Từ giọng hát ngọt ngào Danh ca Băng Châu tên thật là Nguyễn Thị Xuân Mai, sinh năm 1950 tại tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu nhưng lớn lên ở đất Cần Thơ. Nghệ danh Băng Châu được chính cô đặt khi mới chập chững vào nghề. Cô vốn học ban văn chương nên muốn đặt một cái tên thật ý nghĩa và Băng Châu có nghĩa là “viên ngọc lạnh”. Cái tên này đã đi theo cô từ lúc vào nghề cho đến nay, được vô vàn khán giả yêu mến. Từ nhỏ, Băng Châu đã rất thích ca hát và theo học đàn ở trường từ khi học đệ thất (lớp 6). Sau đó, cô tham gia những chương trình hát cho chiến sĩ nghe và may mắn được gặp gỡ những nghệ sĩ nổi tiếng trong làng nhạc. Thời gian này, các đoàn văn nghệ cũng thường xuyên đến Cần Thơ biểu diễn. Trong những buổi giao lưu văn nghệ, Băng Châu có cơ duyên được gặp một ca sĩ trong đoàn văn nghệ là Tuyết Nhung. Ca sĩ Tuyết Nhung nhận ra khả năng của Băng Châu nên đã gợi ý cô lên Sài Gòn để phát huy được hết khả năng ca hát. Đến năm 1969, khi đang học lớp đệ nhị (lớp 11), Băng Châu bỏ học lên Sài Gòn để tìm kiếm cơ hội cho sự nghiệp. “Hồi đó, rất nhiều nghệ sĩ nổi tiếng về Cần Thơ như: Thẩm Thúy Hằng, Thanh Tuyền, Nhật Trường… Tôi thấy chị Thẩm Thúy Hằng ở ngoài đẹp quá, đẹp như tiên, được bao nhiêu người ái mộ. Mỗi lần chị Thẩm Thúy Hằng về Cần Thơ, biết bao người chạy theo chỉ để được nhìn thấy chị là cảm thấy hạnh phúc lắm rồi. Tôi nhìn chị mà mê lắm, ái mộ quá, lại được đi đây đi đó nên mơ ước được như chị. Đó là một trong những động lực khiến tôi muốn đi theo con đường âm nhạc”, danh ca Băng Châu chia sẻ.
Danh ca Băng Châu thời trẻ. Sau khi Băng Châu lên Sài Gòn, ca sĩ Tuyết Nhung đã dẫn cô đến gặp các nhạc sĩ tên tuổi ở đây, trong đó có 3 nhạc sĩ, gồm: Duy Khánh, Khánh Băng và Châu Kỳ. Và đây cũng là 3 nhạc sĩ đầu tiên đã nâng đỡ Băng Châu trong những bước đầu của sự nghiệp. Người đầu tiên giúp đỡ Băng Châu chính là ca nhạc sĩ Duy Khánh, cũng là người thầy đã nâng đỡ cô rất nhiều. Tuy nhiên, lần đầu tiên Băng Châu xuất hiện trong một chương trình âm nhạc là “Tiếng thùy dương” của nhạc sĩ Châu Kỳ với nhạc phẩm “Nhớ nhau hoài” của nhạc sĩ Anh Việt Thu. Tiếng hát của một nữ ca sĩ tuổi vừa đôi mươi đã chinh phục đông đảo khán giả thời đó. Nhưng phải đến một thời gian sau, với bài hát “Qua cơn mê” của Trịnh Lâm Ngân thu trong băng nhạc Trường Sơn của Duy Khánh, cái tên Băng Châu mới được chắp cánh để trở thành một tên tuổi nổi bật vào đầu thập niên 1970. Nữ danh ca kể rằng, bài hát này đã đóng dấu ấn vào tên tuổi của cô cho đến tận ngày nay, tức là 50 năm sau khi cô hát “Qua cơn mê”. Thật ra, người thu âm bài này đầu tiên là Duy Khánh trong đĩa nhựa, sau đó Băng Châu thu âm lại vào băng cối. Từ đó, “Qua cơn mê” với tiếng hát Băng Châu đã trở thành một hiện tượng ở khắp miền Nam. Trên các đài phát thanh ở Sài Gòn, từ sáng đến tối, mở bất kỳ đài