Kinh doanh thuốc lá là ngành nghề hạn chế kinh doanh

Người ta thường hút thuốc để đầu óc tỉnh táo, làm giảm căng thẳng, mệt mỏi. Tuy nhiên thuốc lá là một sản phẩm dễ gây nghiện đối với người sử dụng, do đó, nhà nước hạn chế kinh doanh, sản xuất thuốc lá thông qua việc đưa ngành nghề này là một trong các ngành nghề kinh doanh có điều kiện.

Theo Nghị định 67/2013/NĐ-CP thì điều kiện kinh doanh sản phẩm thuốc lá (cụ thể đó là mua bán sản phẩm thuốc lá) đó là phải được cấp Giấy phép mua bán sản phẩm thuốc lá.

Đối với bán buôn thuốc lá cần đáp ứng điều kiện để được cấp Giấy phép bán buôn sản phẩm thuốc lá đó là:

Là doanh nghiệp được thành lập theo quy định của pháp luật và có đăng ký ngành nghề kinh doanh bán buôn sản phẩm thuốc lá;
Có địa điểm kinh doanh cố định, địa chỉ rõ ràng, đảm bảo các yêu cầu về kỹ thuật, trang thiết bị theo quy định;
Có hệ thống bán buôn sản phẩm thuốc lá trên địa bàn tỉnh nơi thương nhân đặt trụ sở chính (tối thiểu phải từ 02 thương nhân bán lẻ sản phẩm thuốc lá trở lên);
Có văn bản giới thiệu, hợp đồng mua bán của Nhà cung cấp sản phẩm thuốc lá hoặc của các thương nhân phân phối sản phẩm thuốc lá;
Có kho hàng (hoặc hệ thống kho hàng) thuộc sở hữu hoặc đồng sở hữu theo hợp đồng liên doanh, liên kết góp vốn; hoặc có hợp đồng thuê kho hàng phù hợp với quy mô kinh doanh của doanh nghiệp (tối thiểu tổng diện tích phải từ 50 m2 trở lên) đáp ứng yêu cầu bảo quản được chất lượng của sản phẩm thuốc lá trong thời gian lưu kho;
Có phương tiện vận tải thuộc sở hữu hoặc đồng sở hữu theo hợp đồng liên doanh, liên kết góp vốn; hoặc có hợp đồng thuê phương tiện vận tải phù hợp với quy mô kinh doanh của doanh nghiệp (tối thiểu phải có 01 xe có tải trọng từ 500 kg trở lên); đáp ứng yêu cầu bảo quản được chất lượng của sản phẩm thuốc lá trong thời gian vận chuyển;
Có năng lực tài chính bảo đảm cho toàn bộ hệ thống bán buôn của doanh nghiệp hoạt động bình thường (có Giấy xác nhận của ngân hàng tối thiểu 01 tỷ Việt Nam đồng trở lên);
Có bản cam kết của doanh nghiệp về bảo đảm tuân thủ đầy đủ các yêu cầu điều kiện về phòng cháy, chữa cháy, bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật;
Phù hợp với Quy hoạch hệ thống mạng lưới mua bán sản phẩm thuốc lá được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Điều kiện cấp Giấy phép bán lẻ sản phẩm thuốc lá:

Thương nhân có đăng ký ngành nghề kinh doanh bán lẻ sản phẩm thuốc lá;
Có địa điểm kinh doanh cố định, địa chỉ rõ ràng, đảm bảo các yêu cầu về kỹ thuật, trang thiết bị theo quy định;
Diện tích điểm kinh doanh dành cho thuốc lá tối thiểu phải có từ 03 m2 trở lên;
Có văn bản giới thiệu, hợp đồng mua bán của các doanh nghiệp bán buôn sản phẩm thuốc lá;
đ) Phù hợp với Quy hoạch hệ thống mạng lưới mua bán sản phẩm thuốc lá được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Tuy nhiên, theo Nghị định 106/2017/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 67/2013/NĐ-CP thì kể từ ngày 01/11/2017 doanh nghiệp bán buôn sản phẩm thuốc lá không cần có hợp đồng của Nhà cung cấp sản phẩm thuốc lá hoặc của các thương nhân phân phối sản phẩm thuốc lá mà chỉ cần giấy giới thiệu. Thêm vào đó, không cần đáp ứng điều kiện về phương tiện vận tải.

