Ngáp là gì

Nếu bạn liên tục ngáp trong một khoảng thời gian ngắn, trong khi bạn không cảm thấy mệt mỏi, thì tốt hơn hết là bạn nên đi kiểm tra gan bởi vì gan có vấn đề cũng có thể dẫn đến ngáp nhiều.

Một nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng những người bị bệnh đa xơ cứng thường bị rối loạn chức năng điều nhiệt, nghĩa là người bệnh không có khả năng để kiểm soát nhiệt độ của cơ thể, từ đó dẫn đến những cơn ngáp dài và liên tục.

Một lý do khác khiến bạn ngáp quá nhiều có thể là do viêm não gây ra bởi một cơn đột quỵ. Mặt khác, một nghiên cứu mới nhất cho thấy ngáp quá nhiều là một triệu chứng ở những bệnh nhân đang bị tổn thương ở thân não.

Nhiều người sẽ ngạc nhiên nhưng một trong những lý do khiến bạn ngáp quá nhiều có thể là do bệnh động kinh. Điều này là do kích thích não gửi tín hiệu bất thường, dẫn đến mất kiểm soát trong hành vi, trong đó có thể gồm cả việc ngáp quá nhiều.

Thuốc men bạn uống cũng có thể là nguyên nhân khiến bạn cảm thấy mệt mỏi và ngáp nhiều. Nếu các loại thuốc làm bạn cảm thấy buồn ngủ và ngáp nhiều, thì bạn nên gặp bác sĩ để kiểm tra sức khỏe.

Trong nhiều trường hợp, ngáp quá nhiều có thể là do rối loạn giấc ngủ. Thiếu ngủ có thể làm bạn ngáp nhiều trong khi bạn đang tỉnh táo.

Một lý do phổ biến khiến chúng ta ngáp nhiều là do căng thẳng và mệt mỏi. Đây là một trong những lý do chính tại sao tất cả chúng ta cảm thấy buồn ngủ và ngáp quá nhiều.

Sau khi loại trừ các vấn đề về giấc ngủ, bác sĩ sẽ thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán, để tìm ra nguyên nhân có thể khác cho việc ngáp quá mức

Ngáp là một quá trình chủ yếu là không tự nguyện mở miệng và hít thở sâu, làm đầy phổi bằng không khí. Đó là một phản ứng rất tự nhiên để mệt mỏi. Trong thực tế, ngáp thường được kích hoạt bởi buồn ngủ hoặc mệt mỏi. Một số ngáp ngắn, và một số kéo dài trong vài giây trước khi thở ra. Mắt chảy nước, kéo dài, hoặc tiếng thở dài có thể đi kèm với ngáp.

Các nhà nghiên cứu không chắc chắn chính xác tại sao ngáp xảy ra, nhưng các tác nhân phổ biến bao gồm mệt mỏi và buồn chán. Ngáp cũng có thể xảy ra khi bạn nói về ngáp hoặc nhìn hoặc nghe người khác ngáp. Người ta tin rằng ngáp lây nhiễm có thể có liên quan đến giao tiếp xã hội. Ngoài ra, một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Ứng dụng Nghiên cứu Y học Cơ bản cho thấy ngáp có thể giúp làm mát nhiệt độ của não.

Ngáp quá mức là ngáp xảy ra nhiều hơn một lần mỗi phút. Mặc dù ngáp quá mức thường được cho là buồn ngủ hoặc buồn chán, nó có thể là một triệu chứng của một vấn đề y tế tiềm ẩn.

Một số vấn đề có thể gây ra phản ứng vasovagal, dẫn đến ngáp quá mức. Trong phản ứng vasovagal, có sự gia tăng hoạt động trong dây thần kinh phế vị. Dây thần kinh này chạy từ não xuống cổ họng và vào bụng. Khi dây thần kinh phế vị hoạt động mạnh hơn, nhịp tim và huyết áp giảm đáng kể. Phản ứng có thể chỉ ra bất cứ điều gì từ rối loạn giấc ngủ đến tình trạng tim nghiêm trọng.

Nói chuyện với bác sĩ nếu nhận thấy sự ngáp tăng đột ngột, đặc biệt là nếu ngáp thường xuyên mà không có lý do rõ ràng. Chỉ có bác sĩ mới có thể xác định liệu việc ngáp quá mức có xảy ra do hậu quả của một vấn đề y tế hay không.

Nguyên nhân ngáp quá mức

Nguyên nhân chính xác của việc ngáp quá mức không được biết đến. Tuy nhiên, nó có thể xảy ra như là kết quả của:

Buồn ngủ, hoặc mệt mỏi.

Rối loạn giấc ngủ, chẳng hạn như ngưng thở khi ngủ hoặc chứng ngủ rũ.

Tác dụng phụ của thuốc được sử dụng để điều trị trầm cảm hoặc lo lắng, chẳng hạn như thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRIs).

Chảy máu trong hoặc xung quanh tim.

Mặc dù ít phổ biến hơn, ngáp quá mức cũng có thể chỉ ra:

Một khối u não.

Một cơn đau tim.

Động kinh.

Đa xơ cứng.

Suy gan.

Cơ thể không có khả năng kiểm soát nhiệt độ.

Chẩn đoán ngáp quá mức

Để xác định nguyên nhân ngáp quá mức, trước tiên bác sĩ có thể hỏi về thói quen ngủ. Họ sẽ muốn đảm bảo rằng đang ngủ đủ giấc. Điều này có thể giúp họ xác định xem sự ngáp quá mức có xảy ra do mệt mỏi hoặc rối loạn giấc ngủ hay không.

Sau khi loại trừ các vấn đề về giấc ngủ, bác sĩ sẽ thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán để tìm ra nguyên nhân có thể khác cho việc ngáp quá mức. Điện não (EEG) là một trong những bài kiểm tra mà có thể được sử dụng. Điện não đồ đo hoạt động điện trong não. Nó có thể giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh động kinh và các tình trạng khác ảnh hưởng đến não. Bác sĩ cũng có thể yêu cầu chụp MRI. Thủ thuật này sử dụng nam châm và sóng vô tuyến mạnh để tạo ra hình ảnh chi tiết của cơ thể, có thể giúp bác sĩ hình dung và đánh giá các cấu trúc cơ thể. Những hình ảnh này thường được sử dụng để chẩn đoán các rối loạn tủy sống và não, chẳng hạn như khối u và bệnh đa xơ cứng. Chụp MRI cũng có lợi cho việc đánh giá chức năng của tim và phát hiện các vấn đề về tim.

Điều trị ngáp quá mức

Nếu thuốc gây ngáp quá mức, bác sĩ có thể đề nghị dùng liều thấp hơn. Hãy chắc chắn thảo luận với bác sĩ trước khi thực hiện bất kỳ thay đổi đối với thuốc. Không bao giờ nên ngừng dùng thuốc mà không có sự chấp thuận của bác sĩ.

Nếu ngáp quá mức xảy ra do rối loạn giấc ngủ, bác sĩ có thể khuyên dùng các loại thuốc hỗ trợ giấc ngủ hoặc các kỹ thuật để có được giấc ngủ ngon hơn. Chúng có thể bao gồm:

Sử dụng thiết bị thở.

Tập thể dục để giảm căng thẳng.

Tuân thủ lịch trình ngủ đều đặn.

Nếu ngáp quá mức là triệu chứng của một tình trạng y tế nghiêm trọng, chẳng hạn như động kinh hoặc suy gan, thì vấn đề tiềm ẩn phải được điều trị ngay lập tức.

Bạn đã bao giờ tự hỏi tại sao mình lại ngáp liên tục đến như vậy cho dù bản thân đã ngủ rất nhiều và không hề buồn ngủ.

Ngáp là việc mà bất cứ ai cũng làm, ngay cả thai nhi trong bụng mẹ hay trẻ nhỏ cũng ngáp. Hầu hết mọi người tin rằng ngáp xảy ra khi chúng ta cảm thấy mệt mỏi, buồn chán, buồn ngủ và uể oải. Tuy nhiên ngáp nhiều có thể là dấu hiệu cảnh báo một số bệnh lý. Hay ngáp liên tục có thể do một loạt các lý do khác gây ra. Dưới đây là những nguyên nhân cũng như cách khắc phục tình trạng này.

