- TẠP TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀCHÍ CÔNGKHOA NGHỆHỌC VÀ CÔNG NGHỆ JOURNAL OF SCIENCE Đinh ThịAND TECHNOLOGY Nguyệt Linh và ctv. TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÙNG VƯƠNG HUNG VUONG UNIVERSITY Tập 19, Số 2 (2020): 46-53 Vol. 19, No. 2 (2020): 46-53 Email: Website: www.hvu.edu.vn TRÒ CHƠI KHỞI ĐỘNG TRONG DẠY HỌC TẬP ĐỌC LỚP 2 THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC Đinh Thị Nguyệt Linh1*, Nguyễn Thu Huyền1, Đàm Hồng Thúy1 1 Khoa Giáo dục Tiểu học và Mầm non, Trường Đại học Hùng Vương, Phú Thọ Ngày nhận bài: 12/3/2020; Ngày chỉnh sửa: 06/5/2020; Ngày duyệt đăng: 08/5/2020 Tóm tắt S ử dụng trò chơi học tập là một hình thức dạy học phù hợp với tâm sinh lý lứa tuổi học sinh tiểu học, kích thích sự hứng thú, yêu thích đối với bài học và môn học. Bài viết đề xuất quy trình và cách tổ chức một số trò chơi sử dụng
trong phần khởi động nhằm phát triển năng lực cho học sinh trong dạy học phân môn tập đọc tiếng Việt lớp 2 phù hợp
với định hướng phát triển năng lực cho học sinh theo chương trình giáo dục phổ thông mới.
Từ khóa: Giáo dục Tiểu học, tập đọc, trò chơi khởi động, định hướng phát triển năng lực. 1. Đặt vấn đề học, hiểu rõ năng lực của mỗi học sinh để từ đó đưa ra phương pháp giảng dạy phù hợp. Sau 5 năm thực hiện Nghị quyết 29-NQ/
TW ngày 4 tháng 11 năm 2013 về “Đổi mới Thực trạng trong những năm qua của giáo
căn bản, toàn diện Giáo dục và Đào tạo” [1], dục Việt Nam là chú trọng tới việc dạy học định
Bộ Giáo dục và Đào tạo đánh giá ngành Giáo hướng nội dung lấy khối lượng kiến thức, kỹ
dục đã đạt được những kết quả hết sức quan năng làm mục tiêu hướng tới. Cách dạy này đã mang tới nhiều hạn chế, học sinh có thể biết rất
trọng: chất lượng đội ngũ giáo viên và quản lý nhiều nhưng áp dụng vào thực tiễn thì không
giáo dục được nâng cao, công tác bồi dưỡng được bao nhiêu. Khắc phục hạn chế đó, để học
cán bộ quản lý giáo dục và giáo viên chuẩn sinh có thể phát triển toàn diện về mọi mặt:
bị cho triển khai đổi mới chương trình, sách nhân cách, đạo đức, tri thức... thì dạy học sẽ
giáo khoa giáo dục phổ thông được triển khai chú trọng theo hướng phát triển năng lực cho
tích cực, bài bản, toàn diện và hệ thống. Để học sinh, các năng lực cần có để sống tốt hơn,
nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo trong làm việc hiệu quả hơn, đáp ứng được những
thời gian tới, ngành Giáo dục cần tiếp tục yêu cầu của xã hội đang thay đổi từng ngày.
triển khai thực hiện tốt việc nâng cao chất Theo Chương trình Giáo dục phổ thông
lượng công tác chuyên môn, giúp giáo viên tổng thể năm 2017 [3], “năng lực” được định
nhận thức được rõ tầm quan trọng của việc nghĩa “là thuộc tính cá nhân được hình thành,
đổi mới chương trình sách giáo khoa, bao phát triển nhờ tố chất sẵn có và quá trình học
quát rõ được khối lượng kiến thức ở mỗi lớp tập, rèn luyện cho phép con người huy động, 46 *Email:
- TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Tập 19, Số 2 (2020): 46 -53 tổng hợp các kiến thức, kỹ năng và các thuộc nhằm mục đích kiểm tra bài học cũ hoặc giới
tính cá nhân khác như hứng thú, niềm tin, ý thiệu dẫn dắt học sinh tiếp cận với bài học mới.