Đối với chủ thể bán lẻ thuốc cũng có sự thay đổi về điều kiện để được cấp giấy phép: không cần đáp ứng điều kiện về diện tích địa điểm kinh doanh và chỉ cần có văn bản giới thiệu mà không cần hợp đồng mua bán thuốc lá.

Như vậy, Nghị định 67/2013/NĐ-CP được sửa đổi theo hướng có lợi hơn đối với những chủ thể kinh doanh sản phẩm thuốc lá. Một số điều kiện được bãi bỏ và một số điều kiện được thu gọn, giảm bớt thủ tục cho doanh nghiệp. Do đó, việc này tạo điều kiện hiện thực hóa quyền tự do kinh doanh của công dân và giúp pháp luật được áp dụng một cách triệt để, hạn chế tình trạng nhiều điều luật không khả thi trên thực tế.

Các doanh nghiệp, chủ thể kinh doanh khi mua bán sản phẩm thuốc lá cần lưu ý áp dụng các điều kiện kinh doanh mới từ ngày 1/11/2017 để hoạt động kinh doanh được diễn ra thuận lợi và nhanh chóng thu về lợi nhuận.

Bài viết sau đây sẽ cung cấp danh mục hàng hóa, dịch vụ cấm, hạn chế kinh doanh, kinh doanh có điều kiện được quy định tại Luật đầu tư 2020 và các văn bản có liên quan, cụ thể như sau:

- Điều 6 Luật đầu tư 2020 quy định danh mục hàng hóa, ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh như sau:

Kinh doanh các chất ma túy (theo quy định tại Phụ lục I của Luật đầu tư);

Kinh doanh các loại hóa chất, khoáng vật (quy định tại Phụ lục II của Luật đầu tư);

Kinh doanh mẫu vật các loại thực vật, động vật hoang dã (quy định tại Phụ lục I của Công ước về buôn bán quốc tế các loài thực vật, động vật hoang dã nguy cấp); mẫu vật các loại động vật rừng, thực vật rừng, thủy sản nguy cấp, quý hiếm Nhóm I có nguồn gốc khai thác từ tự nhiên (quy định tại Phụ lục III của Luật đầu tư);

Mua, bán người, mô, xác, bộ phận cơ thể người, bào thai người;

Hoạt động kinh doanh liên quan đến sinh sản vô tính trên người;

Kinh doanh dịch vụ đòi nợ

- Theo quy định tại Phụ lục I Nghị định 59/2006/NĐ-CP và các Nghị định sửa đổi thì danh mục hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh như sau:

