Ngày chốt phái sinh là gì

Hôm nay là phiên đáo hạn đối với hợp đồng tương lai chỉ số Vn30 kỳ hạn tháng 10. Do đó thị trường rất dễ biến động thất thường. VN-Index trước khi bước vào đợt ATC còn tăng nhẹ, đóng cửa rơi gần 5 điểm.

Thị trường đã không tìm được điểm tựa nào trong phiên hôm nay, nhất là ở đợt đóng cửa, lực bán dâng cao tại rất nhiều blue-chips. Mặc dù đây có thể là hiện tượng biến động ngày đáo hạn phái sinh, nhưng tới 24/30 blue-chips của nhóm Vn30 giảm giá, nhiều mã giảm mạnh thì rất khó nói chỉ đơn giản là thao túng nhằm phục vụ giao dịch phái sinh.

VN-Index cuối đợt khớp lệnh liên tục tăng nhẹ 0,03 điểm, đóng cửa thành giảm 4,64 điểm. Vn30Index cuối đợt khớp lệnh liên tục giảm 0,62 điểm, chốt ngày giảm 5,54 điểm. Các chỉ số đều đổ gục cuối phiên và blue-chips rơi sâu tại các trụ.

Có quá nhiều cổ phiếu giảm giá cũng đồng nghĩa với áp lực bán phải xuất hiện đồng thời. Quy mô bán ra với cổ phiếu trị giá rất lớn, sàn HSX đóng cửa tới 625,8 tỷ đồng, nhóm VN30 đóng cửa giao dịch 554,2 tỷ đồng.

Nhóm ngân hàng giảm đồng loạt trong đó VCB giảm tới 1,05%, BID giảm 0,85%. Đây là hai cổ phiếu lớn đối với VN-Index. Ngoài ra EIB giảm 1,8%, HDB giảm 1,06%, MBB giảm 0,43%, STB giảm 1,36%, TCB giảm 0,2%, VPB giảm 0,22%.

Các cổ phiếu lớn còn lại giảm mạnh là VIC giảm 0,85%, SAB giảm 1,17%, BVH giảm 0,7%, MSN giảm 1,03%. VN-Index chỉ được hỗ trợ rất yếu từ VNM tăng 0,46%, VHM tăng 0,12%, HPG tăng 0,47%.

Thị trường hôm nay giảm chung chứ không chỉ là biến động riêng ngày đáo hạn phái sinh. Sàn HSX cứ 1 mã giảm chỉ có 0,69 mã tăng, kém nhất trong vòng 2 tuần. Số cổ phiếu ngoài nhóm Vn30 cũng giảm nhiều, mà các mã này không liên quan gì đến thị trường phái sinh.

Mặt khác, blue-chips không phải đến hôm nay mới suy yếu. Lấy ví dụ nhóm cổ phiếu ngân hàng, kết quả kinh doanh quý 3 đã lộ diện hàng tuần nay nhưng giá vẫn chỉ loanh quanh không tiến xa được. Nguyên nhân là giá đã tăng nhiều trước đó và phản ánh trước kỳ vọng. Nhà đầu tư cứ nghĩ rằng kết quả kinh doanh tốt thì giá sẽ tăng, nhưng lại bỏ qua thực tế rằng giá cổ phiếu dựa trên kỳ vọng là chính. Rất nhiều công ty chứng khoán thường công bố các dự phóng kết quả kinh doanh từ trước khi có thông tin chính thức. Do đó giá cổ phiếu hoàn toàn có thể tăng trước.

Dòng tiền nóng đầu cơ luẩn quẩn

Các cổ phiếu blue-chips yếu khiến tình trạng đi ngang của thị trường kéo dài và gây ức chế lớn. Hiện tượng đầu cơ bùng lên ở một số mã cá biệt cũng không đủ tạo thành sóng rõ ràng với nhóm này. Thông thường nếu thị trường yếu, các nhà đầu cơ sẽ giao dịch mạnh với nhóm ít bị tác động bởi thị trường chung. Những phiên vừa qua đã không có hiện tượng tăng mạnh hàng loạt ở nhóm này mà chỉ xuất hiện với vài cổ phiếu riêng biệt.

FLC dĩ nhiên là nổi nhất trong tuần này. Hôm nay giá lại trải qua một đợt rung lắc nữa và cuối phiên vẫn tiếp tục tăng trần sang phiên thứ 4. Diễn biến này không có gì lạ vì nếu ngay ở vòng chốt lời đầu tiên giá đã quay đầu giảm thì sẽ không thuyết phục được các nhà đầu cơ về ý đồ kéo giá lên dài hơi. Dù rất tốn tiền thì phe đánh lên cũng vẫn phải cố gắng hấp thụ khối lượng chốt lời này, từ đó mới tạo thêm được lòng tham cho người khác.

FTM cũng là mã đầu cơ đình đám đang manh nha quay lại đường đua khi giá bật ngược tăng kịch trần phiên này. FTM “khổ” hơn FLC ở chỗ cả thị trường biết rằng đang có khối lượng cổ phiếu kẹt lại quá lớn tại các công ty chứng khoán. Sự đồng thuận hợp tác là rất khó khăn giữa các công ty vì mức độ rủi ro khác nhau.

HAX là mã đầu cơ mới nổi kể từ khi có thông tin bán cho đối tác Hàn Quốc với giá dự kiến 50.000 đồng. HAX tăng sang phiên thứ 3 liên tục và lên mức cao nhất 18 tháng. So với các “game” đầu cơ khác thì HAX có yếu tố hỗ trợ tốt vì giá 50.000 đồng là rất cao, trên sàn chỉ giao dịch dưới 22.000 đồng.