nào cũng đều có phát bản thu âm này. Sau đó, Băng Châu cũng trải qua một mối tình chóng vánh với ca nhạc sĩ Duy Khánh. Nữ danh ca tiết lộ: “Danh ca Duy Khánh ngày đó là một người rất đào hoa, tốt với bạn bè, lúc nào cũng chịu chơi, xả láng hết mình, không tiếc gì. Chỉ phải cái, anh ấy đẹp trai, lại có tài nên được rất nhiều người đẹp theo đuổi, trong đó có tôi. Có lẽ vì vậy nên cuộc tình giữa chúng tôi không kéo dài. Anh Duy Khánh còn viết cho tôi một bài hát mà tôi không biết, sau này chị Thanh Tuyền nói tôi mới biết”. Thời đó, Băng Châu được mệnh danh là “Người đẹp Tây Đô”. Nhà văn Hồ Trường An từng nhận xét rằng, Băng Châu có một khuôn mặt gợi cảm với sóng mũi hơi dài và thanh tú. Cặp môi cô đầy đặn, khi khép kín miệng thì cặp môi ấy đẹp hơn lúc nở nụ cười. Giọng hát Băng Châu mềm mại ngọt ngào. Ưu điểm của cô là dàn trải làn hơi đâu ra đó. “Tiếng hát Băng Châu lúc buồn theo mùi hương nguyệt quý ngào ngạt tỏa ra chung quanh khuôn viên của căn nhà từ lúc đèn đêm thắp sáng cho tới lúc cửa sổ khép kín và ánh đèn trong hương khuê phụt tắt. Đó là lúc hương cau, hương bưởi và hương dạ lý thay nhau lan tỏa trong sương khuya và trong những cơn gió mỏng hiu hiu”, nhà văn Hồ Trường An từng cho biết. Đến minh tinh màn bạc Năm 1971, đạo diễn Lê Dân tìm kiếm gương mặt nữ chính Trần Thị Diễm Châu cho phim cùng tên được chuyển thể từ tiểu thuyết “Châu Kool” của nhà văn Duyên Anh. Ông đã đi tìm rất nhiều trong các nữ nghệ sĩ cải lương, các nữ minh tinh màn bạc, các nữ ca sĩ để tìm một người có thể đóng được một nhân vật đa diện, từ một thiếu nữ ngây thơ, đến một người đàn bà bụi đời giống như nhân vật Diễm Châu có biệt danh là Châu Kool trong tiểu thuyết nhưng đều chưa phù hợp. Cuối cùng, ông gặp được Băng Châu. Đạo diễn Lê Dân từng kể, ông thấy hình dáng Băng Châu qua phim ca nhạc truyền hình nên cho mời đến thử vai và tuyển ngay vào vai nữ chính của phim “Trần Thị Diễm Châu”. Như là định mệnh, gặp Diễm Châu trong phim, Băng Châu ngoài đời đã hóa thân cả hồn lẫn xác vào nhân vật. “Đây là điều bất ngờ khi lần đầu tiên tôi giới thiệu Băng Châu với đoàn làm phim. Bởi thoạt nhìn cô ca sĩ mới xuất hiện vài lần trên truyền hình này, mọi người đều nhận thấy ở Băng Châu nét dịu hiền của một cô gái “tỉnh lẻ” vừa lên thành phố, không thể nghĩ cô sẽ đóng được vai ác liệt của một nữ chúa du đãng trong phần sau của phim. Nhưng sau buổi đầu tiên tiếp xúc, chuyện trò thoải mái để tìm hiểu Băng Châu, tập cho cô đóng thử một đoạn rất gay cấn của kịch bản và cảm nhận được sự nhạy cảm của cô, tôi đã tin tưởng và quyết định chọn cô vào phim”, đạo diễn Lê Dân từng kể.