TT	Tên hàng hóa, dịch vụ	Đối chiếu ngành nghề tại Luật Đầu tư 2020
A	Hàng hóa
1	Vũ khí quân dụng, trang thiết bị, kỹ thuật, khí tài, phương tiện chuyên dùng quân sự, công an; quân trang (bao gồm cả phù hiệu, cấp hiệu, quân hiệu của quân đội, công an), quân dụng cho lực lượng vũ trang; linh kiện, bộ phận, phụ tùng, vật tư và trang thiết bị đặc chủng, công nghệ chuyên dùng chế tạo chúng	Theo Phụ lục 4 về Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện của Luật đầu tư 2020, là ngành nghề kinh doanh có điều kiện
2	Các chất ma túy	Theo Điều 6 Luật đầu tư 2020, là ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh
3	Hóa chất bảng 1 (theo Công ước quốc tế)	- Theo Điều 6 Luật đầu tư 2020, Kinh doanh hóa chất bị cấm theo Công ước Quốc tế về cấm phát triển, sản xuất, tàng trữ, sử dụng và phá hủy vũ khí hóa học là ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh - Kinh doanh hóa chất khác trừ loại hóa chất trên là ngành nghề kinh doanh có điều kiện
4	Các sản phẩm văn hóa phản động, đồi trụy, mê tín dị đoan hoặc có hại tới giáo dục thẩm mỹ, nhân cách	Hoạt động của nhà xuất bản; Kinh doanh dịch vụ in, trừ in bao bì; dịch vụ phát hành xuất bản phẩm; dịch vụ sản xuất, phát hành và phổ biến phim là ngành nghề kinh doanh có điều kiện theo quy định tại Phụ lục 4
5	Các loại pháo	Theo Điều 6 Luật đầu tư, là ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh
6	Đồ chơi nguy hiểm, đồ chơi có hại tới giáo dục nhân cách và sức khỏe của trẻ em hoặc tới an ninh, trật tự, an toàn xã hội (bao gồm cả chương trình trò chơi điện tử)	Kinh doanh trò chơi trên mạng viễn thông, mạng Internet; trò chơi điện tử; Kinh doanh trò chơi điện tử có thưởng dành cho người nước ngoài là ngành nghề kinh doanh có điều kiện
7	Thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật cấm hoặc chưa được phép sử dụng tại Việt Nam theo quy định	Theo Luật Đầu tư, Kinh doanh thuốc thú y, vắc xin, chế phẩm sinh học, vi sinh vật, hóa chất dùng trong thú y; Kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật là là ngành nghề kinh doanh có điều kiện
8	Thực vật, động vật hoang dã (bao gồm cả vật sống và các bộ phận của chúng đó được chế biến) thuộc danh mục điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên quy định và các loại thực vật, động vật quý hiếm thuộc danh mục cấm khai thác và sử dụng	Theo Điều 6 Luật đầu tư 2020, đây là ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh
9	Thủy sản cấm khai thác, thủy sản có dư lượng chất độc hại vượt quá giới hạn cho phép, thủy sản có độc tố tự nhiên gây nguy hiểm đến tính mạng con người	Theo Điều 6 Luật đầu tư 2020, kinh doanh thủy sản nguy cấp, quý hiếm theo danh mục là ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh
10	Phân bón không có trong danh mục được phép sản xuất, kinh doanh và sử dụng tại Việt Nam	Theo Phụ lục 4, Kinh doanh phân bón là ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện
11	Giống cây trồng không có trong danh mục được phép sản xuất, kinh doanh; giống cây trồng gây hại đến sản xuất và sức khỏe con người, môi trường, hệ sinh thái	Theo Phụ lục 4, kinh doanh giống cây trồng là ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện
12	Giống vật nuôi không có trong danh mục được phép sản xuất, kinh doanh; giống vật nuôi gây hại cho sức khỏe con người, nguồn gen vật nuôi, môi trường, hệ sinh thái	Theo Phụ lục 4, kinh doanh giống vật nuôi là ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện
13	Khoáng sản đặc biệt, độc hại	Theo Phụ lục 4, kinh doanh khoáng sản là ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện
14	Phế liệu nhập khẩu gây ô nhiễm môi trường	Theo Phụ lục 4, nhập khẩu phế liệu là ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện
15	Các loại thuốc chữa bệnh cho người, các loại vắc xin, sinh phẩm y tế, mỹ phẩm, hóa chất và chế phẩm diệt côn trùng, diệt khuẩn trong lĩnh vực gia dụng và y tế chưa được phép sử dụng tại Việt Nam	Kinh doanh dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh; sản xuất mỹ phẩm; kinh doanh hóa chất, chế phẩm diệt côn trùng, diệt khuẩn dùng trong lĩnh vực gia dụng y tế là ngành nghề kinh doanh có điều kiện theo quy định tại Phụ lục 4
16	Các loại trang thiết bị y tế chưa được phép sử dụng tại Việt Nam	Kinh doanh trang thiết bị y tế là ngành nghề kinh doanh có điều kiện theo quy định tại Phụ lục 4
17	Phụ gia thực phẩm, chất hỗ trợ chế biến thực phẩm, vi chất dinh dưỡng, thực phẩm chức năng, thực phẩm có nguy cơ cao, thực phẩm được bảo quản bằng phương pháp chiếu xạ, thực phẩm có gen đã bị biến đổi chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép	Kinh doanh thực phẩm; Kinh doanh sản phẩm biến đổi gen; Kinh doanh dịch vụ tiến hành công việc bức xạ là ngành nghề kinh doanh có điều kiện theo quy định tại Phụ lục 4
18	Sản phẩm, vật liệu có chứa amiăng thuộc nhóm amfibole	- Kinh doanh Amiang màu thuộc nhóm Amphibol là ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh theo Phụ lục 2
	Thuốc lá điếu, xì gà và các dạng thuốc lá thành phẩm khác nhập lậu	Kinh doanh sản phẩm thuốc lá, nguyên liệu thuốc lá là ngành nghề kinh doanh có điều kiện theo quy định tại Phụ lục 4
B	Dịch vụ
1	Kinh doanh mại dâm, tổ chức mại dâm, buôn bán phụ nữ, trẻ em	Theo Điều 6 Luật đầu tư 2020, kinh doanh mại dâm là ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh
2	Tổ chức đánh bạc, gá bạc dưới mọi hình thức	Kinh doanh casino; Kinh doanh đặt cược; Kinh doanh trò chơi trên mạng viễn thông, mạng Internet; Kinh doanh trò chơi điện tử; Kinh doanh trò chơi điện tử có thưởng dành cho người nước ngoài là ngành nghề kinh doanh có điều kiện
3	Dịch vụ điều tra bí mật xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân	Kinh doanh dịch vụ bảo vệ là ngành nghề kinh doanh có điều kiện
4	Hoạt động kinh doanh môi giới kết hôn có yếu tố nước ngoài nhằm mục đích kiếm lời	Không quy định
5	Hoạt động kinh doanh môi giới nhận cha, mẹ, con, nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài nhằm mục đích kiếm lời	Không quy định

