Báo cáo Triển vọng Dân số Thế giới 2022 do Liên hợp quốc (LHQ) công bố ngày 11/7 dự báo Ấn Độ sẽ vượt qua nước láng giềng Trung Quốc trở thành quốc gia đông nhất vào năm 2023. "Đông Á - Đông Nam Á" và "Trung Á - Nam Á" là hai cụm khu vực tập trung đông dân nhất của thế giới năm 2022, với lần lượt khoảng 2,3 tỷ người (chiếm 29% tổng dân số toàn cầu) và 2,1 tỷ người (chiếm 26% dân số toàn cầu). Trung Quốc và Ấn Độ chiếm tỷ lệ dân số lớn nhất tại các vùng trên. Theo báo cáo của LHQ, dân số Ấn Độ hiện là 1,412 tỷ người, trong khi Trung Quốc là 1,426 tỷ người.  Bãi biển Juhu tại Mumbai, Ấn Độ, ngày 8/5. (Ảnh: AP) Cán mốc 8 tỷ người LHQ dự báo dân số thế giới sẽ chạm mốc 8 tỷ người vào ngày 15/11 năm nay. Dân số thế giới đang phát triển với tốc độ chậm nhất kể từ năm 1950, chỉ dưới 1% vào năm 2020. Trong tương lai, dân số thế giới có thể tăng lên khoảng 8,5 tỷ người vào năm 2030 và 9,7 tỷ người vào năm 2050. Con số này sẽ chạm ngưỡng 10,4 tỷ người trong những năm 2080 và duy trì ở mức đó cho đến năm 2100. Hơn một nửa mức tăng dân số toàn cầu tính đến năm 2050 sẽ chỉ tập trung ở 8 quốc gia gồm Congo, Ai Cập, Ethiopia, Ấn Độ, Nigeria, Pakistan, Philippines và Tanzania. Bản báo cáo giải thích rằng dân số gia tăng một phần là do tỷ lệ tử vong giảm. Điều này được thể hiện ở tuổi thọ trung bình tăng lên. Trên toàn cầu, tuổi thọ trung bình đạt 72,8 tuổi vào năm 2019, tăng gần 9 tuổi kể từ năm 1990. Dự báo, tỷ lệ tử vong sẽ giảm hơn nữa để kéo dài tuổi thọ trung bình toàn cầu lên khoảng 77,2 năm vào năm 2050. Tuổi thọ trung bình của phụ nữ cao hơn nam giới là 5,4 năm. Sau khi tỷ lệ tử vong giảm, dân số sẽ tiếp tục tăng lên nếu như tỷ lệ sinh vẫn ở mức cao. Khi tỷ lệ sinh bắt đầu giảm, tốc độ tăng dân số hàng năm sẽ giảm theo. Vào năm 2021, tỷ lệ sinh nở trung bình của dân số thế giới là 2,3 lần đối với một phụ nữ trong suốt cuộc đời, giảm từ khoảng 5 lần sinh cho mỗi phụ nữ vào năm 1950. Tỷ lệ này được dự báo giảm xuống còn 2,1 lần sinh đối với một phụ nữ vào năm 2050. Hiện nay, dân số thế giới tăng gấp ba lần so với giữa thế kỷ 20. Phải mất khoảng 37 năm kể từ năm 1950, số lượng con người trên Trái đất mới tăng gấp đôi, vượt qua mốc 5 tỷ dân vào năm 1987. 70 năm sau đó, dân số toàn cầu mới có thể tăng gấp đôi một lần nữa, lên hơn 10 tỷ người vào năm 2059. Trong hơn 100 năm từ 1950-2050, dân số thế giới tăng nhanh nhất vào giai đoạn 1962-1965 với tốc độ trung bình 2,1% mỗi năm. Kể từ đó, tốc độ tăng dân số đã chậm lại hơn một nửa vì mức sinh giảm. Năm 2020, và lần đầu tiên kể từ năm 1950, tốc độ tăng dân số giảm xuống dưới 1% mỗi năm và sẽ tiếp tục chậm lại cho đến cuối thế kỷ này. Ngoài ra, có 61 quốc gia hoặc khu vực được dự báo giảm 1% dân số trở