Băng Châu trong vai Diễm Châu. Theo đạo diễn Lê Dân, Băng Châu là hiện thân pha trộn của 3 mẫu người khác nhau. Khi đóng vai Diễm Châu nữ sinh, cô có vẻ ngây thơ trong sáng và hành xử rất hồn nhiên. Khi đóng vai Diễm Châu thiếu phụ đa tình, cô thể hiện được mẫu người tình tứ thập phần gợi cảm. Khi đóng vai Diễm Châu nữ chúa, cô thể hiện được vẻ dữ dằn sắt đá. Băng Châu đã hoàn thành xuất sắc vai diễn đầu tiên trong sự nghiệp. Bộ phim “Trần Thị Diễm Châu” vừa trình chiếu ở Sài Gòn thì tên tuổi của Băng Châu ngay lập tức tạo được một dấu ấn lớn trong giới trẻ đô thành. “Chính nhờ sự “chạm ngõ” đầy thuận lợi như vậy, điện ảnh đã mở rộng vòng tay đón nhận “Người đẹp Tây đô”. Băng Châu được mời xuất hiện trong nhiều phim khác và từ đó lại nổi bật thêm trong lĩnh vực điện ảnh”, đạo diễn Lê Dân từng cho biết. Thật vậy, từ thành công đầu tiên với lĩnh vực điện ảnh này, Băng Châu được mời xuất hiện trong nhiều phim khác như: “Vĩnh biệt tình hè”, “Trường tôi”, “4 thủy thủ sợ ma, “5 vua hề về làng”… Sau năm 1975, danh ca Băng Châu tiếp tục sinh hoạt âm nhạc, đóng phim, đến tháng 9/1979 thì sang Mỹ định cư, cộng tác với nhiều trung tâm băng đĩa hải ngoại. Ngoài ca hát, Băng Châu còn là một MC, xướng ngôn viên truyền hình và truyền thanh được yêu thích ở hải ngoại. Theo Câu chuyện Pháp luật
Có thể nói cố ca sĩ – nhạc sĩ Duy Khánh là người có tầm ảnh hưởng nhất, nếu xét riêng ở dòng nhạc vàng trước năm 1975. Không chỉ là ca sĩ nổi danh, ông còn là nhạc sĩ sáng tác nhiều bài nhạc vàng nổi tiếng. Ông còn là chủ nhãn hiệu băng dĩa mang tên Trường Sơn, lập nhóm chủ trương xuất bản tờ nhạc mang tên 1001 Bài Ca Hay, quy tụ được nhiều tác phẩm của các nhạc sĩ nổi tiếng. Ông còn mở lớp dạy nhạc, và người học trò nổi tiếng nhất của ông là nữ ca sĩ xinh đẹp Băng Châu. Gần đây, trong buổi trò chuyện trên chương trình Bước Chân Dĩ Vãng của The Jimmy TV, ca sĩ Băng Châu nói về người thầy của mình như sau: “Danh ca Duy Khánh ngày đó là một người rất đào hoa, tốt với bạn bè, lúc nào cũng chịu chơi, xả láng hết mình, không tiếc gì. Anh đẹp trai, lại có tài nên được rất nhiều người đẹp xung quanh”. Đào hoa và đã trải qua nhiều mối tình, nhưng cuộc đời danh ca Duy Khánh gắn bó với 3 người vợ chính thức. Người vợ đầu của Duy Khánh là ca sĩ Tuyết Mai, người cùng hát song ca với ông trong những năm đầu của sự nghiệp vào giữa thập niên 1950, với những ca khúc tình tự quê hương nổi tiếng như Tía Em Má Em, Trăng Soi Duyên Lành, đặc biệt là các bài “dân ca mới” của nhạc sĩ Phạm Duy là Vợ Chồng Quê, Tình Nghèo, Quê Nghèo… Lúc này Duy Khánh vẫn còn dùng nghệ danh là Hoàng Thanh.  Click để nghe song ca Duy Khánh – Tuyết Mai hát bài Vợ Chồng Quê của nhạc sĩ Phạm Duy Theo thông tin từ một bài báo năm 1957, thì Duy Khánh đã đem lòng yêu Tuyết Mai từ thuở thanh xuân, nhưng lúc đó nữ ca sĩ này đã có ý trung nhân. Cuộc hôn nhân đầu tiên của Tuyết Mai tan vỡ khi bà đã có 2 con, và lúc đó, tình cảm mà Duy Khánh dành cho Tuyết Mai vẫn vẹn nguyên như thuở ban sơ. Họ về chung một nhà từ khoảng năm 1957. Tuy nhiên, sau khi sống chung với nhau chỉ được gần 3 năm thì Duy Khánh – Tuyết Mai lại đường ai nấy đi sau khi đã có với nhau 2 người con. Khoảng đầu thập niên 1960, thời gian này ca sĩ Thanh Thúy nổi lên như là một trong những nữ ca sĩ nhạc vàng tài sắc nhất, được rất nhiều bậc tài danh theo đuổi, trong đó có cả Duy Khánh, lúc này đã chia tay vợ. Trong hồi ký của tài tử kiêm đạo diễn, kiêm nhà biên kịch Nguyễn Long, ông kể lại vào năm 1963, Duy Khánh có tổ chức một chương trình đại nhạc hội ở 3 nơi là Huế, Đà Nẵng và Quảng Trị (cũng là quê hương của ông). Phần kịch, Duy Khánh chọn diễn các vở của Nguyễn Long soạn, cùng sự tham gia trình diễn của ban nhạc Thăng Long, Thanh Thúy, Mai Vi, Khánh Băng, và cả Nguyễn Long. Sau đêm hát cuối cùng ở Quảng Trị, hôm sau mọi người trở lại Đà Nẵng để lên máy bay về Sài Gòn. Theo sắp xếp thì trên chiếc xe con mang hiệu Citroen từ Quảng Trị về Đà Nẵng sẽ có vợ chồng Nguyễn Long, Hoài Bắc, Thanh Thúy và Duy Khánh. Tuy nhiên, theo Nguyễn Long ghi lại, để bày tỏ và chứng tỏ tình yêu với người đẹp, Duy Khánh nhất định không đi xe hơi mà một mình chạy chiếc vespa về đến tận Đà Nẵng. Đường xa hàng trăm cây số, có nhiều đoạn khúc khuỷu, ngoằn nghèo, lên xuống đèo rất nguy hiểm… Nhưng Duy Khánh vẫn lái chiếc vespa như bay trước mũi xe Citroen… Nguyễn Long kể lại: “Nhiều khi anh Duy Khánh lại cố tình lái sát bờ đèo để tỏ cho người ngồi trong xe biết là anh đang rất buồn và sẵn sàng… được ᴄhếƭ vì tình yêu. Những trường hợp như thế hay với bất cứ trường hợp nào khác, Thanh Thúy cũng chỉ mỉm cười. Rất nhiều lần tôi tỏ ra là một cây si ‘nặng ký’, nhưng cũng chỉ nhận được nụ cười, như nụ cười Thanh Thúy đã dành cho Duy Khánh mà thôi.” Đến năm 1964, Duy Khánh thành hôn với Âu Phùng, một vũ công xinh đẹp trong ban vũ Lưu Bình Hồng. Bà Âu Phùng là một thiếu nữ người Hoa xinh đẹp, có dáng dấp cao ráo và rất chiều chồng. Hai người thuê căn phố hai tầng trên đường Trần Quang Khải, Tân Định và có với nhau hai người con. Sau đó hai người lại dọn về một căn nhà nhỏ trong hẻm đường Nguyễn Trãi. Tuy nhiên cuộc hôn nhân thứ 2 này lại tan vỡ sau mấy năm chung sống. Từ đó về sau, Duy Khánh trải qua một vài mối tình thoáng qua, nổi tiếng nhất là cuộc tình ngắn ngủi với nữ ca sĩ xinh đẹp, cũng là người học trò là Băng Châu, được chính cô kể lại. Khoảng năm 1969, Băng Châu từ Cần Thơ lên Sài Gòn để tìm kiếm cơ hội gia nhập làng nhạc, theo đuổi đam mê ca hát. Cô ở nhà nhà ca sĩ Tuyết Nhung trong khoảng gần 2 tháng, được Tuyết Nhung dẫn đến gặp các nhạc sĩ tên tuổi trong Biệt đoàn văn nghệ trung ương, trong đó có Duy Khánh. Quen biết một thời gian ngắn thì Băng Châu rời Sài Gòn về lại Cần Thơ vì cảm thấy cuộc sống nơi thành đô không như ý muốn. Hụt hẫng vì người đẹp bỏ ra đi, nhạc sĩ Duy Khánh sáng tác bài Đêm Bơ Vơ với lời ca thật tha thiết: XUÂN ơi XUÂN, XUÂN ơi XUÂN đã đi rồi. Đành