1. Cơ thể cần cung cấp oxy

Nhiều nghiên cứu khoa học cho thấy rằng một trong những lý do chính gây ra ngáp là sự gia tăng mức độ carbon dioxide hoặc giảm nồng độ oxy trong máu, đây chính là lý do tại sao ngáp nhiều khó thở. Ngáp là hành động phản xạ của cơ thể để đảm bảo có đủ oxy trong phổi và từ đó cung cấp oxy vào máu.

2. Nhiệt độ não bị thay đổi

Hiện tượng ngáp còn là việc làm giúp duy trì nhiệt độ của não. Khi một người đang mệt mỏi hoặc không thể ngủ được, nhiệt độ của não tăng lên. Khi một người ngáp, cơ thể được làm mát hơn, các cơ bắp và khớp xương được uốn cong và nhiệt độ não cũng được giữ ổn định.

3. Mệt mỏi hoặc chán nản

Nếu bạn ngáp quá nhiều trong khi đang làm việc thì lý do có thể là mệt mỏi hoặc chán nản, căng thẳng.

Nếu bạn luôn cảm thấy mệt mỏi và có xu hướng ngáp quá mức, ngay cả sau khi có lối sống lành mạnh thì bạn nên đi khám sớm.

4. Bắt chước người khác

Các tế bào thần kinh gương (tế bào thần kinh phản chiếu) trong não chịu trách nhiệm việc gây ra các cơn ngáp. Khi bắt gặp một người ngáp, tế bào thần kinh gương trong não sẽ bắt chước và gây ra phản ứng, tạo thành hành động tương tự khiến bạn ngáp theo.

5. Do hóa chất trong não bị kích thích

Khi một số hóa chất trong não như serotonin, dopamine và glutamine… bị kích thích, chúng có thể ảnh hưởng đến cảm xúc, tâm trạng và cảm giác ngon miệng. Ngoài ra, chúng còn kích thích hệ thần kinh trung ương và gây ra phản ứng là ngáp.

6. Rối loạn giấc ngủ

Đôi khi, ngáp quá mức có thể chỉ ra tình trạng rối loạn giấc ngủ. Điều này là do cơ thể bạn không được nghỉ ngơi, bị bệnh mất ngủ và ngủ không đủ thời gian dẫn đến mệt mỏi. Điều này có thể dẫn đến những cơn ngáp liên tục.

Khi nào thì ngáp là dấu hiệu cảnh báo sức khỏe bạn không tốt? Ngáp liên tục có thể là dấu hiệu chỉ ra một căn bệnh tiềm ẩn hoặc rối loạn trong cơ thể bạn. Nếu bạn ngáp liên tục, kèm theo các triệu chứng khác như khó thở, lo lắng, tăng nhịp tim, bị nhức đầu… thì rất có thể bạn đang có nguy cơ mắc bệnh tim, khối u não, động kinh… Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do dây thần kinh phế vị bị ảnh hưởng, làm suy giảm nhịp tim và huyết áp. Do đó, mức độ oxy trong máu giảm khiến bạn ngáp nhiều hơn bình thường.

Ngáp là một tình trạng hoàn toàn bình thường nếu người ta cảm thấy mệt mỏi và buồn ngủ vào cuối ngày. Tuy nhiên, nếu bạn luôn cảm thấy mệt mỏi và có xu hướng ngáp liên tục, ngay cả sau khi có lối sống lành mạnh thì bạn nên đăng ký khám với các bác sĩ để loại trừ các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn nghiêm trọng.

Page 2

Trầm cảm là một căn bệnh tâm thần nguy hiểm, khiến người bệnh suy sụp  cả tinh thần lẫn thể xác. Nếu có người thân mắc căn bệnh này, hãy bên cạnh chia sẻ với họ thường xuyên và kéo họ khỏi sự bóng tối cô đơn để giúp họ hòa nhập lại cuộc sống. Dù bận rộn, bạn cũng nên cố gắng giúp đỡ họ, bởi nếu không có sự giúp đỡ của những người thân, người trầm cảm thường khó thoát ra được căn bệnh này.

Các biện pháp chữa trầm cảm hiệu quả

1. Tăng cường hoạt động thể chất

Vận động giúp não tiết hormone Endorphins, Serotonin chống trầm cảm nhưng người trầm cảm thường không muốn làm việc này. Họ chỉ muốn thu mình vào một góc và không muốn làm gì cả. Vì vậy, để thực hiện được điều này cần đến sự giúp đỡ của những người xung quanh. Hãy đăng ký cho họ tập thể dục, thể thao ở câu lạc bộ hoặc đi tập cùng họ. Đừng để họ tập một mình, vì nhiều khả năng họ sẽ bỏ ngang. 

Phụ nữ nên tập các môn như bơi lội, chạy bộ, nhảy dây, thể dục thẩm mỹ, yoga, thái cực quyền, khí công… để giữ sự mềm mại. Các môn võ thuật: thiếu lâm, karate, thể dục dụng cụ, cử tạ, chạy marathon…để tăng cường cơ bắp là những môn thể thao rất phù hợp với phái mạnh.

Các hoạt động này thường giúp ăn ngon miệng hơn, tăng cường trao đổi chất và kích thích não người trầm cảm thoát khỏi cảm xúc u buồn.

2. Giao tiếp với mọi người

Giao tiếp là một yếu tố rất quan trọng giúp người trầm cảm hòa nhập lại cuộc sống, quên đi những chuyện không vui.

Với bệnh trầm cảm, nếu gặp gỡ, tiếp xúc với nhiều người sẽ giúp bệnh tiến triển tốt. Nếu người bệnh không biết đi đâu, hãy khuyến khích họ đến chùa, nhà thờ hoặc tham gia các hoạt động thiện nguyện của cộng đồng để gặp gỡ nhiều người.

3. Ngủ nhiều

Người trầm cảm nên cố gắng ngủ vì ngủ sẽ giúp tinh thần tỉnh táo, bớt căng thẳng. Giấc ngủ cũng giúp người bệnh có đủ sức khỏe để chống lại bệnh.

Nếu không thể ngủ được, hãy nghĩ đến việc chống các gốc tự do bên trong cơ thể. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra, khó ngủ về đêm hoặc căng thẳng thường xuyên là do cơ thể sản sinh ra nhiều gốc tự do. 

Do đó, nếu kiểm soát tốt gốc tự do, người bị trầm cảm giảm stress và ngủ ngon hơn.

4. Duy trì công việc

Dù có buồn chán đến mức nào cũng nên khuyến khích người trầm cảm không nghỉ công việc hiện tại. Vì khi có nhiều thời gian trống, người trầm cảm càng dễ chìm vào buồn chán, tuyệt vọng hơn.

5. Tắm nước nóng

Mỗi ngày dành 15 phút tắm nóng với nhiệt độ khoảng 35-37%. Có thể cho thêm muối hạt vào bồn tắm để thư giãn. 

Nước nóng giúp máu được lưu thông tốt và cải thiện tinh thần.

6. Chơi với thú cưng

Các nghiên cứu đã chỉ ra chơi với mèo, chó nuôi có thể giúp tinh thần thoải mái hơn. 

Thú nuôi thường là những con vật thông minh. Những động tác đùa nghịch của chúng có thể làm cho người trầm cảm với  đi cảm giác buồn chán, tuyệt vọng.

7.  “Nói không” với những thứ ủy mị

Không nên để  người trầm cảm xem phim tâm lý, tình cảm ủy mị hoặc nghe những bản nhạc buồn.. Khi nghe hoặc xem những loại hình giải trí này chỉ khiến tâm trạng của người trầm cảm trở nên tệ hơn. 

Khuyến khích họ xem những tấm gương vượt khó như Nick Vujicic; những bộ phim hài như Mr. Been, Saclo… hoặc nghe những bản nhạc vui, sảng khoái.

8. Tiếp xúc với ánh sáng

Ánh sáng mặt trời hoặc ánh sáng đèn điện kích thích não tỉnh táo, chống buồn ngủ. Đối với những người trầm cảm , ánh sáng còn đem đến những lợi ích bất ngờ.