chí,.. thực hiện thành công một loại hoạt động Trong bộ môn tiếng Việt, trò chơi khởi động
nhất định, đạt kết quả mong muốn trong những được áp dụng ở cả bảy phân môn. Dù được áp
điều kiện cụ thể.”[2, tr. 36]. dụng ở phân môn nào thì việc sử dụng nó vẫn nhằm tới một mục tiêu chung là phát triển khả Môn tiếng Việt ở tiểu học là phân môn quan năng văn học và ngôn ngữ cho học sinh, kích
trọng, giúp học sinh hình thành và phát triển thích, khơi gợi khả năng hứng thú của các em
những phẩm chất chủ yếu với các biểu hiện tới buổi học [5, 6].
cụ thể: yêu thiên nhiên, gia đình, quê hương;
có ý thức đối với cội nguồn; yêu thích cái đẹp, Trong nội dung bài báo, chúng tôi đi sâu
cái thiện và có cảm xúc lành mạnh; có hứng nghiên cứu về việc thiết kế và tổ chức một số
thú học tập, ham thích lao động; thật thà, ngay trò chơi khởi động trong phân môn tập đọc
thẳng trong học tập và đời sống; có ý thức thực lớp 2 theo định hướng phát triển năng lực
hiện trách nhiệm đối với bản thân, gia đình, xã nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy học
hội và môi trường xung quanh. phù hợp với yêu cầu mà chương trình giáo dục phổ thông mới đã đề ra. Trong dạy học phân môn tiếng Việt ở tiểu
học, việc phát triển năng lực cho học sinh tập 2. Nội dung nghiên cứu
trung vào việc phát triển năng lực văn học và
năng lực ngôn ngữ, nhằm hình thành bốn kỹ 2.1. Nguyên tắc thiết kế trò chơi khởi động
năng: nghe, nói, đọc, viết [4]. Sử dụng trò chơi Tổ chức trò chơi khởi động khi dạy học
học tập trong phần khởi động chính là một tiếng Việt là một trong những biện pháp đổi
phần của việc đổi mới phương pháp dạy học mới phương pháp dạy học, giúp tăng tính
ở tiểu học, góp phần giúp cho người học phát hấp dẫn cho bài học và sự tích cực hoạt động
triển các năng lực về ngữ văn và ngôn ngữ, làm của học sinh, giúp học sinh khơi gợi hứng
thay đổi không khí lớp học, thu hút sự chú ý thú, kích thích trí tìm tòi, khám phá của bản
của học sinh tới bài học, góp phần phát hiện, thân, dần dần dẫn dắt học sinh hướng tới
rèn luyện các năng lực từ cá nhân đến tập thể tiếp cận bài học. Đưa trò chơi vào dạy học
cho học sinh. Muốn tổ chức một tiết dạy học đòi hỏi phải đảm bảo một số nguyên tắc nhất
tiếng Việt hiệu quả hướng tới việc phát triển định, từ thiết kế, lựa chọn đến cách thức tổ
năng lực cho người học thì việc tổ chức trò chơi chức sử dụng. Một trò chơi phù hợp bao giờ
học tập ở phần khởi động là vô cùng cần thiết, cũng chịu tác động từ các yếu tố chủ quan và
quan trọng. Người giáo viên có thể sử dụng nó khách quan (Hình 1). Khách quan: Mục tiêu, nội TRÒ CHƠI Chủ quan: Tính hiệu quả, dung dạy học, thời điểm sử KHỞI ĐỘNG dụng, đối tượng học sinh. phát triển, hấp dẫn. Hình 1. Các yếu tố của trò chơi vận động 47
- TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Đinh Thị Nguyệt Linh và ctv. Các yếu tố trên được cụ thể bằng những nhiệm vụ của hoạt động. Ví dụ: trò chơi “Họa
nguyên tắc sau đây: sĩ tí hon”, trò chơi “Tìm đường cho thỏ con”, (a) Đảm bảo tính hiệu quả: Hiệu quả trong trò chơi “Thỏa sức sáng tạo”,...
