Cách băng bó khi bị trật cổ tay

Theo bác sĩ Nguyễn Quốc Huy, Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Đại học Y dược TP HCM, sơ cứu ban đầu rất quan trọng với người bị chấn thương bong gân, trật khớp. Sơ cứu kịp thời giúp giảm rủi ro, không làm nặng thêm chấn thương, thuận lợi cho việc điều trị tiếp theo tại cơ sở y tế.

Nếu bị đụng dập, nạn nhân tổn thương gân cơ (nối các cơ). Khi khớp bị kéo căng hay bong gân, là tổn thương của dây chằng (giúp liên kết 2 đầu xương với nhau). Trong cả 2 trường hợp, bạn nên thực hiện 4 bước sơ cứu sau:

Nghỉ ngơi 

Hạn chế vận động để giảm đau, có thể dùng nạng, gậy hoặc nẹp vải nếu chấn thương nhẹ. Trường hợp sau chấn thương các cử động thông thường bị giới hạn, nên để vùng tổn thương được nghỉ ngơi hoàn toàn bằng cách nẹp cố định qua hai khớp bằng bất cứ vật gì dài và chắc.

Lưu ý: Không nên cố gắng nắn, bẻ, chỉnh sửa nơi bị đau để cố đưa về vị trí bình thường hoặc lặp đi lặp lại các cử động mặc dù khó khăn, sẽ gây đau và làm tổn thương nặng hơn.

Chườm đá 

Để giảm đau và sưng phù, nên dùng thuốc xịt giảm đau và các túi chườm lạnh nhanh. Bạn có thể lấy đá lạnh cho vào túi nilon rồi dùng khăn bọc lại chườm để tránh tê cóng.

Trong 24 giờ đầu, nên chườm đá khoảng 3 lần, mỗi lần từ 20 đến 30 phút. Đặc biệt là không thoa dầu nóng hoặc dùng nhiệt trong 24 giờ đầu vì có thể làm sưng, bầm nhiều hơn.

Bong gân cổ tay là chấn thương rất thường gặp

Vậy bị bong gân phải làm sao? Chấn thương bong gân cần được xử lý như sau:

Băng ép

Có thể dùng băng thun, băng ép hoặc băng vải băng quanh vùng khớp bị bong gân. Cách này giúp giảm sưng, giảm đau, tạo điều kiện giúp vùng khớp bị tổn thương phục hồi tốt hơn.

Chườm lạnh

Nên chườm lạnh liên tục và ngay sau khi bị bong gân để làm dịu cơn đau, giảm sưng, làm co mạch. Trong 1 - 2 ngày đầu tiên, nên chườm 4 - 8 lần mỗi ngày, mỗi lần từ 15 - 20 phút. Lưu ý nên bọc đá trong một lớp vải mềm và di chuyển tránh để đá lạnh chà trực tiếp quá lâu trên da làm tổn thương.

Kê cao

Vùng khớp cổ chân hoặc cổ tay bị bong gân nên kê cao hơn tim để giảm sưng và bầm tím. 

Hạn chế tì đè, hoạt động

Nếu có thể, hãy giữ cố định khớp bị tổn thương nhất có thể, giảm ảnh hưởng và tạo điều kiện cho dây chằng hồi phục. Nếu cần di chuyển hoặc cử động, nên dùng dụng cụ hỗ trợ, di chuyển chậm tránh tác động lực đột ngột.

Xịt ethyl clorua giúp giảm đau nhanh do bong gân

Xịt ethyl clorua

Nếu bị bong gân khi đang chơi thể thao, xịt ethyl clorua sẽ giúp làm lạnh, giảm đau nhanh chóng để bạn vẫn có thể chơi thể thao bình thường. Tuy nhiên sau đó vẫn cần chăm sóc, nghỉ ngơi và điều trị tránh tổn thương nặng hơn.

2. Bong gân cổ tay bao lâu thì khỏi?

Bong gân cổ tay khỏi trong bao lâu còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: mức độ chấn thương, cách chăm sóc, giữ gìn và khả năng phục hồi của từng người. 

Bong gân càng nghiêm trọng thì thời gian khỏi càng lâu. Với bong gân cổ tay cấp độ 1, bệnh nhân có thể hồi phục hoàn toàn sau 2 - 3 ngày mà không cần điều trị và chăm sóc y tế, tuy nhiên cần điều trị tại nhà đúng cách. 

Bệnh nhân bong gân cấp độ này áp dụng điều trị theo nguyên tắc RICE gồm: Nghỉ ngơi, chườm lạnh, băng bó và đặt cao khu vực bị thương trên tim là được. Nếu đau và sưng nặng, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc kháng viêm để giảm đau và giảm sưng.