Bạn có biết, có một cây cầu ở Seoul nổi tiếng vì là nơi giới trẻ hay tự tử. Các nhà tư vấn tâm lý đã tư vấn với chính quyền Seoul là nên gắn nhiều đèn ở thành cầu cả ngày lẫn đêm. Khi người dân muốn tự tự, họ đứng ở ngay thành cầu, ánh đèn trên thành cầu sẽ rọi sáng  làm cho họ tỉnh táo hơn và dừng việc tự tử.

Khi cảm thấy u ám, tuyệt vọng hãy cố gắng đưa người thân  đến những nơi có nhiều bóng đèn, hoặc thường xuyên ra ngoài vào ban ngày. Việc làm này sẽ giúp họ  tỉnh táo và thoát khỏi những ý nghĩ tiêu cực.

Ánh nắng mặt trời tốt cho người trầm cảm

9. Cố gắng không bỏ bữa

Người trầm cảm thường bị chán ăn. Họ ăn không ngon miệng. Nhưng dù chán ăn đến mấy cũng nên khuyến khích họ không bỏ bữa. Bỏ bữa làm kiệt sức và khiến người bệnh càng chìm sâu vào nỗi buồn và tuyệt vọng hơn.

Cố gắng nấu hoặc đi ăn cùng họ những món lạ miệng để họ ăn nhiều, có đủ sức khỏe chiến đấu với bệnh.

10. Ngừng than thở

Hay than thở là một thói quen không tốt. Trong khi nói, bạn không nên dùng những cảm thán từ như "trời ơi”, "chán quá” hoặc "khổ quá". Mỗi lần than thở, cuộc sống sẽ càng tuyệt vọng hơn.

Khi gặp những người trầm cảm, chỉ nên nói những chuyện vui, những chuyện tích cực với họ. Khuyến khích họ không nên nhắc lại những chuyện không vui trong quá khứ. Vì mỗi lần nhắc lại, họ phải đóng vai nhân vật đau khổ một lần nữa, nó khiến cho nỗi đau của họ càng khắc sâu vào tâm trí.

Chuyện không vui đã qua rồi, hãy khuyên họ hãy khép lại và sống vui vẻ cho hiện tại.

11. “Tút” lại bản thân

Để bản thân nhếch nhác, người bệnh sẽ càng cảm thấy chán đời hơn. Làm đẹp khiến tinh thần phấn chấn hơn. 

Vì vậy hãy giúp những người trầm cảm khơi gợi cái đẹp bên trong họ để trở nên yêu đời. Các chàng trai thì khuyến khích họ cạo râu, hớt tóc, xài nước hoa. Các cô gái  thì dẫn họ đi tạo kiểu tóc mới, trang điểm, mặc những bộ đồ thật đẹp…

12. Chuyển sự quan tâm sang một hướng khác

Đây là một cách hữu hiệu giúp người trầm cảm không có thời gian suy nghĩ chuyện cũ, chẳng hạn như ngồi thiền, cuốc đất, trồng cây, tưới cây, chạy bộ, đạp xe đạp, nghe nhạc hoặc theo đuổi một tôn giáo (đọc kinh Thiên Chúa giáo, niệm Phật pháp).

Khuyên họ đừng nên ép bản thân cố quên chuyện đã cũ, vì càng cố quên sẽ càng nhớ thêm, đó là tâm lý tự nhiên. 

Thay đổi hướng quan tâm sang một hoạt động nào đó như trồng cây, thêu dệt, may, nấu ăn...

13. Tự khuyến khích bản thân

Người bị trầm cảm nên tự niệm trong lòng những câu nói như: “Đây là những chuyện nhỏ, tôi dư sức để giải quyết”, “Những thứ này không thể làm khó tôi”, “tôi sinh ra trong cuộc đời này để làm những việc khó làm”...

Nói những câu nói này sẽ làm giảm bớt áp lực và giúp người bệnh tự tin hơn và có nhiều động lực hơn để sống.

14. Đưa họ đến gặp chuyên gia tâm lý

Khi các nỗ lực trên vẫn không thành hãy thử đưa họ đến gặp những chuyên gia tâm lý có chuyên môn cao hoặc đưa họ đến gặp các thầy trong chùa, các cha ở nhà thờ nhờ tư vấn giúp.

Đừng bỏ cuộc vì bỏ cuộc có thể đánh mất người thân của mình mãi mãi.

Hải Nguy