nhận thức khi thông qua trò chơi, người dạy - Trò chơi khởi động phát triển năng lực
có thể thu hút được sự chú ý của học sinh tới tư duy: Đây là nhóm trò chơi dùng để hình
bài học, đạt được những mục tiêu ban đầu thành và rèn luyện cho các em thói quen tư
đã đề ra. Người học có thể phát huy tính tích duy logic, các em cần vận dụng các giác quan,
cực, chủ động, tự giác học tập, tiếp thu bài khả năng phân tích, tổng hợp, so sánh,.. để
học; là hiệu quả giáo dục khi học sinh có ý ghi nhớ kiến thức, vận dụng kiến thức đã
thức chơi và hoàn thành nhiệm vụ học tập. có vào thực hiện các nhiệm vụ của mỗi hoạt (b) Đảm bảo tính phát triển: Mỗi trò chơi động chơi. Ví dụ: trò chơi “Đuổi hình bắt
phải gồm những thang bậc thử thách khác chữ”, trò chơi “Ghép hình”, trò chơi “Nhanh
nhau, cho phép học sinh trong quá trình tay nhanh mắt”,...
chơi từng bước khám phá ra kiến thức, hình - Trò chơi khởi động phát triển năng lực
thành kỹ năng từ dễ đến khó, đơn giản đến nhận thức: Nhận thức đóng vai trò rất lớn để
phức tạp. Trò chơi phải đạt yêu cầu phát triển trẻ có thể tiếp nhận kiến thức và thực hiện
các năng lực cho học sinh: Năng lực tư duy, các hoạt động khác trong quá trình giáo dục.
năng lực sáng tạo, năng lực ngôn ngữ,... Những trò chơi này sẽ giải quyết vấn đề ấy, (c) Đảm bảo tính hấp dẫn: Sự hấp dẫn thể giúp học sinh có những cách nhìn nhận đúng
hiện trên cả nội dung và hình thức chơi. Nội đắn, cách tiếp thu đúng đắn với những kiến
dung chơi bám sát nội dung dạy học nhưng thức được học. Ví dụ: trò chơi “Em tập lý
có khả năng kích thích sáng tạo, óc tìm tòi, luận”, trò chơi “Làm sao cho đúng?”,...
ham học hỏi. Hình thức chơi phong phú, đa - Trò chơi khởi động phát triển năng lực
dạng khơi gợi hứng thú, lôi cuốn sự chú ý ngôn ngữ: Ngôn ngữ là công cụ của tư duy,
của học sinh tới bài học với luật chơi thay đổi ngôn ngữ thể hiện trình độ văn minh nhân
thường xuyên. loại và ngôn ngữ là phương tiện để học sinh (d) Đảm bảo tính phù hợp: Trò chơi phải tiếp nhận kiến thức, văn minh loài người.
phù hợp với mục tiêu, đặc điểm bài học, đơn Tiếng Việt cũng là một loại hình ngôn ngữ.
vị kiến thức đang dạy học, có ý nghĩa với nội Những trò chơi ở nhóm này sẽ giúp các em
dung tri thức. Thời lượng trò chơi cần tương đến gần hơn với tiếng Việt, có những kiến
thích, gói gọn trong phần khởi động (10 thức và trình độ về ngôn ngữ, giúp các em
phút). Đồng thời, trò chơi cần phù hợp đối phát triển các kỹ năng cơ bản về ngôn ngữ.
tượng học sinh - trẻ tiểu học với những hứng Trò chơi “ Trạng nguyên Tiếng Việt” là một ví
thú, động cơ riêng biệt. dụ điển hình. Ngoài ra còn các trò chơi như: trò chơi “Quốc ngữ”, trò chơi “đoán chữ”,...
