Tại các phiên thảo luận Quốc hội đang diễn ra, nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội đề xuất xem xét tăng lương cơ sở cho công chức, viên chức từ 1/1/2023 thay vì từ 1/7/2023 như phương án của Chính phủ đưa ra. Nhiều ý kiến đại biểu cho rằng, sau thời gian dài tác động của dịch Covid-19, lương cơ sở không tăng, đời sống công chức, viên chức gặp nhiều khó khăn, việc tăng lương sớm sẽ giúp nhóm lao động này vơi bớt những khó khăn, khích lệ tinh thần làm việc.  Ảnh minh họa. Giải trình ý kiến đại biểu Quốc hội về thời điểm thực hiện tăng lương từ 1/1/2023 thay vì 1/7/2023, Bô Tài chính khẳng định cải cách tiền lương là nhiệm vụ chính trị, xã hội quan trọng, cấp thiết,nhất là trong bối cảnh dịch Covid-19 và giá cả xăng dầu, hàng hóa cơ bản... tác động tới nhân dân cả nước (trong đó có độ ngũ cán bộ, công chức, viên chức). Nhưng trước nguy cơ lạm phát cao, thì việc cải cách chính sách tiền lương cần được thực hiện một cách thận trọng, hài hòa với các mục tiêu điều hành kinh tế- xã hội nói chung. Vì vậy, Chính phủ tiếp tục tham mưu các cấp thẩm quyền chưa thực hiện cải cách tiền lương theo Nghị quyết 27-NQ/TW trong năm 2023. Thay vào đó, đề xuất từ ngày 1/07/2023, thực hiện tăng lương cơ sở cho cán bộ, công chức, viên chức lên mức 1,8 triệu đồng/tháng (khoảng 20,8%), cơ bản bù đắp mức độ trượt giá thời gian qua. Ngoài ra, thời điểm thực hiện từ ngày 1/7/2023 thay vì từ đầu năm là do thời điểm đầu năm gần với tết dương lịch và âm lịch, nhu cầu mua sắm sử dụng hàng hóa dịch vụ của người dân và doanh nghiệp tăng mạnh. Nếu thực hiện cải cách tiền lương vào thời điểm này sẽ gây thêm sức ép lên điều hành giá cả do tâm lý tăng lương đi kèm với tăng giá, gây khó khăn cho việc kiểm soát lạm phát. Đề nghị của đại biểu về xác định thời gian cụ thể thực hiện cải cách tiền lương từ năm 2024 trong Nghị quyết của Quốc hội, tránh tình trạng trì hoãn, kéo dài cũng được Bộ Tài chính hồi âm. Cụ thể, tại các báo cáo dự toán NSNN năm 2023 trình Quốc hội, Chính phủ đã báo cáo nhu cầu và nguồn tích lũy để thực hiện cải cách tiền lương theo quy định. Do bối cảnh thế giới, trong nước đang chịu áp lực lạm phát lớn, nên Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội lùi thực hiện cải cách tiền lương theo Nghị quyết 27-NQ/TW sau năm 2023. Trường hợp các áp lực lạm phát giảm, không có biến động lớn về kinh tế - xã hội, Chính phủ sẽ khẩn trương trình các cấp thẩm quyền về lộ trình thực hiện cải cách tiền lương Nghị quyết 27-NQ/TW. Về ý kiến đề nghị cần lưu ý việc điều chỉnh tăng trợ cấp cho người có công, trợ cấp bảo trợ xã hội cần đảm bảo cao hơn chuẩn nghèo đô thị. Bộ Tài chính cho rằng, chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021-2025 được quy định tại Nghị định số 07/2021/NĐ-CP ngày 27/1/2021 của Chính phủ (thực hiện từ năm 2022). So với quy định chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2016-2020 quy định tại Quyết định số 59/2015/QĐ-TTg, thì chuẩn nghèo giai đoạn 2021-2025 có mức tăng đáng kể (chuẩn nghèo khu vực nông thôn có thu nhập bình quân đầu người dưới 1.500.000 đồng/tháng, so