Chủ nghĩa nhân văn (tiếng Anh : humanism) còn gọi là chủ nghĩa nhân đạo. Ở cấp độ thế giới quan, chủ nghĩa nhân văn là toàn bộ những tư tưởng, quan điểm, tình cảm quý trọng các giá trị của con người như trí tuệ, tình cảm, phẩm giá, sức mạnh, vẻ đẹp. Chủ nghĩa nhân văn không phải là một khái niệm đạo đức đơn thuần, mà còn bao hàm cả cách nhìn nhận, đính giá con người về nhiều mặt (vị trí, vai trò, khả nâng, bản chất,…) trong các quan hệ với tự nhiên, xã hội và đồng loại. Thế giới được sáng tạo ra trong văn học nghệ thuật và bằng văn học nghệ thuật từ xưa đến nay là một thế giới mà trong đó con người luôn luôn đấu tranh chống lại mọi thế lực thù địch xuất hiện dưới mọi hình thức, để khẳng định mình, khẳng định quyền năng và sức mạnh của mình, đồng thời thể hiện khát vọng làm người mãnh liệt và cao đẹp của mình. Lòng yêu thương, ưu ái đối với con người và thân phận của nó từ trước đến nay vẫn là sự quan tâm hàng đầu của các nhà văn, nhà nghệ sĩ trong cảm hứng sáng tạo nghệ thuật. Khi nói rằng : ‘Văn học là một nghệ thuật nhân văn hơn cả, người ta có thể nói những nhà văn đều là những nhà nhân văn do nghề nghiệp của mình, những người sản sinh ra chủ nghĩa nhân văn.”, chính M. Go-rơ-ki đã sử dụng khái niệm chủ nghĩa nhân văn trên cấp độ này. Ở cấp độ lịch sử: Chủ nghĩa nhân văn là một trào lưu văn hóa – tư tưởng nảy sinh ở Italia và một số nước khác ở châu Âu thời Phục hưng (thế kỷ XIV – XVI). Những người khởi xướng trào lưu này (thường được gọi là các nhà nhân văn), các nhà thơ người Italia Pê-tơ-rắc-ca (1304 – 1374), Bô-ca-xi-ô (1313 – 1375) chủ trương giải phóng văn học nghệ thuật nói riêng và văn hoá nói chung khỏi sự bảo trợ của nhà thờ Cơ Đốc giáo và giải phóng cá nhân con người. Họ quan niệm không phải thần linh mà là con người tự định đoạt lấy số phận của mình. Con người có khả năng vô tận để hoàn thiện môi trường của mình. Trong hoạt động văn hoá, nghệ thuật, họ chủ trương đi sâu nghiên cứu những thành tựu rực rỡ giàu sức sống và vẻ đẹp hồn nhiên của văn hoá cổ đại Hi Lạp – La Mã đã bị quên lãng trong suốt thời Trung cổ, nhằm khôi phục những giá trị nhân văn của chúng. Họ hướng văn học nghệ thuật vào sự sáng tạo và ca ngợi cái đẹp trần thế, lành mạnh, tự nhiên, đề cao những khát vọng cao đẹp và niềm tin vào sức mạnh toàn năng của con người. Có thể nói sự ra đời của chủ nghĩa nhân văn Phục hưng là một bước ngoặt quan trọng trong quá trình giải phóng tinh thần và tự ý thức của nhân loại. Từ thời Phục hưng trở về sau, trong văn học nghệ thuật, chủ nghĩa nhân văn đã bước sang một giai đoạn phát triển mới: từng bước gắn liền với cuộc đấu tranh giải phóng con người về các phương diện chính trị – xã hội và các phương diện khác thuộc nhiều lĩnh vực hoạt động của đời sống. Nó trở thành lí tưởng thẩm mĩ có sức định hướng cho những tìm tòi sáng tạo nghệ thuật và quy định bản chất của mỗi nền văn học nghệ thuật. Trong sáng tác văn học nghệ thuật, hình thái và mức độ biểu hiện của chủ nghĩa nhân văn hết sức phong phú, đa dạng, độc đáo. Vì thế, khi tiếp nhận tác phẩm văn học không nên lược quy những giá trị nhân văn của nó vào những mệnh đề chung trừu tượng mà phải tìm ra những sắc thái biểu hiện tinh tế, độc đáo, cụ thể trong thái độ và cảm xúc thẩm mỹ của tác giả đối với con người và cuộc sống. * Bài viết này được sửa đổi lần cuối vào lúc 11:27 Chiều ngày 24/04/2017 Nhân ᴠăn (Humanitieѕ) được người ta nhắc tới trong nhiều lĩnh ᴠực khác nhau. Nếu хét ᴠề lĩnh ᴠực nghiên cứu, thì chúng ta thường biết đến nhân ᴠăn học. Nếu nói ᴠề lối ѕống con người, thì lại có lối ѕống nhân ᴠăn. Vậу nhân ᴠăn là gì? Làm ѕao để nhân ᴠăn? Nhân ᴠăn (Humanitieѕ) là gì?Hiểu 1 cách đơn giản, nhân ᴠăn chính là những tư tưởng, quan điểm, tình cảm liên quan tới giá trị ѕống của một con người. Nhân ᴠăn thường gắn liền ᴠới phẩm giá, tình cảm, trí tuệ, ᴠẻ đẹp, ѕức mạnh. Bạn đang хem: Tính nhân ᴠăn là gì Bài này không có nguồn tham khảo nào. Chủ nghĩa nhân văn (hay chủ nghĩa nhân bản nhưng lưu ý từ nhân bản còn có các nghĩa khác) là một nhánh triết học luân lý lớn cũng như một thế giới quan chuyên chú vào lợi ích, giá trị và phẩm cách của con người, cổ xúy giáo dục nhân văn, tôn trọng giá trị con người. Theo chủ nghĩa nhân văn, bao dung, bất bạo động và tự do lương tâm là những nguyên tắc quan trọng cho sự cộng sinh của nhân loại.
Thời hiện đại, các phong trào nhân văn chủ nghĩa hầu hết là phi tôn giáo, gắn với chủ nghĩa thế tục và một nhân sinh quan phi thần. Chủ nghĩa nhân văn đề cử việc đảm trách đi tìm chân lý và đạo đức bằng những phương tiện của con người để phục vụ lợi ích của con người. Trong khi chú trọng đến khả năng tự quyết định của loài người, chủ nghĩa nhân văn bác bỏ những biện hộ tiên nghiệm như sự hệ thuộc vào tín ngưỡng, vào cái siêu tự nhiên hoặc những văn bản được xem là thiên khải. Những người chủ trương nhân văn tán đồng việc nhận thức được một đạo đức phổ cập lập cơ sở trên tính công cộng của bản chất loài người.
Thuật từ này đề cập đến các truyền thống cải cách giáo dục và văn hóa bởi các chức sắc dân sự và giáo hội, nhà sưu tập sách, nhà giáo dục, và các văn sĩ, bắt đầu từ Ý và lan sang các nước Tây Âu, trong các thế kỷ 14, 15 và 16, trong thời Phục hưng. Quan niệm phi thầnChủ nghĩa nhân văn thế tụcCác dạng triệt để của chủ nghĩa nhân văn thuộc loại chủ nghĩa vô thần và chủ nghĩa bất khả tri (và thường phản bác sự tồn tại của cái siêu tự nhiên). Hai học thuyết của chủ nghĩa nhân văn được thừa nhận rộng rãi được công báo trong Biểu minh nhân văn (tiếng Anh: Humanist Manifesto)[1] và bản Tuyên bố chủ nghĩa nhân văn thế tục (A Secular Humanist Declaration)[2].
Chủ nghĩa nhân văn tôn giáoTrong khi kiểu chủ nghĩa nhân văn này, trên một vài khía cạnh nào đó, thực hiện hoặc bổ sung vai trò của tôn giáo trong cuộc sống con người, và vì vậy được xem như giữ một vị trí tôn giáo, chính nó lại không là một tôn giáo. Nó hoàn toàn tương hợp với Chủ nghĩa tự nhiên trong riêng khía cạnh này, nhưng không phụ thuộc vào một loại nào trong những loại chủ nghĩa này; và nó cũng thực sự tương hợp với một vài tôn giáo. Tuy nhiên, chủ nghĩa nhân văn phủ nhận sự quan trọng của cái siêu tự nhiên trong những vấn đề của con người, cho dù nó tồn tại hay không tồn tại. Về mặt này, chủ nghĩa nhân văn không tất nhiên bài trừ một vài dạng của thuyết hữu thần (theism) hoặc thần giáo tự nhiên (deism).
|
