Hướng dẫn nấu ăn dặm cho bé 6 tháng

Thực đơn ăn dặm truyền thống dành cho bé 6 - 7 tháng tuổi phù hợp với văn hoá người Việt, giúp trẻ hấp thụ năng lượng và dưỡng chất đầy đủ theo khuyến nghị.

Ăn dặm truyền thống là phương pháp ăn dặm lâu đời, được cha ông ta ưa chuộng sử dụng trong việc nuôi con nhỏ. Cách chế biến bao gồm việc xay nhuyễn các loại thức ăn và trộn chung vào loại đồ ăn chính, ban đầu là với bột, sau đó là các loại thịt, cá, rau, củ để tạo ra các món cháo và bột khác nhau.

Thực đơn ăn dặm truyền thống cho bé 6 tháng đến 7 tháng tuổi giúp đảm bảo đầy đủ dinh dưỡng, đủ cả 4 nhóm thực phẩm: Chất béo, chất bột đường, chất đạm, vitamin và khoáng chất trong mỗi bữa ăn của bé.
Tuân thủ ăn dặm theo từng giai đoạn (từ sữa mẹ sang thức ăn lỏng, rồi sau đó là thức ăn đặc) sẽ tạo thói quen tốt cho bé về ăn uống, tránh trường hợp bé biếng ăn và dạ dày phải làm việc quá sức từ sớm.
Với đồ ăn được xay nhuyễn, ăn dặm truyền thống cũng giúp hệ tiêu hóa học tập và làm quen với các thực phẩm mới.
Việc chế biến món ăn của mẹ cũng không mất quá nhiều thời gian, tiện lợi và cực kỳ nhanh chóng.

Xem ngay: Hướng dẫn xay, trộn và bảo quản bột gạo nấu cháo cho bé

Ăn dặm truyền thống hay ăn dặm bé tự chỉ huy, ăn dặm kiểu Nhật... đều có chung các nguyên tắc. Bố mẹ nên quan tâm một số lưu ý sau đây để lên thực đơn ăn dặm truyền thống cho bé 6 - 7 tháng tốt nhất:

Chỉ tập ăn dặm khi trẻ đã sẵn sàng. Nếu tập ăn dặm quá sớm đường tiêu hoá của trẻ sẽ rất khó làm việc, không hấp thu đầy đủ chất dinh dưỡng tốt, thậm chí còn làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Tuy nhiên, nếu để trẻ ăn dặm quá muộn sẽ không thể có đủ chất dinh dưỡng cho sự phát triển của bé, từ đó làm trẻ chậm lớn và suy dinh dưỡng. Các chuyên gia khuyến cáo nên tập cho bé ăn dặm truyền thống từ 6 tháng tuổi trở lên.
Giai đoạn đầu, mẹ cho bé làm quen với thực ăn nên không nhất thiết ăn nhiều chất, số lượng nhiều ngay từ đầu mà dần dần có thể nâng lên từng cấp một. Ví dụ, từ loại thức ăn lỏng sang thức ăn dạng đặc, từ loại thức ăn mịn đến thức ăn thô và từ một nhóm thức ăn sang nhiều nhóm thức ăn.
Đa dạng thực đơn với các nhóm thức ăn như nhóm tinh bột, nhóm béo, nhóm đạm, nhóm vitamin và chất khoáng cần thiết.
Trong giai đoạn đầu này, ăn dặm chỉ là nguồn năng lượng phụ, nguồn năng lượng chính vẫn là từ sữa mẹ hay Vì thế, trẻ vẫn phải duy trì 400 - 500 ml sữa mỗi ngày.sữa công thức.

Thực đơn ăn dặm truyền thống cho bé 6 tháng tuổi giúp đảm bảo đầy đủ dinh dưỡng cho bé

Việc ăn dặm cần đảm bảo cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho bé, giúp bé phát triển tốt về mặt trí tuệ lẫn thể chất. Do đó, một thực đơn ăn dặm truyền thống dành cho bé 6 - 7 tháng tuổi cần đảm bảo đầy đủ những chất sau:

Chất đạm: thịt bò, cá, trứng, phô mai, sữa, các loại đậu,...
Tinh bột: Các loại ngũ cốc, khoai lang, mì ống, khoai tây, bánh mì...
Vitamin: Có nhiều trong các loại rau xanh, củ, quả chín.
Chất béo: Có trong họ đậu, hạt và dầu thực vật như hạt gạo nếp hay gạo tẻ, hạt vừng, đậu nành, đậu đen, đậu đỏ, đậu xanh,...