lên trong khoảng thời gian từ năm 2022 - 2050. Ở các quốc gia có ít nhất nửa triệu dân như Bulgaria, Latvia, Litva, Serbia và Ukraine, mức giảm về quy mô dân số này là tương đối lớn. Dân số Trung Quốc sẽ sụt giảm vào đầu năm 2023. Nhiều phụ nữ, nhiều người lớn tuổi hơn Trên toàn cầu, năm 2022, tỷ lệ nam giới (50,3%) đang nhiều hơn so với nữ giới (49,7%). Dự báo, con số này sẽ đảo ngược từ từ trong suốt thế kỷ. Dự kiến đến năm 2050, số nữ giới sẽ bằng số nam giới. Ngoài ra, năm 2018, số người từ 65 tuổi trở lên lần đầu tiên nhiều hơn số trẻ em dưới 5 tuổi. Năm 2022, có 771 triệu người từ 65 tuổi trở lên trên toàn cầu, gấp 3 lần so với năm 1980 (258 triệu). Dân số già được dự báo sẽ đạt 994 triệu người vào năm 2030 và 1,6 tỷ người vào năm 2050. Kết quả là đến năm 2050, số người từ 65 tuổi trở lên nhiều hơn gấp đôi so với số trẻ em dưới 5 tuổi trên toàn cầu, trong khi số người từ 65 tuổi trở lên sẽ gần bằng với số trẻ em từ 5 – 12 tuổi. Dân số toàn cầu dự kiến chạm mốc 8 tỉ người vào ngày 15-11 năm nay, theo dự báo của Liên Hiệp Quốc, đặc biệt Ấn Độ sẽ vượt qua Trung Quốc để trở thành quốc gia đông dân nhất thế giới vào năm 2023. Theo đài TRT World, báo cáo được công bố vào ngày Dân số Thế giới (11-7) còn cho biết dân số toàn cầu đang tăng trưởng với tốc độ chậm nhất kể từ năm 1950, chủ yếu vì tỉ lệ sinh giảm. "Trong những năm 1970, trung bình mỗi phụ nữ sinh 4,5 con nhưng đến năm 2015, con số này chưa đến 2,5" - báo cáo giải thích. Ở những thập kỷ tới, hơn 50% lượng dân số gia tăng trên toàn thế giới sẽ tập trung tại 8 quốc gia: Cộng hòa Dân chủ Congo, Ai Cập, Ethiopia, Ấn Độ, Nigeria, Pakistan, Philippines và Tanzania. Với đà tăng hiện tại, dân số toàn cầu dự kiến cán mốc 8,5 tỉ người vào năm 2030 và 9,7 tỉ người vào năm 2050, trước khi đạt đỉnh khoảng 10,4 tỉ người vào những năm 2080 và ổn định ở mức này cho đến năm 2100. Ấn Độ được dự đoán vượt Trung Quốc để trở thành quốc gia đông dân nhất thế giới vào năm 2023. Ảnh: REUTERS Báo cáo còn cho biết 2007 là năm đầu tiên dân số thành thị đông hơn dân số nông thôn và đến năm 2050, khoảng 66% dân số thế giới sẽ sinh sống tại các thành phố. Tuổi thọ trung bình của dân số toàn cầu cũng có xu hướng tăng, từ 64,6 tuổi trong những năm 1990 lên 72,6 tuổi vào năm 2019. Về con số 8 tỉ dân nêu trên, Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres ngày 11-7 nhấn mạnh đây là cột mốc gợi nhắc chúng ta về trách nhiệm chung để chăm sóc hành tinh, cũng như để suy ngẫm về các cam kết còn thiếu. "Đây cũng là dịp để tôn vinh sự đa dạng của nhân loại, công nhận những tiến bộ y khoa giúp kéo dài tuổi thọ và làm giảm đáng kể tỉ lệ tử vong sản khoa" - ông Guterres nói thêm. Cao Lực/Báo Người Lao Động |
