Đây là chỉ tiêu được sử dụng phổ biến nhất để đo lường mức giá và sự thay đổi của mức giá chính là lạm phá. Để hiểu thêm về chỉ số này mời bạn tham khảo qua bài viết sau đây. Show 1. Chỉ số CPI là gì?Như đã giới thiệu bên trên chỉ số CPI là chỉ số tính theo phần trăm để phản ánh mức thay đổi tương đối của giá hàng tiêu dùng theo thời gian. Sở dĩ chỉ là thay đổi tương đối vì chỉ số này chỉ dựa vào một giỏ hàng hóa đại diện cho toàn bộ hàng tiêu dùng. Chỉ số này còn có ý nghĩa đo lường mức giá trung bình của giỏ hàng hóa và dịch vụ mà một người tiêu dùng điển hình mua. 2. Ý nghĩa của chỉ số CPI là gì?Chỉ số giá tiêu dùng là một chỉ tiêu tương đối để phản ánh xu thế và mức độ biến động của giá bán lẻ hàng hóa tiêu dùng và dịch vụ dùng trong sinh hoạt của dân cư và các hộ gia đình. Cho nên nó được dùng để theo dõi sự thay đổi của chi phí sinh hoạt theo thời gian. Khi CPI tăng đồng nghĩa với việc mức giá trung bình tăng. Khi chỉ số CPI giảm nghĩa là mức giá trung bình giảm. Sự biến động của CPI có thể gây ra lạm phát hoặc giảm phát. Khi giá cả tăng tới mức không thể kiểm soát nổi thì lạm phát trở thành siêu lạm phát. Một ví dụ điển hình là cuộc khủng hoảng tại Hungary ngày 10/7/1946. Giá cả tăng gần 350%/ngày gây ra hiện tượng siêu lạm phát. Từ đó làm cho đồng pengo không còn giá trị, trở thành đơn vị tiền tệ thấp nhất. (Theo Cris Carter – 10 July 1946: Hungary suffers the world’s worst hyperinflation, Money Week). 3. Cách tính chỉ Số CPI như thế nào?
4. Các vấn đề gặp phải khi tính toán chỉ số giá tiêu dùng:Do sử dụng giỏ hàng hoá cố định nên khi tính toán CPI có ba vấn đề chính dẫn đến hạn chế của CPI như sau: Bởi vì công thức tính chỉ số CPI ta sử dụng giỏ hàng hoá cố định. Vì trong trường hợp các mặt hàng được cố định trong giỏ tăng giá hàng loạt. Thì người tiêu dùng sẽ có xu hướng ít tiêu dùng những mặt hàng đã trở nên quá đắt đỏ mà tiêu dùng nhiều những hàng hoá đỡ đắt đỏ hơn. Cho nên yếu tố này làm CPI đã đánh giá cao hơn thực tế mức giá. Bởi vì nếu mức giá của một hàng hoá cụ thể nào đó tăng. Nhưng chất lượng cũng tăng tương ứng thậm chí tăng hơn thì rõ ràng mức giá này không tăng. Chất lượng hàng hoá dịch vụ nhìn chung đều có xu hướng được nâng cao cho nên CPI cũng đã phóng đại mức giá. Bởi vì khi tính chỉ số CPI chúng ta sử dụng giỏ hàng hoá cố định. Trong khi nếu có hàng hoá mới xuất hiện thì một đơn vị tiền tệ có thể mua được các sản phẩm đa dạng hơn. CPI không phản ánh được sự gia tăng sức mua này của đồng tiền nên vì thế lại đánh giá mức giá cao hơn thực tế. 5. Mối liên hệ giữa CPI và lạm phát:DragonLend là nền tảng hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ nhận được vốn tín chấp đến từ Thuỵ Điển. Liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn miễn phí và nhận được nguồn vốn kinh doanh ngay hôm nay.
>> Xem thêm: Quản Lý Nhân Sự Trong Doanh Nghiệp Vừa Và Nhỏ Chỉ số giá tiêu dùng (tiếng Anh: Consumer Price Index, viết tắt: CPI) là một chỉ số cơ bản đo lường giá cả hàng hoá dịch vụ và cho biết liệu nền kinh tế có bị lạm phát hoặc giảm phát hay không.
