Vaccine Sinopharm phòng Covid-19 do Trung Quốc sản xuất được các chuyên gia đánh giá có “hiệu quả khả quan” và lại mang lại kết quả trong việc ngăn chặn các ca bệnh trở nặng và tử vong.  Vaccine Sinopharm là loại vaccine phòng Covid-19 đầu tiên được phát triển bởi một quốc gia không thuộc phương Tây, được sự phê duyệt của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Trước đó, WHO chỉ chấp thuận các vaccine Covid-19 do AstraZeneca, Pfizer, Moderna, Johnson & Johnson sản xuất. Ngày 7/5/2021, vắc xin Sinopharm được WHO đưa vào danh sách sử dụng khẩn cấp (EUL) với hiệu quả bảo vệ lên đến 78.2%, đây cũng là vắc xin đầu tiên sử dụng công nghệ bất hoạt được đưa vào danh sách sử dụng khẩn cấp của WHO. (2) Vaccine Sinopharm là vaccine được nghiên cứu và sản xuất bởi Viện Nghiên cứu Sinh phẩm Bắc Kinh thuộc Sinopharm (Trung Quốc), đây là vaccine được sản xuất bằng công nghệ bất hoạt. Sinopharm (hay Tập đoàn Y Dược Trung Quốc) là đơn vị sản xuất vaccine lớn nhất Trung Quốc, có hơn 1.500 công ty con và hơn 200.000 nhân viên trải rộng khắp toàn cầu. Năm 2020, đơn vị này được xếp hạng 145 trong danh sách 500 công ty hàng đầu thế giới, với thu đạt hơn 70 tỷ đô la Mỹ. Tại Việt Nam, văn phòng đại diện của Sinopharm đã ra đời năm 1993 và xây dựng doanh nghiệp sản xuất liên doanh năm 2003. Sau nhiều tháng nghiên cứu vaccine trong phòng thí nghiệm, thử nghiệm thành công trên động vật, cuối tháng 4/2020, vaccine này được Cục Quản lý Dược Trung Quốc phê chuẩn việc thử nghiệm trên người. Ngày 30/12/2020, Cục Quản lý Dược Trung Quốc đã tiến hành cấp phép sử dụng có điều kiện vaccine Sinopharm, với hiệu quả bảo vệ được công bố là 79,34%, tỷ lệ sinh kháng thể trung hòa đạt 99,52%. (1) Ngày 31/5/2021, Sinopharm bắt đầu cung cấp vaccine cho chương trình COVAX, tạo cơ hội và điều kiện cho các nước được tiếp cận vaccine một cách công bằng. Ngày 3/6/2021, Bộ Y tế Việt Nam phê duyệt khẩn cấp vaccine Sinopharm, đây là vaccine thứ 3 được Việt Nam phê duyệt sau AstraZeneca và Sputnik V. Vaccine Sinopharm của Trung Quốc được phát triển theo cách “truyền thống” hơn so với một số loại vaccine phòng Covid-19 khác đang được sử dụng như Pfizer và Moderna. Nếu như vaccine Pfizer và Moderna được bào chế theo công nghệ mRNA, thì vaccine Sinopharm là vaccine bất hoạt sử dụng các phần tử virus bất hoạt nhằm mục đích kích thích hệ thống miễn dịch sinh ra kháng thể. Với hiệu quả 78,2% trong việc ngăn ngừa Covid-19, vaccine Sinopharm được khuyến cáo cho nhóm đối tượng từ 18 tuổi trở lên. Dữ liệu để đánh giá mức độ an toàn của vaccine với những đối tượng trên 60 tuổi chưa nhiều do chưa đủ dữ liệu nghiên cứu lâm sàng. Đánh giá chung về vaccine Sinopharm, các chuyên gia cho biết vaccine phát huy hiệu quả đối với hầu hết các trường hợp, là một mắc xích trong việc giải quyết tình trạng khan hiếm vaccine Covid-19 trên toàn cầu. Vaccine Sinopharm được bảo quản trong điều kiện nhiệt độ tiêu chuẩn từ 2-8 độ C; với thời hạn sử dụng 2 năm. Điều kiện bảo quản và vận chuyển dễ dàng của vaccine Sinopharm giảm chi phí vận chuyển và lưu kho, tăng khả năng tiếp cận của vaccine trên toàn thế giới. Giống như bất cứ loại vaccine nào khác, vaccine Sinopharm phòng Covid-19 có thể có một số tác dụng phụ ở một số đối tượng. Các tác dụng phụ này thường chỉ gây những ảnh hưởng không đáng kể đến khả năng thực hiện hoạt động thường ngày và thường sẽ biến mất chỉ sau vài ngày. Ở một số đối tượng không gặp tác dụng phụ khi tiêm vaccine Sinopharm, nhưng điều này không có nghĩa là vaccine không phát huy tác dụng bảo vệ. Một số tác dụng phụ phổ biến của vacxin Sinopharm có thể kể đến như:
Để giảm bớt tác dụng phụ khi gặp phải tình trạng này, bạn có thể chườm mát tại vị trí tiêm. Uống thật nhiều nước và mặc trang phục nhẹ nhàng để giảm cảm giác khó chịu do sốt. Trong hầu hết các trường hợp những tác dụng phụ sẽ nhanh chóng biến mất. Tuy nhiên, hãy liên hệ với bác sĩ hoặc đến cơ sở y tế gần nhất nếu tình trạng mẩn đỏ, cơn đau gia tăng ở vị trí tiêm sau 24 giờ. Xem thêm: Danh sách các tác dụng phụ thường gặp sau khi tiêm vắc xin Covid Theo SAGE – nhóm chuyên gia tư vấn chiến lược của WHO, vaccine Sinopharm được dùng dưới dạng tiêm bắp, với liều lượng mỗi liều là 0,5 ml, với phác đồ 2 liều tiêm. Hiện vẫn chưa rõ giá vaccine Sinopharm bao nhiêu tiền. Tuy nhiên, theo nguồn tin của một công ty quốc doanh tại Indonesia cho biết, mức chi phí khi tiêm chủng vaccine phòng Covid-19 của Trung Quốc tại địa phương dao động tầm khoảng 200.000 rupiah, tương đương 13,6 đô la Mỹ. Với mức chi phí này, vaccine phòng Covid-19 của Trung Quốc có giá cao hơn vaccine của Oxford (4 đô la/liều), nhưng lại thấp hơn so với vaccine Moderna (33 đô la/liều). Vắc xin Sinopharm được cung cấp cho hơn 70 quốc gia, trong đó có các quốc gia ở khu vực Đông Nam Á như: Việt Nam, Lào, Campuchia, Thái Lan, Indonesia, Myanmar, Philippines và Singapore. Chiều 20/6/2021, Ban Đối ngoại T.Ư, Bộ Ngoại giao và Bộ Y tế phối hợp cùng Đại sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam tiếp nhận 500.000 liều vaccine Vero Cell của Sinopharm về đến sân bay quốc tế Nội Bài (Hà Nội) và 502.400 bơm kim tiêm dùng 1 lần, loại 1ml. Được biết, đây là lô vaccine Sinopharm và vật tư y tế do Chính phủ Trung Quốc trao tặng. Vaccine được triển khai tiêm chủng ưu tiên cho 3 nhóm đối tượng:
Đến nay, hơn 450 triệu liều vaccine Sinopharm được sản xuất, 100 triệu liều đã được cung cấp qua hình thức viện trợ của Chính Phủ và bán thương mại cho doanh nghiệp. Trước đó ngày 3/6/2021, Việt Nam chính thức cấp phép sử dụng khẩn cấp có điều kiện vaccine Sinopharm, trong trường hợp phòng, chống dịch bệnh Covid-19. Ngoài vaccine Sinopharm, Việt Nam cũng đã cấp phép cho vaccine AstraZeneca, Sputnik V, Pfizer, Moderna. Theo Bộ Y tế, trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 có nhiều diễn biến phức tạp, việc cấp phép khẩn cấp cho một loại vaccine Covid-19 mang ý nghĩa quan trọng và cần thiết. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa vắc xin bị bỏ qua các giai đoạn thử nghiệm lâm sàng bắt buộc. Việc cấp phép khẩn cấp vaccine Covid-19 hiện nay vẫn đảm bảo được tính an toàn của vaccine, khi thực hiện đầy đủ quy trình nhằm đánh giá hiệu quả bảo vệ của vaccine. Tất cả các loại vaccine khi đưa vào sử dụng khẩn cấp tại Việt Nam đều phải tuân thủ quy trình thử nghiệm lâm sàng gồm 3 giai đoạn trên nguyên tắc đảm bảo được 3 yếu tố: an toàn, sinh miễn dịch và hiệu quả bảo vệ. Cho đến thời điểm hiện tại, vaccine Sinopharm của Trung Quốc vẫn được đánh giá là một trong những loại vaccine hiệu quả trong việc phòng bệnh Covid-19, góp phần giảm thiểu thiệt hại mà dịch bệnh gây ra trên quy mô toàn cầu. Trong thời gian tới, Việt Nam sẽ tiếp tục nhập về thêm nhiều loại vaccine Covid-19 và tiến hành tiêm chủng cho nhiều đối tượng.