- Theo quy định tại Phụ lục II Nghị định 59/2006/NĐ-CP và các Nghị định sửa đổi, danh mục hàng hóa, dịch vụ hạn chế kinh doanh cụ thể như sau

TT	Tên hàng hóa, dịch vụ	Đối chiếu ngành nghề tại Luật Đầu tư 2020
A	Hàng hóa
1	Súng săn và đạn súng săn, vũ khí thể thao, công cụ hỗ trợ	Kinh doanh công cụ hỗ trợ (bao gồm cả sửa chữa); Kinh doanh vũ khí quân dụng; linh kiện, bộ phận, phụ tùng, vật tư và công nghệ chuyên dùng chế tạo chúng là ngành nghề kinh doanh có điều kiện theo Phụ lục
2	Hàng hóa có chứa chất phóng xạ, thiết bị phát bức xạ hoặc nguồn phóng xạ	Kinh doanh dịch vụ tiến hành công việc bức xạ là ngành nghề kinh doanh có điều kiện theo quy định tại Phụ lục 4
4	Hóa chất bảng 2 và bảng 3 (theo Công ước quốc tế)	- Theo Điều 6 Luật đầu tư 2020, Kinh doanh hóa chất bị cấm theo Công ước Quốc tế về cấm phát triển, sản xuất, tàng trữ, sử dụng và phá hủy vũ khí hóa học là ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh - Kinh doanh hóa chất khác trừ loại hóa chất trên là ngành nghề kinh doanh có điều kiện theo Phụ lục 4
5	Thực vật, động vật hoang dã quý hiếm (bao gồm cả vật sống và các bộ phận của chúng đã được chế biến)	- Nuôi sinh sản, nuôi sinh trưởng, trồng cấy nhân tạo các loài động vật, thực vật hoang dã theo Phụ lục của Công ước CITES; Nuôi sinh sản, nuôi sinh trưởng, trồng cấy nhân tạo các loài động vật, thực vật hoang dã, nguy cấp, quý, hiếm không quy định tại Phụ lục của Công ước CITES; Nuôi sinh sản, nuôi sinh trưởng động vật hoang dã thông thường là ngành nghề kinh doanh có điều kiện theo Phụ lục 4 - Kinh doanh mẫu vật các loại thực vật, động vật hoang dã theo quy định tại Phụ lục 1 của Công ước về buôn bán quốc tế các loài thực vật, động vật hoang dã nguy cấp; mẫu vật các loại động vật, thực vật hoang dã nguy cấp, quý hiếm Nhóm I có nguồn gốc từ tự nhiên theo quy định tại Phụ lục 3 là ngành nghề cấm kinh doanh
6	Thuốc lá điếu, xì gà và các dạng thuốc lá thành phẩm khác	Kinh doanh sản phẩm thuốc lá, nguyên liệu thuốc lá, máy móc, thiết bị thuộc chuyên ngành thuốc lá là ngành nghề kinh doanh có điều kiện theo Phụ lục 4
7	Rượu các loại	Kinh doanh rượu là ngành nghề kinh doanh có điều kiện theo Phụ lục 4
B	Dịch vụ
1	Dịch vụ karaoke, vũ trường	Kinh doanh dịch vụ karaoke, vũ trường là ngành nghề kinh doanh có điều kiện theo Phụ lục 4