với mức cũ là dưới 700.000 đồng/tháng; tăng 2,15 lần) và theo quy định thì đây chỉ là tiêu chí, điều kiện để được hưởng các chính sách hiện hành hỗ trợ hộ nghèo, cận nghèo (không phải là mức thực được hưởng), thời gian áp dụng đến hết năm 2025. Theo đó, việc so sánh chuẩn trợ cấp ưu đãi người có công năm 2023 với chuẩn nghèo giai đoạn 2021-2025 là chưa đồng chất và cần được xem xét kỹ. Cụ thể, việc điều chỉnh chuẩn nghèo thực chất là việc thay đổi tiêu chí, điều kiện xác định hộ nghèo để từ đó xác định đối tượng được hưởng các chính sách an sinh xã hội, chứ không phải thay đổi mức hỗ trợ của nhà nước đối với người nghèo. Trong khi đó mức trợ cấp ưu đãi người có công là mức hỗ trợ từ NSNN cho các đối tượng được thụ hưởng theo quy định. Chuẩn nghèo là tiêu chí được áp dụng cho giai đoạn dài, đến hết năm 2025; trong khi đó trợ cấp người có công được điều chỉnh hàng năm căn cứ vào khả năng của NSNN và yêu cầu thực hiện các nhiệm vụ xã hội. Theo Bộ Tài chính thì mức trợ cấp người có công dự kiến điều chỉnh tăng 20,8% từ 1/7/2023, cũng là mức tăng khá. Ngoài ra, chuẩn trợ cấp bảo trợ xã hội mới được điều chỉnh năm 2021 theo nghị định số 20/2021/NĐ-CP có hiệu lực từ 1/7/2021 đã có mức tăng khá (tăng 33,3% từ mức 270.000 đồng/tháng lên mức 360.000 đồng/tháng). Theo VOV Vừa qua, tại Hội nghị Trung ương VI, Ban Chấp hành Trung ương Đảng giao Bộ Chính trị chỉ đạo Ban Cán sự Đảng Chính phủ hoàn chỉnh Báo cáo về phương án điều chỉnh tiền lương để trình Quốc hội khóa XV xem xét, quyết định. Trong đó, dự kiến tăng mức lương cơ sở đối với cán bộ, công chức, viên chức từ 1,490.000 đồng lên thành 1,800.000 đồng/tháng (tăng khoảng 20,8%) và thời gian dự kiến thực hiện là từ ngày 01/7/2022. Đồng thời, nâng mức phụ cấp với một số ngành nghề, lĩnh vực cho phù hợp. Tăng lương cơ sở cho cán bộ, công chức, viên chức là điều cần thiết Với lý do tiêu chuẩn sống của xã hội ngày một cao hơn nhưng tiền lương của cán bộ, công chức, viên chức không theo kịp. Nhiều cán bộ công chức, viên chức mới vào khu vực công vài năm, thậm chí 5-7 năm, thì tiền lương vẫn thấp hơn nhiều so với mức sống tối thiểu. Để đạt được mục đích công chức viên chức có thể sống được từ thu nhập chính thức, toàn tâm toàn ý lo cho công vụ, không cần làm thêm, hay làm những công việc ngoài lề thì tăng lương cơ bản là một trong những việc cần được tiến hành ngay. Theo phân tích của Chính phủ, thực tế 3 năm qua, lương cơ sở mới được điều chỉnh một lần từ ngày 1/7/2019 tăng khoảng 7,19%. Trong khi đó đối với khu vực doanh nghiệp đã điều chỉnh mức lương tối thiểu vùng 3 lần (lần 1 từ ngày 01/01/2019 tăng khoảng 5,23%, lần 2 từ ngày 01/01/2020 tăng khoảng 5,5% và lần 3 từ ngày 01/7/2022 tăng khoảng 6%). Tổng 3 lần điều chỉnh mức lương tối thiểu vùng khu vực doanh nghiệp tăng khoảng 17,7%. Chỉ số giá tiêu dùng từ tháng 7/2019 ước tính đến hết năm 2022 đã tăng khoảng 10%.