Hình minh họa. Nguồn BStyle.vn Chỉ số giá tiêu dùng trong tiếng Anh gọi là Consumer Price Index, viết tắt là CPI. Chỉ số giá tiêu dùng đo lường mức giá trung bình của giỏ hàng hóa và dịch vụ mà một người tiêu dùng điển hình mua. Đặc điểmTheo MarkKobaCNBC, CPI đo lường chi phí trong các lĩnh vực sau:
Ý nghĩa của CPIChỉ số giá tiêu dùng là một chỉ tiêu tương đối phản ánh xu thế và mức độ biến động của giá bán lẻ hàng hóa tiêu dùng và dịch vụ dùng trong sinh hoạt của dân cư và các hộ gia đình. Bởi vậy nó được dùng để theo dõi sự thay đổi của chi phí sinh hoạt theo thời gian. Khi CPI tăng đồng nghĩa với việc mức giá trung bình tăng và ngược lại. Sự biến động của CPI có thể gây ra lạm phát hoặc giảm phát từ đó làm suy sụp cả một nền kinh tế. Khi giá cả tăng tới mức không thể kiểm soát nổi thì lạm phát trở thành siêu lam phát. Điển hình vào 10/7/1946, giá tăng gần 350%/ngày gây ra hiện tượng siêu lạm phát ở Hungary, từ đó làm cho đồng pengo không còn giá trị, trở thành đơn vị tiền tệ thấp nhất. (Theo Cris Carter - 10 July 1946: Hungary suffers the world's worst hyperinflation, Money Week). Bên cạnh đó sự sụt giảm mức giá chung CPI do sự sụt giảm của tổng cầu, gây ra hiện tượng giảm phát và kéo theo suy thoái kinh tế và thất nghiệp. Cách xây dựng chỉ số giá tiêu dùngBước 1: Cố định giỏ hàng hóa: thông qua điều tra, người ta sẽ xác định lượng hàng hóa, dịch vụ tiêu biểu mà một người tiêu dùng điển hình mua. Bước 2: Xác định giá cả: thống kê giá cả của mỗi mặt hàng trong giỏ hàng hóa tại mỗi thời điểm Bước 3: Tính chi phí (bằng tiền) để mua giỏ hàng hóa bằng cách dùng số lượng nhân với giá cả của từng loại hàng hoá rồi cộng lại. Bước 4: Tính chỉ số giá tiêu dùng cho các năm Bước 5: Tính tỉ lệ lạm phát (Tài liệu tham khảo: Giáo trình Kinh tế học, NXB Đại học Kinh tế Quốc dân) CPI là một chỉ số quen thuộc nếu bạn hay theo dõi các thông tin kinh tế. CPI còn được gọi là chỉ số tiêu dùng, sử dụng để đo lường mức giá của một giỏ hàng tiêu biểu. Chỉ số này có ý nghĩa quan trọng trong nền kinh tế vĩ mô của một đất nước. Vậy chỉ số CPI là gì? Có ý nghĩa như thế nào? Hãy cùng Finhay tìm hiểu qua bài viết sau đây nhé! CPI là viết tắt của Consumer Price Index, được gọi là Chỉ số giá tiêu dùng. Đây là một chỉ số tính theo phần trăm nhằm phản ánh mức độ thay đổi tương đối của giá hàng tiêu dùng theo thời gian. Những thay đổi trong chỉ số giá tiêu dùng được sử dụng để đánh giá sự biến động giá cả sinh hoạt. CPI của một quốc gia theo dõi giá cả của hàng hóa và dịch vụ hàng ngày mà các hộ gia đình mua. Điều này bao gồm các lĩnh vực bao gồm thực phẩm, quần áo, phương tiện đi lại và chi tiêu giải trí. Sự thay đổi của chỉ số giá trong một khoảng thời gian được gọi là lạm phát dựa trên CPI, hay lạm phát bán lẻ. Nói chung, CPI được sử dụng như một chỉ báo kinh tế vĩ mô về lạm phát. Đây được xem là một công cụ của Ngân hàng Trung ương và Chính phủ để kiểm tra sự ổn định giá cả, làm công cụ giảm phát trong tài khoản quốc gia. CPI là một trong các chỉ số kinh tế quan trọng dùng để đo lường mức độ lạm phát. Đồng thời, chỉ số này cũng phản ánh tính hiệu quả của các chính sách kinh tế của một quốc gia. CPI là chỉ số cần thiết để cung cấp cho Chính phủ, doanh nghiệp cũng như người dân cái nhìn tổng quan hơn về sự thay đổi của giá cả chung. CPI là hồi chuông cảnh báo sự độ biến động của giá bán lẻ hàng hóa dịch vụ, tiêu dùng. Qua đó chỉ số CPI được sử dụng để theo dõi sự thay đổi của các chi phí sinh hoạt theo thời gian. Khi chỉ số này tăng lên có nghĩa mức giá tiêu thụ trung bình tăng lên và ngược lại. Như vậy, CPI là yếu tố nền tảng để kịp thời đưa ra các chính sách liên quan đến kinh tế. Nắm bắt được sự thay đổi về giá cả giúp cho Chính phủ có biện pháp điều chỉnh hoặc đề xuất các chính sách kinh tế phù hợp nhằm tránh các rủi ro. Chẳng hạn như lạm phát quá cao hay những nguy cơ về khủng hoảng kinh tế. CPI thường theo sát chỉ số giảm phát GDP bởi vì tiêu dùng chiếm một phần tỷ lệ rất lớn trong GDP. Chính vì vậy, chỉ số CPI được dùng để xác định tỷ lệ lạm phát. Nó còn được sử dụng trong việc đánh giá sức mua của đồng tiền của một quốc gia. Nếu mức giá tăng thì sức mua tiền tệ giảm bởi vì đồng tiền đang mất giá. Lúc này, người dân thường tích lũy các dạng tài sản khác ví dụ như vàng hoặc ngoại tệ. Việc tính chỉ số giá tiêu dùng CPI cũng rất đơn giản. Cách tính tiêu chuẩn gồm 4 bước sau đây:
