Các bước thiết kế trò chơi học tập

Tóm tắt nội dung tài liệu

UED Journal of Sciences, Humanities & Education – ISSN 1859 - 4603 TẠP CHÍ KHOA HỌC XÃ HỘI, NHÂN VĂN VÀ GIÁO DỤC THIẾT KẾ TRÒ CHƠI HỌC TẬP GIÁO DỤC MÔI TRƯỜNG CHO TRẺ 5-6 TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON Nhận bài: 22 – 09 – 2016 Trần Hồ Uyên Chấp nhận đăng: 20 – 12 – 2016 Tóm tắt: Sử dụng trò chơi học tập là một trong những phương pháp hiệu quả để giáo dục môi trường http://jshe.ued.udn.vn/ cho trẻ mầm non. Tuy nhiên, việc giáo dục môi trường thông qua sử dụng trò chơi học tập ở giáo dục mầm non hiện nay chưa đạt hiệu quả do sự thiếu hụt về tài liệu hướng dẫn và các trò chơi mẫu. Bài viết này giới thiệu kết quả nghiên cứu về nguyên tắc, quy trình thiết kế và giới thiệu 5 trò chơi học tập giáo dục môi trường cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi. Kết quả thực nghiệmcho thấy khi sử dụng các trò chơi này, khả năng quan sát và giải quyết nhiệm vụ chơi, thái độ tích cực đối với các trò chơi, ý thức bảo vệ môi trường của trẻ ở nhóm thực nghiệm đều tăng lên rõ rệt và cao hơn so với nhóm đối chứng. Tỷ lệ trẻ đạt mức độ tốt ở 3 tiêu chí trên sau thực nghiệm lần lượt là 74%, 83%, 77% (trước thực nghiệm là 14%, 23%, 14%; ở nhóm đối chứng là 31%, 37%, 34%). Từ khóa: trò chơi học tập; giáo dục môi trường; trẻ em; trường mầm non; môi trường. tham gia vào trò chơi học tập, trẻ sẽ vừa được vui chơi, 1. Đặt vấn đề vừa được lĩnh hội những kiến thức có trong trò chơi mà Giáo dục môi trường là quá trình nhằm phát triển ở không cảm thấy bị căng thẳng hay gò bó [3]. Vì vậy, sử người học sự hiểu biết và quan tâm trước những vấn đề dụng trò chơi học tập để giáo dục môi trường được tổ môi trường, bao gồm kiến thức, thái độ, hành vi, trách chức như một phương pháp rất có hiệu quả [4]. nhiệm và kĩ năng để tự mình và cùng tập thể đưa ra các Hiện nay, ở các trường mầm non, giáo viên đều có giải pháp nhằm giải quyết vấn đề môi trường trước mắt sử dụng trò chơi học tập để giáo dục môi trường cho trẻ cũng như lâu dài [1]. nhưng chưa thường xuyên. Trong quá trình tổ chức sử Giáo dục môi trường là một quá trình cần được bắt dụng các trò chơi này, giáo viên còn gặp một số khó đầu thực hiện từ tuổi mẫu giáo, được tiếp tục trong khăn do số lượng các trò chơi học tập giáo dục môi những năm học phổ thông và trong suốt cuộc đời. Đối trường cho trẻ hiện có khá ít, việc sử dụng lặp đi lặp lại với lứa tuổi mầm non, giáo dục môi trường không phải những trò chơi quen thuộc làm giảm hứng thú ở trẻ dẫn là một hoạt động giáo dục riêng mà được thực hiện theo đến hiệu quả chưa cao. Bản thân giáo viên do hạn chế quan điểm lồng ghép vào các hoạt động khác thông qua về mặt thời gian và các tài liệu hướng dẫn nên chưa chủ khai thác chương trình giáo dục trẻ mầm non [2]. động tự sáng tạo, thiết kế thêm các trò chơi học tập giáo dục môi trường mới để sử dụng. Thực chất, trẻ ở lứa tuổi này “học mà chơi, chơi mà Như vậy, việc đưa ra quy trình thiết kế và giới thiệu học”, trò chơi là một phương tiện giáo dục toàn diện cho một số trò chơi học tập giáo dục