Tuy nhiên 3 năm qua không điều chỉnh tăng mức lương cơ sở làm cho đời sống của người hưởng lương và phụ cấp từ ngân sách nhà nước gặp nhiều khó khăn. Tình trạng cán bộ, công chức, viên chức nghỉ việc hoặc chuyển việc từ khu vực công sang khu vực tư ngày càng nhiều. Vì vậy cần phải được điều chỉnh lương cơ sở cho phù hợp. Năm 2023, dự kiến mức lương cơ sở công chức tăng 20,8% Cụ thể, tại Hội nghị Chính phủ trình Quốc hội chưa thực hiện cải cách tiền lương theo Nghị quyết 27-NQ/TW trong năm 2023. Ngoài ra, cũng tăng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội đối tượng do (Ngân sách Nhà nước) NSNN chi trả và hỗ trợ thêm đối với đối tượng nghỉ hưu trước năm 1995 có mức hưởng thấp; trợ cấp ưu đãi người có công và một số chế độ an sinh xã hội, điều chỉnh phụ cấp ưu đãi nghề đối với cán bộ y tế dự phòng và y tế cơ sở. Theo đó, nhận định tiền lương, thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức và người lao động còn thấp. Do đó, Chính phủ sẽ hoàn thiện và triển khai hiệu quả chính sách về lao động, tiền lương, trong đó dự kiến nếu tăng lương cơ sở thêm 20,8% vào năm 2023 thì mức lương cơ sở của cán bộ, công chức, viên chức sẽ tăng thêm 310.000 đồng/tháng. Căn cứ tại Nghị định 38/2019/NĐ-CP, tiền lương của cán bộ, công chức viên chức hiện nay được quy định mức lương cơ sở dùng làm căn cứ để tính mức lương trong các bảng lương, mức phụ cấp và thực hiện các chế độ khác theo quy định của pháp luật đối với các đối tượng quy định tại Điều 2 Nghị định 38/2019/NĐ-CP. Bên cạnh đó, mức lương cơ sở sẽ là căn cứ để tính mức hoạt động phí, sinh hoạt phí theo quy định của pháp luật; tính các khoản trích và các chế độ được hưởng theo mức lương cơ sở. Như vậy, mức lương cơ sở của cán bộ, công chức, viên chức sẽ được dùng để tính mức lương trong các bảng lương, tính mức phụ cấp và các chế độ khác. Mức lương cơ sở hiện nay là 1.490.000 đồng/tháng. Qua quy định trên, tiền lương của cán bộ, công chức, viên chức hiện nay được tính theo công thức sau: Tiền lương = 1.490.000 đồng x hệ số lương Căn cứ tại Nghị định 204/2004/NĐ-CP đối với bảng 2 được ban hành kèm theo quy định về bảng lương chuyên môn, nghiệp vụ đối với cán bộ, công chức trong các cơ quan nhà nước, hệ số lương cao nhất là dành cho công chức nhóm A3.1 bậc 6 loại A3 với hệ số lương là 8.00. Theo hệ số lương này thì tiền lương của công chức nhóm A3.1 bậc 6 loại A3 với hệ số lương là 8.00 theo mức lương cơ sở hiện nay sẽ là 11.920.000 đồng/tháng. Nếu như áp dụng mức lương cơ sở dự kiến tăng 1.800.000 đồng thì tiền lương của công chức nhóm A3.1 bậc 6 loại A3 với hệ số lương là 8.00 sẽ là 14.400.000 đồng/tháng, tăng 2.480.000 đồng/tháng so với hiện nay. Hiện nay công chức nhóm C3 bậc 1 loại C có hệ số lương thấp nhất là 1.35. Theo hệ số lương này thì tiền lương của công chức nhóm C3 bậc 1 loại C với mức lương cơ sở 1.490.000 đồng như hiện nay sẽ là 2.011.500 đồng/tháng. Nếu như áp dụng mức lương cơ sở dự kiến tăng lên 1.800.000 đồng thì tiền lương của công chức nhóm C3 bậc 1 loại C sẽ là 2.430.000 đồng/tháng, tăng 418.500 đồng/tháng so với hiện nay. Như vậy, dự kiến nếu mức lương cơ sở của cán bộ, công chức, viên chức tăng 20,8% vào năm 2023 thì mức lương thấp nhất mà công chức nhận được sẽ là 2.430.000 đồng/tháng và cao nhất sẽ là 14.400.000 đồng/tháng. |