Đây là 4 nhóm dưỡng chất cần thiết và quan trọng nhất. Ngoài ra, trong giai đoạn ăn dặm, bé yêu cũng nên được bổ sung:

Chất sắt: Các loại đậu nghiền bột như đậu tây, đậu đen, đậu lăng hay các loại rau có màu xanh đậm.
Vitamin D: Nắng buổi sớm rất tốt nên mẹ có thể cho bé tắm nắng hoặc cho bé ăn dặm từ các nguyên liệu cá hồi để bổ sung vitamin D.
DHA: Có nhiều trong sữa mẹ.

Xem ngay: Số bữa ăn dặm trong ngày của trẻ từ 6 tháng - 24 tháng

Một số nguyên tắc trong thực đơn ăn dặm truyền thống mẹ cần chú ý:

Số bữa ăn dặm: 1-2 bữa/ngày. Khi bé cứng cáp hơn, mẹ có thể cho bé ăn trái cây hay sữa chua trong bữa phụ.
Số bữa uống sữa bột hay sữa mẹ: 3-4 bữa/ngày và tùy theo nhu cầu của trẻ.
Những món cho bé ăn phải được nghiền nhuyễn hoặc có độ mềm cao.
Bước đầu cho bé làm quen với bột ăn dặm có vị ngọt một thời gian sau khi quen các mẹ cần chuyển sang bột ăn dặm có vị mặn.
Tuyệt đối không được cho thêm các loại gia vị của người lớn vào trong khẩu phần ăn dặm của bé.
Tập cho bé ăn dặm theo trình tự: Bắt đầu từ ngũ cốc (như cháo trắng), tiếp theo là rau củ, quả (ví dụ như: khoai lang, cà rốt, bí đỏ, chuối, bơ...), sau đó đến thịt heo, thịt gà nạc.
Các bà mẹ nên chú ý tránh cho bé dùng những món ăn, thực phẩm dễ gây dị ứng, như mật ong, đậu phộng,...

Nguyên liệu: Cháo trắng, cà rốt.

Cách nấu:

Đầu tiên, mẹ nấu cháo trắng theo tỉ lệ 1:10 gạo/nước. Tiếp đó, rây qua lưới cho thật mịn rồi lấy nước cất.
Cà rốt gọt vỏ và rửa sạch. Đem luộc hoặc hấp cho chín mềm, xong đem ra ray hoặc nghiền nhỏ.
Để cho bé ăn dặm, mẹ trộn 2 thìa cháo nhuyễn và 2 thìa cà rốt nhuyễn rồi đảo đều.

Nguyên liệu gồm có: 60ml sữa mẹ/ sữa công thức, nửa củ khoai tây.

Cách nấu:

Khoai tây gọt vỏ, rửa sạch rồi bổ nhỏ. Đem luộc hoặc hấp chín mềm.
Sau đó, sữa cho vào nồi nấu cùng khoai tây đến lúc khoai mềm.
Cuối cùng, mẹ lấy hỗn hợp đó xay nhuyễn hoặc rây qua lưới để lấy hỗn hợp loãng, mềm mịn.

Nguyên liệu cần chuẩn bị: 1/4 quả bơ chín, 50 - 60ml sữa mẹ hoặc sữa công thức.

Cách nấu:

Với bơ chín, mẹ bỏ vỏ và thái lát rồi đem nghiền cho mịn.
Tiếp đến, cho sữa vào bơ đã được xay nhuyễn rồi trộn đều.

Thực đơn ăn dặm truyền thống cho bé 6 tháng với bơ trộn sữa

Dựa vào khẩu vị, sở thích ăn uống của bé, bố mẹ có thể lên thực đơn phù hợp dành cho trẻ. Gợi ý dưới đây dành cho bé từ 6-7 tháng tuổi:

Thứ 2: Cháo mịn bí đỏ, sữa.
Thứ 3:.Cháo mịn bắp cải, đậu xanh.
Thứ 4: Cháo mịn trứng, cà chua.
Thứ 5: Khoai lang nghiền, cải thìa.
Thứ 6: Cháo mịn cà rốt, bông cải.
Thứ 7: Súp khoai tây sữa, đậu.
Chủ nhật: Cháo bí đỏ, cải xoăn.