2.2. Phân loại trò chơi khởi động phát triển - Trò chơi khởi động phát triển năng lực
năng lực cho học sinh xã hội: Nhóm trò chơi này không chỉ giúp các - Trò chơi khởi động phát triển năng lực em phát triển các năng lực về văn học mà còn
sáng tạo: là những loại hình trò chơi góp phần giúp các em nâng cao hiểu biết, có cái nhìn
kích thích óc tưởng tượng, tìm ra các sáng nhận đúng đắn, dạy các em những mối quan
kiến, các cách làm khác nhau để giải quyết hệ xã hội cơ bản trong cuộc sống. Trò chơi 48
- TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Tập 19, Số 2 (2020): 46 -53 “Người xấu, người tốt”, trò chơi “ Hôm nay sắm vai”, trò chơi “Xử lý tình huống”, trò chơi
ta là ai”, trò chơi “Yêu thương đong đầy”,... là “Ta phải làm gì?”...
những trò chơi cơ bản. 2.3. Cách tổ chức một số trò chơi khởi - Trò chơi khởi động phát triển năng lực động
giao tiếp: Giao tiếp là kỹ năng cơ bản cần có
của mỗi con người trong những mối quan 2.3.1. Quy trình tổ chức
hệ xã hội. Để giải quyết vấn đề này, nhóm Quy trình tổ chức trò chơi khởi động
tác giả chúng tôi đề ra một số trò chơi tiêu trong dạy học phân môn tiếng Việt có thể
biểu giúp các em cải thiện khả năng giao thực hiện theo các bước sau:
tiếp của bản thân, hướng dẫn các em cách
giao tiếp đúng đắn trong một số mối quan - Tên trò chơi: Phong phú, cụ thể, đảm bảo phù hợp với mục tiêu của hoạt động
hệ và trường hợp cụ thể. Trò chơi “Cảm ơn khởi động. Ngắn gọn, kích thích óc tìm tòi,
và xin lỗi”, trò chơi “Đối mặt”, trò chơi “Ai thu hút sự chú ý của học sinh.
là con ngoan, trò giỏi?”,... - Mục đích của trò chơi: Trả lời cho câu - Trò chơi khởi động phát triển năng lực hỏi “Trò chơi sử dụng để làm gì?”. Mục đích
hợp tác nhóm: Hợp tác nhóm là kỹ năng cần phải được nêu rõ ràng, mạch lạc, cụ thể. Giáo
có để thành công, không chỉ một mà sẽ gồm viên cần nêu rõ trước lớp, sử dụng ngôn ngữ
nhiều cá nhân đạt được những mục đích dễ hiểu, dễ nhớ.
nhất định. Trong giáo dục hiện nay, việc xây
dựng bài dạy theo hình thức hợp tác nhóm - Thời gian, địa điểm: giáo viên cần xác
đã không còn xa lạ đối với mỗi học sinh. Các định rõ trò chơi sẽ được tổ chức ở đâu, vào
trò chơi khởi động không chỉ hình thành thời gian cụ thể nào.
mà còn phát huy cho cách em năng lực này, - Chuẩn bị về cơ sở vật chất: Phân công
giúp các em có những cách hoạt động nhóm cụ thể, giáo viên chuẩn bị những gì, học sinh
nhanh và hiệu quả để đạt được những kết chuẩn bị những gì. Trước mỗi hoạt động cần
quả cao nhất trong mỗi hoạt động. Ví dụ như kiểm tra lại về cơ sở vật chất cho hoạt động
trò chơi “Tiếp sức đồng đội”, trò chơi “Hiểu (có hư hỏng, thiếu hụt hay không?) để kịp
ý đồng đội”, trò chơi “Chúng ta là vô địch”,.... thời sửa chữa và bổ sung, tránh việc hoạt động bị gián đoạn. - Trò chơi khởi động phát triển năng lực
ra quyết định và giải quyết vấn đề: Đối với - Nội dung trò chơi, luật chơi: Nội dung
mỗi hoàn cảnh và tình huống nhất định của trò chơi phải phong phú, đa dạng, liên
trong cuộc sống đòi hỏi các em phải có quan tới nội dung của bài học trước hoặc
những quyết định của bản thân để giải quyết khối kiến thức đã học; luật chơi phải rõ ràng,
những tình huống đó. Trò chơi khởi động ở công bằng và phải được công bố trước lớp.
đây không chỉ giúp các em nhận ra vấn đề Giáo viên cần sử dụng ngôn ngữ dễ hiểu,
theo nhiều khía cạnh khác nhau mà còn giúp dễ nhớ. Đảm bảo mỗi cá nhân học sinh đều
các em có cái nhìn, nhận thức đúng đắn về hiểu và áp dụng được.
vấn đề, qua đó có những quyết định cụ thể, - Cách tiến hành: Tùy vào mỗi trò chơi
hợp lý để giải quyết những tình huống gặp có thể áp dụng từng bước hoặc rút ngắn các
phải. Ví dụ như các trò chơi: Trò chơi “Người bước tiến hành. Không nên máy móc, rập 49
- TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Đinh Thị Nguyệt Linh và ctv. khuôn. Cần linh hoạt trong quá trình tổ chức 2.3.3. Đề xuất một số trò chơi tiêu biểu
hoạt động. 2.3.3.1. Trò chơi “ĐUỔI HÌNH BẮT CHỮ” - Kết thúc: giáo viên cần có lời tóm lược “Đuổi hình bắt chữ” là một gameshow
lại ý nghĩa của trò chơi. Đồng thời có những truyền hình được phát sóng phổ biến trên
lời nhận xét, đánh giá cụ thể về hoạt động, Đài truyền hình Việt Nam. “Đuổi hình bắt
tinh thần của học sinh tham gia hoạt động. chữ” đánh vào tâm lý tò mò ham tìm tòi
Phải luôn có những lời khích lệ, cổ vũ các em của người chơi. “Đuổi hình bắt chữ” yêu
để các em cố gắng và hào hứng hơn với các cầu người chơi phải huy động giác quan và
hoạt động tiếp theo. sự hiểu biết của bản thân một cách nhanh nhất để tìm ra ý nghĩa được nói đến thông 2.3.2. Cách tiến hành trò chơi khởi động qua hình ảnh, tranh vẽ hay những mảnh Bước 1: Giáo viên giới thiệu tên, mục đích ghép. Chính điều này đã khiến “Đuổi hình
của trò chơi. bắt chữ” được xếp vào danh mục những trò Bước 2: Hướng dẫn chơi. Bước này bao chơi phát triển năng lực tư duy, góp phần nâng cao hiệu quả trong đào tạo, giáo dục.
gồm những việc làm sau: Dựa trên nghiên cứu về format sản xuất - Tổ chức người tham gia trò chơi: Số của chương trình truyền hình gốc “Đuổi
người tham gia, số đội tham gia (mấy đội hình bắt chữ” được xây dựng để áp dụng
chơi), quản trò, trọng tài. vào trong quá trình dạy học ở mỗi tiết học - Các dụng cụ dùng để chơi (giấy khổ to, giúp học sinh tìm hiểu và củng cố bài học
quân bài, thẻ từ, cờ…) theo định hướng phát triển năng lực của chương trình giáo dục phổ thông mới. - Cách chơi: Từng việc làm cụ thể của Trong khuôn khổ nội dung của bài báo,
người chơi hoặc đội chơi, thời gian chơi, chúng tôi xây dựng trò chơi trong phần
những điều người chơi không được làm… đầu khởi động mỗi tiết học, cụ thể là các - Cách xác nhận kết quả và cách tính tiết học phân môn tập đọc lớp 2 nhằm tạo
điểm chơi, cách giải của cuộc chơi. (nếu có) hứng thú cho không khí lớp học, khơi gợi Bước 3: Thực hiện trò chơi. ý thức tự học, tìm tòi, khám phá của học sinh. Trò chơi không chỉ giúp các em phát Bước 4: Nhận xét sau cuộc chơi. Bước này triển năng lực bản thân mà còn góp phần
bao gồm những việc làm sau: hoàn thiện các giác quan cho trẻ, điều đó - Giáo viên hoặc trọng tài là học sinh nhận hoàn toàn phù hợp với yêu cầu đổi mới
xét về thái độ tham gia trò chơi của từng đội, phương pháp học tập và giảng dạy theo
những việc làm chưa tốt của các đội để rút chương trình giáo dục mới.
kinh nghiệm. “Đuổi hình bắt chữ” là trò chơi đơn giản và phổ biến nhất, vì vậy nó có thể áp dụng ở + Trọng tài công bố kết quả chơi của từng các phân môn khác nhau trong bộ môn Tiếng
đội, cá nhân và trao phần thưởng cho đội Việt như: Luyện từ và câu, Tập đọc, Chính
đoạt giải. tả, Kể chuyện,... Dù sử dụng trong phân môn + Một số học sinh nêu kiến thức, kỹ năng nào thì cái đích hướng tới của trò chơi vẫn
trong bài học mà trò chơi đã thể hiện. là nhằm phát triển tư duy ngôn ngữ, óc sáng 50
- TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Tập 19, Số 2 (2020): 46 -53 tạo cùng với các năng lực về Tiếng Việt cho Rèn kỹ năng ghi nhớ và xử lý thông tin, áp
các em. Trong khuôn khổ bài báo, chúng tôi dụng kiến thức đã học vào thực hành.
chỉ chú trọng tới việc áp dụng trò chơi cho Thái độ: Học sinh có tâm trạng vui vẻ,
phần khởi động của phân môn tập đọc tiếng hứng thú, yêu thích giờ học.
Việt lớp 2. 2. Thời gian, địa điểm: Minh họa: Sử dụng trò chơi cho phần - Thời gian: 7 phút.
khởi động tiết học “Truyện bốn mùa” (SGK - Địa điểm: Lớp 2 trường Tiểu học.
Tiếng Việt 2, tập 2, tuần 19, trang 4, thuộc 3. Chuẩn bị:
chủ đề “Bốn mùa”) - Giáo viên: 1. Mục tiêu của trò chơi: + Giáo án. Kiến thức: Thông qua trò chơi học sinh + Đồ dùng dạy học: Máy tính, máy chiếu,
sẽ được củng cố kiến thức về: đặc điểm nổi tranh ảnh...
bật của bốn mùa trong năm, phát hiện chủ đề - Học sinh: SGK Tiếng Việt 2, tập 2.
mới của bài học: “Bốn mùa”. 4. Cách tiến hành: Kỹ năng: Rèn kỹ năng quan sát hình ảnh Cách thức tiến hành các hoạt động của
và tư duy liên kết những hình ảnh được gợi ý giáo viên và học sinh được thể hiện qua
của trò chơi với nhau để tìm ra đáp án đúng. Bảng 1. Bảng 1. Hoạt động của giáo viên và học sinh trong trò chơi Đuổi hình bắt chữ Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
- Giáo viên chia lớp làm bốn đội chơi
- Giới thiệu tên: “Đuổi hình bắt chữ” và mục đích của trò chơi. -Học sinh cả lớp lắng nghe lời giới thiệu của
- Hướng dẫn cách chơi và nêu luật chơi giáo viên.
+ Cách chơi: Sẽ có mười câu hỏi bằng hình ảnh được đưa ra, học sinh
quan sát những chi tiết hình ảnh để tìm từ ngữ ẩn chứa trong những -Học sinh cả lớp lắng nghe và ghi nhớ luật chơi.
hình ảnh đó.
+ Luật chơi: Mỗi đội chỉ được trả lời một lần, đúng ghi được một điểm,
sai mất lượt trả lời.
- Giáo viên tổ chức cho học sinh chơi trò chơi -Học sinh chơi trò chơi
- Giáo viên cùng học sinh nhận xét kết quả của các đội
- Công bố kết quả, nhận xét động viên khích lệ học sinh 2.3.3.2. Trò chơi “THỎ CON TÌM CHỮ” các con chữ, hình thành cho các em lối tư duy logic cần có. Trò chơi “Thỏ con tìm chữ” được xếp vào
nhóm trò chơi phát triển năng lực tư duy Điều đặc biệt là giáo viên có thể xây dựng
ngôn ngữ cho học sinh. Trò chơi giúp củng trò chơi “Thỏ con tìm chữ” với nhiều hình
cố kiến thức cho học sinh về vốn ngôn ngữ, thức khác nhau. Việc làm này làm tăng tính
khả năng kiểm soát chính tả, cách ghép vần, hiệu quả của trò chơi, tránh việc học sinh
ghép từ sao cho có nghĩa... Ngoài việc phát cảm thấy nhàm chán.