Với bong gân cấp độ 2, tổn thương lúc này không chỉ là giãn và rách nhẹ dây chằng như cấp độ 1 nên thời gian để phục hồi cũng lâu hơn. Thông thường nếu bệnh nhân nẹp cố định tổn thương ở cổ tay, tránh vận động khiến dây chằng tổn thương nặng hơn, khó hồi phục thì thời gian thường là 7 - 10 ngày.

Bong gân càng nghiêm trọng thì thời gian phục hồi càng lâu

Nếu bong gân cấp độ 3, dây chằng đã bị rách nhiều, đôi khi đứt hoàn toàn nên cần chăm sóc và điều trị y tế tích cực. Trường hợp nặng phải phẫu thuật nối dây chằng, tạo hình dây chằng thì bệnh nhân có thể phải bó bột để làm bất động khớp 1 tháng. Sau đó cũng cần hạn chế vận động mạnh để dây chằng phục hồi hoàn toàn. Các trường hợp có thể phục hồi không cần phẫu thuật thì cũng cần khoảng 1 - 2 tháng mới khỏi.

Rất nhiều người bệnh chủ quan cho rằng bong gân chỉ là một chấn thương nhỏ và sẽ tự khỏi mà không ảnh hưởng gì, vì thế không nghỉ ngơi chăm sóc tốt. Bệnh không những lâu khỏi hơn mà nhiều trường hợp, bong gân càng trở nên nghiêm trọng, biến chứng viêm sưng tác động không nhỏ đến khả năng hoạt động của xương khớp.

Vì thế khi bị chấn thương này, cần nghiêm túc nghỉ ngơi, điều trị theo sự hướng dẫn của bác sĩ. Nếu bệnh càng tiến triển nặng hơn, không đáp ứng với điều trị thì cần sớm tới cơ sở y tế thăm khám. Không ít bệnh nhân nhầm lẫn chấn thương gãy xương với đứt dây chằng, đến khi triệu chứng nghiêm trọng mới đi khám. Lúc này điều trị khó khăn hơn mà khả năng gây suy giảm một phần khả năng hoạt động của xương khớp là rất cao.

Vậy với bong gân bàn chân bao lâu thì khỏi? Thông thường bong gân bàn chân lâu khỏi hơn bong gân cổ tay, nguyên nhân do khu vực khớp cổ chân cần hoạt động nhiều hơn. Tổn thương dây chằng nhưng người bệnh rất khó để kiêng, nghỉ ngơi hoàn toàn cho dây chằng có thời gian phục hồi. Đôi khi dù đã được nẹp cố định, bó bột nhưng hoạt động di chuyển hàng ngày vẫn tác động ít nhiều đến tốc độ hồi phục bong gân.

 Nên hạn chế vận động mạnh khi bị bong gân

3. Một số sai lầm trong điều trị bong gân

Dân gian có rất nhiều bài thuốc, mẹo được áp dụng để chữa bong gân và thúc đẩy quá trình phục hồi. Tuy nhiên không phải cách chữa nào cũng đúng, có tác dụng tốt trong cải thiện tổn thương. 

Dưới đây là một số sai lầm thường gặp mà người bệnh mắc phải khiến bong gân càng nghiêm trọng hơn.

3.1. Xoa dầu nóng

Nhiều người có suy nghĩ rằng các chấn thương gây đau đều có thể dùng dầu nóng, rượu ngâm, cao nóng để xoa giảm đau. Thực tế với chấn thương bong gân, đây lại là việc làm gây ra hậu quả khôn lường. Nguyên nhân do những chất nóng này tác động tại chỗ nhanh, khiến mạch máu giãn và máu chảy nhanh mạnh hơn. Kết hợp với tổn thương trước đó có thể dẫn tới cứng khớp, teo cơ sau này.

3.2. Đắp thuốc lá

Đắp các loại lá rừng, lá thuốc là những phương thức điều trị dân gian được nhiều người truyền tai nhau, song thực tế hiệu quả vẫn chưa được khoa học chứng minh. Mỗi loại lá thuốc chứa các tinh chất dược liệu có tác động khác nhau đến tổn thương này. Vì thế không nên tự ý điều trị vì có thể gây ra những biến chứng, di chứng nặng nề.

Không nên tự ý đắp lá thuốc khi bị bong gân

Như vậy, nếu bị bong gân nhưng điều trị, xử lý không đúng cách thì triệu chứng bệnh sẽ càng kéo dài hơn, tổn thương cũng càng nặng nề và khó hoạt động hơn. Nếu gặp khó khăn trong điều trị, chăm sóc, hoặc vẫn còn băn khoăn bị bong gân phải làm sao, bạn nên tham khảo y tế chuyên gia tại cơ sở y tế uy tín hoặc liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900565656.