môi trường nhằm giúp trẻ. Trong đó, trò chơi học tập là loại trò chơi được giáo giáo viên dễ dàng hơn trong việc lựa chọn trò chơi khi tổ viên sử dụng khá nhiều trong quá trình dạy học.Khi chức hoạt động dạy học, góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục môi trường cho trẻ là rất cấp thiết. * Liên hệ tác giả Trần Hồ Uyên 2. Thiết kế trò chơi học tập giáo dục bảo vệ Trường Đại học Sư phạm - Đại học Đà Nẵng môi trường cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi Email: 120 | Tạp chí Khoa học Xã hội, Nhân văn & Giáo dục, Tập 6, số 4 (2016),120-126
ISSN 1859 - 4603 - Tạp chí Khoa học Xã hội, Nhân văn & Giáo dục, Tập 6, số 4 (2016),120-126 2.1. Nguyên tắc thiết kế trò chơi học tập giáo Các bước thiết kế trò chơi học tập giáo dục môi dục bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi trường cho trẻ như sau: Việc thiết kế trò chơi học tập giáo dục môi trường • Bước 1: Xác định mục tiêu và nội dung giáo dục cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi phải đảm bảo những nguyên môi trường cho trẻ. Mục tiêu giáo dục môi trường cho tắc sau: trẻ là hình thành, phát triển và củng cố cho chúng sự - Đảm bảo tính mục đích: Trò chơi học tập giáo dục hiểu biết, kỹ năng và thái độ về các vấn đề môi trường. môi trường có nhiệm vụ hình thành và củng cố cho trẻ ý Nội dung giáo dục môi trường bao gồm: con người và thức, hành vi, thái độ đúng đắn trong bảo vệ môi trường môi trường sống, con người với động thực vật, con phù hợp với nội dung chương trình giáo dục mầm non và người với một số hiện tượng thiên nhiên, con người và đặc điểm nhận thức, lứa tuổi của trẻ. tài nguyên. - Đảm bảo tính chất của hoạt động chơi: Tên gọi • Bước 2: Xác định tên trò chơi. Tên trò chơi là yếu của trò chơi phải phù hợp với nhiệm vụ, nội dung chơi tố đầu tiên thu hút người chơi đến với trò chơi. Tên trò và khêu gợi trẻ mong muốn, khao khát được tham gia chơi thường đơn giản, dễ hiểu, hướng vào nhiệm vụ trò chơi. Cách chơi dễ nhớ, hấp dẫn và phù hợp với khả nhận thức, phản ánh được nội dung hay một tính chất năng của trẻ. nào đó của trò chơi. - Đảm bảo tính khả thi, đa dạng, linh hoạt trong • Bước 3: Xác định nhiệm vụ nhận thức (mục đích việc vận dụng: Các trò chơi học tập có thể được vận chơi). Nhiệm vụ nhận thức được xác định trên cơ sở dụng linh hoạt vào nhiều hoạt động giáo dục khác nhau mục đích bài học, nội dung chương trình giáo dục, mục của trẻ ở trường mầm non, vừa sức với trẻ. Giáo viên dễ tiêu và nội dung giáo dục môi trường phù hợp với đặc hướng dẫn trò chơi và trẻ có thể tự chơi sau khi được điểm nhận thức của trẻ. giáo viên hướng dẫn cách chơi. Đồ dùng, đồ chơi dễ kiếm, dễ làm, dễ tận dụng từ nguồn nguyên vật liệu có • Bước 4: Xác định điều kiện cần chuẩn bị để tiến sẵn trong trường/ lớp và dễ bảo quản. hành trò chơi. Điều kiện cần để tiến hành trò chơi bao gồm địa điểm và dụng cụ chơi. Tùy thuộc nội dung chơi 2.2. Cơ sở của việc thiết kế trò chơi học tập để lựa chọn địa điểm thích hợp. Dụng cụ chơi là phương giáo dục môi trường cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi tiện tiến hành trò chơi và góp phần tạo nên sự hấp dẫn Thứ nhất, dựa trên nội dung chương trình giáo dục của trò chơi, cho nên, dụng cụ chơi cần đơn giản, dễ mầm non lứa tuổi 5-6. chuẩn bị, phong phú, đẹp. Số lượng tùy thuộc nội dung Thứ hai, dựa vào cơ sở phân tích những ưu nhược từng trò chơi. điểm của các trò chơi học tập giáo dục môi trường đã có, • Bước 5: Xác định cách chơi. Cách chơi là hệ từ đó tận dụng các ưu điểm và khắc phục nhược điểm để thống thao tác mà trẻ thực hiện khi chơi để đạt được xây dựng các trò chơi học tập giáo dục môi trường phù nhiệm vụ nhận thức mà trò chơi đặt ra. hợp, mang lại hiệu quả cao hơn. • Bước 6: Xác định luật chơi. Luật chơi là những quy Thứ ba, đối tượng phục vụ là trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi định bắt buộc người chơi phải tuân thủ, được coi là tiêu nên khi xây dựng trò chơi học tập giáo dục môi trường chuẩn để đánh giá hành động đúng, sai. Luật chơi được xác nhất thiết phải phù hợp với đặc điểm tâm, sinh lí và nhu định tùy thuộc vào mục đích phát triển nhận thức của trẻ về cầu của trẻ ở độ tuổi này. vấn đề môi trường. Thứ tư, đi từ kết quả nghiên cứu thực trạng, dựa • Bước 7: Thử nghiệm, chỉnh sửa và hoàn thiện vào điều kiện công tác chuẩn bị của giáo viên và điều thiết kế. Sau khi đã thiết kế được trò chơi, tiến hành tổ kiện cơ sở vật chất của trường học vốn có để có thể xây chức cho trẻ chơi, theo dõi và đánh giá tính phù hợp, dựng các trò chơi học tập giáo dục môi trường khả thi, khả thi của trò chơivề nội dung giáo dục môi trường không quá tốn kém, phù hợp với nhà trường và mang lại trong trò chơi, cách chơi, luật chơi,… Từ đó, có những hiệu quả cao. điều chỉnh phù hợp cho những lần chơi sau để hoàn thiện 2.3. Quy trình thiết kế trò chơi học tập giáo dục các trò chơi đã được thiết kế. môi trường cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi 2.4. Một số trò chơi học tập giáo dục môi 121
Trần Hồ Uyên trường cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi đã được tác - Rèn cho trẻ kỹ năng nhanh nhẹn, khéo léo, sự lựa giả thiết kế chọn chính xác và biết phối hợp cùng bạn chơi. Các trò chơi học tập giáo dục môi trường dưới đây - Trẻ biết được những hành vi đúng, hành vi sai để có thể sử dụng vào hoạt động dạy học ở các chủ đề sau: bảo vệ môi trường biển. trường mầm non, hiện tượng tự nhiên, thế giới động vật, b. Chuẩn bị thế giới thực vật trong chương trình giáo dục mầm non - Một số tranh ảnh về những hành vi đúng để bảo lứa tuổi 5-6 tuổi. vệ môi trường biển (nhặt hộp sữa, chai nhựa trên bờ 2.4.1. Trò chơi: “Gánh nước đi trong đường hẹp” biển; kéo các bao nilon từ dưới biển lên…) và những hành vi sai làm ô nhiễm môi trường (em bé uống sữa và a. Mục đích vứt trên bờ biển; các anh chị ăn thức ăn nhanh vứt trên - Rèn cho trẻ kỹ năng nhanh nhẹn, khéo léo và biết bờ biển…). phối hợp cùng bạn khi chơi. - Nhạc trò chơi. - Trẻ biết sử dụng nước tiết kiệm, không làm nước - Các vòng tròn cho trẻ bật qua. rơi, đổ xuống sàn và biết bảo vệ nguồn nước sạch. c. Cách tiến hành b. Chuẩn bị Cách chơi: Cô chia trẻ thành 2 đội bằng nhau, mỗi - 3 cây gậy làm đòn gánh. đội sẽ có 1 bảng được chia làm 2 nội dung (hành vi đúng - 24 xô nước nhỏ có quai móc. và hành vi sai) lần lượt bạn đầu tiên sẽ bật qua 5 vòng - Vạch chuẩn, đường hẹp bằng hai thanh nhựa dán tròn, sau đó chạy lên rổ lớn lựa 1 hình ảnh (hành vi đúng xốp bitit làm cỏ. hoặc hành vi sai) dán vào bảng của đội mình sau đó chạy - 3 bình nhựa trong. về cuối hàng và bạn tiếp theo chạy lên. Mỗi bạn chỉ được - 3 ca nhựa chọn 1 hình ảnh. - Nhạc trò chơi. Luật chơi: Kết thúc trò chơi, đội nào dán nhanh, c. Cách tiến hành dán đúng và nhiều hơn sẽ chiến thắng. Cách chơi: Cô chia lớp thành 3 đội mỗi đội 8-10 => Rút ra bài học về giáo dục bảo vệ môi trường: trẻ. Bên cạnh mỗi đội sẽ có những xô nước nhỏ và 1 đòn Qua trò chơi, trẻ nhận thức được những hành vi đúng gánh, 2 bạn đầu tiên trong đội sẽ xỏ đòn gánh vào quai và hành vi sai, giáo dục trẻ có ý thức bảo vệ môi của xô nước để lên vai; khi có hiệu lệnh bắt đầu 2 bạn trường nước. gánh nước và đi trong đường hẹp, khi đến nơi 1 bạn cầm đòn gánh, bạn kia đổ nước vào bình nhựa của đội 2.4.3. Trò chơi: “Sống ở đâu?” mình, sau đó chạy về đưa đòn gánh cho 2 bạn tiếp theo a. Mục đích và chạy về cuối hàng. Khi gánh nước đi trong đường - Củng cố hiểu biết của trẻ về nơi sống của các hẹp và khi đổ nước vào bình, chú ý không được làm rơi, con vật. đổ nước xuống sàn. Sau khi trò chơi kết thúc, cô cho đại - Có ý thức bảo vệ, chăm sóc và yêu quý các con vật. diện 3 đội lên so sánh và dùng ca nhựa để kiểm tra kết b. Chuẩn bị quả. Đội nào có số lần đong nước nhiều hơn đội đó - Không gian rộng rãi, thoáng mát. giành chiến thắng. - Trang trí môi trường sống (sống dưới nước, sống Luật chơi: Khi gánh nước không được làm đổ nước trong rừng, sống trong chuồng trại, trong nhà…) của ra sàn, kết thúc trò chơi đội nào có lượng nước chứa các con vật tại các góc. trong bình nhiều hơn sẽ giành chiến thắng. - Mũ đội tượng trưng cho các con vật: => Rút ra bài học về giáo dục bảo vệ môi trường: + Sống dưới nước: tôm, cá, mực, sò… Qua trò chơi, giáo dục trẻ biết sử dụng tiết kiệm nước, + Sống trong rừng: voi, gấu, khỉ,… không được lãng phí, và khi được chơi trò chơi tìm hiểu về nước thì không được làm đổ nước ra sàn. Phải biết + Sống trong chuồng trại, trong nhà: chó, mèo, gà, bảo vệ nguồn nước sạch. vịt, ngan, thỏ, bò… c. Cách tiến hành 2.4.2. Trò chơi: “Bé nhanh, bé giỏi!” a. Mục đích Cách chơi: Cô cho trẻ đội mũ tượng trưng các con vật mà trẻ thích, mỗi trẻ đội 1 mũ, sau đó cô hô “Trời sáng! 122
ISSN 1859 - 4603 - Tạp chí Khoa học Xã hội, Nhân văn & Giáo dục, Tập 6, số 4 (2016),120-126 Trời sáng!”, các con vật đi loanh quanh và kêu tiếng kêu - Giáo dục trẻ biết chăm sóc, bảo vệ cây xanh. của mình; khi cô hô “Trời tối! Trời tối!”, các con vật tìm b. Chuẩn bị: Một số lá cây khô rụng có trong sân trường. đúng về nơi sống của mình. Ai tìm sai sẽ bị phạt. c. Cách tiến hành Luật chơi: Trẻ phải tìm đúng về nơi sống của con Cách chơi: Cô chia cho mỗi trẻ một loại lá cây, cho vật đó. Ai tìm sai sẽ bị phạt. trẻ quan sát lá cây và suy nghĩ xem đó là lá của cây gì. Sau đó trẻ cầm lá trên tay vừa đi vừa hát xung quanh cô, => Rút ra bài học về giáo dục bảo vệ môi trường: Qua khi nào cô nói "Tìm cây, tìm cây" thì ai có lá cây gì chạy trò chơi, cho trẻ hiểu thêm về nơi sinh sống của một số con nhanh về gốc của cây ấy. vật, có ý thức bảo vệ, chăm sóc và yêu quý các con vật. Luật chơi: Trẻ phải tìm và chạy về đúng cây có lá 2.4.4. Trò chơi: “Vòng tuần hoàn của nước” mà trẻ đang cầm. Trẻ nào không tìm được cây hoặc a. Mục đích chạy về cây có lá không đúng với lá trên tay trẻ sẽ bị - Trẻ biết được sự hình thành của nước (vòng tuần dừng cuộc chơi. hoàn nước). => Rút ra bài học về giáo dục bảo vệ môi - Rèn kỹ năng khéo léo, nhanh nhẹn, biết kết hợp trường:Qua trò chơi, trẻ nhận biết, phân biệt được lá của cùng bạn trong khi chơi. một số loại cây khác nhau, giáo dục trẻ không được ngắt - Giáo dục trẻ biết tiết kiệm, không lãng phí nước, hoa, lá, phải biết yêu quý và chăm sóc cây xanh. biết bảo vệ nguồn nước sạch. b. Chuẩn bị 3. Thực nghiệm các trò chơi học tập giáo dục - Hình ảnh vòng tuần hoàn của nước. bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi đã - Keo xốp, giấy rôki. được thiết kế ở trên - Giá đỡ. 3.1. Mục đích thực nghiệm - Nhạc nền trò chơi. Hiện thực hoá và kiểm tra tính đúng đắn của giả c. Cách tiến hành thuyết khoa học mà đề tài đã đề ra. Triển khai vận dụng Cách chơi: Cô cho mỗi trẻ chọn 1 bức tranh có nội trò chơi học tập giáo dục môi trường cho trẻ mẫu giáo dung về vòng tuần hoàn của nước, tại 4 góc của lớp có 1 5-6 tuổi tại trường mầm non. Từ đó, đánh giá hiệu quả giá đỡ và các mũi tên. Cô và trẻ cùng hát bài hát: “Trời của việc vận dụng trò chơi học tập giáo dục môi trường nắng, trời mưa” kết thúc bài hát trẻ chạy về một góc bất cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi tại trường mầm non. kì, gắn tranh mình đã chọn theo đúng vòng tuần hoàn. 3.2. Đối tượng thực nghiệm Kết thúc lượt chơi, cô cho mỗi nhóm tự kiểm tra sản Thực nghiệm được tiến hành tại Trường Mầm non phẩm của mình, nhóm nào gắn nhanh, đúng và đẹp nhất Tuổi thơ, thành phố Đà Nẵng. sẽ chiến thắng. Cô cho trẻ chơi 3-4 lượt, mỗi lượt trẻ Sau một thời gian tìm hiểu, dự giờ và xin ý kiến của được chọn mỗi tranh khác nhau. các giáo viên chủ nhiệm, chúng tôi đã chọn 2 lớp lứa tuổi Luật chơi: Trẻ phải gắn đúng tranh của mình theo 5-6 tuổi để tiến hành thực nghiệm. Trong đó, chúng tôi thứ tự vòng tuần hoàn nước trong một nhóm bất kì. Kết chọn lớp Lớn 2 là lớp thực nghiệm (35 trẻ) và lớp Lớn 1 thúc mỗi lượt chơi, nhóm nào gắn nhanh, đúng và đẹp là lớp đối chứng (35 trẻ). nhất sẽ chiến thắng. => Rút ra bài học về giáo dục bảo vệ môi trường: 3.3. Phương pháp đánh giá kết quả kiểm tra Giáo dục trẻ biết tiết kiệm, không lãng phí nước, biết thực nghiệm bảo vệ nguồn nước sạch. - Sử dụng toán thống kê để tính tỉ lệ kết quả. 2.4.5. Trò chơi: “Nhìn lá tìm cây” - Sử dụng phương pháp đối chiếu, so sánh giữa a. Mục đích kết quả kiểm tra trước thực nghiệm và sau thực - Trẻ nhận biết, phân biệt được lá của một số loại nghiệm của lớp thực nghiệm và lớp đối chứng; kết cây khác nhau. quả kiểm tra trước thực nghiệm và sau thực nghiệm - Phát triển óc quan sát, sự nhanh nhẹn của trẻ. 123
Trần Hồ Uyên của lớp thực nghiệm để kiểm nghiệm tính khả thi của các trò chơi. 3.4. Tiêu chí và thang đánh giá 3.4.1. Tiêu chí 1: Khả năng quan sát và giải quyết nhiệm vụ chơi của trẻ - Mức độ yếu: Trẻ không tập trung chú ý, quan sát. Khi chơi trẻ không chủ động, chưa thực hiện được So sánh lớp thực nghiệm và lớp đối chứng trước thực nhiệm vụ chơi. nghiệm ta thấy rằng khả năng quan sát và giải quyết - Mức độ trung bình: Trẻ lúc đầu có tập trung chú nhiệm vụ chơi ở cả lớp thực nghiệm và đối chứng ở mức ý nhưng giảm dần về sau. Trẻ tham gia chơi chưa tương đương nhau và đa số ở mức độ trung bình, tỷ lệ lần nhanh nhẹn, khi chơi tuy đúng nhưng chưa mang lại lượt là 69% và 63%. Tuy nhiên, mức độ tốt ở lớp đối kết quả cao. chứng (20%) cao hơn so với lớp thực nghiệm (14%). - Mức độ tốt: Trẻ biết chú ý quan sát trong quá trình Sau khi thực nghiệm, mức độ về khả năng quan sát chơi. Trẻthực hiện tốt nhiệm vụ chơi và mang lại kết và giải quyết nhiệm vụ chơi của trẻđã có sự thay đổi rõ quả cao. rệt, cụ thể: ở lớp thực nghiệm, không còn trẻ nào ở mức 3.4.2. Tiêu chí 2: Tính tích cực và thái độ của độ yếu, tỷ lệ trẻ đạt mức độ trung bình giảm còn 26%, và trẻ trong khi chơi các trò chơi học tập giáo dục tỷ lệ trẻ đạt mức độ tốt tăng lên đến74%. Ở lớp đối môi trường chứng, vẫn còn 3% trẻ ở mức độ yếu, số trẻ đạt mức độ - Mức độ yếu: Trẻ thiếu thiện cảm với bạn chơi, trò trung bình chiếm tỉ lệ 66% và số trẻ đạt mức độ tốt chiếm chơi. Trẻ vi phạm luật chơi, ý thức tự giác không cao. tỉ lệ 31%. - Mức độ trung bình: Trẻ chơi hời hợt, kém vui vẻ. Kết quả này cho thấy, khi sử dụng các trò chơi học Trẻ không vi phạm luật chơi. Thiết lập mối quan hệ chơi tập giáo dục môi trường, trẻ trở nên có hứng thú khi không bền vững. chơi, tham gia chơi một cách nhiệt tình, biết chú ý và - Mức độ tốt: Trẻ có thiện cảm với trò chơi, nội quan sát cao, khi chơi trẻ chơi một cách say sưa, nhanh dung chơi, bạn chơi. Trẻ biết phối hợp với bạn chơi một nhẹn, linh hoạt, thực hiện tốt nhiệm vụ chơi và mang lại cách thuần thục. Trẻ tôn trọng luật chơi, tích cực trong kết quả cao hơn. hoạt động chơi. 3.5.2. Tính tích cực và thái độ trong khi chơi 3.4.3. Tiêu chí 3: Ý thức bảo vệ môi trường của các trò chơi học tập giáo dục môi trường của trẻ qua mỗi trò chơi trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi tại Trường Mầm non Tuổi - Mức độ yếu: Trẻ hoàn toàn không có ý thức bảo thơ, thành phố Đà Nẵng vệ môi trường xung quanh. Bảng 2. Tính tích cực và thái độ trong khi chơi - Mức độ trung bình: Ý thức bảo vệ môi trường của các trò chơi học tập giáo dục môi trường của trẻ trẻ còn hời hợt, thiếu tự giác, khi được nhắc nhở mới thực hiện. - Mức độ tốt: Trẻ có ý thức bảo vệ môi trường một cách tự nguyện, tự giác mọi lúc mọi nơi. 3.5. Kết quả thực nghiệm 3.5.1. Khả năng quan sát và giải quyết nhiệm Kết quả đánh giá trước thực nghiệm cho thấy, ở lớp vụ chơi của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi tại Trường thực nghiệm tỷ lệ trẻ ở mức độ yếu là 8%, số trẻ đạt Mầm non Tuổi thơ, thành phố Đà Nẵng mức độ trung bình chiếm 69% và số trẻ đạt mức độ tốt Bảng 1. Khả năng quan sát chiếm 23%. Ở lớp đối chứng, có 14% trẻ ở mức độ yếu, và giải quyết nhiệm vụ chơi của trẻ 60% trẻ đạt mức độ trung bình và 26% trẻ đạt mức độ tốt.Nhìn chung, tính tích cực và thái độ của trẻ ở cả 2 124
ISSN 1859 - 4603 - Tạp chí Khoa học Xã hội, Nhân văn & Giáo dục, Tập 6, số 4 (2016),120-126 lớp trước thực nghiệm là tương đương nhau và đa số ở 60% và mức độ tốt chiếm tỉ lệ 34%. Như vậy tỷ lệ trẻ mức độ trung bình. đạt mức độ tốt của lớp thực nghiệm cao hơn gấp đôi so Sau khi tiến hành thực nghiệm sử dụng trò chơi học với ở lớp đối chứng. tập giáo dục môi trường cho trẻ thì ở lớp thực nghiệm, Điều này cho thấy việc sử dụng trò chơi học tập giáo không có trẻ nào ở mức độ yếu, số trẻ đạt mức độ trung dục bảo vệ môi trường đã góp phần nâng cao ý thức bảo bình giảm xuống còn 17%, và số trẻ đạt mức độ tốt tăng vệ môi trường cho trẻ, trẻ biết tham gia bảo vệ môi lên đến 83%. Ở lớp đối chứng cũng không có trẻ nào ở trường một cách tự nguyện, tự giác, mọi lúc mọi nơi. mức độ yếu, số trẻ ở mức độ trung bình và tốt thay đổi không nhiều, tỷ lệ lần lượt là 63% và 37%. Kết quả sau 4. Kết luận thực nghiệm cũng cho thấy tỉ lệ % trẻ đạt mức độ tốt của Sử dụng trò chơi học tập để giáo dục môi trường lớp thực nghiệm cao hơn hẳn so với ở lớp đối chứng. góp phần mang lại sự hứng thú cho trẻ trong quá trình Như vậy, tính tích cực và thái độ của trẻ ở lớp thực lĩnh hội kiến thức,hình thành ứng xử đúng đắn với môi nghiệm trước và sau khi thực nghiệm đã có sự thay đổi rõ trường. Việc thiết kế thêm nhiều trò chơi học tập giáo rệt, tất cả các trẻ đều có thiện cảm với trò chơi, với bạn dục môi trường sẽ giúp giáo viên dễ dàng hơn trong chơi, tôn trọng quy luật chơi và tích cực, hứng thú hơn việc lựa chọn trò chơi và tổ chức lồng ghép giáo dục môi khi chơi mặc dù vẫn có một số ít trẻ ở mức trung bình. trường hiệu quả. 3.5.3. Ý thức bảo vệ môi trường qua mỗi trò Nghiên cứu đã thiết kế 5 trò chơi học tập giáo dục chơi của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi tại Trường Mầm môi trường cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi, trong đó đã đưa ra non Tuổi thơ, thành phố Đà Nẵng mục đích, hướng dẫn cách chơi rõ ràng, rút ra các bài Bảng 3. Ý thức bảo vệ môi trường qua mỗi trò chơi của trẻ học về giáo dục môi trường cho trẻ. Đề tài cũng đã thực nghiệm để đánh giá tính khả thi của các trò chơi học tập giáo dục môi trường này. Kết quả thực nghiệm trên 2 nhóm trẻ 5-6 tuổi tại Trường Mầm non Tuổi thơ – Thành phố Đà Nẵng cho thấy, trước khi tiến hành thực nghiệm, trẻ ở cả 2 lớp thực nghiệm và đối chứng có khả năng quan sát và giải quyết nhiệm vụ chơi,tính tích cực, thái độ, kĩ năng, hành vi và ý thức bảo vệ môi trường đều ở mức trung bình và phần lớn nghiêng về lớp đối chứng. Nhưng sau khi tiến hành thực nghiệm, khả năng Kết quả ở bảng trên cho thấy trước thực nghiệm, ý quan sát và giải quyết nhiệm vụ chơi, tính tích cực, thái thức bảo vệ môi trường của trẻ qua mỗi trò chơi ở cả 2 độ, kĩ năng, hành vi và ý thức bảo vệ môi trường ở lớp lớp đều ở mức trung bình. Cụ thể: Ở lớp thực nghiệm, thực nghiệm tăng lên rõ rệt và tốt hơn lớp đối chứng. Như 12% trẻ ở mức độ yếu, 74% trẻ ở mức độ trung bình và vậy chứng tỏ các trò chơi học tập được thiết kế trong 14% trẻ đạt được mức độ tốt. Đối với lớp đối chứng, tỷ nghiên cứu đã góp phần mang lạihiệu quả giáo dục nói lệ trẻ ở các mức độ trên lần lượt là 9% yếu, 71% trung chung và giáo dục môi trường nói riêng cho trẻ 5-6 tuổi bình, 20% tốt. So sánh giữa lớp đối chứng và lớp thực tại Trường Mầm non Tuổi thơ – Thành phố Đà Nẵng. nghiệm có thể thấy tỷ lệ trẻ đạt mức độ tốt ở lớp đối chứng cao hơn so với lớp thực nghiệm. Tài liệu tham khảo Sau khi tiến hành thực nghiệm sử dụng trò chơi học tập giáo dục bảo vệ môi trường thì ý thức bảo vệ môi [1] Bộ Giáo dục & đào tạo (1998), Chương trình phát trường của trẻ đã tăng lên rõ rệt, cụ thể: Ở lớp thực triển Liên hợp quốc. nghiệm, không có trẻ nào ở mức độ yếu, tỷ lệ trẻ ở mức [2] Bộ Giáo dục & đào tạo, Hướng dẫn thực hiện chương trình chăm sóc và giáo dục trẻ mầm non độ trung bình giảm xuống còn 23%, và tỷ lệ trẻ đạt mức mẫu giáo lớn. độ tốt tăng lên đến 77%. Ở lớp đối chứng, số trẻ ở mức độ yếu chiếm tỉ lệ 6%, mức độ trung bình chiếm tỉ lệ 125
Trần Hồ Uyên [3] Vũ Minh Hồng (1980), Trò chơi học tập, NXB [4] Hoàng Thị Phương (2011), Giáo trình Giáo Giáo dục. dục môi trường cho trẻ mầm non, NXB Đại học Sư phạm. DESIGNING LEARNING GAMES TO EDUCATE KINDERGARTNERS AGED 5 TO 6 ABOUT THE ENVIRONMENT Abstract: Using learning games is one of the effective methods for educating kindergartners about the environment. However, at present, environmental education via the use of learning games in preschool education has not been effective due to lack of instructional documentation and sample games. This article presents results from a study on principles, design as well as introduces 5 learning games to educate preschool children aged from 5 to 6 about the environment. Experimental results show that the use of these games has led to a significant increase in observation capacity, problem-solving ability, positive attitude towards the games, awareness of environmental protection among children of the experimental group compared to the control group. The percentages of children reaching good levels in the three above indicators are 74%, 83%, 77% (prior to experiment: 14%, 23%, 14%; for the control group: 31%, 37%, 34%). Key words: learning games; environmental education; children; kindergarten; environment. 126

Page 2

YOMEDIA

Sử dụng trò chơi học tập là một trong những phương pháp hiệu quả để giáo dục môi trường cho trẻ mầm non. Tuy nhiên, việc giáo dục môi trường thông qua sử dụng trò chơi học tập ở giáo dục mầm non hiện nay chưa đạt hiệu quả do sự thiếu hụt về tài liệu hướng dẫn và các trò chơi mẫu. Bài viết này giới thiệu kết quả nghiên cứu về nguyên tắc, quy trình thiết kế và giới thiệu 5 trò chơi học tập giáo dục môi trường cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi.

05-11-2020 364 23

Download