Bí hạ phá thượng có nghĩa là gì

Khí huyết không thông

Chỉ cách mấy tháng không gặp mà bạn bè thấy chị T, 30 tuổi (Hai Bà Trưng, Hà Nội) trông khác hẳn. Trước kia chị béo trắng (khoảng gần 50kg), khuôn mặt đầy đặn, nhẵn mịn vậy mà giờ đây, chị gầy trông thấy. Nhưng buồn nhất là làn da trắng trẻo bỗng trở nên nổi mẩn, đầy những mụn trứng cá đỏ. Mấy tháng nay, chồng chị đi công tác xa nên bạn bè cứ trêu “tức hạ phá thượng”. Lo lắng quá, chị liền đến khoa Đông y của Viện Quân Y 108 để khám.

Tại đây, sau khi bắt mạch, thăm khám kỹ lưỡng, các bác sĩ cho biết bệnh của chị do rất nhiều nguyên nhân. Trứng cá có màu đỏ hoặc hơi đỏ, mới đầu mụn nổi ít, về sau nhiều, hay khô miệng, phân khô, táo bón, lưỡi đỏ cho thấy tỳ vị ẩn nhiệt, cần giảm sự tích nhiệt ở ruột và dạ dày. Kinh nguyệt cũng không ổn định, khí huyết không hòa, phế nhiệt bị phong làm phát sinh bệnh. Việc thiếu sinh hoạt tình dục với những người đang có gia đình cũng có thể là nguyên nhân khiến khí huyết uất trệ, không thông, không cân bằng sinh lý - một trong những nguyên nhân gây ra nổi mụn trứng cá. Thêm vào đó, do ăn uống thất thường, không điều độ, tinh thần căng thẳng, ngủ không đủ thời gian, cũng làm khí huyết uất kết, ứ trệ khiến bệnh nặng hơn. Theo yêu cầu điều trị, chị T. phải sắp xếp lại thời gian làm việc hợp lý, bố trí nghỉ ngơi, ăn kiêng và uống thuốc theo đúng lộ trình chỉ định.

Chữa mụn trứng cá cần chú ý

Theo ThS. Hoàng Khánh Toàn, Trưởng Khoa Đông y, Bệnh viện Quân Y 108, nổi mụn trứng cá có nhiều nguyên nhân: thay đổi thời tiết, rối loạn nội tiết, căng thẳng thần kinh, tì vị ẩn nhiệt, khí huyết uất trệ, ăn uống nhiều đồ mỡ, cay, nóng, nước ngọt có gas, đồ ngọt... Phụ nữ tuổi từ 30-50, đôi khi có liên quan đến nội tiết tố ở giai đoạn tiền mãn kinh. Tuỳ theo tình trạng bệnh lý và mỗi nguyên nhân mà Đông y có những phương pháp điều trị riêng.

Người khí huyết uất trệ cần làm mát máu, sạch phổi, giải quyết ứ trệ và điều hòa khí. Phụ nữ rối loạn nội tiết tố cần điều kinh bổ huyết, cân bằng âm dương. Với thanh thiếu niên tuổi dậïy thì nổi mụn do khí thịnh, phế nhiệt bị phong thì ăn uống phải điều độ, tập luyện thể thao. Trong trường hợp nào cũng khôngđược dùng tay sờ, nặn các mụn lúc vừa phát sinh, nhất là các vùng quanh mũi (trong phạm vi bàn tay úp kín). Các mụn ở khu vực này nằm gần tĩnh mạch xoang đổ vào não nên rất nguy hiểm khi bị sưng tấy (tức nhiễm trùng huyết) mà ta hay gọi là đinh râu.

Người có mụn trứng cá nên kiêng hoặc hạn chế thức ăn chứa nhiều mỡ, cay, nóng; giảm những đồ ăn thức uống tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh mủ phát triển nhưnước ngọt, bánh kẹo ngọt, đường... Tăng các loại thực phẩm nhưrau quả, nhất là những loại có tác dụng thông tiện, nhuận tràng nhưrau sam, rau khoai lang, mồng tơi, rau đay... Về vệ sinh, cần rửa mặt bằng nước ấm, nhất là vào mùa rét. Có thể kết hợp rửa mặt bằng xà phòng diệt khuẩn nếu da dầu, nhờn nhiều.

Chăm sóc da khi bị trứng cá

Theo TS. Nguyễn Thị Lai, khoa Da liễu Bệnh viện Hữu Nghị, khi da có hiện tượng nổi mẩn, trứng cá, không nên dùng mỹ phẩm, không đắp mặt nạ, mát xa, xông hơi... khi đang bị mụn. Không tự ý bôi các chế phẩm sau: Trangalar, Cortebios, Flucinar, Synalar, Gentrison, Diproson, Halog, Diprosalic, kem tự pha chế (có Trangalar, Aspirin, vitamin B1, kem sâm...), một số loại kem không rõ nguồn gốc... vì chúng sẽ làm tăng mụn và có thể gây teo da, giãn mạch, da trở nên sần sùi... Hạn chế ớt, hạt tiêu, cà phê, trà đặc...; ăn nhiều hoa quả, rau xanh... Uống nhiều nướ

c: 1,5-2 lít/ngày. Điều chỉnh chế độ làm việc, không thức khuya quá, không làm việc trí óc căng thẳng kéo dài.