lòng sao em, ra đi không nói một câu. Anh xa em như chim xa biệt cây rừng, Lời bài hát được nhạc sĩ Duy Khánh in đậm 2 chữ XUÂN và MAI như vậy một cách chủ ý, vì Xuân Mai chính là tên thật của ca sĩ Băng Châu. Nhạc sĩ nhắn nhủ đến người đẹp tên MAI là hãy quay về vào một ngày mai. Click để nghe Duy Khánh hát Đêm Bơ Vơ trước 1975 Một thời gian sau, ca sĩ Băng Châu quay về Sài Gòn, tái hợp với thầy Duy Khánh, được sự giúp đỡ nhiệt tình của ông, Băng Châu đã dần dần khẳng định được tên tuổi của mình trong làng nhạc Sài Gòn với hàng loạt bài hát được khán giả yêu thích là như Qua Cơn Mê, Nhớ Nhau Hoài, Trường Cũ Tình Xưa… Tuy nhiên tình cảm giữa Duy Khánh và Băng Châu vĩnh viễn chỉ là tình thầy trò, không thể thành đôi. Có lẽ Duy Khánh cũng có một thời gian đau khổ nên người bạn thân của ông là nhạc sĩ Nhật Ngân sáng tác ca khúc nổi tiếng mang tên Lời Đắng Cho Một Cuộc Tình, nói thay cho tâm sự của Duy Khánh trong mối tình si đó: Cuối cùng rồi mình vẫn thế Giọt lệ này dành để mai đây Khi bài hát này nổi tiếng qua chính giọng hát của Duy Khánh, nữ ca sĩ Băng Châu vẫn không biết bài hát này liên quan đến mình, cho đến khi được ca sĩ Thanh Tuyền kể lại. Click để nghe Duy Khánh hát Lời Đắng Cho Cuộc Tình trước 1975 Vào khoảng giữa thập niên 1970, Duy Khánh thành hôn với bà Thuý Hoa, họ chuyển về sống tại Vũng Tàu trước khi sang Mỹ năm 1988. Họ sống hạnh phúc cho đến khi ca nhạc sĩ Duy Khánh qua đời năm 2003. Họ có với nhau 3 người con, 1 trai và 2 gái. Năm 2018, nhân ngày giỗ thứ 15 của Duy Khánh, bà Thúy Hoa ghi lại những lời tâm thư để thể hiện tình cảm với người chồng quá cố: “Nếu có kiếp sau, em xin một lần nữa lại được làm vợ của anh, để vẫn được anh tiếp tục che chở, bảo vệ và lo lắng, để có được 3 đứa con dù không đứa nào xuất chúng như Bố, nhưng đều giỏi và ngoan lại quan tâm cho Mẹ. Gần 30 năm làm vợ anh. Hôm nay ngồi đây viết những giòng này, cuộc đời chúng ta đã có rất nhiều thăng trầm, em vẫn luôn tin tưởng vào anh, chưa bao giờ bận tâm về tương lai, chỉ biết chuyên tâm lo lắng săn sóc cho anh và các con. Cho tới những ngày cuối cùng của anh, bác sĩ Hùng và các bác sĩ nói với em : “Tôi chỉ sợ là Ông không qua khỏi đâu”, lúc đó em mới nhận ra là sẽ mất anh. Là con người, chúng ta ai ai cũng có cái xấu và cái tốt, không ai vẹn toàn. Nhưng đối với em, anh luôn là một chính nhân quân tử, trung thực thẳng thắn, dám nói dám làm. Anh rất có hiếu với mẹ, gia đình của anh đều thương quý anh, từ con cháu cho tới anh chị em, bà con chú bác.. Cuộc sống của anh dù lúc lên hay xuống luôn có gia đình bè bạn bên cạnh. Cũng là một trong những khán giả ái mộ, tôi biết niềm vui và hạnh phúc của anh là được hát, được biểu diễn, được gửi gấm tâm tư của mình tới khán giả và quê hương. Tôi hãnh diện biết mình may mắn cũng là một phần trong cuộc đời anh.” nhacxua.vn biên soạn |
