cùng tham khảo và tải về chi tiết tài liệu dưới đây. Các tác dụng của dòng điện xoay chiều - Đo cường độ và hiệu điện thế xoay
chiềuChuyên đề môn Vật lý lớp 9Chuyên đề: Các tác dụng của dòng điện xoay chiều - Đo cường độ và hiệu điện thế xoay chiềuA. Lý thuyếtB. Trắc nghiệm & Tự luậnA. Lý thuyếtI. TÓM TẮT LÍ THUYẾT1. Các tác dụng của dòng điện xoay chiềuGiống như dòng điện một chiều, dòng điện xoay chiều cũng có các tác dụng nhiệt, tác dụng phát sáng, tác dụng từ. Một điểmkhác với dòng điện một chiều là đối với dòng điện xoay chiều, khi dòng điện đổi chiều thì lực từ tác dụng lên nam châm cũng đổichiều.2. Đo cường độ và hiệu điện thế của mạch điện xoay chiềuĐể đo hiệu điện thế và cường độ dòng điện của dòng điện xoay chiều người ta dùng vôn kế và ampe kế có kí hiệu là AC hay (∼)Đặc điểm:- Kết quả đo không thay đổi khi ta đổi chỗ hai chốt của phích cắm vào ổ lấy điện.- Khi đo cường độ dòng điện và hiệu điện thế xoay chiều, giá trị đo chỉ giá trị hiệu dụng của cường độ dòng điện và hiệu điệnthế xoay chiều.II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI1. Cách giải thích các tác dụng của dòng điện xoay chiều- Khi dòng điện xoay chiều đi qua vật dẫn làm cho vật dẫn đó nóng lên, ta nói dòng điện có tác dụng nhiệt.- Khi dòng điện xoay chiều đi qua bóng đèn làm cho bóng đèn sáng lên, ta nói dòng điện có tác dụng phát sáng.- Khi dòng điện xoay chiều có tác dụng lên nam châm làm cho nam châm quay, ta nói dòng điện có tác dụng từ.2. Cách nhận biết các dụng cụ đo dòng điện xoay chiều- Trên ampe kế có ghi chữ A hay mA, kí hiệu AC hay ∼- Trên vôn kế có ghi chữ V, kí hiệu AC hay ∼Chú ý: Trên ampe kế và vôn kế đo dòng điện một chiều luôn có kí hiệu ở các núm “+” và “ - ”.3. Cách đo cường độ dòng điện xoay chiều bằng ampe kế- Lựa chọn ampe kế có giới hạn đo phù hợp với giá trị ước lượng của dòng điện cần đo.- Hiệu chỉnh ampe kế trước khi đo.- Mắc ampe kế nối tiếp vào đoạn mạch cần đo (không cần chú ý đến thứ tự cắm dây vào các chốt của ampe kế).- Số chỉ trên ampe kế (của kim chỉ thị) chính là giá trị cường độ dòng điện trong mạch.4. Cách đo hiệu điện thế xoay chiều bằng vôn kế- Lựa chọn vôn kế có giới hạn đo phù hợp với giá trị ước lượng của hiệu điện thế cần đo.- Hiệu chỉnh vôn kế trước khi đo.- Mắc vôn kế song song với đoạn mạch cần đo (không cần chú ý đến thứ tự cắm dây vào các chốt của vôn kế).- Số chỉ trên vôn kế (của kim chỉ thị) chính là giá trị hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch.B. Trắc nghiệm & Tự luậnCâu 1: Các thiết bị nào sau đây không sử dụng dòng điện xoay chiều?A. Máy thu thanh dùng pin.B. Bóng đèn dây tóc mắc vào điện nhà 220V.C. Tủ lạnh.D. Ấm đun nước.Máy thu thanh dùng pin không sử dụng dòng điện xoay chiều vì pin là nguồn điện một chiều→ Đáp án ACâu 2: Chọn phát biểu đúng về dòng điện xoay chiều:A. Dòng điện xoay chiều có tác dụng từ yếu hơn dòng điện một chiều.B. Dòng điện xoay chiều có tác dụng nhiệt yếu hơn dòng điện một chiều.C. Dòng điện xoay chiều có tác dụng sinh lý mạnh hơn dòng điện một chiều.D. Dòng điện xoay chiều tác dụng một cách không liên tục.Dòng điện xoay chiều có chiều luân phiên thay đổi→ Đáp án DCâu 3: Điều nào sau đây không đúng khi so sánh tác dụng của dòng điện một chiều và dòng điện xoay chiều?A. Dòng điện xoay chiều và dòng điện một chiều đều có khả năng trực tiếp nạp điện cho acquy.B. Dòng điện xoay chiều và dòng điện một chiều đều tỏa ra nhiệt khi chạy qua một dây dẫn.C. Dòng điện xoay chiều và dòng điện một chiều đều có khả năng làm phát quang bóng đèn.D. Dòng điện xoay chiều và dòng điện một chiều đều gây ra từ trường.Không thể trực tiếp nạp điện cho acquy bằng dòng điện xoay chiều được mà phải dùng chỉnh lưu→ Đáp án ACâu 4: Thiết bị nào sau đây có thể hoạt động tốt đối với dòng điện một chiều lẫn dòng điện xoay chiều?A. Đèn điệnB. Máy sấy tócC. Tủ lạnhD. Đồng hồ treo tường chạy bằng pinĐèn điện có thể hoạt động tốt đối với dòng điện một chiều lẫn dòng điện xoay chiều→ Đáp án ACâu 5: Nếu hiệu điện thế của mạng điện gia đình đang sử dụng là 220V thì phát biểu nào sau đây không đúng?A. Có những thời điểm hiệu điện thế lớn hơn 220V.B. Có những thời điểm hiệu điện thế nhỏ hơn 220V.C. 220V là giá trị hiệu dụng. Vào những thời điểm khác nhau, hiệu điện thế có thể lớn hơn hoặc nhỏ hơn hoặc bằng giá trị này.D. 220V là giá trị hiệu điện thế nhất định không thay đổi.220V là giá trị hiệu dụng. Vào những thời điểm khác nhau, hiệu điện thế có thể lớn hơn hoặc nhỏ hơn hoặc bằng giá trị này→ Đáp án DCâu 6: Đặt một nam châm điện A có dòng điện xoay chiều chạy qua trước một cuộn dây dẫn kín B. Sau khi công tắc K đóng thìtrong cuộn dây B có xuất hiện dòng điện cảm ứng. Người ta sử dụng tác dụng nào của dòng điện xoay chiều?A. Tác dụng cơB. Tác dụng nhiệtC. Tác dụng quangD. Tác dụng từNgười ta sử dụng tác dụng từ của dòng điện xoay chiều→ Đáp án DCâu 7: Một bóng đèn dây tóc có ghi 12V – 15W có thể mắc vào những mạch điện nào sau đây để đạt độ sáng đúng định mức?A. Bình acquy có hiệu điện thế 16V.B. Đinamô có hiệu điện thế xoay chiều 12VC. Hiệu điện thế một chiều 9V.D. Hiệu điện thế một chiều 6V.Đinamô có hiệu điện thế xoay chiều 12V→ Đáp án BCâu 8: Một đoạn dây dẫn quấn quanh một lõi sắt được mắc vào nguồn điện xoay chiều và được đặt gần một lá thép. Khi đóngkhóa K, lá thép dao động đó là tác dụngA. Cơ B. Nhiệt C. Điện D. TừKhi đóng khóa K, lá thép dao động đó là tác dụng từ→ Đáp án DCâu 9: Trong thí nghiệm như hình sau, hiện tượng gì xảy ra với kim nam châm khi ta đổi chiều dòng điện chạy vào nam châmđiện?A. Kim nam châm vẫn đứng yên.B. Kim nam châm quay một góc 900.C. Kim nam châm quay ngược lại.D. Kim nam châm bị đẩy ra.Kim nam châm bị đẩy ra khi ta đổi chiều dòng điện chạy vào nam châm điện→ Đáp án DCâu 10: Trong thí nghiệm như hình sau, hiện tượng gì xảy ra với đinh sắt khi ta đổi chiều dòng điện chạy vào nam châm điện?A. Đinh sắt vẫn bị hút như trước.B. Đinh sắt quay một góc 900.C. Đinh sắt quay ngược lại.D. Đinh sắt bị đẩy ra.Đinh sắt vẫn bị hút như trước khi ta đổi chiều dòng điện chạy vào nam châm điện → Đáp án A
| 