Mặc dù ngay cả khi VN-Index giảm điểm trong các phiên thì vẫn luôn có cổ phiếu tăng giá. Tuy nhiên hoạt động đầu cơ thấy rõ ràng và tương đối ổn định thì chỉ xuất hiện rất ít. Dòng tiền đầu cơ vẫn chỉ luẩn quẩn vài mã. Điều đó cho thấy cơ hội kiếm lợi nhuận ngắn hạn là rất thấp.

Khánh Nhi

  Phái Sinh (Derivative) - Chứng khoán phái sinh Việt Nam bài đọc dễ hiểu nhất.

1. Thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam có phiên giao dịch đầu tiên vào ngày 10/08/2017.

2. Chỉ Số VN30 INDEX là chỉ số cơ sở của chỉ số chứng khoán phái sinh.  

3. Hợp Đồng Tương Lai được áp dụng để nhà đầu tư tham gia giao dịch   

 
4. Cách đăng ký mở tài khoản: Nhà đầu tư đến các công ty chứng khoán sẽ được hướng dẫn cách mở và cách giao dịch khoảng 30 phút.

5. Đóng tiền để mở 1 hợp đồng ban đầu là 13.000.000 vnđ và đến ngày 18/08/2018 là 16.200.000 vnđ.

6. Số lượng hợp đồng tối đa được mở là 10.000 hợp đồng đối với cá nhân và 50.000 hợp đồng đối với tổ chức. mỗi lệnh giao dịch tối thiểu 01 hợp đồng và tối đa là 500 hợp đồng.      

7. Biên độ giao động một ngày trong khoảng 7% nhưng sự biến động có thể lớn hơn rất nhiều so với tỉ lệ giá trị của hợp đồng (khoảng 20% ).  
 

Ví dụ 1: nhà đầu tư mua 10 hợp đồng hôm nay với chỉ số phái sinh là 950 điểm, sau đó chỉ số đóng cửa cuối phiên giảm 30 điểm còn 920 điểm, vậy nhà đầu tư bị lỗ 30 triệu, chiếm khoảng 20% so với giá trị của 10 hợp đồng là 162 triệu

Trong trường hợp thị trường giảm mạnh, vượt quá 20% giá trị hợp đồng, thì CTCK sẽ tự giải phóng hợp đồng.

Ví dụ 2: nhà đầu tư mua 10 hợp đồng hôm nay với chỉ số phái sinh là 950 điểm, sau đó chỉ số đóng cửa cuối phiên giảm 60 điểm còn 890 điểm

Vậy có phải nhà đầu tư bị lỗ 60 triệu, chiếm gần 40% so với giá trị của 10 hợp đồng là 162 triệu? Câu trả lời là không, vì theo quy định thì nếu hợp hồng của nhà đầu tư bị mất khoảng 32 điểm thì hợp đồng sẽ tự giải phóng.

8. Đơn vị giao dịch là hợp đồng, đơn vị điểm giao dịch là 0.1 điểm, giá trị quy đổi 1 điểm là 100.000 vnđ.

Ví dụ 3: khi nhà đầu tư mua 10 hợp đồng ở chỉ số phái sinh là 930.1 điểm và sau đó chỉ số phái sinh tăng lên 950.1 điểm thì lúc này nếu chốt bán 10 hợp đồng thì nhà đầu tư có được 20 điểm, tương ứng nhà đầu tư lãi 20.000.000 đồng. Ngược lại nếu chỉ số phái sinh giảm xuống 910.1 điểm thì già đầu tư lỗ 20.000.000 triệu.

Ví dụ 4: nhà đầu tư mua 10 hợp đồng vào ngày 02/07/2018 chỉ số phái sinh là: 900 điểm, vào ngày 03/09/2018 chỉ số phái sinh là 950 điểm nhà đầu tư mua thêm 7 hợp đồng và đến ngày thứ 6, tuần thứ 3 của của tháng cuối quý là ngày 21/09/2018 chỉ số phái sinh là 990 điểm.

Lúc này nhà đầu tư không bán và không mua thêm hợp đồng nào, thì sau ngày 21/09/2018 công ty chứng khoán cũng sẽ chốt tài khoản của nhà đầu tư như sau.

Tất cả 17 hợp đồng đều đáo hạn, 10 hợp đồng đầu tăng được 900 điểm và 7 hợp điồng sau tăng được 280 điểm, tổng công 17 hợp đồng tăng 1.180 điểm tương ứng tài khoản của nhà đầu tư lãi : 118.000.000 đồng.

Vậy tài khoản của nhà đầu tư  lúc này sẽ không còn hợp đồng nào và tài khoản được cộng: 118.000.000 đồng  (chưa tính phí giao dịch).

10. Công Ty Chứng khoán sẽ chốt giá trị lãi lỗ hợp đồng mỗi ngày.

Khác với đáo hạn hợp đồng ở ví dụ 4, thì CTCK sẽ chốt lãi lỗ qua từng ngày (giá trị lãi lỗ sẽ được chuyển thành tiền và cộng hoặc trừ vào tài khoản, hợp đồng vẫn duy trì nhưng được tính theo chỉ số điểm phái sinh đầu phiên kế tiếp).

Ví dụ 5: nhà đầu tư mua 10 hợp đồng hôm nay với chỉ số phái sinh là 900 điểm, sau đó chỉ số đóng cửa cuối phiên tăng 50 điểm lên 950 điểm. Ngày hôm sau CTCK sẽ chốt như sau: đầu phiên tài khoản nhà đầu tư thể hiện có 10 mua hợp đổng với chỉ số 950 điểm và tài khoản nhà đầu tư được cộng 50 triệu (chưa tính phí GD).