Trong đó:
Sẽ có 3 vấn đề chính thường gặp khi tính toán chỉ số giá tiêu dùng. Xuất phát từ bản chất là sử dụng giỏ hàng hóa cố định nên đã gây ra nhiều vấn đề khiến cho chỉ số này bị hạn chế. Cụ thể là: Do công thức tính chỉ số CPI sử dụng giỏ hàng cố định nên trường hợp tất cả các mặt hàng cố định trong giỏ hàng đều đồng loạt tăng giá thì người dân có xu hướng ít tiêu dùng các mặt hàng này hơn. Một xu hướng thường thấy trong tiêu dùng là khi có một sản phẩm, hàng hóa hoặc dịch vụ có giá tăng, họ sẽ chuyển sang tiêu dùng các sản phẩm, dịch vụ với mức giá thấp hơn. Chính vì điều này đã làm CPI đã đánh giá cao hơn so với mức giá thực tế. Một vấn đề khác cũng đã được chỉ ra khi tính toán chỉ số tiêu dùng chính là sự phản ánh chưa đủ, chưa đúng với các loại mặt hàng hóa mới xuất hiện. Cũng bởi vì CPI sử dụng giỏ hàng hóa cố định nên trong trường hợp xuất hiện hàng hóa mới thì người tiêu dùng sẽ có xu hướng sử dụng một đơn vị tiền tệ nào đó có thể mua được nhiều sản phẩm hơn. Vì vậy, CPI không phản ánh được sức mua gia tăng của đồng tiền. Điều này CPI sẽ đánh giá mức giá cao hơn so với giá thực tế. Khi tính chỉ số tiêu dùng CPI, chúng ta sử dụng giỏ hàng hóa cố định. Nếu trong trường hợp có thêm hàng hóa mới thì một đơn vị tiền tệ có thể mua được các sản phẩm đa dạng hơn. CPI lúc này sẽ không phản ánh được sự gia tăng sức mua của đồng tiền vì thế lại đánh giá mức giá cao hơn so với thực tế. Như đã đề cập, chỉ số CPI có thể đo lường được chỉ số lạm phát. Chỉ số CPI được dùng để đo lường tỷ lệ lạm phát của một quốc gia trong một khoảng thời gian nhất định. Chỉ số này biến động giúp bạn xác định được về tỷ lệ lạm phát đang tăng hay giảm. Nếu như CPI tăng thì tỷ lệ lạm phát đang gia tăng. Ngoài ra, CPI cũng được các thương nhân sử dụng để dự đoán giá trong tương lai. Những người sử dụng lao động dùng CPI để tính toán tiền lương. Chính Phủ dùng chỉ số này để xác định mức tăng cho những quỹ bảo trợ xã hội. Dù lạm phát tăng hay là giảm thì cũng ảnh hưởng lên nền kinh tế của quốc gia. Trong một vài trường hợp, lạm phát giảm sẽ tác động tích cực lên nền kinh tế. Chẳng hạn khi Internet ngày càng trở nên phổ biến thì người tiêu dùng sẽ phải trả ít hơn cho tiền cước điện thoại. Điều này sẽ có lợi cho người dùng vì chi phí cho Internet rẻ, có thể thoải mái kết nối các ứng dụng mà không mất phí. Bạn có thể theo dõi chỉ số CPI Việt Nam trên website Tổng cục Thống kê (GSO). Theo dữ liệu của GSO, CPI tháng 5 năm 2022 tăng 0,38% so với tháng trước; tăng 2,48% so với tháng 12 năm 2021 và tăng 2,86% so với cùng kỳ năm ngoái. Giá xăng dầu, lương thực, thực phẩm và hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng đều tăng theo giá nguyên nhiên vật liệu đầu vào, là các nguyên nhân làm CPI tháng 5 tăng. Bình quân 5 tháng đầu của năm 2022, chỉ số CPI tăng 2,25% so với cùng kỳ năm ngoái, cao hơn mức tăng 1,29% trong 5 tháng đầu của năm 2021. Lạm phát cơ bản tháng 5 năm 2022 đã tăng 0,29% so với tháng trước, tăng 1,61% so với cùng kỳ năm ngoái. Bình quân 5 tháng đầu trong năm 2022, lạm phát cơ bản tăng 1,1% so với cùng kỳ năm ngoái, thấp hơn mức chỉ số CPI tiêu dùng bình quân chung (tăng 2,25%). Điều này cho thấy biến động giá tiêu dùng chủ yếu là do giá lương thực và giá xăng dầu. Trên đây là những thông tin chia sẻ về Chỉ số CPI và những vấn đề liên quan. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã biết được chỉ số tiêu dùng là gì và cách xem chỉ số CPI ở đâu. Hiểu về CPI và vận dụng hợp lý chỉ số này sẽ giúp nhà đầu tư hiểu rõ tại sao tăng trưởng kinh tế lại đóng vai quan trọng đối với thị trường và quá trình đầu tư. |