Show
Gần đây xảy ra nhiều vụ tạt axit thương tâm khiến nạn nhân bị phỏng nặng dẫn đến thương tật vĩnh viễn và tàn phế. Điển hình như cách đây 3 năm, một thanh niên do thù oán đã hất ca axit vào 5 người trong một gia đình làm tất cả bị bỏng từ 5 đến 44%. Một vụ tạt axit khác khiến đứa trẻ 5 tuổi mù cả 2 mắt. Mới đây nhất là ngày 30/3, hai nữ sinh đi xe máy bị hai thanh niên tạt axit vào mặt. Cô gái cầm lái dính nhiều axit nên bỏng nặng, có nguy cơ mù mắt trái, hoại tử da mặt. Người ngồi sau bị cháy quần áo, bỏng nhẹ. Axit có nhiều loại, trong đó có 3 loại axit vô cơ mạnh thường gây bỏng đó là axit sunfuric (H2SO4), axit nitric (HNO3) và axit clohidric (HCl). Đây đều là các axit có tính oxy hóa mạnh, nhất là ở nồng độ đậm đặc sẽ gây bỏng và tổn thương nhanh chóng khi tiếp xúc trực tiếp qua da. Theo các chuyên gia, do tính chất oxy hóa mạnh nên khi tác động lên cơ thể, axit sẽ phá hủy cấu trúc mô như da, mỡ, gân, cơ, gây hoại tử từ ngoài vào trong theo cơ chế đông vón protein của cơ thể. Chất này tác động rất nhanh đến da, chỉ cần dính vào chưa đầy 5 giây có thể khiến nạn nhân bỏng nặng. Nếu không được sơ cứu kịp thời, axit sẽ tiếp tục làm cháy da, tổn thương xương và các bộ phận khác Có thể phân biệt được một số vết bỏng do các loại axit khác nhau gây nên dựa vào hình dạng vết thương. Axit sunfuric làm da bị xám màu rồi chuyển sang nâu, vảy kết khô chắc, lõm so với da lành. Axit nitric gây vết thương màu vàng rồi chuyển thành sẫm. Vết thương do axit clohidric có màu vàng nâu. Một điểm chung đó là các vết bỏng sau khi lành lại sẽ gây ra di chứng sẹo lồi, sẹo co kéo, đặc biệt ở trẻ em. Hầu như bất cứ bộ phận nào của cơ thể tiếp xúc trực tiếp với 3 loại axit trên đều bị tổn hại. Nếu bị tạt axit đậm đặc vào phần đầu có thể gây bỏng sâu, ăn mòn và phá hủy một phần hộp sọ, tóc biến mất và phần da đầu đó không bao giờ mọc lại nữa. Đối với tai, mũi, tiếp xúc với axit có thể gây điếc, mũi teo tóp, biến dạng, lỗ mũi đóng kín hoàn toàn do lớp sụn ở tai, mũi có thành phần chính là nước, protein và collagen. Axit đậm đặc, nhất là axit sunfuric đặc rất háo nước sẽ nhanh chóng hút nước của sụn, ngưng kết lõi protein bên trong, phá hủy sụn hoàn toàn và gây biến dạng bộ phận tiếp xúc. Trường hợp axit bắn vào mắt, miệng, nạn nhân có thể mất hoàn toàn đôi môi, mí mắt bị đốt cháy hay biến dạng. Lúc này, việc ăn uống, sinh hoạt trở nên vô cùng khó khăn. Nếu axit bị bắn trực tiếp vào mắt sẽ gây bỏng võng mạc, nguy cơ mù lòa rất cao. Một giả thuyết đề cập đến trường hợp nạn nhân vô tình hít phải hơi axit đậm đặc trong quá trình bị bỏng trực tiếp do axit. Hơi này gây tổn thương đường hô hấp, nếu nồng độ cao có thể gây phù phổi, thậm chí tử vong. Tình huống nặng nhất là nạn nhân uống hay nuốt phải các axit mạnh như axit sunfuric (H2SO4) và axit nitric (HNO3). Khi đó axit đi tới đâu sẽ phá hủy bộ phận cơ thể đó bởi 2 loại axit này háo nước cực mạnh, chúng sẽ hút sạch nước, ngưng kết lõi protein từ vòm họng cho tới thực quản, dạ dày… Trong cuộc sống, có thể vì bất cẩn hoặc lý do không may nào đó khiến bạn rơi vào tình trạng bỏng axit hoặc hóa chất. Vết bỏng nhẹ thường liền tự nhiên mà không cần điều trị gì thêm. Trường hợp axit hoặc hóa chất gây bỏng da gây tổn thương nặng, hãy làm theo các bước sau: - Khi hóa chất còn lưu trên da, cần loại bỏ nguyên nhân gây bỏng bằng cách rửa sạch hóa chất ra khỏi bề mặt da dưới vòi nước lạnh trong 15 phút trở lên. Chú ý khi rửa dưới vòi nước cần giữ tư thế sao cho không để axit chảy vào các vùng khác của cơ thể. Nếu hóa chất gây bỏng ở dạng bột như vôi, hãy chải sạch nó khỏi da trước khi rửa. - Không cởi quần áo người bị bỏng vì như thế rất dễ gây lột da. Các vùng hoá chất hoặc axit chỉ mới bám vào quần áo thì cần nhẹ nhàng cắt bỏ, không tiếp xúc bằng tay không. - Che phủ vùng bị bỏng bằng băng gạc khô vô trùng hoặc quần áo sạch. - Nhanh chóng đưa nạn nhân đến bệnh viện hoặc gọi cấp cứu ngay. Minh Đức - Thi Trân - Lê Phương Gần đây, xảy ra nhiều vụ tạt axit gây hậu quả đau lòng. Vậy, cần phải làm gì nếu không may bị bỏng axit?
 Bỏng axit để lại di chứng nặng nề Cơ chế tàn pháBS Trần Đoàn Đạo, Trưởng khoa Bỏng của Bệnh viện Chợ Rẫy (TP.HCM) cho biết, mỗi năm bệnh viện tiếp nhận vài chục trường hợp bỏng liên quan đến axit, trong số đó không ít người tử vong hoặc mang sẹo biến dạng suốt đời. Có rất nhiều loại axit, thông thường, có 3 loại axit vô cơ mạnh thường gây bỏng đó là axit sunfuric (H2SO4), axit nitric (HNO3) và axit clohidric (HCl). Đây đều là các axit có tính oxy hóa mạnh, nhất là ở nồng độ đậm đặc, nó sẽ gây bỏng và tổn thương nhanh chóng nếu tiếp xúc trực tiếp qua da. Theo các chuyên gia, do tính chất oxy hóa mạnh nên khi tác động lên cơ thể, axit phá hủy cấu trúc mô như da, mỡ, gân, cơ… gây hoại tử từ ngoài vào trong theo cơ chế đông vón protein của cơ thể. Khi bị axit dính vào chưa đầy 5 giây người bệnh có thể bị bỏng nặng. Vì vậy nếu không được sơ cứu kịp thời, axit sẽ tiếp tục làm cháy da, tổn thương xương và các bộ phận khác trong cơ thể. Trong trường hợp axit bắn vào mắt, miệng, nạn nhân có thể mất hoàn toàn đôi môi, mí mắt bị đốt cháy hay biến dạng. Lúc này, việc ăn uống, sinh hoạt trở nên vô cùng khó khăn. Nếu axit bị bắn trực tiếp vào mắt thì sẽ gây bỏng võng mạc, nguy cơ mù lòa của nạn nhân là rất cao. Cách sơ cứuCó thể vì bất cẩn hoặc lý do không may nào đó bạn sẽ rơi vào tình trạng bỏng axit, bỏng hóa chất. Bỏng hóa chất nhẹ thường liền mà không cần điều trị gì thêm. Nếu hóa chất gây bỏng da gây tổn thương nặng, hãy làm theo các bước sau: Việc đầu tiên cần làm là loại bỏ nguyên nhân gây bỏng bằng cách: Rửa sạch hóa chất ra khỏi bề mặt da dưới vòi nước lạnh trong 15 phút trở lên. Nếu hóa chất gây bỏng là chất dạng bột như vôi, hãy chải sạch nó khỏi da trước khi rửa. Chú ý không cởi quần áo người bị bỏng vì như thế rất dễ gây lột da. Các vùng hoá chất hoặc axit chỉ mới bám vào quần áo thì cần nhẹ nhàng cắt bỏ. Khi tiếp xúc nhớ không tiếp xúc bằng tay không. Che phủ vùng bị bỏng bằng băng gạc khô, vô trùng hoặc quần áo sạch. Đến bệnh viện hoặc gọi cấp cứu ngay. Việc cần tránh trong sơ cứuKhông cố gắng cởi phần quần áo dính với vết bỏng nặng. Vì như thế đau đớn, làm lột phần da thịt theo và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng vết thương. Vết thương do axit gây ra rất dễ bị nhiễm trùng do đó việc rửa sạch vết thương cần thực hiện dưới dạng vòi nước không ngâm trực tiếp trong nước. Không được sử dụng đá chườm lên vết thương. Nó có thể làm tổn thương da và gây bỏng kép do đang ở trạng thái nhiệt độ mô quá nóng giờ chuyển sang lạnh đột ngột. Không sử dụng khăn lau có sợi. Các sợi có thể dính vào vết bỏng và gây đau đớn cho nạn nhân khi lấy ra và cũng làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn vào vết thương. Không bóp hay làm vỡ các bong bóng nước vì sẽ làm tăng nhiễm trùng cho người bị bỏng. Không sử dụng bơ, dầu, kem đánh răng kể cả xà phòng bôi lên vết bỏng. Chúng sẽ dính vào vết thương và gây đau đớn cho nạn nhân và tăng nguy cơ nhiễm trùng. Đặc biệt không được dùng trà hoặc sút để chế vào vết bỏng vì nhiều người hay lầm tưởng các chất này trung hoà axit, khi chế vào sẽ gây ra nhiều phản ứng hoá học khiến bệnh nhân phỏng nặng thêm. Xử trí trong trường hợp axit bắn vào mắtNếu bạn bị hóa chất bắn vào mắt sẽ khá nguy hiểm, đặc biệt gây đau đớn và hoảng loạn cho người bị nạn. Việc đầu tiên cần làm là trấn tĩnh người bị nạn. Tuyệt đối không được dụi mắt, vì dụi mắt có thể gây tổn thương thêm cho mắt dẫn đến tăng nguy cơ mù loà. Không cho bất kì thứ gì ngoài nước hoặc nước muối sinh lý để rửa vào mắt. Tốt nhất hãy đến vòi nước và ghé mắt vào cho vòi nước chảy nhẹ nhẹ liên tục trong thời gian ít nhất là 15 phút, sau đó chuyển đến bệnh viện gần nhất. Với trẻ em, tốt nhất là cho trẻ nằm trong bồn tắm hoặc ngửa đầu vào bồn rửa trong khi bạn phun nhẹ nước lên trán ở bên mắt bị dính hóa chất hoặc vào chỗ sống mũi giữa hai mắt. Nhớ rửa trong ít nhất 20 phút cho dù bạn dùng cách nào. Nếu bạn hoặc người bị nạn có đeo kính áp tròng thì phải tháo ngay kính áp tròng ra ngay.
Nếu chẳng may bạn hoặc người thân bị vết bỏng bởi axit thì phải làm sao? Hello Bacsi sẽ mách bạn cách sơ cứu khi bị bỏng axit ngay sau đây!
Ngày nay, nhiều vụ việc về tấn công bằng axit đang gây ra nỗi sợ hãi đối với mọi người. Tuy nhiên, không chỉ axit mà các hóa chất trong nhà bạn như chất tẩy rửa cũng tiềm ẩn nguy cơ gây bỏng cho chính bạn và người thân. Bỏng hóa chất đòi hỏi phải có sự can thiệp y tế ngay lập tức vì hóa chất không chỉ gây hại cho lớp da bên ngoài mà còn ảnh hưởng đến phần thịt bên trong cơ thể bạn. Cùng Hello Bacsi tìm hiểu về cách sơ cứu khi bị bỏng axit và hóa chất bằng các bước sau đây nhé! Bước 1: Sơ cứu bỏng axit: Tự bảo vệ mình khỏi vết bỏng bởi axit và các hóa chất khácTrước khi cấp cứu cho người khác, bạn phải chủ động bảo vệ mình để tránh hóa chất lây lan và làm bỏng chính bạn bằng cách mang găng tay, kính bảo hộ hoặc tạp dề nếu có. Đồng thời tránh để hở vùng cơ thể tiếp xúc với hóa chất. Bước 2: Cách sơ cứu khi bị bỏng axit: Rửa sạch và làm dịu vùng bị bỏng
Bạn nên lưu ý một số ít chất độc hóa học không nên rửa bằng nước ngay lập tức như vôi, phenol và các kim loại nguyên tố khô (ví dụ như natri, kali, oxit canxi, magiê, phốt pho) vì sẽ làm tình trạng nặng hơn.
Bạn nên dùng bàn chải để lấy vôi khô ra khỏi da trước khi làm dịu bằng nước. Các nguyên tố kim loại cũng phản ứng tạo ra các chất độc hại khi tiếp xúc với nước, ví dụ như natri, kali, magiê, phốt pho, lithium, cesium và titan tetraclorua. Bước 3: Sơ cứu bỏng do axit: Che khu vực bị bỏng lạiBạn có thể dùng một miếng gạc vô trùng quấn quanh khu vực bị bỏng. Nếu không có gạc, bạn hãy dùng một miếng vải khô và sạch để tránh bụi bẩn làm ảnh hưởng đến vết thương. Bạn nên lưu ý, đây chỉ là các bước sơ cứu cần thực hiện ngay lập tức. Bạn hãy nhanh chóng liên lạc với số điện thoại cấp cứu 115 hoặc nhờ ai đó đưa bạn đến bệnh viện để cấp cứu kịp thời. Bạn có thể quan tâm các bài viết liên quan sau đây:
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. |