Về sau, bé khi đã quen dần với việc ăn dặm cha mẹ có thể kết hợp các loại đạm vào trong khẩu phần ăn của con như: Thịt bò, heo, cá và cua đồng, lươn,.. .để đa dạng hơn các món ăn và thay đổi mùi vị của con trẻ.

Tóm lại, thực đơn ăn dặm truyền thống cho bé 6 đến 7 tháng tuổi không còn quá xa lạ với nhiều bậc phụ huynh. Tuy nhiên, với những người lần đầu làm mẹ thì nên tìm hiểu tường tận, tiếp cận nguồn thông tin chính xác là cần thiết. Việc này sẽ giúp các cha mẹ xây dựng được thực đơn ăn dặm truyền thống một cách khoa học và đạt hiệu quả cao cho con trẻ.

Ngoài ra, cha mẹ cũng cần chú ý bổ sung các vi chất cần thiết cho trẻ như: Selen, Crom, Vitamin B1 và B6, Gừng, chiết xuất quả sơ ri (vitamin C),... Đặc biệt là loại kẽm sinh học để cải thiện vị giác, giúp trẻ ăn ngon, đạt chiều cao và cân nặng đúng chuẩn và vượt chuẩn, hệ miễn dịch tốt, tăng cường đề kháng để ít ốm vặt và ít gặp các vấn đề tiêu hóa.

Để có thêm kiến thức dinh dưỡng và chăm sóc trẻ theo từng độ tuổi, cha mẹ hãy thường xuyên truy cập website vinmec.com và đặt hẹn với các bác sĩ, chuyên gia Nhi - Dinh dưỡng hàng đầu của Bệnh viện Đa Khoa Quốc Tế Vinmec khi cần tư vấn về sức khỏe của trẻ.

XEM THÊM:

Hiện nay, việc áp dụng thực đơn ăn dặm kiểu Nhật cho bé 6 tháng là một trong những phương pháp mới được nhiều bà mẹ Việt Nam tin dùng. Chính vì thế, việc tìm hiểu kỹ thông tin về thực đơn ăn dặm 6 tháng kiểu Nhật là vô cùng cần thiết.

Ăn dặm kiểu Nhật được biết đến từ cách cho con ăn của người Nhật. Các món ăn theo thực đơn ăn dặm kiểu Nhật được chế biến riêng biệt với nhau và đặt trên cùng một mâm ăn để trẻ chọn và ăn. Kiểu ăn này xuất phát với mục đích muốn bữa ăn của bé sẽ ngon hơn, vui hơn cũng như tốt hơn cho hệ tiêu hóa của trẻ. Bên cạnh đó, phương pháp này còn giúp trẻ kích thích tính tự lập và tư duy phân biệt mọi vật.

Xem ngay: Các thực phẩm có thể không an toàn cho em bé trong tuổi ăn dặm

Đảm bảo an toàn thực phẩm cho bé: Việc không cho thêm gia vị hay chất phụ gia nào giúp món ăn của trẻ luôn nguyên chất nên rất tốt cho bé 6 tháng.
Giúp trẻ phát triển vị giác: Việc tách biệt các món ăn trên mâm sẽ giúp trẻ phân biệt kỹ được mùi vị của từng món ăn với nhau. Hỗ trợ cho quá trình hình thành và phát triển vị giác của trẻ.
Bỏ qua giai đoạn ăn thô: Khi áp dụng thực đơn ăn dặm kiểu Nhật cho bé 6 tháng, bố mẹ sẽ bỏ qua được giai đoạn ăn bột và chuyển hẳn sang ăn cháo loãng cùng rau củ và cơm.
Hình thành thói quen tự lập: Việc bé tự ngồi trên bàn ăn và chọn món mà mình thích sẽ giúp bé hình thành tư duy tự chủ trong hành động. Điều này giúp bé phát triển được thói quen tự lập trên bàn ăn mà không phụ thuộc vào bố mẹ mớm cho ăn.
Cải thiện tình trạng trẻ biếng ăn: Nhờ vào việc làm nhiều món nên trẻ có thể tùy ý chọn món mà mình muốn ăn, từ đó giúp hạn chế tình trạng bỏ bữa của trẻ.