triển năng lực ngôn ngữ, trò chơi còn kích Trong trò chơi này, giáo viên có thể linh hoạt
thích óc tư duy, khả năng phản xạ nhanh với xây dựng trò chơi “Thỏ con tìm chữ” trong các 51
- TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Đinh Thị Nguyệt Linh và ctv. phân môn khác nhau, dưới nhiều hình thức Minh họa: Sử dụng trò chơi trong tiết
phong phú đảm bảo phù hợp với nội dung và học “Bạn có biết?” (SGK Tiếng Việt 2, tập
mục đích cần hướng tới là phát triển tư duy 2, tuần 28, trang 85, thuộc chủ điểm “Cây
ngôn ngữ và các dạng năng lực cho trẻ. cối”). Trò chơi sẽ được tổ chức theo dạng điền từ thích hợp. * Xây dựng trò chơi dưới dạng ghép chữ. 1. Mục tiêu của trò chơi: Giáo viên đưa ra một số chữ cái nhất
định. Yêu cầu học sinh ghép các chữ cái đã Kiến thức: Thông qua trò chơi “Thỏ con
cho thành một từ/cụm từ/câu hoàn chỉnh tìm chữ” học sinh sẽ ôn lại nội dung kiến thức
liên quan tới bài học cũ (kiểm tra bài cũ) bài “Kho báu” đã học trong tiết học trước,
hoặc bài học mới (dẫn dắt sự chú ý, khơi gợi củng cố kiến thức về chủ điểm “Cây cối”.
hứng thú của học sinh với kiến thức mới). Kỹ năng: Rèn kỹ năng tư duy và ghi nhớ * Xây dựng trò chơi dưới dạng điền từ có hệ thống, áp dụng kiến thức đã học vào
thích hợp thực hành. Rèn khả năng phản ứng nhanh với từ ngữ. Dạng trò chơi này nằm ở mức độ cao hơn,
phù hợp với các bài tập đọc nằm ở chương Thái độ: Học sinh có tâm trạng vui vẻ, hào
trình Tiếng Việt tập 2 khi mà các em đã có hứng, thích thú với tiết học.
những kiến thức chắc chắn về từ ngữ. Điền 2. Thời gian, địa điểm:
từ thích hợp yêu cầu học sinh phải học kỹ bài, - Thời gian: 7 phút
nắm rõ nội dung, kiến thức trong bài học,
nắm vững vàng luật chính tả và những gì liên - Địa điểm: Tại tiết học tập đọc “Bạn có
quan tới bài học. Góp phần làm phong phú biết?” thuộc chương trình tập đọc kỳ 2 của
thêm vốn từ vựng tiếng Việt, khả năng tư duy lớp 2 trong các nhà trường Tiểu học.
logic về ngôn ngữ cũng như kỹ năng tìm hiểu, 3. Chuẩn bị:
tiếp cận nội dung bài học cho các em. - Giáo viên: Để tổ chức thành công trò chơi, đạt được + Đồ dùng dạy học: Máy tính, máy chiếu,
mục tiêu đã định thì giáo viên có thể sử dụng sách giáo khoa Tiếng Việt 2, tập 2; tranh ảnh
kết hợp nhiều phương tiện dạy học như: máy - Học sinh: SGK Tiếng Việt 2, tập 2.
chiếu, bảng ghi,... cùng với các phương pháp, 4. Cách tiến hành:
hình thức tổ chức khác nhau như: hoạt động Cách thức tiến hành các hoạt động của giáo
nhóm, cá nhân,... viên và học sinh được thể hiện qua Bảng 2. Bảng 2. Hoạt động của giáo viên và học sinh trong trò chơi Thỏ con tìm chữ Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
- Giới thiệu tên: “Thỏ con tìm chữ” và mục đích của trò chơi.
