Mừng 3 tháng 3 âm là ngày bao nhiêu dương 2022

Tết Hàn Thực là một ngày tết vào ngày mồng 3 tháng 3 Âm lịch. “Hàn Thực” nghĩa là “thức ăn lạnh”. Ngày tết truyền thống này xuất hiện tại một số tỉnh của Trung Quốc, miền bắc Việt Nam và một số cộng đồng người gốc Hoa trên thế giới.

Hàng năm vào ngày này, nhiều gia đình cho xay bột, đồ đỗ xanh, làm bánh trôi, bánh chay, nấu xôi chè lễ Phật và cúng gia tiên, có lẽ đó cũng là một cách tưởng niệm người thân trong những ngày tháng cuối xuân, chứ ít người biết đến hai chữ “Hàn Thực” gắn với một điển tích ở Trung Quốc, được biết tới nhiều qua tiểu thuyết Đông Chu liệt quốc.

Chuyện kể rằng, vua Tấn Văn Công là người trị vì nước Tấn (Trung Hoa lúc bấy giờ). Đến một ngày nước Tấn gặp loạn, Tấn Văn Công phải bỏ quốc gia sống cảnh lưu vong nay nước Tề mai nước Sở. Trong thời buổi khó khăn này, rất may bên cạnh vua còn có một vị hiền sĩ tên là Giới Tử Thôi luôn hết mình phò tá, giúp sức, bày mưu kế, ông là một người một mực trung thành với vua.

Một hôm, trên đường lánh nạn, lương thực cạn kiệt, Giới Tử Thôi phải lén tự cắt một miếng thịt đùi của mình để nấu dâng lên vua ăn. Vua Tấn Văn Công sau khi ăn xong, thấy lạ nên mới hỏi Giới Tử Thôi. Sau khi biết sự “hi sinh” này, trong lòng Tấn Văn Công vô cùng cảm kích.

Giới Tử Thôi theo phò tá vua trong suốt 19 năm trời, trải qua nhiều lần nằm gai nếm mật, khổ luyện thành tài. Sau này, Tấn Văn Công giành lại được ngôi vương, trở về làm vua nước Tấn, trọng thưởng phong chức, tước cho những người có công khi tòng vong, nhưng lại vô tình quên mất Giới Tử Thôi.

Giới Tử Thôi cũng không hề oán trách, cho rằng phò tá vua là trách nhiệm, nghĩa vụ của bề tôi chứ không phải để đổi lấy vinh hoa phú quý. Về sau, ông lẳng lặng về quê nhà, đưa mẹ vào núi Điền Sơn ở ẩn, sống những ngày tháng bình yên, an lạc.

Sau này vua mới nhớ ra, bèn sai người đi tìm Giới Tử Thôi. Nhưng Giới Tử Thôi là một người không màng danh vọng, chỉ muốn sống một cuộc đời an lạc bên mẹ già nên không đồng ý quay về lĩnh thưởng. Nghe vậy, vua hạ lệnh đốt rừng nhằm để ép Giới Tử Thôi xuất hiện. Không ngờ rằng, vì tinh thần kiên định, Giới Tử Thôi quyết không ra nên đành chết cháy cùng với mẹ ở trong rừng.

Nhà vua thương xót, hối hận vì hành động ngu ngốc của mình đành cho người lập miếu thờ Tử Thôi trên núi và đổi tên núi này là Giới Sơn. Sau đó, vua hạ lệnh trong dân gian phải kiêng đốt lửa ba ngày (khoảng từ mồng 3 tháng 3 đến mồng 5 tháng 3 Âm lịch), chỉ ăn đồ ăn nguội đã nấu sẵn để bày tỏ lòng tưởng nhớ.

Từ đó, đến ngày 3 tháng 3 âm lịch hằng năm, người dân Trung Quốc tổ chức lễ tưởng nhớ vị hiền sĩ Giới Tử Thôi. Đồ cúng cũng phải chuẩn bị từ hôm trước vì lệnh cấm lửa. Tên gọi Tết Hàn Thực cũng ra đời từ đó.

Có quan điểm cho rằng Tết Hàn Thực ăn bánh trôi bánh chay là phong tục cổ của người An Nam từ ngày xa xưa.

Theo sử xưa chép lại, năm 1292 sứ giả nhà Nguyên là Trương Hiển Khanh sang thăm đất An Nam đã được Phật Hoàng Trần Nhân Tông gửi biếu mâm bánh kèm bài thơ như sau:

“Giá chi vũ bãi thí xuân sam Huống trị kim triêu tam nguyệt tam Hồng ngọc đôi bàn xuân thái bính

Tòng lai phong tục cựu An Nam.” Dịch nghĩa rằng: