Từ chân núi lên đỉnh núi Bà Đen bao nhiêu cây?

Núi Bà Đen hay còn có tên gọi là núi Vân Sơn là ngọn núi cao nhất ở Đông Nam Bộ, quanh năm được mây mù che phủ. Quần thể danh thắng này còn là nơi thu hút rất nhiều khách tới tham quan, hành hương, vãn cảnh nhất là vào những ngày lễ tết.

Núi Bà Đen nhìn từ xa ( Ảnh ST)

Địa chỉ núi

• Núi Bà Đen có địa chỉ tại xã Thạnh Tân, thành phố Tây Ninh, tỉnh Tây Ninh và cách trung tâm TP Hồ Chí Minh 110km về phía Tây Bắc.
• Nhấn vào đây để được chỉ đường.

Cách chinh phục núi Bà Đen

Quần thể danh thắng núi Bà Đen có diện tích lên tới khoảng 24 km2 gồm 3 ngọn núi tạo thành: núi Heo, núi Phụng và núi Bà Đen. Với độ cao 986m, đây là ngọn núi cao nhất ở Đông Nam Bộ. Quãng đường để lên núi Bà Đen được chia làm hai phần: từ chân núi lên chùa Bà Đen và chùa lên đỉnh núi. Từ chùa lên đỉnh núi chỉ có cách leo bộ còn từ chân núi tới chùa lại có 3 cách:

• Đi cáp treo: Tuyến cáp treo dài 1.200m và đây là cách  nhanh nhất để tới đỉnh.
• Đi bộ: Nhiều bạn trẻ muốn trải nghiệm cảm giác chinh phục leo tới đỉnh núi bằng chính sức lực của mình thì cũng có thể thử. Tuy nhiên thì đường lên núi khá dốc nên cần chú ý chuẩn bị kĩ càng và leo núi cẩn thận.
• Đi bằng hệ thống máng trượt.

Hệ thống cáp treo ở đây ( Ảnh ST)

Nhiều bạn trẻ chọn leo núi bộ để khám phá giới hạn của bản thân(Ảnh Võ Duy Tài)

Trải nghiệm cảm giác mới lạ cùng hệ thống máng trượt độc đáo tại đây ( Ảnh ST)

Tham quan chùa tại núi

Từ chân núi lên tới đỉnh có cả một hệ thống chùa chiền tại đây nhưng đáng chú ý là chùa Bà Đen. Ngôi chùa còn có tên khác là Linh Tiên Sơn Thạch tự, nơi đặt bức tượng Bà Đen bằng đồng. Ngôi chùa Bà Đen được trùng tu lại và khởi dựng lại vào năm 1997. Chùa vẫn giữ lại hai cột đá xanh được tạc thời thời Tổ Tâm Hòa ( 1919) ở tiền đường, mỗi cột cao tới 4,5m đường kính 0,45m.

Ngôi chùa Bà Đen ở lưng chừng núi ( Ảnh ST)

Hàng năm, nhất là vào Rằm tháng giêng, du khách gần xa và nhân dân trong tỉnh thường tới đây hành hương, lễ bái và tham quan du lịch .

Dòng người tới hành lễ tại đây ( ảnh ST)

Người dân hành hương tại chùa Bà Đen ( Ảnh ST)

Bên cạnh đó trên núi còn một số ngôi chùa khác như: chùa Phật, chùa Hang, chùa Hạ, chùa Trung, chùa Vân Sơn. Ngoài ra đan xen tại đây còn có hệ thống nhiều động nhỏ: động Thanh Long, động Ba Cô, động Ba Tuần,…

Tham quan vãn cảnh tại núi Bà Đen

Với độ cao lên 986m, quang năm đỉnh núi Bà Đen được mây mù bao phủ nên trải nghiệm ngắm bình minh trên núi sẽ cực kì thú vị.

Khung cảnh trên đỉnh núi nhìn xuống ( Ảnh momitraveltheworld)

Nóc nhà của Đông Nam Bộ ( Ảnh ST)

Check-in tại đây cùng mày mù giăng lối ( Ảnh ST)

Đón bình minh trên đỉnh núi ( Ảnh ST)

Check-in ở khu vực gần ga cáp treo ( Ảnh _vaananh_)

Không thiếu góc cho bạn”sống ảo” ( Ảnh phương_anh_mm)

Giá vé vào cửa tại đây:

• Vé vào cửa: 10k/ người
• Vé xe lửa và trạm cáp treo: 5k/người
• Giá vé cáp treo: người lớn 35k/ lượt, 65k/khứ hồi, trẻ em 20k/lượt, 35k/khứ hồi
• Vé máng trượt có giá như với cáp treo

Có dịp ghé qua Tây Ninh thì đừng quên ghé qua “nóc nhà” của Đông Nam Bộ để không những thăm cảnh chùa mà còn thưởng thức cảnh thiên nhiên của núi Bà Đen.

Từ trái sang phải, từ trên xuống dưới: Quần thể chùa Bà ở núi Bà Đen; Bảo tàng Lịch sử núi Bà Đen; Máng trượt núi Bà Đen; Cáp treo núi Bà Đen; Ga Bà Đen, nhà ga cáp treo lớn nhất thế giới.

Khu du lịch Núi Bà Đen (hay Sun World BaDen Mountain) là tập hợp các điểm du lịch nằm trong quần thể núi Bà Đen thuộc địa phận phường Ninh Sơn, phường Ninh Thạnh, xã Thạnh Tân của thành phố Tây Ninh và một phần xã Suối Đá, xã Phan của huyện Dương Minh Châu. Khu du lịch hiện đang sở hữu Kỷ lục Thế giới Guinness với công trình ga Bà Đen là "Nhà ga cáp treo lớn nhất thế giới". Ngoài ra, còn có Tượng Phật Bà Tây Bổ Đà Sơn với hai kỷ lục "Tượng Phật Bà bằng đồng cao nhất châu Á tọa lạc trên đỉnh núi" và "Tượng Phật Bà bằng đồng cao nhất Việt Nam tọa lạc trên đỉnh núi". Đây cũng là nơi đầu tiên của Việt Nam vận hành loại hình du lịch máng trượt và cáp treo.

Năm 1989, quần thể núi Bà Đen đã được Bộ Văn hóa – Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) công nhận là di tích lịch sử và danh thắng cấp quốc gia. Đến năm 1998, công trình đầu tiên phát triển du lịch núi Bà Đen đã được xây dựng. Vào năm 2014, Văn phòng Chính phủ đã chính thức ký quyết định "Quy hoạch tổng thể phát triển Khu du lịch quốc gia núi Bà Đen". Cho đến những năm 2017 – 2018, Tập đoàn Sun Group đã trở thành đơn vị đầu tư, hợp tác phát triển cùng với Ủy ban nhân dân tỉnh Tây Ninh cho khu du lịch Sun World BaDen Mountain. "Khai mở huyền thoại – Chinh phục đỉnh thiêng" là khẩu hiệu chính thức mà tập đoàn này sử dụng để quảng bá cho khu du lịch.

Trong dịp Tết Nguyên Đán 2022, khu du lịch Núi Bà Đen đã trở thành điểm đến đông khách nhất trên cả nước và đứng thứ 5 về tổng số lượng khách cả năm 2022, đưa du lịch tỉnh Tây Ninh phát triển hơn cả trước đại dịch COVID-19.

Giai đoạn trước khi được quy hoạch lên Khu du lịch quốc gia[sửa | sửa mã nguồn]

Vào năm 1745, ở độ cao 350 m lưng chừng núi Bà Đen đã hình thành một ngôi chùa có tên chùa Bà và được xây dựng vào năm 1763 liên quan đến . Theo Quốc Sử quán triều Nguyễn do có công trong việc báo mộng hỗ trợ ông nên năm 1790, vua Gia Long đã cho binh lính đúc tượng, phong sắc Linh Sơn Điện và phong Bà là Linh Sơn Thánh Mẫu. Khoảng năm 1864, sư Huệ Mạng thuộc phái Lâm Tế Chánh Tông đã khai sơn Linh Sơn Long Châu, tức chùa Hang lấy hang đá làm nơi tu hành, cách chùa Bà khoảng 300 m. Sau đó, vào năm Nhâm Thân 1871, chùa Trung cũng đã được ra đời với mục đích làm trạm dừng cho cho các tín đồ đến chùa Bà. Do nơi đây cũng từng là nơi giao tranh giữa quân lực Hoa Kỳ, Việt Nam Cộng hòa và Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam nên nhiều ngôi chùa tại đây sau đó cũng đã bị thiêu rụi bởi bom đạn. Đại Nam nhất thống chí cũng có nhắc về 2 ngôi chùa này:

Linh Sơn cách Tân Ninh 20 dặm về phía tây bắc, hình núi cao chót vót là trấn sơn của tỉnh, phía tây giáp địa giới Cao Miên, lưng núi có chùa đá ít người đi đến

Từ những năm 1983, tỉnh Tây Ninh đã thành lập Ban Tổ chức Hội Xuân Núi Bà và Ban quản lý Di tích lịch sử - văn hóa núi Bà Đen. Hệ thống điện lưới quốc gia cũng đã nối mạng đến đỉnh núi. Đến năm 1989, quần thể Núi Bà Đen được Bộ Văn hóa – Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) công nhận là di tích lịch sử và danh thắng cấp quốc gia theo Quyết định số 100/VH-QĐ. Đến tận ngày 26 tháng 11 năm 1996, chùa Linh Sơn Thiên Thạch mới được khởi công xây dựng với tiền thân là chùa Bà và lạc thành ngày 20 tháng 12 năm 1997 với diện tích bấy giờ là 210 m².

Những năm 1998, khu du lịch núi Bà Đen đã được xây dựng tuyến cáp treo đầu tiên dài 1,2 km và cao 225 m với 20 cột mốc đi lên khu vực chùa Bà và mất 18 phút để đi từ ga đầu đến ga cuối. Đây cũng là những công trình phát triển du lịch đầu tiên ở núi Bà Đen và là hệ thống cáp treo đầu tiên tại Việt Nam. Vào ngày 26 tháng 4 năm 2002, hệ thống máng trượt từ chùa Bà xuống chân núi đã được xây dựng và đưa vào khai thác. Sau khi khai thác được 3 tháng, một sự cố máng trượt đã xảy ra ở khu vực núi. Tuy nhiên, không có thương tích vào xảy ra. Vào năm 2006, tận 8 năm sau khi xây dựng, công trình cáp treo ở núi Bà Đen đã được Trung tâm Sách kỷ lục Việt Nam xác lập kỷ lục "Hệ thống cáp treo đầu tiên ở Việt Nam".

Đến năm 2013, hệ thống cáp treo mới theo công nghệ châu Âu cũng đã được Ủy ban nhân dân tỉnh quy hoạch xây dựng kéo dài từ chân núi lên tới chùa Bà và ngược lại như tuyến cáp cũ. Lúc này, Khu du lịch Núi Bà Đen được xây dựng và điều hành bởi Công ty Cổ phần Cáp treo Núi Bà - Tây Ninh, Công ty cổ phần Du lịch và Thương mại Tây Ninh (trước đó có tên Công ty cổ phần Du lịch Tây Ninh).

Phát triển lên Khu du lịch quốc gia[sửa | sửa mã nguồn]

Vào ngày 23 tháng 12 năm 2014, đại diện Văn phòng Chính phủ, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã ký quyết định "Quy hoạch tổng thể phát triển Khu du lịch quốc gia núi Bà Đen, tỉnh Tây Ninh đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030". Những năm sau đó, đề án quy hoạch về khu du lịch vẫn được đề cập bổ sung trong đó có quyết định về việc quy hoạch diện tích khu du lịch 2.903,79 ha và nghiên cứu phát triển cùng Tòa Thánh Tây Ninh và hồ Dầu Tiếng. Vào ngày 5 tháng 9 năm 2018, Thủ tướng Chính phủ đã cho phép tỉnh Tây Ninh quy hoạch, xây dựng khu vực núi Bà Đen thành Khu du lịch quốc gia núi Bà Đen. Trước đó hai năm, Ban Quản lý Khu du lịch quốc gia Núi Bà Đen đã được thành lập dựa trên Ban Quản lý Khu Di tích lịch sử Văn hóa, Danh thắng và Du lịch Núi Bà Đen thuộc quản lý của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch và Ban Quản lý Khu rừng Văn hóa - lịch sử Núi Bà trực thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Tây Ninh.

Trong giai đoạn năm 2017 – 2018, Tập đoàn Sun Group đã bắt đầu hợp tác với Ủy ban nhân dân tỉnh Tây Ninh quy hoạch xây dựng Khu du lịch quốc gia núi Bà Đen với tên gọi "Sun World Ba Den Mountain" với tổng mức đầu tư giai đoạn một là hơn 2.000 tỷ đồng. Vào sáng ngày 14 tháng 8 năm 2019, "Lễ vía bà Linh Sơn Thánh Mẫu - núi Bà Đen" của chùa Bà (thuộc núi Bà Đen) đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đến ngày 18 tháng 1 năm 2020, Tập đoàn Sun Group khai trương công trình đầu tiên của quần thể khu du lịch Sun World Ba Den Mountain bao gồm 2 tuyến cáp treo là Bà Đen - Vân Sơn và Bà Đen - Chùa Hang. Từ lúc đầu tư đến nay, Sun Group đã quảng bá khu du lịch với khẩu hiệu "Khai mở huyền thoại – Chinh phục đỉnh thiêng". Trong năm 2021, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Tây Ninh tổ chức một giải chạy , tập đoàn Sun Group đồng tổ chức và tài trợ. Mùa đầu tiên được tổ chức đã có đến 3000 vận động viên tham gia.

Trong thời gian từ ngày 1 tháng 1 năm 2022 đến ngày 31 tháng 12 năm 2022, nhằm kích cầu du lịch sau đại dịch COVID-19, Ủy ban nhân dân tỉnh Tây Ninh đã ngừng thu vé vào cổng. Cũng trong năm 2022, Khu du lịch Núi Bà Đen đã trở thành 1 trong 5 điểm đến đông khách nhất cả nước. Trong đó, dịp Tết Nguyên Đán 2022, theo thống kê từ Tổng cục du lịch, Tây Ninh đã dẫn đầu cả nước về số lượng du khách. Tổng kết quả cả năm 2022 về du lịch Tây Ninh đã vượt qua thời kỳ trước đại dịch COVID-19.

Vào đầu năm 2023, tuyến cáp treo Hòa Đồng - Tâm An nối liền quần thể chùa Bà và đỉnh núi Bà Đen đã được khai trương. Đây là công trình cáp treo thứ hai dẫn lên đỉnh núi Bà Đen bên cạnh tuyến cáp treo Bà Đen - Vân Sơn được khai trương vào năm 2020 trước đó.

Theo Quyết định số: 1099/QĐ-TTg của Văn phòng Chính phủ được Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng ký ban hành vào ngày 5 tháng 9 năm 2018, Khu du lịch Núi Bà Đen được xác định nằm trên địa bàn phường Ninh Sơn, phường Ninh Thạnh, xã Thạnh Tân của thành phố Tây Ninh và một phần xã Suối Đá, xã Phan của huyện Dương Minh Châu, có phạm vi ranh giới, cụ thể:

Tổng diện tích quy hoạch của khu du lịch là 2.903,79 ha.

Các tuyến cáp treo của Sun Group[sửa | sửa mã nguồn]

Ngày 18 tháng 1 năm 2020, Ủy ban nhân dân tỉnh Tây Ninh và Tập đoàn Sungroup đã chính thức đưa vào vận hành hệ thống cáp treo mới hiện đại sau 1,5 năm thi công xây dựng. Đây cũng là công trình đầu tiên được khai trương thuộc quần thể Sun World Bà Đen Mountain do tập đoàn Sun Group đầu tư xây dựng. Hệ thống cáp treo được thực hiện dưới sự tư vấn, thiết kế của hãng cáp treo số một thế giới Doppelmayr và bao gồm hai tuyến cáp song song. Hiện nay, tại Khu du lịch có 3 tuyến cáp treo đang vật hành chính lần lượt là:

• Tuyến cáp treo Bà Đen - Vân Sơn: Tuyến cáp số 1 bắt đầu từ chân núi (Ga Bà Đen) lên đỉnh Bà Đen (Ga Vân Sơn) có chiều dài 1.847 m, gồm 113 cabin với công suất 10 người/cabin, công suất vận chuyển 4.400 khách/giờ. Với vận tốc 8 mét/giây, thời gian di chuyển từ chân núi lên đỉnh cao 986m của núi Bà Đen là 8 phút. Giữa ga đi và ga đến có độ chênh lệch khoảng 886 m.

• Tuyến cáp treo Bà Đen - Chùa Hang: Tuyến cáp số 2 bắt đầu từ chân núi (Ga Bà Đen) lên chùa Bà (Ga Chùa Hang) có chiều dài 1.210 m, bao gồm 78 cabin (10 người/cabin). Với vận tốc 8 mét/giây, thời gian di chuyển lên đỉnh chỉ 5 phút và công suất vận chuyển 4.400 khách/giờ. Độ chênh lệch giữa ga đi và ga đến là 259 m, tốc độ di chuyển có tuyến cáp treo Bà Đen - Chùa Hang được xây dựng gấp đôi tuyến cáp treo cũ tại đây vào năm 2013 và đưa du khách đến với quần thể chùa Bà.

• Tuyến cáp treo Hòa Đồng - Tâm An: Vào ngày 1 tháng 1 năm 2023, Sun Group đã chính thức khai trương thêm tuyến cáp treo mới chạy song hành cùng hai tuyến cáp treo đã ra mắt trước đó tại khu du lịch Núi Bà Đen, tuyến cáp mới sẽ nối liền ga Hòa Đồng và ga Tam An, tức kết nối từ khu vực chùa Bà lên đỉnh núi Bà Đen. Tuyến cáp treo sẽ dài khoảng 1.208 m, 76 ca bin với 5 phút di chuyển. Đây được xem là tuyến cáp treo có tầm nhìn đẹp nhất khu du lịch và là một trong những hệ thống cáp treo có độ dốc lớn nhất thế giới khi sở hữu độ dốc trung bình là 63,53% (tương đương 32,43 độ) và độ dốc tối đa lên tới 104% (tương đương 45 độ).

Ga Bà Đen[sửa | sửa mã nguồn]

Ga Bà Đen là ga chính của Sun World Bà Đen Mountain và là nhà ga lớn nhất toàn bộ hệ thống cáp treo của khu du lịch, được đặt ở bên dưới chân núi với diện tích lên tới 10.959 m². Vào năm 2020, Tổ chức Kỷ lục Thế giới Guinness cũng đã chính thức công nhận ga Bà Đen là "Nhà ga cáp treo lớn nhất thế giới". Nằm ở độ cao khoảng 42 m so với mực nước biển, ga Bà Đen có thiết kế mái được tạo thành 3 cột sóng. Từ trên nhìn xuống, 3 cụm mái nhô lên này tượng trưng cho 3 ngọn núi là núi Bà Đen, núi Phụng và núi Đất (thuộc quần thể núi Bà Đen). Sảnh trung tâm của nhà ga gồm 5 cây cột lớn cách điệu như 5 cây cổ thụ được che chở bởi núi Mẹ. Đây là nhà ga kết nối chung của ga Vân Sơn và ga Chùa Hang.

Ga Vân Sơn[sửa | sửa mã nguồn]

Ga Vân Sơn là ga đầu tiên được xây dựng trên đỉnh núi Bà Đen với phong cách kiến trúc châu Âu cổ điển và nhuốm màu cổ tích huyền bí. Đá sa thạch là chất liệu chủ đạo làm nên nội thất bên trong ga Vân Sơn. Trên cột và các mảng tường trong nhà ga là những bức tranh lập thể đa sắc được lấy cảm ứng từ Tòa Thánh Tây Ninh của đạo Cao Đài. Sảnh chính của ga được trang trí với đèn chùm lớn, gờ phào uốn lượn. Không chỉ vậy, sự cổ kính của ga còn mang nét đặc trưng trong những công trình nổi tiếng thế giới của kiến trúc sư Antoni Gaudí như: công viên Parc Guell, vương cung thánh đường Sagrada Família và ngôi nhà Casa Batllo.

Ga Chùa Hang[sửa | sửa mã nguồn]

Ga Chùa Hang là ga nằm ở khu vực quần thể chùa Bà với thiết kế độc bản, được tập đoàn Sun Group tuyên bố là không trùng lặp với bất kỳ nhà ga cáp treo nào trên thế giới. Công trình mang vóc dáng của một ngôi chùa 5 tầng được lấy cảm hứng trên kiến trúc từ chùa Bà và chùa Hang. Điểm nhấn của ga Chùa Hang là hình ảnh tượng Phật Thích-ca Mâu-ni ngồi thiền được thiết kế hình dọc theo hai bên tường ở tầng 5 của nhà ga. Sở hữu màu vàng tươi làm chủ đạo, gạch lát nền của nhà ga cũng đã mang nét đặc trưng cho trường phái Phật giáo miền Nam.

Ga Hòa Đồng và Ga Tâm An[sửa | sửa mã nguồn]

Cùng với tuyến cáp treo Hòa Đồng - Tâm An, hai ga kết nối tuyến cáp treo này cũng đã được khai trương vào ngày 1 tháng 1 năm 2023 sau 3 năm kể từ khi hai tuyến cáp treo là Bà Đen - Vân Sơn và Bà Đen - Chùa Hang được đưa vào hoạt động. Ga Hòa Đồng trong tuyến là một ga nằm ở khu vực quần thể chùa Bà, đưa du khách lên khu vực đỉnh núi là ga Tâm An và ngược lại. Độ chênh lệch giữa hai nhà ga lên tới 639,7 m và nối liền tuyến cáp là một trong những hệ thống cáp treo có độ dốc lớn nhất thế giới.

Hệ thống máng trượt ở núi Bà Đen đã được đầu tư lần đầu tiên vào năm 2002, và được thay thế vào năm 2018 với tổng mức đầu tư là 90 tỷ đồng. Hệ thống mới được cho là có thể vận chuyển 500 người mỗi giờ và được thiết kế thêm trang bị cảm biến khoảng cách trượt để tự động giảm phanh. Hiện nay, máng trượt ở Khu du lịch Núi Bà Đen đã trở thành một hệ thống khép kín với tuyến lên dài 1.190 m và tuyến xuống dài 1.700 m, được đặt trên 482 trụ móng kéo dài lên khu vực quần thể chùa Bà, hai nhà ga của máng trượt có độ cao chênh lệch khoảng 215 m đây cũng là nơi đầu tiên ở Việt Nam vận hành loại hình này.

Xe trượt được thiết kế với tốc độ tối đa vào khoảng 40 km/h với công suất chở từ 1–2 người. Người điều khiển sẽ ngồi phía sau người phía trước, nếu có 2 người.

Quần thể kiến trúc khu vực núi chính[sửa | sửa mã nguồn]

Quần thể công trình khu vực chân núi[sửa | sửa mã nguồn]

Tượng Dũng sỹ núi Bà Đen[sửa | sửa mã nguồn]

Đầu năm 1962, một đơn vị trinh sát và thông tin (Liên đội 7) của mặt trận Tây Ninh (thuộc Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam) đã được cử lên khu vực núi Bà Đen để hoạt động. Lúc bấy giờ, quân lực Hoa Kỳ và Việt Nam Cộng hòa đang đóng giữ khu vực đỉnh núi nên đã khiến quân của lực lượng của mặt trận Tây Ninh di chuyển sang sườn phía Bắc núi Phụng thuộc cụm núi Bà Đen. Hai bên tiếp tục có những căng thẳng leo thang trong suốt thời gian đó. Cuối cùng vào ngày 6 tháng 1 năm 1975, khi không có thức ăn và nước uống, đạn dược đã sử dụng gần hết, đại đội của Hoa Kỳ cùng Việt Nam Cộng hòa đã đưa các thương binh và rút xuống núi về tuyến thiện chiến. Từ đó cho đến sự kiện 30 tháng 4 năm 1975, khu vực này đã được Liên đội 7 kiểm soát. Nhằm tưởng niệm 181 người được cho là đã tử vong trong cuộc chiến, chính phủ Việt Nam đã cho xây dựng một tượng đài mang tên "Dũng sỹ núi Bà Đen".

Chùa Linh Sơn Phước Trung (Chùa Trung)[sửa | sửa mã nguồn]

Chùa nằm ở vị trí chân núi Bà Đen, theo hệ phái Bắc Tông được thành lập vào năm 1876, người sáng lập là Tổ Thanh Thọ và Tổ Phước Chí với diện tích 2.329,2 m², Chùa Trung là 1 trong 5 điểm được khoanh vùng bảo vệ I của khu du lịch quốc gia Núi Bà Đen. Chùa trước đây là nơi Ủy ban Kháng chiến Hành chính Tỉnh Tây Ninh xây dựng lực lượng trong giai đoạn chiến tranh Đông Dương từ năm 1946. Ngoài ra, chùa Trung còn sở hữu bức tượng của thái tử Tất Ðạt Ða ở trong khuôn viên chùa, người được cho là khi vừa mới sinh ra bước 7 bước đã làm nở được 7 đóa sen hồng,... Vào tháng 12 năm 2016, tỉnh hội Phật giáo tỉnh đã xây dựng hoàn tất giảng đường Tâm Hòa do Ni trưởng Thích Nữ Diệu Nghĩa chủ trì, nơi này được sử dụng để tổ chức đại giới đàn cho tăng sinh khu vực miền Nam.

Động Kim Quang[sửa | sửa mã nguồn]

Động Kim Quang là một hang động tự nhiên khá rộng nằm về hướng Nam núi Bà Đen. Hang động cách chân núi khoảng 500 m nhưng địa hình khá hiểm trở, một con suối cắt ngang với một chiếc cầu treo nối hai bờ vực. Trước cửa hang động có một quyển sách cách điệu nói về lịch sử của hang động. Trong khu vực động còn có 3 cụm tượng, tái hiện lại hoạt động của lực lượng Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam. Đây là nơi đóng quân của Huyện đội Tòa Thánh (nay là thị xã Hòa Thành) trong Chiến tranh Việt Nam.

Quần thể công trình khu vực chùa Bà[sửa | sửa mã nguồn]

Chùa Linh Sơn Tiên Thạch Tự (Chùa Bà)[sửa | sửa mã nguồn]

Ngôi chùa tọa lạc ở độ cao lưng chừng núi 350 m, được biết đến với cái tên chùa Bà (Linh Sơn Tiên Thạch Tự) hay chùa Phật, chùa Thượng được hình thành từ năm 1745 và xây dựng vào năm 1763 với diện tích hiện nay là 6.151,8 m² (cũ 210 m²). Đây là ngôi chùa cổ xưa nhất, có tuổi thọ cao nhất ở Tây Ninh, biểu trưng cho văn hóa Phật giáo ở Tây Ninh. Việc khai sáng ngôi Tam bảo trên núi Bà Đen ở thế kỷ 18 đã đặt nền móng cho việc phát triển Phật giáo ở Tây Ninh đến hiện nay. Trong Nam Kỳ phong tục nhơn vật diễn ca của Nguyễn Liên Phong vào năm 1909 cũng đã nhắc đến Chùa Bà như sau:

Điện Bà xưa những đến nay,

Thiệt là một chỗ cao dày linh chung.
Dưới chưn có cảnh chùa Trung,
Kề bên sẵn suối nước trong thấy trời.
Người đều tới đó nghỉ ngơi,

Khiết tinh mộc dục lên nơi Điện Bà...

Chùa chính là nơi thờ tự Linh Sơn Thánh Mẫu do vua Gia Long phong sắc. Chính sắc của Bà đã bị lạc mất và cho đến nay cũng không tìm được. Đến đời vua Bảo Đại, Bà đã được phong thêm cái sắc như sau:

Tỉnh Tây Ninh, Thái Bình quận, Ninh Thạnh thôn, phụng sự "Bà Đen"

 – Linh Sơn Thánh Mẫu tôn thần
 – Nẫm trước linh ứng, tứ kiêm thừa
 – Cảm mạng miên niệm thần hưu
 – Trứ phong vị Đứuc Bảo trung hưng
 – Lĩnh phò chi Thần chuẩn kỳ phụng sự

 – Thứ cơ Thần kỳ tường tựu

Chùa đã được trùng tu và khởi dựng lại vào năm 1997. Ở sân chùa Phật có tôn trí tượng đài Bồ tát Quán Thế Âm. Tiền đường thờ tượng Tiêu Diện. Tầng trên thờ Bồ tát Di Lặc, Bồ tát Văn Thù và Bồ tát Phổ Hiền. Chùa đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di tích lịch sử - văn hóa quốc gia. Nơi thờ tự chính của chùa là hang đá nhỏ có bức tượng Ngọc Linh Sơn Thánh Mẫu nặng 240 kg.

Hiện nay, hai cột đá xanh được tạc từ đầu thế kỷ 20 khu vực tiền đường, mỗi cột cao 2,5 m với đường kính 0,25 m, chạm hình rồng vẫn còn được chùa lưu giữ. Chính điện chùa rộng khoảng 200 m² với nhiều cột kèo, khu vực thờ được sơn màu son thếp vàng. Chùa còn sở hữu tượng Phật Thích Ca cao 2,5 m, hai bên là tượng Bồ Tát, Thập Bát La Hán.

Sáng ngày 14 tháng 8 năm 2019, "Lễ vía bà Linh Sơn Thánh Mẫu - núi Bà Đen" tại chùa Bà thuộc Di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh núi Bà Đen đã được công nhận trở thành Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và chính thức khánh thành công trình mở rộng mặt bằng sân chùa. Hiện diện tích của sân chùa đã được mở rộng 6.000 m² với sức chứa khoảng 35.000 người do UBND tỉnh Tây Ninh xây dựng và được Tập đoàn Sun Group tài trợ.

Chùa Linh Sơn Hòa Đồng (Chùa Hòa Đồng)[sửa | sửa mã nguồn]

Chùa Linh Sơn Hòa Đồng được xây dựng theo kiến trúc quen thuộc của chùa miếu Nam Bộ, khôi phục từ một ngôi chùa cũ mà Hòa thượng Thích Giác Điền từng tu tập trong những năm của thế kỷ 20. Ngôi chùa được đặt cách chùa Bà không xa với diện tích khoảng 200 m² và nằm ở độ cao khoảng 350 m. Tại đây, khi nhìn ra còn có thể thấy được hồ Dầu Tiếng và suối Tha La.

Chùa Hòa Đồng có hai lớp nhà liên tục song song nhau với lớp phía trước có cấu trúc kiểu tứ trụ với bộ khung 4 trụ ở giữa, 3 gian, 3 nhịp. Mặt bằng chính điện chùa có kích thước ngang 10,8 m và sâu 9,9 m cùng một sảnh mái đón 2,4 m ở gian giữa của chùa. Trước khi vào chùa Hòa Đồng sẽ có một hang Gió nhỏ trên đường đến chùa, nơi đây xuất hiện những ngọn gió thổi ra nhưng không ai rõ từ đâu. Một bức tượng Phật Thích Ca Mâu Ni nhập Niết Bàn cũng xuất hiện trên đường vào chùa Hòa Đồng.

Chùa Linh Sơn Long Châu (Chùa Hang)[sửa | sửa mã nguồn]

Vào những năm cuối thế kỷ 18, một nhà sư người Chiêm Thành còn được gọi là "ông Chàm" cùng nhà sư Huệ Mạng – Kim Tiên đã lấy hang đá trên núi Bà Đen làm nơi tu hành và khai sơn nên Linh Sơn Long Châu, người ta còn gọi đây là chùa Hang. Chùa nằm cách chùa Bà khoảng 100 bậc thang, ngôi chùa theo theo hệ phái Bắc Tông được thành lập vào năm 1830, trùng tu năm 1995. Ngoài ra, khu vực chùa Hang còn có bia tưởng niệm 181 cán bộ trinh sát của Phòng Quân bảo – Bộ Tham mưu miền B2 đã qua đời trong Chiến tranh Việt Nam. Một nhà ga cáp treo của núi Bà Đen cũng đã được đặt tên theo tên của ngôi chùa.

Chùa Quan Âm và động Ba Cô[sửa | sửa mã nguồn]

Chùa Quan Âm là ngôi chùa cao nhất trong quần thể chùa ở khu vực chùa Bà. Tại đây, chùa thờ Quan Thế Âm Bồ Tát cùng nhiều miếu và hang động nhân tạo thờ Cô và thờ Mẫu. Hang động Ba Cô bên cạnh chùa được hình thành bằng những phiến đá khổng lồ tự nhiên và được bố trí giả thạch nhũ từ trên trần rũ xuống cùng tiếng nước chảy xung quanh.

Quần thể công trình khu vực đỉnh núi[sửa | sửa mã nguồn]

Tượng Phật Bà Tây Bổ Đà Sơn[sửa | sửa mã nguồn]

Bức tượng với tổng chiều cao 72 m, được đúc bởi hơn 170 tấn đồng đỏ nguyên chất theo kỹ thuật công nghệ gia công cơ khí áp lực cao của châu Âu, tượng Phật Bà Tây Bổ Đà Sơn tại đây đã xác lập kỷ lục "Tượng Phật Bà bằng đồng cao nhất châu Á tọa lạc trên đỉnh núi" và "Tượng Phật Bà bằng đồng cao nhất Việt Nam tọa lạc trên đỉnh núi". Tập đoàn Sun Group cùng nhà điêu khắc Phạm Bá Đua là người đã tạo nên thiết kế của bức tượng được dựa nguyên mẫu của tượng Phật thời Lê. Tượng Phật Bà đứng uy nghiêm trên đài sen bằng đồng, cánh sen cũng được phỏng lại theo cánh sen thời Lê, được tạo hình mây cùng 3 giọt nước, tượng trưng cho lời cầu nguyện mưa thuận gió hòa. Đầu của bức tượng đội vương miện chạm khắc hình ảnh của Đức Phật A Di Đà. Tay trái của bức tượng cầm bình Cam Lồ đang dốc xuống biểu tượng cho hành động ban phát phước lành của Bồ tát và tay phải là bắt quyết , mang ý nghĩa lìa xa ác nghiệp. Tượng đã được tham khảo các mẫu tượng Quán Thế Âm Bồ Tát tại Chùa Trầm (Hà Tây cũ), chùa Gián (Hải Dương) cùng một số pho tượng đang là bảo vật quốc gia được lưu trữ trong bảo tàng lịch sử - mỹ thuật.

Dưới chân tượng Phật Bà là khu trưng bày nghệ thuật Phật giáo 4 tầng với tổng diện tích lên tới 4.410 m² cùng lối kiến trúc đồng tâm bao gồm không gian nội thất sử dụng 3 loại đá như đá granite tự nhiên, đá trắng của Ý và đá nâu Tây Ban Nha. Ở tầng đầu tiên là một Đại sảnh mái vòm, công nghệ chiếu phim video 3D-mapping sẽ trình chiếu đoạn video khám phá về vũ trụ trong quan niệm của Phật giáo. Mái vòm trình chiếu có đường kính lên tới 20 m cùng độ phân giải sở hữu khoảng 16 triệu pixel dạng vòm. Còn tầng thứ hai là khu trưng bày nghệ thuật Phật giáo qua công nghệ hình ảnh 3 chiều hologram và các trụ Kinh Luân (bánh xe cầu nguyện). Tầng thứ ba sẽ là nơi triển lãm, trưng bày hàng trăm tạo vật như pho tượng, tranh, phù điêu nổi tiếng của Phật giáo tại Việt Nam cũng như trên thế giới có niên đại từ thế kỷ XI đến thế kỷ XIII. Các bức tranh được giữ bằng nghệ thuật sơn dầu và phù điêu gỗ, trong khi đó tượng là đồng mạ vàng và gỗ phủ sơn,... Ở tầng cao nhất bên trong khối đế Tượng Phật Bà Tây Bổ Đà Sơn là nơi lưu trữ và trưng bày xá lợi Phật. Căn phòng đặt xá lợi được bao quanh bởi 3 bức tường nước và chín bức tranh chữ Phạn in "Diệu Pháp Liên Hoa Kinh".

Tuyến đường lên đỉnh núi Bà Đen[sửa | sửa mã nguồn]

Trước khi được quy hoạch bởi tập đoàn Sun Group, các phượt thủ có thể leo lên đỉnh bằng 3 tuyến đường là từ chùa Bà lên đỉnh, theo đường cột và khu vực Ma Thiên Lãnh lên đỉnh. Tuy nhiên, đến ngày 14 tháng 5 năm 2021, Phó ban quản lý Khu du lịch quốc gia núi Bà Đen thông báo tạm dừng cho phép chinh phục núi Bà Đen bằng các cung đường này. Lý do được Ban quản lý đưa ra là do ảnh hưởng từ mùa mưa bão, gây xói mòn, sạt lở, nguy hiểm đến các phượt thủ và đồng thời do nhà đầu tư đang xây dựng công trình đường bộ lên đỉnh núi Bà Đen. Theo quy hoạch trong Quyết định số 1099/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ dọc tuyến đường bộ lên đỉnh núi Bà Đen sẽ có khu công viên chuyên đề với quy mô khoảng 25,96 ha.

Hội Xuân núi Bà Đen được tổ chức bắt đầu từ mùng 4 tháng Giêng cho đến hết tháng Giêng hằng năm với 3 ngày quan trọng nhất là mùng 4, 5 và 6. Đây cũng được xem lễ hội lớn nhất ở Tây Ninh. Trong dịp này những người hành hương về Núi Bà, thường xin những gói giấy đỏ trong đựng một nhúm gạo, hoặc tiền lẻ coi như xin lộc Bà đầu năm để làm ăn phát lộc, phát tài. Vào năm 2022, Lễ hội Xuân núi Bà Đen đã thu hút lượng khách tham quan nhiều nhất ở khu vực Đông nam Bộ.

Hội vía Bà Linh Sơn Thánh Mẫu[sửa | sửa mã nguồn]

Hội vía Bà là một lễ hội được tổ chức vào ngày 5 và 6 tháng 5 âm lịch hàng năm với ngày 5 là ngày hội chính. Vào lúc khuya ngày 4, rạng sáng ngày 5, lễ tắm tượng Bà được tổ chức ngay tại điện thờ. Lúc tắm bà, cửa điện sẽ được đóng cửa, không cho du khách vào tham quan. Người tắm Bà phải là một phụ nữ lớn tuổi, tốt tính. Sau khi tắm, Bà sẽ được thay xiêm y và lần lượt lạy Bà. Trong lúc này, nhang trong điện được thắp sáng và mở cửa đón du khách trở lại.

Ngày 14 tháng 8 năm 2019, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã công nhận lễ vía bà Linh Sơn Thánh Mẫu núi Bà Đen là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đây được xem là lễ hội dân gian lớn ở Tây Ninh nói riêng và khu vực Đông Nam Bộ nói chung.

BaDen Mountain Marathon là một giải chạy thường niên với 4 cự ly bao gồm 42 km, 22 km (hoặc 21 km), 10 km và 5 km được tổ chức lần đầu tiên vào năm 2021 với 25 giải thưởng, tổng số tiền là 120 triệu đồng. Giải chạy được tổ chức bởi Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Tây Ninh, được tập đoàn Sun Group đồng tổ chức và tài trợ. Sau một năm bị hạn chế vì đại dịch COVID-19, giải chạy đã được tổ chức trở lại vào năm 2023.

Số lượng khách đến với Khu du lịch Núi Bà Đen thường đông nhất vào dịp Tết Nguyên đán hàng năm và dẫn đến nhiều tình trạng như quá tải khu du lịch, kẹt xe, ngất xỉu... Đến năm 2020, khi Tập đoàn Sun Group khai trương công trình đầu tiên của khu du lịch đã ghi nhận mức tăng hơn 30% so với tết năm trước đó. Vào năm 2022, sau Đại dịch COVID-19, ước tính lượng khách đến với khu du lịch đã cán mốc 400 ngàn lượt, vượt qua Quảng Ninh (200.000 lượt); Phú Quốc (80.000 lượt); Đà Nẵng (35.939 lượt); Quảng Nam (44.800 lượt) và đưa ngành du lịch Tây Ninh dẫn đầu cả nước về du lịch cả nước dịp Tết năm 2022. Tổng 9 tháng đầu năm 2022, khu du lịch ghi nhận 4,1 triệu lượt khách và tổng doanh thu là 1.235 tỷ đồng. Du khách Campuchia cũng đã được ghi nhận xuất hiện ở khu du lịch. Trong dịp Tết Nguyên Đán 2023, số lượng phương tiện đến khu du lịch tăng đột biến đã dẫn đến quá tải kéo dài gần 10 km.

Vào năm 2007, trên con đường từ chân núi lên tới điện Bà của núi Bà Đen đã ghi nhận tình trạng rác thải phủ đầy hai bên đường, mùi xú uế nồng nặc tỏa ra từ các ngóc ngách hang động của núi. Không chỉ vậy, dọc chùa Hang, các phiến đá to đã bị bôi bẩn bởi những câu thơ, lời nói tục bằng sơn, bút xóa. Đến năm 2017, Chuyển động 24h đã tiếp tục đăng tải những phóng sự phản ánh về vấn đề rác thải tích tụ nhiều năm ở núi Bà Đen. Ban quản lý khu du lịch cho biết cũng đã có nhiều kiến nghị phương án giải quyết nhưng tới nay vẫn chưa có kết quả. Tại đây mỗi năm, nhiều gia đình mang theo lều, bạt tổ chức nhậu, mang theo thùng loa gây náo động. Các khu vực đất trống để người dân trải bạt đều ngập trong rác.

Trong dịp Tết Nguyên Đán 2017, báo Tây Ninh cũng đã đăng tải thông tin "chặt chém" khách du lịch với giá cao. Nhiều món hàng như trà xanh, trà thảo mộc, nước ngọt, nước đá, trà đá,... đều bị nâng giá. Công ty Cổ phần Du lịch – Thương mại Tây Ninh cũng đã xác nhận niêm yết giá bán và số điện thoại đường dây nóng, nhưng vẫn còn tình trạng giá bán cao hơn giá niêm yết. Cùng năm đó, để khắc phục tình trạng "chặt chém", Ban quản lý Khu du lịch cũng đã quyết định "thưởng nóng 500 ngàn" cho những ai phát hiện hàng quán chặt chém du khách, bán hàng giả, hàng kém chất lượng.

Vào ngày 4 tháng 7 năm 2002, một nhóm du khách từ Thành phố Hồ Chí Minh đã sử dụng máng trượt để di chuyển từ khu vực chùa Bà xuống chân núi thì gặp tai nạn. Nguyên nhân được cho là do thắng xe không ăn nên các xe máng trượt đã đâm vào nhau, nhiều người đã văng ra khỏi xe, va vào hàng rào bảo vệ. Trong số đó, có một người nặng nhất là bị rơi xuống đất. Tất cả các nạn nhân đã được chuyển đến Bệnh viện đa khoa Tây Ninh sau khi sơ cứu y tế ở khu du lịch, sau đó lại được chuyển đến Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình Thành phố Hồ Chí Minh. Ông Lê Văn Liêm, Giám đốc Công ty cổ phần Cáp treo Núi Bà - Tây Ninh, đơn vị khai thác máng trượt và cáp treo lúc này cho biết sự cố xảy ra là do khi máng trượt được hoạt động là trời trong xanh, nhưng đang trượt thì trời có mưa vài phút nên đã dẫn đến tai nạn do thắng xe bị trượt và không "ăn" với máng.

Vào tối ngày 11 tháng 1 năm 2015, Công an tỉnh Tây Ninh nhận được tin báo có một nhóm thanh thiếu niên mất tích khi leo núi, đến tối vẫn chưa thấy họ xuống bao gồm 20 người với 9 nữ và 11 nam. Người dân địa phương cũng nhận được điện thoại từ các người ở dưới chân núi, nhờ tìm kiếm những người bị lạc. Đến trưa 12 tháng 1, khi đến khu vực Hai Gạo trên sườn núi Bà Đen, cách chân núi một quãng đường đi bộ thì lực lượng cứu hộ tiếp cận được nhóm sinh viên, nhiều thành viên trong nhóm có dấu hiệu đuối sức và không có bất kỳ thương vong nào xảy ra.

Theo quy hoạch của Thủ tướng Chính phủ, Khu du lịch quốc gia núi Bà Đen sẽ bao gồm 4 phân khu:

• Khu tâm linh, di tích;
• Khu tham quan chuyên đề, lưu trú, nghỉ dưỡng, thương mại và dịch vụ du lịch trên đỉnh núi;
• Khu lưu trú, nghỉ dưỡng trên đỉnh núi Phụng và núi Đất (còn gọi là núi Heo);
• Khu chức năng du lịch sinh thái quanh chân núi.

Vào ngày 20 tháng 12 năm 2022, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã ra quyết định dừng chấp nhận 3 dự án tại núi Bà Đen sau khi UBND tỉnh Tây Ninh yêu cầu dừng thẩm định dự án. 3 dự án bị tạm dừng bao gồm: Khu đô thị phục vụ khu du lịch quốc gia núi Bà Đen (79,25 ha); Khu tham quan chuyên đề, nghỉ dưỡng núi Bà Đen (88,9 ha); Khu đô thị phụ cận khu du lịch quốc gia núi Bà Đen (379 ha) với lý do là không còn phù hợp.

Từ chân núi lên đỉnh núi Bà Đen bao nhiêu mét?

Từ chân núi lên chùa bà bao nhiêu km?

Leo núi Bà Đen bao nhiêu tiếng?

Có bao nhiêu đường lên núi Bà Đen?