- Hướng dẫn cách chơi và nêu luật chơi -Học sinh cả lớp lắng nghe lời giới thiệu của
+ Cách chơi: Thỏ con tìm các từ ngữ chưa hoàn thành để điền vào chỗ giáo viên.
chấm, có bốn từ cần điền.
+ Luật chơi: Mỗi đội sẽ có thời gian 1 phút, sau 1 phút đội nào hoàn -Học sinh cả lớp lắng nghe và ghi nhớ luật
thành được đúng và nhiều từ ngữ hơn thì đội đó chiến thắng. chơi.
- Giáo viên chia lớp làm ba đội chơi, các đội cử đội trưởng, thư ký.
- Giáo viên tổ chức cho học sinh chơi trò chơi
- Giáo viên công bố kết quả, nhận xét động viên khích lệ học sinh. -Học sinh chơi trò chơi 52
- TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Tập 19, Số 2 (2020): 46 -53 3. Kết luận làm chủ đất nước, đưa đất nước ta sánh vai Leferer (University of Iceland) cho rằng với các cường quốc năm châu đúng như lời
tài nguyên quan trọng nhất giúp kiến tạo dạy của Bác Hồ.
nên lớp học chính là thầy và trò với những
sở thích, năng lực, cái tôi vừa riêng biệt Tài liệu tham khảo
vừa đa dạng. Sự tương tác giữa thầy - trò [1] Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 Hội
ươm mầm cho sáng tạo phát triển. Với học nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản,
sinh tiểu học, phát triển năng lực cần được toàn diện giáo dục và đào tạo.
thực hiện thông qua những hoạt động gần [2] Đỗ Ngọc Thống, Đỗ Xuân Thảo, Phan Thị Hồ
gũi, có tính trực quan và hấp dẫn cao như Điệp & Lê Phương Nga (2018). Dạy học phát
trò chơi học tập. Việc áp dụng trò chơi học triển năng lực môn tiếng Việt tiểu học. Nhà xuất bản Đại học Sư phạm, Hà Nội.
tập vào phần khởi động đầu mỗi tiết học [3] Bộ Giáo dục và Đào tạo (2017). Chương trình
góp phần làm thay đổi không khí, khơi gợi giáo dục phổ thông - Chương trình tổng thể.
hứng thú tìm tòi, khám phá của học sinh, Thông qua ngày 28 /07/2017.
lôi kéo sự chú ý của các em tới bài học. [4] Trần Hoài Phương (2018). Sử dụng trò chơi
Ngoài ra còn góp phần phát triển các năng ngôn ngữ để phát triển năng lực sáng tạo cho
lực cần thiết cho trẻ như: năng lực tư duy, học sinh Tiểu học, Tạp chí khoa học giáo dục - Trường Đại học Sư phạm Hà Nội,12, 21-28.
năng lực sáng tạo, năng lực ngôn ngữ,... [5] Nghị quyết số 88/2014/QH13 ngày 28/11/2014
Điều này hoàn toàn phù hợp với đề án đổi về Đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo
mới phương pháp dạy và học của chương dục phổ thông.
trình giáo dục phổ thông mới nhằm hướng [6] Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26 tháng
tới một tương lai khi mà học sinh có thể 12 năm 2018 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về
vững vàng kiến thức, làm chủ chính mình, Chương trình giáo dục phổ thông. PHYSICAL ACTIVITIES IN 2-GRADE READING TEACHING ACCORDING TO CAPACITY DEVELOPMENT APPROACH Dinh Thi Nguyet Linh1, Nguyen Thu Huyen1, Dam Hong Thuy1 1 Faculty of Preschool and Primary Education, Hung Vuong University, Phu Tho
Abstract U sing physical activities in warming up with student awareness at primary school is an efficiency step in teaching elective subjects in general and Vietnamese subjects in particular, preferring to capacity
development approach of new general curriculum. The article proposes the process and the organizing way of
the physical activity games used in the warming-up session to develop the capacity of student in teaching the
2-grade Vietnamese reading.
Keywords: Primary education, reading, warming up, capacity development approach. 53
nguon tai.lieu . vn
|