Chuẩn bị các món ăn khác nhau theo thực đơn ăn dặm kiểu Nhật cho bé 6 tháng thường tốn nhiều thời gian.
Phải dự trữ thức ăn trong tủ lạnh: Mỗi món ăn trong thực đơn thường rất ít nên việc còn thừa lại thực phẩm và cất trữ là điều đương nhiên. Tuy nhiên, việc cất trữ thực phẩm qua ngày dễ làm mất đi độ tươi và mùi vị kém đi ít phần.
Việc cho trẻ tự chọn món ăn dễ khiến những trẻ kén ăn chọn đi chọn lại một món ăn. Từ dó, làm lượng dinh dưỡng trẻ hấp thụ không còn đa dạng và khó cung cấp đủ lượng dưỡng chất cần thiết.

Xem ngay: Ăn dặm tự chỉ huy có thực sự tốt?

Thực đơn ăn dặm kiểu Nhật cho bé 6 tháng giúp trẻ phát triển vị giác

Trong khoảng giai đoạn từ tháng thứ 5 đến tháng thứ 6 sau sinh là trẻ có thể đủ khả năng để ăn dặm. Nhưng tốt nhất vẫn nên là dùng thực đơn ăn dặm kiểu Nhật vào tháng thứ 6 vì khi này hệ tiêu hóa của bé đã phát triển và việc giúp bé kích thích vị giác bằng các món ăn dặm sẽ rất hiệu quả.

Việc chọn các dưỡng chất và thực phẩm bổ sung dưỡng chất cũng rất quan trọng trong việc góp phần giúp kích thích việc ăn uống cũng như sự phát triển của trẻ. Vì vậy, nên xác định các thực phẩm và dưỡng chất cần bổ sung cho bé trước khi tiến hành thực đơn ăn dặm kiểu Nhật cho bé 6 tháng tuổi:

Đạm và protein: các loại đậu (đậu nành, đậu xanh,...), đậu hũ, thịt, cá
Vitamin và chất xơ: cam, cà rốt, bông cải, bơ, dâu, chuối,...
Tinh bột: cháo trắng, bánh mì, gạo lứt, khoai lang,...

Nhằm phát huy hết tác dụng đến từ thực đơn ăn dặm 6 tháng kiểu Nhật, các mẹ cần chuẩn bị từ 2 - 4 món ăn khác nhau để bé có thể chọn được món mình mình thích. Những món ăn được thêm vào thực đơn ăn dặm kiểu Nhật cho trẻ 6 tháng tuổi cần có độ lỏng để trẻ dễ nuốt và dễ tiêu hóa.

Nguyên liệu: Cháo 10 gam, thịt cá lóc 10 gam, rau cải 15 gam.
Cách chế biến: Hấp cá đến khi chín, mềm thì vớt ra bỏ xương và xay nhuyễn. Rau luộc chín và xay nhuyễn. Trộn cá, rau và cháo lại với nhau là có thể cho trẻ ăn.

Nguyên liệu: Cá 10 gam, đậu Hà Lan 15 gam, nước luộc rau hoặc nước dashi (một công thức nấu nước từ rau củ quả, dùng phổ biến ở Nhật Bản, có vị mặn đặc trưng).
Cách chế biến: Hấp cá đến khi chín, mềm thì vớt ra bỏ xương và xay nhuyễn. Hấp đậu Hà Lan đến khi thấy đậu mềm và tỏa hương thì cho ra và xay nhuyễn. Trộn cá, đậu Hà Lan lại với nước luộc rau hoặc nước dashi là có thể cho trẻ dùng được.

Nguyên liệu: Cháo 10 gam, bí đỏ 15 gam, nước luộc rau hoặc nước dashi.
Cách chế biến: Cắt bí đỏ thành từng lát mỏng và luộc cho mềm, nghiền lát bí đỏ đã luộc cho nhuyễn và mịn. Sau đó, trộn đều bí đỏ cùng nước luộc rau hoặc nước dashi đến khi hỗn hợp hòa quyện là có thể cho trẻ ăn được.

