Bugi sẽ bật tia lửa điện vào thời điểm nào năm 2024

Hệ thống đánh lửa đóng vai trò quan trọng với động cơ nói riêng và thiết bị nói chung. Vậy cụ thể chúng có nhiệm vụ gì? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động ra sao? Phân loại như thế nào? Dưới đây là thông tin giải đáp chi tiết.

1. Hệ thống đánh lửa là gì?

Hệ thống đánh lửa là bộ phận quan trọng, tập hợp những chi tiết phụ tùng và phối hợp với nhau theo nguyên lý nhất định để tạo ra tia lửa điện nhằm đốt cháy nhiên liệu cho động cơ.

Hiện nay, hệ thống đánh lửa dùng máy tính để tạo ra một chế độ đánh lửa lý tưởng phù hợp với mọi điều kiện hoạt động của xe. Theo đó, ECM xác định thời điểm đánh lửa dựa vào các tín hiệu từ các cảm biến. Đồng thời, bên trong bộ nhớ của ECM có lưu thời điểm đánh lửa phù hợp với từng điều kiện hoạt động của động cơ.

Với hệ thống đánh lửa điện tử thì chúng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc xác định chính xác thời điểm để thực hiện quá trình hỗn hợp nhiên liệu và không khí được đốt cháy cũng như khởi động của xe. Lúc này, thời điểm đánh lửa như thế nào sẽ được tính toán và xác định chính xác bởi ECU và dựa trên tín hiệu mà cảm biến phát ra.

Hệ thống đánh lửa điện tử có nhiều cải tiến về công nghệ vô cùng hiện đại nên mang đến những ưu điểm vượt trội. Hệ thống này giúp hoạt động mạnh mẽ và duy trì sự ổn định ở cường độ cao mà không cần phải điều chỉnh tần số điện. Đồng thời, khả năng tiết kiệm nhiên liệu cao, ít phát thải,… nên được sử dụng phổ biến.

Bên cạnh hệ thống đánh lửa thì chúng còn phối hợp với nhiều bộ phận khác trên xe như: nhiên liệu, hệ thống làm mát,… tạo nên sự hoạt động đồng bộ và trơn tru cho động cơ. Chính vì vậy, đây là bộ phận khá quan trọng mà khi tìm hiểu về động cơ thì người dùng nên nắm rõ.

2. Nhiệm vụ của hệ thống đánh lửa

Như thông tin phía trên, vai trò của hệ thống này là rất quan trọng. Vậy cụ thể chúng có nhiệm vụ gì? Dưới đây là 2 nhiệm vụ chính của hệ thống đánh lửa:

• Hệ thống đánh lửa có nhiệm vụ tạo ra dòng điện đủ mạnh (khoảng trên 20.000V) để có thể phóng qua khe hở đánh lửa bugi và thực hiện quá trình đốt cháy hỗn hợp khí – nhiên liệu.
• Làm nhiệm vụ đánh lửa đúng thời điểm mà động cơ cần để đốt cháy hòa khí một cách triệt để, tạo công suất lớn nhất, từ đó ngăn ngừa cặn cacbon xuất hiện và làm giảm khí thải có thể sinh ra gây ô nhiễm môi trường.

Đây là nhiệm vụ chính của hệ thống đánh lửa. Nếu không có quá trình phát tia lửa thì hỗn hợp nhiên liệu không được đốt cháy và động cơ không thể khởi động. Đây là lý do vì sao nói hệ thống đánh lửa đóng vai trò vô cùng quan trọng.

3. Cấu tạo của hệ thống đánh lửa

Để thực hiện nhiệm vụ phát ra tia lửa điện giúp đốt cháy hỗn hợp nhiên liệu – không khí thì hệ thống đánh lửa cần sự phối hợp nhịp nhàng của những chi tiết sau đây:

3.1 Bô bin

Đây là một trong những chi tiết quan trọng của hệ thống đánh lửa. Chúng đảm nhận nhiệm vụ khởi tạo tia lửa để phục vụ cho quá trình đốt cháy nhiên liệu của động cơ.

Nguồn điện được tạo ra từ bô bin dựa trên cảm ứng giữa cuộn dây sơ cấp và thứ cấp. Khi dòng điện chạy qua cuộn sơ cấp sẽ đột ngột bị ngắt tại thời điểm đánh lửa do má vít. Dòng điện bị ngắt sẽ làm độ lớn từ trường bị giảm và một dòng điện khác sẽ được sản sinh ra tại cuộn thứ cấp theo nguyên tắc cảm ứng điện từ để chống lại sự thay đổi đột ngột của từ trường. Nhờ cuộn dây thứ cấp có số vòng dây lớn nên nguồn điện được sản sinh tại đây có thể lên tới 100000 V tùy từng loại.

3.2 Bộ chia điện

Sau bô bin thì bộ chia điện là bộ phận thứ 2 cũng thực hiện nhiệm vụ tiếp theo trong chuỗi hoạt động của hệ thống đánh lửa. Bộ phận này giữ nhiệm vụ phân chia điện áp được tạo bởi Bô bin đến từng xi lanh.

Nguyên lý hoạt động của bộ phận này dựa trên hệ thống trục bộ chia điện và con quay gắn ở các đầu. Khi cuộn thứ cấp sẽ được kết nối với con quay, nắp bộ chia sẽ được kết nối với các dây cao áp đến hệ thống xi lanh nhờ các đầu nối. Khi kích hoạt con quay thì nguồn điện cao áp sẽ được chia cho các xi lanh theo một thứ tự nhất định.

3.3 Bộ phận bugi

Sau 2 quá trình trên sẽ tiếp đến là bugi. Thực chất dòng điện đến bugi đã được sản sinh từ bô bin và được truyền qua bộ chia điện. Tại bugi thì chúng sẽ được phân bổ đi xuyên qua khe trống để tạo thành tia lửa điện và thực hiện quá trình đốt cháy nhiên liệu ở buồng đốt, giúp động cơ có thể hoạt động.

Thông thường độ lớn điện áp để kích hoạt Bugi hoạt động sẽ ở trong khoảng 40000 đến 100000 V. Tuy nhiên, mức cụ thể còn phụ thuộc vào từng loại Bugi được dùng.

Đây là cấu tạo cơ bản giúp thực hiện nhiệm vụ của hệ thống đánh lửa. Bên cạnh đó, tùy thuộc các loại nhất định mà cấu tạo cũng có sự khác nhau.

3.4 Cấu tạo riêng của hệ thống đánh lửa điện tử

Với hệ thống đánh lửa điện tử, cấu tạo sẽ bao gồm những bộ phận sau:

• Nguồn điện (pin): Chúng là nguồn cung cấp dòng điện một chiều có điện áp thấp (từ 12 – 14,2V) cho hệ thống.
• Cuộn dây đánh lửa
• Công tắc đánh lửa: Làm nhiệm vụ điều chỉnh quá trình bật/tắt của toàn hệ thống đánh lửa.
• Mô đun đánh lửa
• Bộ điều khiển: Làm nhiệm vụ quản lý, giám sát và kiểm tra cường độ tia lửa một cách tự động cũng như giới hạn thời gian nhất định.
• Bộ phận cảm biến: Đảm nhận nhiệm vụ phát hiện những thay đổi của hệ thống nguồn điện và hệ thống đánh lửa.
• Phần ứng: Gồm điện trở có bánh răng (phần quay), ống hút chân không phía trước và cuộn dây nạp (để bắt tín hiệu điện áp). Theo đó, khi mô-đun đánh lửa nhận tín hiệu điện áp từ phần ứng theo thứ tự để thực hiện quá trình tạo và ngắt mạch một cách chuẩn xác nhằm phân phối dòng điện đến các bugi theo chu trình chuẩn nhất.
• Nhóm tiếp điểm
• Bộ phận bugi

Nhìn chung, hệ thống đánh lửa điện tử có những điểm chung và khác biệt từ các bộ phận trong cấu tạo. Tuy nhiên, chúng đều được phối hợp với nhau để tạo nên sự đồng bộ và giúp quá trình phát tia lửa điện, giúp đốt cháy nhiên liệu được thực hiện một cách chính xác nhất.

4. Nguyên lý hoạt động

Với cấu tạo gồm những bộ phận cơ bản như trên thì nguyên lý hoạt động của hệ thống đánh lửa sẽ như thế nào? Cụ thể, chúng hoạt động theo nguyên lý sau:

• Khi động cơ xe được khởi động thì cơ chế đánh tia lửa sẽ được kích hoạt.
• Tiếp đến dòng điện đi từ ắc quy chạy qua công tắc đánh lửa để đến cuộn sơ cấp.
• Đồng thời, cuộn dây nạp phần ứng sẽ được kích hoạt để làm nhiệm vụ nhận và gửi tín hiệu điện áp từ phần ứng tới mô-đun đánh lửa.
• Khi bánh răng của điện trở tiếp xúc với cuộn dây nạp thì tín hiệu điện áp từ cuộn dây nạp sẽ được gửi đến mô-đun điện tử.
• Khi thông tin đã được tiếp nhận thì nguồn điện cung cấp cho cuộn sơ cấp ngắt mạch và dừng đột ngột.
• Quá trình ngắt mạch đột ngột và tạo dòng điện liên tục như vậy sẽ gây nên hiện tượng cảm ứng điện từ và tạo nên dòng điện vô cùng lớn ở cuộn dây thứ cấp (có thể lên tới hàng nghìn vôn).
• Lúc này, nguồn điện áp cao này sẽ được phân chia tới các bộ phận khác như roto quay, tiếp điểm, bugi,… tạo nên tia lửa điện và bắt đầu quá trình đốt cháy nhiên liên liệu.
• Quá trình nhiên liệu được đốt cháy sẽ giúp khởi động động cơ và xe bắt đầu quá trình hoạt động.

Khi tìm hiểu về từng bộ phận cũng như nguyên lý của chúng cũng phần nào giúp người dùng có thể hình dung quá trình xe khởi động, hoạt động. Đồng thời, việc hiểu rõ nhiệm vụ, tầm quan trọng của từng bộ phận sẽ giúp ích cho quá trình bảo dưỡng, bảo trì sau này.

Tham khảo thêm các mẫu xe nâng Dầu cũ nếu bạn có nhu cầu nhé.

5. Phân loại hệ thống đánh lửa

Có thể phân chia hệ thống trên thành nhiều loại khác nhau, trong đó có một số loại điển hình như:

5.1 Hệ thống đánh lửa bằng vít

Đây là loại cơ bản hiện nay. Hệ thống này điều khiển thời điểm đánh lửa bằng cơ tại dòng sơ cấp. Đồng thời, dòng điện sẽ được chạy ngắt quãng qua các tiếp điểm của hệ thống hoặc hệ thống đánh lửa bằng má vít. Hiện hệ thống này đang được sử dụng khá phổ biến.

5.2 Hệ thống đánh lửa bán dẫn

Chúng có cấu tạo tương đối phức tạp. Góc đánh lửa sớm sẽ được điều khiển bằng cơ hoặc sử dụng các cảm biến vị trí để tăng độ tiện dụng. Hiện chúng được sử dụng khá phổ biến, tuy nhiên có nhiều cải tiến như tiếp lửa bán dẫn có tiếp điểm hay không tiếp điểm,… Tuỳ thuộc vào nhu cầu cụ thể và tính phù hợp với thiết bị mà việc sử dụng loại hệ thống đánh lửa nào sẽ khác nhau.

5.3 Hệ thống đánh lửa Magneto

Chúng còn được gọi với cái tên khác là hệ thống đánh lửa cơ để tạo ra tia lửa điện. Loại hệ thống này được sử dụng nhiều ở xe máy có chân đạp cò xe hoặc ở nhiêu dòng bếp ga có sử dụng nút bật tắt bếp,…

5.4 Hệ thống đánh lửa trực tiếp

So với cấu tạo chung thì đây là loại hệ thống có nhiều điểm khác biệt nhất. Chúng không chứa bộ chia điện như các loại hệ thống đánh lửa thông thường. Đây là hệ thống được sử dụng khá phổ biến hiện nay cho nhiều loại xe và các thiết bị nhờ tính linh động và tiện dụng của chúng.

5.5 Các hệ thống đánh lửa khác

Một số hệ thống khác phải kể đến như đánh lửa điện tử không tiếp điểm, hệ thống đánh lửa có tiếp điểm, DC-CDI, ECU, ESA và hệ thống đánh lửa TCI,… Mỗi hệ thống có những đặc trưng riêng và phù hợp với động cơ, loại xe nhất định. Khi lựa chọn xe cũng như động cơ thì cần lưu ý lựa chọn loại phù hợp.

6. Sự cố thường gặp của hệ thống đánh lửa

Trong quá trình vận hành các loại động cơ đốt trong, có rất nhiều sự cố có thể xảy ra với hệ thống đánh lửa. Vậy những sự cố thường gặp nhất là gì?

6.1 Bộ chia điện bị hư hỏng

Đây cũng là một trong những lỗi thường gặp đối với hệ thống đánh lửa. Như thông tin được cập nhật phía trên, bộ chia điện đóng vai trò vô cùng quan trọng, đảm nhận nhiệm vụ phân chia dòng điện cao áp đến đúng thứ tự làm việc của động cơ vào đúng thời điểm cần thiết một cách chính xác. Chính vì vậy, khi xảy ra bất cứ vấn đề gì ở ổ chia điện thì đều gây ảnh hưởng ít nhiều đến hoạt động chung của hệ thống và động cơ.

Một số hư hỏng ở bộ chia điện phải kể đến như:

• Nắp delco bị nứt, bể do tác động vật lý làm rò rỉ điện áp dẫn đến đánh lửa yếu.
• Rotor tín hiệu mòn làm đánh lửa chập chờn, thời điểm bị sai lệch.
• Khả năng đánh lửa giảm do khe hở giữa má tĩnh và má động không chuẩn
• Bộ điều chỉnh đánh lửa áp thấp bị hở màng làm đánh lửa sai thời điểm.
• Lò xo ở bộ điều chỉnh đánh lửa sớm ly tâm yếu.

Với lỗi này, cần kiểm tra bộ chia điện thường xuyên, vệ sinh má vít cũng như điều chỉnh khe hở rotor, thay thế các bộ phận hư hại để hệ thống đánh lửa hoạt động ổn định và tốt nhất.

6.2 Biến áp gặp sự cố

Bên cạnh bộ chia điện thì những hư hỏng liên quan đến biến áp đều gây ảnh hưởng đến hệ thống đánh lửa của động cơ. Các lỗi thường gặp như:

• Nắp biến áp bị cháy
• Cháy điện trở phụ
• Bể, nứt nắp biến áp
• Cháy biến áp
• Chập mạch vòng dây

6.3 Hư hỏng bugi

Trong các bộ phận thuộc hệ thống đánh lửa thì bugi đóng vai trò quan trọng. Chúng đảm nhận nhiệm vụ phát ra tia lửa điện giúp đốt cháy nhiên liệu trong buồng đốt, từ đó động cơ mới có thể khởi động.

Bugi sau quá trình sử dụng dài có thể gặp một số hư hỏng như:

• Bể đầu sứ bugi
• Bugi bị mòn điện cực
• Bugi bị chảy điện cực
• Bugi đánh lửa không đúng tâm
• Bugi bị bám muội than làm giảm khả năng đánh lửa, …

Chính vì vậy, khi bugi hư hỏng gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình hoạt động của hệ thống đánh lửa nói riêng và động cơ nói chung. Trường hợp này cần kiểm tra, sửa chữa và thay thế kịp thời giúp động cơ hoạt động ổn định.

6.4 Các hư hỏng khác

Bên cạnh những lỗi thường gặp liên quan đến bộ chia điện, bugi hay biến áp,… thì một số lỗi dễ nhận biết khác như:

• Tia lửa yếu: Thông thường tia lửa màu vàng và nẹt yếu, xe có hiện tượng nổ máy không đều, động cơ yếu, dư xăng, đầu bugi có muội than đen,… chứng tỏ hệ thống đánh lửa gặp vấn đề. Nguyên nhân có thể xuất phát từ hư hỏng biến áp, chập vòng dây, bugi bẩn, dây cao áp bị rò rỉ,…. Khi đó cần kiểm tra, vệ sinh bugi, kiểm tra biến áp, dây cao áp,… và hệ thống đánh lửa nói chung cũng như xử lý kịp thời.
• Hệ thống đánh lửa sai thời điểm (quá sớm hoặc quá muộn): Do những vấn đề phát sinh từ bugi, bộ chia điện hay biến áp dẫn tới tình trạng trên, ảnh hưởng đến sự hoạt động của động cơ.
• Các lỗi hư hỏng khác.

Có thể nói hệ thống đánh lửa sẽ có thể gặp phải nhiều hư hỏng. Hầu hết các lỗi này đều sinh ra khi bugi, biến áp, bộ chia điện,… gặp vấn đề hoặc sự kết nối của chúng gặp vấn đề. Người dùng nên kiểm tra thường xuyên, vệ sinh sạch sẽ và bảo dưỡng những chi tiết trong hệ thống đánh lửa. Điều này giúp đảm bảo động cơ hoạt động tốt, thiết bị xe hoạt động ổn định, an toàn.

7. Hướng dẫn cách đặt lại lửa trên động cơ

Đây cũng là một trong những vấn đề mà nhiều người quan tâm. Theo đó, cách lắp đặt lại lửa trên động cơ có thể thực hiện theo những bước sau đây:

• Bước 1: Lắp bộ chia điện ăn khớp với trục dẫn động bằng cách quay trục khuỷu và quan sát xác định vị trí máy thứ nhất. Sau đó, lắp các dây cao áp đúng với thứ tự của động cơ, khởi động động cơ, xoay delco điều chỉnh ở tốc độ động cơ lớn nhất và không có tiếng gõ.
• Bước 2: Khi nổ máy ở chế độ không tải máy cần nghe nổ đều và không rung động.
• Bước 3: Tiến hành lên ga và chú ý nghe ngọt và mạnh là được.
• Bước 4: Lắp bộ chia điện ở vị trí đã điều chỉnh sẽ có được một hệ thống đánh lửa đúng thời điểm và hoạt động tốt nhất.

Với xe nâng sử dụng nhiên liệu xăng thì hệ thống đánh lửa đóng vai trò vô cùng quan trọng. Ở động cơ xe nâng chạy bằng xăng, cần kiểm tra, bảo dưỡng hệ thống trên định kỳ, đảm bảo phát hiện sớm những lỗi hư hỏng, giúp xe hoạt động được ổn định, hiệu suất và độ bền cao.