Một số người dân ở địa phương vừa xảy ra sự cố chết người sau khi tiêm vaccine Vero Cell nói với VOA nếu có thể lựa chọn thì họ sẽ không chọn tiêm vaccine Trung Quốc nhưng họ vẫn chấp nhận tiêm loại vaccine này. Cho đến giờ, đã có bốn người chết do ‘sốc phản vệ’ sau khi tiêm vaccine Vero Cell ngừa Covid-19 ở huyện Nông Cống, tỉnh Thanh Hóa, trong khi hàng chục người khác phải nhập viện trong sự cố chích ngừa vaccine COVID-19 nghiêm trọng nhất ở Việt Nam cho đến nay. Tất cả hơn 60 người bị biến chứng sau khi chích vaccine Vero Cell đều là nữ trong độ tuổi 25-30, cùng là công nhân ở Công ty Giày Kim Việt, nằm trong số khoảng 400 công nhân được công ty này tổ chức tiêm vaccine Vero Cell hôm 23/11. Sự cố đã khiến chính quyền Thanh Hóa đã đình chỉ lô vaccine Vero Cell liên quan. Hiện còn 43.000 liều chưa tiêm đang lưu kho ở huyện Nông Cống trong tổng số 53.000 liều được phân bổ. Tuy nhiên, ngoại trừ lô vaccine này, các lô vaccine Vero Cell khác đã được phân phối vẫn sẽ được triển khai tiêm theo kế hoạch, giới chức y tế tỉnh này nói với báo chí. Tổ chức tiêm không tốt? Anh Hà Huy Chương, chủ một tiệm bánh ở huyện Nông Cống, có chị gái làm công nhân ở công ty Kim Việt là một trong những người phải nhập viện sau khi tiêm vaccine Vero Cell. Nói với VOA, anh Chương cho biết sau ba ngày điều trị, được lọc máu thì chị anh hiện giờ ‘đã tạm ổn’ và ‘đã đi làm trở lại’. Theo lời anh thì sự cố tử vong ở Công ty Giày Kim Việt ‘có nhiều nguyên nhân lắm’. Một số công nhân ‘được tiêm ngay giờ cơm trưa mà họ lại chưa ăn uống gì’, anh nói và than phiền về cách tổ chức tiêm chủng của công ty này. “Nếu họ có hướng dẫn kỹ công nhân trước khi tiêm phải như thế nào thì đã đỡ hơn,” anh nói và cho biết ‘có tới 80% công nhân sau khi tiêm bị choáng, trong số đó có người bị ngất và nhập viện’. “Vaccine Trung Quốc thì cần phải có sự chuẩn bị kỹ hơn cho người dân,” anh nói. Tuy nhiên, Giám đốc Sở Y tế Thanh Hóa Trịnh Hữu Hùng được VnExpress dẫn lời cho biết tất cả những người được chích Vero Cell hôm 23/11 ‘đều đã được khám sàng lọc, được tư vấn về các phản ứng phụ từ trước’. Sau sự cố, thì Chương nói anh ‘không biết chị có muốn tiêm vaccine loại khác không’ nhưng những công nhân Kim Việt đã tiêm Vero Cell vào hôm đó và ở một công ty khác đang dự định tiêm ‘đang đình công để được tiêm vaccine khác’. ‘Không tin vaccine Trung Quốc’ Bản thân vợ chồng anh Chương đã tiêm xong vaccine Abdala của Cuba với tổng cộng là ba mũi, anh cho biết. Số liều được phân nhỏ ra nhiều lần như vậy ‘để cho nó nhẹ’, cũng theo lời anh, và sau khi tiêm vaccine Cuba anh ‘không bị phản ứng phụ gì hết, chỉ có mũi thứ ba hơi bị choáng’. Khi được hỏi về vaccine Trung Quốc, anh Chương nói: “Đa phần người Việt Nam mình nghe nói tiêm vaccine Trung Quốc thì người ta hơi ngại.” Lý do nghi ngại hàng Trung Quốc, anh giải thích, là ‘Trung Quốc hại Việt Nam mình quá nhiều’. Tuy nhiên, anh cũng cho rằng vào lúc này ‘người dân Việt Nam có vaccine để tiêm là tốt rồi’ nên không nên chọn lựa. Xã anh cư trú tổ chức tiêm vaccine theo định kỳ, khi được phân bổ vaccine loại nào thì tổ chức tiêm vaccine đó, anh cho biết. “Chúng tôi tiêm theo đợt, đợt nào có vaccine nào thì tiêm vaccine đó thôi,” anh nói. Theo lời anh thì anh vẫn có thể đợi đến vaccine mà anh cho là tốt hơn nhưng do vợ chồng anh là dân kinh doanh buôn bán phải tiếp xúc nhiều nên ‘khi được gọi đi tiêm một cái là tiêm luôn’. “Bọn tôi đa phần là muốn được tiêm để phần nào có thể đảm bảo sức khỏe của mình và cộng đồng nữa chứ,” anh giãi bày. “Khi đó có được vaccine để tiêm là mừng lắm rồi,” anh nói thêm. Anh nói giữa vaccine Vero Cell của Trung Quốc và vaccine Abdala của Cuba thì anh ‘vẫn tin thuốc của Cuba hơn vì Cuba yêu quý Việt Nam hơn’. Về vấn đề chính quyền Nông Cống vẫn tiếp tục cho tiêm vaccine Vero Cell sau sự cố, anh nói: “Nếu là tôi tiếp tục tiêm thì tôi sẽ e ngại, nhưng nếu đã được khám sàng lọc rồi thì tiêm không có vấn đề gì.” Ngoài vợ chồng anh thì bố mẹ anh đã được tiêm mũi một vaccine Pfizer, trong khi ba đứa con nhỏ của anh, gồm 4, 2, và 1 tuổi thì chưa đủ tuổi để được tiêm. ‘Vẫn chấp nhận tiêm’ Cũng đang ở quê nhà Nông Cống không lên Hà Nội đi học được vì dịch bệnh, anh Lê Văn Mạnh, sinh viên năm nhất Đại học Điện lực, đã được chính quyền xã cho tiêm mũi một vaccine Vero Cell được 25 ngày, anh nói với VOA. “Em đang chờ y tế xã thông báo chừng nào có thuốc sẽ ra tiêm mũi hai,” anh nói và cho biết anh ‘không sợ’ sau sự cố ở công ty Giày Kim Việt vì cả hai bố con anh sau khi tiêm vaccine Vero Cell về ‘không có vấn đề gì’. “Tùy cơ địa từng người thôi. Nếu xã kêu em ra tiêm thì em vẫn chấp nhận tiêm,” anh nói. Tuy nhiên, nếu có lựa chọn thì anh sẽ chọn tiêm vaccine Pfizer hay AstraZeneca, cũng theo lời sinh viên này. “Thuốc của Mỹ sẽ có đề kháng tốt hơn, còn Vero Cell khả năng tạo miễn dịch kém hơn, nhưng khả năng an toàn của hai vaccine là như nhau,” anh giải thích và cho biết anh đã lên mạng tìm hiểu kỹ về hai loại vaccine này. Anh cho biết khi ra tiêm vaccine, anh và bố đã ‘được tư vấn và khám sàng lọc đầy đủ’. Hiện giờ, sau sự cố ở Công ty Kim Việt, anh cho biết người dân trong xã anh ‘vẫn bình thường, không hoang mang và vẫn chấp nhận tiêm mũi hai’. “Những ai đã tiêm mũi một Vero Cell thì bắt buộc phải tiêm mũi hai Vero Cell thôi, chứ không được tiêm lẫn như Moderna hay Pfizer,” anh nói và cho biết xã anh đã ‘phổ cập hết mũi 1’ với đa số là vaccine Abdala và Vero Cell. Khi được hỏi tại sao không đợi chích vaccine khác thay vì Vero Cell, anh Mạnh nói: “Nhu cầu lúc ấy tưởng là hết dịch sẽ được đi học lại gấp nên có vaccine gì là tiêm cho sinh viên luôn không cần phải chờ đến vaccine khác. Lúc đó số lượng vaccine lại ít nữa.” Ngoài Vero Cell, mới đây Việt Nam cũng ghi nhận ba ca tử vong ở học sinh sau khi tiêm vaccine Pfizer của Mỹ ở Bắc Giang, Hà Nội và Bình Phước. Hồi đầu tháng Năm, một nữ nhân viên y tế 35 tuổi làm việc tại Bệnh viện Đa khoa huyện Tân Châu, tỉnh An Giang, cũng đã tử vong một ngày sau khi chích ngừa bằng vaccine AstraZeneca. |