Nguyên liệu: Khoai tây 5 gam, nước luộc rau hoặc nước dashi.
Cách chế biến: Luộc mềm khoai tây và nghiền cho đến khi mịn. Trộn đều khoai tây cùng nước luộc rau hoặc nước dashi là bạn đã hoàn thành món súp khoai tây.

Nguyên liệu: Cháo 10 gam, cà rốt 10 gam.
Cách chế biến: luộc cà rốt đến khi mềm thì lấy ra và nghiền nhuyễn. Có thể trộn đều để trẻ ăn hoặc để riêng cho trẻ ăn cũng được.

Nguyên liệu: Khoai tây 15 gam, sữa 15 ml
Cách chế biến: Luộc chín khoai tây cho mềm rồi lấy ra và nghiền nhuyễn. Để sữa vào và trộn lên cho sệt là có thể cho trẻ ăn

Thực đơn ăn dặm kiểu Nhật cho bé 6 tháng với món khoai tây trộn sữa

Nguyên liệu: rau cải 15 gam, đậu hũ 15 gam.
Cách chế biến: Luộc chín chín rau cải và nghiền nhuyễn. Đậu hũ cũng thực hiện tương tự. Trộn đều rau cải và đậu hũ để trẻ ăn.

Nguyên liệu: cháo 10 gam, bánh mì 10 gam, sữa chua 10 gam.
Cách chế biến: Để bánh mì vào nước sôi đến khi chín nhừ thì lấy ra. Trộn đều bánh mì nhừ, cháo và sữa chua lại với nhau là có thể cho trẻ ăn.

Xem ngay: Các vấn đề khi ăn dặm

Giai đoạn ăn dặm này bé chỉ mới tập làm quen với việc ăn thức ăn thô nên các mẹ đừng bỏ hẳn việc cho bé bú sữa mẹ. Chỉ nên cho bé ăn dặm 1 bữa trong 1 - 2 tuần đầu tùy vào bé. Tăng lên 2 bữa ở tuần 3 và 4. Còn các bữa còn lại trong ngày nên cho trẻ uống sữa mẹ là chính.

Khi xác định để bé ăn theo thực đơn ăn dặm 6 tháng kiểu Nhật thì bậc bố mẹ nên tổ chức một lịch ăn khoa học và hợp lý. Nên chia ra cụ thể các bữa ăn, ví dụ như sáng, trưa, chiều,... bé sẽ ăn gì, ăn những món nào, những món đó chứa chất dinh dưỡng nào. Với việc chi tiết hóa các bữa ăn sẽ giúp bé và mẹ hạn chế tình trạng thiếu hoặc thừa dưỡng chất thiết yếu cho trẻ.

Nước dashi chủ yếu được làm ra từ các loại rau củ nên rất tốt cho hệ tiêu hóa của trẻ. Cùng với đó, các mẹ cũng cần cân bằng giữa nước và rau củ để đảm bảo khi ra thành phẩm các bé có thể dùng được. Nước dashi rất dễ làm và thường sử dụng được trong một khoảng 1 tuần nên các mẹ cứ an tâm bảo quản.

Bước 1: Rửa sạch rau củ quả với nước và thái mỏng thành từng lát.
Bước 2: Cho nước khoảng 1 đốt ngón tay và rau củ đã thái vào và đun trong vòng 30 - 40 phút.
Bước 3: Sau khi đun xong bỏ phần xác rau củ ra và lấy phần nước. Cho vào tủ lạnh để bảo quản.

Nên khử khuẩn và diệt trùng các dụng cụ chế biến thức cho con trẻ thường xuyên nhằm giúp các bé tránh bị các vi khuẩn gây hại cho sức khỏe.

Thực đơn ăn dặm kiểu Nhật cho bé 6 tháng tuổi là một phương pháp ăn dặm giúp bé tập làm quen với việc ăn uống một cách hiệu quả, được nhiều bà mẹ ở Việt Nam áp dụng, nhờ vào ưu điểm giúp bé hình thành các thói quen tốt như tập trung ăn uống, tự lập, phản xạ linh hoạt. Bên cạnh những ưu điểm đó thì việc theo dõi sát của của bố mẹ và sự tư vấn từ các bác sĩ cũng vô cùng cần thiết để giúp bé có thể phát triển tốt hơn.

XEM THÊM: