Danh ca Khánh Hà tên thật là Lã Khánh Hà sinh năm 1952 tại Đà Lạt nhưng gia đình cô chủ yếu sống ở Sài Gòn. Từ tấm bé, Khánh Hà đã được đắm chìm trong không gian âm nhạc bởi gia đình cô có truyền thống nghệ thuật. Cha của chị là nghệ sĩ Lữ Liên (Lã Văn Liên), một nhạc sĩ đa tài, ngoài Khánh Hà, 6 anh chị em còn lại gồm: Tuấn Ngọc, Bích Chiêu, Anh Tú, Thúy Anh, Lan Anh và Lưu Bích cũng đều theo nghiệp ca hát. Từng bị anh trai Tuấn Ngọc chê hát không có hồn Ngay từ nhỏ, ngoài việc ca hát, Khánh còn học ngoại ngữ và rất thông thạo tiếng Anh, Pháp. 16 tuổi, Khánh Hà bắt đầu sự nghiệp ca hát và lần đầu đứng trên sân khấu lớn trong chương trình văn nghệ tại rạp Thống Nhất với bài Chiến sĩ của lòng em. Đó là kỷ niệm đáng nhớ nhất của cô và mãi sau này, Khánh Hà luôn nhắc tới quãng thời gian đó.
Năm 1972, Khánh Hà và một số anh em thành lập ban nhạc The Uptight đình đám. Thời điểm đó, Khánh Hà được đánh giá là giọng hát không chênh, phô, hát rõ lời và nhả chữ điêu luyện. Năm 1975, Khánh Hà sang Mỹ. Thời gian đầu, cô chỉ hát chủ yếu tiếng Anh, Pháp. Đến năm 1980, nữ ca sĩ trở lại với nhạc Việt và cho ra đời băng nhạc Gọi giấc mơ xưa được nhiều khán thính giả hải ngoại yêu thích. Nữ ca sĩ Bay đi cánh chim biển gây ấn tượng bởi giọng hát ngọt ngào và phong cách thời trang gợi cảm, quyến rũ cùng khả năng vũ đạo bốc lửa. Cô được đánh giá là có tiếng hát sang trọng, đầy cá tính.
Khoảng thập niên 1980 - 1990 là thời kỳ đỉnh cao của giọng hát Khánh Hà. Khánh Hà trở thành một chuẩn mực về xử lý ca khúc điêu luyện, chuyên nghiệp nhưng vẫn giữ được cảm xúc của mình trong mỗi lần hát. Thời ấy, một loạt ca sĩ ở TP.HCM đã “ăn theo” giọng hát Khánh Hà, tạo nên một “hiện tượng Khánh Hà”. Thế nhưng Khánh Hà từng chia sẻ, hồi đầu mới tập hát, cô bị anh trai Tuấn Ngọc chê hát không có hồn. Lúc đó Khánh Hà nghĩ: “Hát không đúng kỹ thuật còn có thể tập luyện chứ giọng hát không có hồn khác gì máy nhả chữ”, rồi cô lao vào tập luyện không kể ngày đêm. Nếu ngày xưa Tuấn Ngọc chê Khánh Hà hát không có hồn sau này, anh phải công nhận rằng cô có làn hơi thiên phú dồi dào để trở thành một giọng hát ưu tú. Clip Khánh Hà hát "Đời đá vàng": Chuyện tình muộn với người chồng kém 13 tuổi Nếu như sự nghiệp ca hát của Khánh Hà khá suôn sẻ thì đường tình duyên lại không được như mong đợi. 18 tuổi lập gia đình nhưng nhanh chóng chia tay, Khánh Hà sang Mỹ với con trai bé bỏng và lao vào kiếm tiền nuôi con nhỏ. Dù có rất nhiều người đàn ông hâm mộ tài sắc của Khánh Hà ngỏ lời yêu nhưng cô đều lắc đầu từ chối suốt những năm dài sau đó. Khánh Hà kể: “Tôi lo cho việc hát và chăm sóc con, thậm chí đôi lúc không còn thời gian chăm con, cũng phần nữa là chim sợ cành cong nên không nghĩ nhiều về chuyện yêu, hôn nhân gì nữa”. Thế nhưng, cuộc đời hết ngẫu nhiên này dẫn dắt tới một ngẫu nhiên khác. Khánh Hà tình cờ gặp Tô Chấn Phong khi ấy anh đang làm cho một hãng sản xuất và thiết kế quần áo. Một người bạn của Tô Chấn Phong nhờ anh làm một video ca nhạc Việt Nam. Cũng nhờ video này mà Tô Chấn Phong đã quen biết được Khánh Hà cũng như nhiều nhạc sĩ và ca sĩ khác.
Ban đầu, Tô Chấn Phong rất có cảm tình với “bà chị” Khánh Hà hơn mình 13 tuổi. Họ thường xuyên tâm sự về công việc và cuộc sống. Thậm chí, Khánh Hà quý Tô Chấn Phong tới độ còn làm mối anh cho em gái Lưu Bích của mình nhưng không thành công. Họ cứ thế chia sẻ niềm vui nỗi buồn trong cuộc sống và rồi yêu nhau lúc nào không hay. Nhưng cũng phải bên nhau tới 5 năm Khánh Hà mới chịu gật đầu về chung nhà với Tô Chấn Phong. Cô chia sẻ: “Phong ít tuổi hơn tôi nhưng tính tình sâu sắc, thâm trầm, còn tôi hồn nhiên như con nít. Tôi thích đùa giỡn và chọc người khác cười. Sự đối nghịch ấy đã bổ sung, gỡ gạc cho nhau ngay cả giai đoạn đỉnh điểm mâu thuẫn”.
Còn Tô Chấn Phong khi nhắc về người vợ hơn mình 13 tuổi nói rằng: “Tôi thấy điều quan trọng nhất của một cặp vợ chồng có thể ở với nhau dài lâu là sự nhường nhịn nhau. Ngoài ra dĩ nhiên mình phải hợp tính. Đôi lúc có thêm một chút thiền cũng tốt!”. Sau khi quen biết và lấy Khánh Hà, với sự khuyến khích của vợ, Tô Chấn Phong trở thành một ca sĩ. Khánh Hà động viên Tô Chấn Phong hát song ca với Lưu Bích, cả 2 thực hiện một băng cát sét cho vui. Không ngờ, giọng ca của hai anh em được đông đảo khán giả khắp nơi mến mộ. Băng đĩa thành công ngoài sức tưởng tưởng nhưng thị phi cũng không kém. Bởi những bài hát tình tứ trên sân khấu, người ta lại nhớ chuyện Khánh Hà mai mối cho Lưu Bích năm xưa và suy diễn. Tuy nhiên, nữ danh ca chia sẻ: “Chính tôi là người khuyến khích chồng mình song ca nhiều với Lưu Bích. Nếu công chúng yêu mến cặp song ca này chẳng những tôi không buồn mà còn hạnh phúc nữa. Niềm hạnh phúc của tôi đủ để tôi không cần nói gì về những tin đồn khác”.
Hơn 30 năm đắm chìm trong tình yêu với người chồng kém tuổi (báo chí trước đây từng viết Khánh Hà hơn Tô Chấn Phong 20 tuổi nhưng chính Tô Chấn Phong từng đính chính rằng anh chỉ kém vợ 13 tuổi - PV), Khánh Hà chia sẻ: “Tôi không có bí quyết gì chỉ là mỗi khi thấy tình hình hơi căng, vợ chồng lâu ngày không có thời gian riêng dành cho nhau thì chúng tôi đi du lịch. Việc tôi đi diễn xa thường xuyên cũng khiến cả hai có dịp nhớ nhung nhau nhiều hơn”. "Từ giọng hát em" (Ngô Thụy Miên) qua tiếng hát Khánh Hà: Ngân An  Chặng đường gắn bó cùng ánh đèn sân khấu với ca sĩ Bảo Yến, đầy vinh quang nhưng cũng không thiếu muộn phiền.
Ca sĩ Khánh Ly là ai? Nếu thích nghe dòng nhạc tiền chiến, tân nhạc Việt Nam, hẳn bạn sẽ không còn lạ lẫm với nữ danh ca. Suốt sự nghiệp của mình, tên tuổi của bà gắn liền với nhạc phẩm của Trịnh Công Sơn. Hiện nay, Khánh Ly đã rời xa sân khấu. Khán giả không còn thấy bà đi hát hay ra ca khúc mới. Tuy nhiên những ca khúc xưa cũ của Khánh Ly vẫn sống mãi. Và ngày càng có nhiều bạn trẻ biết, tìm hiểu về bà. Những năm 60, Khánh Ly chính là nữ danh ca đình đám bậc nhất. Những ca khúc của bà được phát ở mọi nơi và được đông đảo khán giả đón nhận. Ngày nay, những ca khúc bất hủ của bà vẫn còn đó. Những người trẻ lần đầu lắng nghe đều bị chinh phục và tự hỏi ca sĩ Khánh Ly là ai? Hào hùng nhưng vẫn đậm chất trữ tình, đây là phong cách hiếm có ca sĩ nào thể hiện được như bà. Ca sĩ Khánh Ly sở hữu chất giọng nữ trung trầm, hay Mezzo-alto. Vì thế, bà có thể thể hiện được nét trữ tình trong các ca khúc một cách hoàn hảo nhất. Bà cũng là danh ca hiếm hoi có thể lột tả cái hồn trong nhạc Trịnh, khiến người nghe cảm nhận được từng câu chữ. Đặc biệt, bà được xem là người mang âm nhạc kết nối đến mọi tầng lớp. Điều mà tại thời điểm đó, âm nhạc giải trí vẫn còn là một thứ quá đỗi xa xỉ. Hiện nay, âm nhạc của Khánh Ly vẫn được chia sẻ rất nhiều trên các nền tảng. Thậm chí, nhiều nhạc sĩ trẻ còn sử dụng giọng hát của bà trong nhiều nhạc phẩm hiện đại. Vậy bạn có tò mò muốn biết thêm về danh ca huyền thoại này?
Rất nhiều khán giả tin rằng Khánh Ly là tên thật của nữ danh ca. Bà sử dụng nghệ danh này từ khi đi hát cho đến tận bây giờ. Vậy nhưng trên giấy giờ, bà có tên là Nguyễn Thị Lệ Mai. Không chỉ riêng các bạn trẻ, nhiều người nghe nhạc thời ấy cũng lầm tưởng tên của bà. Nguyên do vì ngày ấy công nghệ chưa phát triển, rất khó để tìm hiểu thông tin tiểu sử của ai đó. Khánh Ly sinh năm 1945. Và bắt đầu hoạt động nghệ thuật từ năm 1956 đến bây giờ. Hiện tại, bà chủ yếu tham gia các hoạt động âm nhạc ở nước ngoài, phục vụ cộng đồng người Việt. Trung tâm Thúy Nga là một trong những nơi bà vẫn còn biểu diễn hiện nay. Khánh Ly sinh ra tại Hà Nội. Do thời thế, bà dành phần lớn sự nghiệp để hoạt động ở Sài Gòn. Năm 1975, bà ra nước ngoài định cư và hoạt động nghệ thuật ở Hải Ngoại. Mãi năm 2012, bà mới đôi lần trở lại Việt Nam thăm quê nhà. Ca sĩ Khánh Ly mang quốc tịch Mỹ. Đến nay, bà vẫn thường được gọi là ca sĩ người Mỹ gốc Việt. Dù vậy, thời gian sinh sống tại Việt Nam lâu nên bà nói tiếng Việt, hát và phát âm đều rất rõ ràng, rành mạch. Tiếp xúc với âm nhạc trong thời kỳ loạn lạc, Khánh Ly đã gặt hái được nhiều thành tựu đáng ngưỡng mộ. Trải qua nhiều khó khăn nhưng sau cùng, tình yêu âm nhạc của bà vẫn mãi vẹn nguyên. Thậm chí, bà cùng Trịnh Công Sơn từng một thời là hiện tượng khiến khán giả phát cuồng. Nhìn lại hành trình dài ấy, sự cống hiến của bà là điều không ai có thể phủ nhận. Với bà, âm nhạc đã có khen thì ắt hẳn có chê, đây là điều mà người ca sĩ nên chấp nhận. Có những vấn đề không nhận được sự đồng thuận của tất cả mọi người, đó là điều cực kỳ bình thường. Vậy nên, đừng cố gắng phản bác điều gì cả, hãy chứng minh bằng hành động, đó mới là cách giải quyết tốt nhất. Theo ca sĩ Khánh Ly, chính phủ Việt Nam kiểm duyệt các ca khúc là điều tất yếu. Bởi đôi khi những kẻ xấu sẽ lợi dụng khe hở để thực hiện các hành vi xấu xa của mình. Điều này lại làm sai đi mục đích và giá trị ban đầu của âm nhạc. Do đó cần phải được kiểm duyệt chặt chẽ. Sau hơn 50 cống hiến cho nghệ thuật, ca sĩ Khánh Ly chia sẻ rằng, điều quan trọng nhất đối với bản thân đó chính là tình thương. Trước đây, sau này và mãi mãi vẫn là vậy. Sống trong điều kiện thiếu thốn của cải vật chất lẫn tình thương gia đình, Khánh Ly hiểu được giá trị đích thực mà tình yêu mang lại. Có lẽ vì thế, bà dành hơn nửa đời người để đem đến những sản phẩm âm nhạc đậm chất trữ tình. Đó không chỉ là tình cảm đôi lứa mà còn là tình yêu quê hương đất nước đậm sâu. Khi còn là một cô bé 9 tuổi, bà đã dành một tình yêu nồng nàn với giai điệu và lời ca. Ca sĩ Khánh Ly lúc bấy giờ gắn liền với những bài hát hồn nhiên, hào hùng, ca ngợi quê hương đất nước. Bà đã tham gia một số cuộc thi nhỏ lúc bấy giờ. Tuy không đạt giải cao nhưng vẫn là động lực cho chặng đường âm nhạc sau này. Đến năm 1962, nữ danh ca mới chính thức gia nhập vào con đường nghệ thuật chuyên nghiệp. Khi ấy, bà đã chuyển vào Sài Gòn sinh sống. Cuối năm đó, bà được mời về Đà Lạt để sinh sống và phục vụ các phòng trà tại đó. Tại Đà Lạt, Khánh Ly có cuộc gặp gỡ định mệnh với nhạc sĩ Trịnh Công Sơn. Ông bị ấn tượng bởi chất giọng đặc trưng và ngay lập tức mời bà về Sài Gòn biểu diễn. Vì nhiều lý do nên khi ấy bà đã từ chối. Những tưởng đã hết duyên thì hai người lại bất ngờ gặp lại một lần nữa tại Sài Gòn và nên duyên từ đó. Cặp đôi ca nhạc sĩ này bắt đầu cuộc hành trình âm nhạc mới. Cả hai tổ chức các buổi biểu diễn cho sinh viên rồi sau đó mở rộng thêm đối tượng phục vụ. Sau khi đã đạt tiếng vang nhất định, cả hai bắt tay vào thực hiện một show diễn nhỏ cá nhân với đến hơn 30 bài hát trong 1 đêm. Đứng trước hàng ngàn người, nữ ca sĩ bị choáng ngợp và trở nên run rẩy, phải dựa vào người bạn đồng hành của mình – Trịnh Công Sơn. Ngay sau đó, bà phải đi chân đất biểu diễn vì quá run và không thể đứng vững trên đôi giày cao gót. Kể từ đó, biệt hiệu “Nữ hoàng chân đất” ra đời. Sau thành công của buổi diễn, tên tuổi của cả hai cũng được nâng tầm đáng kể. Tận dụng sức nóng tên tuổi, bà bắt đầu hợp tác với nhiều hãng đĩa, phát hành nhiều sản phẩm như: Sóng nhạc, Tình ca quê hương, Dư âm hay Nhạc ngày xanh, … đều tạo được dấu ấn rõ nét trong sự nghiệp nghệ thuật của nữ ca sĩ Khánh Ly. Với độ nổi tiếng của mình, bà được chính phủ tin tưởng và tạo điều kiện để đi lưu diễn trên nhiều nơi trên thế giới, phục vụ sinh viên Việt Nam đa xa xứ. Bằng chính giọng hát của mình, bà đã giúp xoa dịu nhiều tâm hồn, truyền động lực và củng cố thêm niềm tin, lòng yêu nước. Sau này, khi đã lập gia đình và ra nước ngoài định cư, bà vẫn tích cực tham gia các buổi diễn phục vụ kiều bào xa xứ. Theo chia sẻ gần đây nhất, nữ danh ca lẫy lừng một thời nay cũng sẽ dành phần đời còn lại của mình để làm từ thiện, chia sẻ với nhiều hoàn cảnh khó khăn cần được giúp đỡ khác. Chính tấm lòng nhân hậu này đã giúp hình ảnh của bà luôn còn đó với nhiều thế hệ người Việt Nam.
Khánh Ly từng kết hôn với một người đàn ông có biệt danh là “Hải Dớ”. Cả hai có với nhau 2 người con. Tuy nhiên vì nhiều bất đồng, bà chia tay chồng không lâu sau đó. Lần kết hôn thứ hai, bà gặp gỡ một người tên Đình Hải và có một người con. Tưởng sẽ có hạnh phúc lâu dài nhưng mối tình này cũng không được trọn vẹn. Sau này, Khánh Ly quyết định đi thêm bước nữa với Nguyễn Hoàng Đoan. Ông là một nhà báo, nhà văn chuyên viết các tiểu thuyết phóng sự về năm 1975. Sau khi chuyển sang nước ngoài, những thông tin về gia đình bà cũng ít được chia sẻ hơn. Khánh Ly từng có thời gian dính lùm xùm tìm cảm với Trịnh Công Sơn. Vì xuất hiện bên nhau mọi lúc, gắn bó với nhau khiến giới truyền thông nghi ngờ. Tuy nhiên, trực tiếp Trịnh Công Sơn đã phủ nhận. Ông khẳng định, tình cảm giữa hai người là một tình bạn đẹp đẽ. Khi nhắc đến nữ ca sĩ Khánh Ly, đồng thời là nhắc lại thời kỳ chiến tranh gian khổ của nhiều thế hệ trước. Chính giọng hát của bà để giúp tiếp thêm động lực và tinh thần để chiến đấu chống lại số phận gian khổ. Dù giờ đã lùi về sau và không còn hoạt động nghệ thuật như trước, nhưng người ta khó tìm ra được một ai đó khác có thể ca hát và trình diễn ấn tượng như bà đã từng làm. |
