Trào ngược dạ dày hay còn gọi là trào ngược dạ dày thực quản. Bệnh xảy ra khi acid dịch vị thoát ra khỏi dạ dày gây kích thích thực quản dẫn đến triệu chứng ợ nóng, ợ chua, đau rát thượng vị,... Ở giai đoạn đầu, bệnh tuy không gây nguy hiểm nhưng nếu không được điều trị kịp thời có thể gây biến chứng ung thư. Show  Trào ngược dạ dày là bệnh lý dễ tái phát, gây ảnh hưởng xấu đến chất lượng sống của người bệnh Trào ngược dạ dày là gì? (H2) Trào ngược dạ dày thực quản (Gastroesophageal Reflux Disease – GERD) là hiện tượng dịch dạ dày (bao gồm pepsin, HCl, thức ăn, dịch mật,...) thường xuyên trào ngược lên thực quản (ống nối giữa miệng và dạ dày) gây kích ứng niêm mạc thực quản dẫn đến viêm. Tùy vào mức độ kích thích mà triệu chứng bệnh ở mỗi người không giống nhau. Theo các bác sĩ, trào ngược dạ dày là một trong những bệnh lý đường tiêu hóa phổ biến. Bệnh có thể xuất hiện ở bất kỳ đối tượng nào, không phân biệt độ tuổi và giới tính. Theo thống kê, có khoảng 60% dân số mắc bệnh trào ngược dạ dày ở những mức độ khác nhau. Thông thường, khi mới khởi phát thường không gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Tuy nhiên, sau thời gian dài phát triển nếu không được chữa trị đúng, bệnh có thể gây biến chứng nguy hiểm. Vì vậy, để điều trị dứt điểm bệnh ở giai đoạn đầu, bệnh nhân cần tìm hiểu kỹ và nắm rõ dấu hiệu nhận biết bệnh. Nguyên nhân gây trào ngược dạ dày (H2)Bệnh hình thành chủ yếu do các nguyên nhân gây bệnh sau đây: + Do thói quen ăn uống, sinh hoạt không lành mạnh: Theo các chuyên gia, hầu hết trường hợp mắc bệnh trào ngược dạ dày thực quản đều là do thói quen ăn uống và sinh hoạt sai cách. Việc thường xuyên ăn thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ và ít rau xanh,... chính là tác nhân khiến dạ dày bị kích thích dẫn đến chứng trào ngược. Không những thế, thói quen ăn quá no hoặc ăn quá nhanh cũng là nguyên nhân khiến dạ dày gặp vấn đề, làm tăng nguy cơ mắc bệnh trào ngược. + Lạm dụng thuốc Tây: Tác dụng phụ của thuốc giảm đau, thuốc kháng sinh hoặc thuốc chống viêm,... có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến dạ dày và đường ruột. Vì vậy, nếu người bệnh lạm dụng các loại thuốc này trong thời gian dài có thể làm tăng khả năng mắc các bệnh lý liên quan đến dạ dày như trào ngược dạ dày thực quản,bệnh viêm dạ dày,... Căng thẳng thần kinh kéo dài làm tăng nguy cơ mắc bệnh trào ngược dạ dày + Căng thẳng, stress: Căng thẳng thần kinh là một trong những nguyên nhân gây trào ngược acid dạ dày. Theo các chuyên gia, căng thẳng hoặc stress kéo dài khiến acid dịch vị điều tiết quá mức kèm theo đó là sự thúc đẩy quá trình co bóp của dạ dày diễn ra mạnh khiến cơ tâm vị mở rộng dẫn đến chứng trào ngược. Chưa kể đến, căng thẳng thần kinh thường gây rối loạn chức năng tiêu hóa, gây khó khăn trong việc tiêu hóa. Khi đó, thức ăn tồn đọng trong dạ dày sản sinh hơi làm tăng áp lực khiến cơ tâm vị mở ra dẫn đến trào ngược dịch vị. + Biến chứng bệnh lý dạ dày: Nhiễm vi khuẩn Hp, viêm loét dạ dày, viêm trợt hang vị dạ dày hoặc viêm xung huyết dạ dày,... có thể gây tổn thương dạ dày khiến cơ tâm vị bị rối loạn. Đây chính là nguyên nhân gây bệnh trào ngược dạ dày thực quản với triệu chứng ợ nóng, ợ chua hoặc nóng rát vùng thượng vị. Các yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh trào ngược dạ dày (H3)Các yếu tố sau đây có thể làm tăng nguy cơ mắc trào ngược dạ dày như: + Tăng cân, béo phì + Thai kỳ + Căng phần trên của dạ dày + Rối loạn mô liên kết như xơ cứng bì + Khó tiêu Triệu chứng trào ngược dạ dày (H2) Trào ngược dạ dày thường bắt đầu từ các dấu hiệu sau đây: + Ợ nóng, ợ chua, ợ hơi: Một trong những triệu chứng nhận biết phổ biến của bệnh trào ngược dạ dày chính là chứng ợ hơi, ợ nóng, ợ chua. Ợ hơi giúp làm giảm thiểu lượng khí tích tụ trong bụng, giúp giảm nhanh triệu chứng khó chịu ở dạ dày. Ợ nóng hình thành là do dịch acid dạ dày trào ngược lên thực quản gây nên. Thông thường, chứng ợ nóng thường gây đau rát ở trung tâm ngực. Triệu chứng này bắt đầu ở bụng trên và lan rộng sang xương ức, cổ họng. Chứng ợ nóng thường đi kèm theo ợ chua. Tình trạng này trở nên tồi tệ hơn sau khi bệnh nhân ăn no, nằm hoặc cúi xuống. + Đau tức ngực, vùng thượng vị: Triệu chứng này không những gặp ở bệnh viêm hang vị dạ dày mà còn xuất hiện ở những đối tượng mắc chứng trào ngược acid dạ dày. Dịch acid trào ngược từ dạ dày lên thực quản thường gây đau, căng tức và khó chịu ở ngực và vùng thượng vị. + Buồn nôn hoặc nôn: Dạ dày co thắt liên tục đẩy thức ăn và acid ra ngoài tạo cảm giác buồn nôn hoặc nôn trớ. Buồn nôn hoặc nôn là triệu chứng nhận biết của bệnh trào ngược dạ dày Một số dấu hiệu nhận biết khác của bệnh trào ngược dạ dày:
Khi nào đi khám bác sĩ? (H3)Người bệnh nên tìm kiếm sự chăm sóc từ y tế khi triệu chứng trào ngược kéo dài và có dấu hiệu trầm trọng hơn. Bên cạnh đó, bệnh nhân cũng nên thăm khám khi thấy tình trạng bệnh không khỏi, ngay cả khi sử dụng thuốc điều trị. Ngoài ra, người bệnh nên đặt lịch hẹn với bác sĩ khi gặp phải các biểu hiện sau:
Biến chứng của trào ngược dạ dày (H2) Trào ngược dạ dày có thể dễ dàng được khắc phục bằng điều trị nội khoa, nhưng bệnh rất dễ tái phát trong 1 năm nếu không có biện pháp chăm sóc tốt. Đặc biệt, bệnh nếu không được phát hiện và điều trị sớm có thể chuyển sang mãn, gây biến chứng nguy hiểm. Một số biến chứng thường gặp do bệnh trào ngược dạ dày thực quản gây nên: + Thực quản Barrett: Có khoảng 8 - 15% bệnh nhân bị trào ngược dạ dày thực quản gặp phải biến chứng này. + Viêm thực quản: Theo thống kê, biến chứng viêm thực quản xảy ra ở 50% bệnh nhân mắc chứng trào ngược + Biến chứng khác: Hẹp thực quản, ung thư biểu mô tuyến thực quản,... Barret thực quản - Biến chứng do trào ngược dạ dày gây nên Chẩn đoán bệnh trào ngược dạ dày (H2) Bên cạnh thăm khám thực thể và dựa vào dấu hiệu, tiền sử bệnh, để chẩn đoán chính xác bệnh trào ngược dạ dày, bác sĩ thường đề nghị bệnh nhân thực hiện các xét nghiệm, thủ thuật sau: + Nội soi dạ dày: Kỹ thuật chẩn đoán này giúp bác sĩ phát hiện chứng trào ngược dạ dày, viêm thực quản và các biến chứng do bệnh gây ra. Để nội soi, nhân viên y tế sẽ đặt một ống mỏng có trang bị đèn và camera vào cổ họng bệnh nhân và từ từ di chuyển xuống thực quản, dạ dày để kiểm tra. Nội soi dạ dày còn giúp bác sĩ kiểm tra biến chứng thực quản Barret bằng cách lấy mẫu mô đi sinh thiết. + Chụp X - quang hệ thống tiêu hóa trên: Sau khi cho bệnh nhân uống chất lỏng màu trắng (chất tương phản) có chứa hoạt chất Barium sulphate (BaSO4), bác sĩ sẽ tiến hành chụp X - quang. Phương pháp này giúp kiểm tra các vấn đề ở thực quản như trào ngược dạ dày thực quản, hẹp thực quản, rối loạn nuốt hoặc khối u dạ dày,.... + Biện pháp chẩn đoán khác: Bao gồm đo áp lực thực quản (Esophageal manometry) và xét nghiệm Ambulatory acid (pH),... Nội soi dạ dày giúp chẩn đoán trào ngược dạ dày Phòng ngừa bệnh trào ngược dạ dày bằng cách nào (H2) Để phòng ngừa bệnh trào ngược dạ dày nói riêng và các bệnh lý đường tiêu hóa nói chung như viêm loét dạ dày tá tràng, viêm đại tràng,..., bệnh nhân cần thay đổi lối sống và sinh hoạt hàng ngày. Cụ thể: + Từ bỏ hút thuốc lá: Theo các chuyên gia, thường xuyên hút thuốc lá sẽ làm giảm khả năng hoạt động bình thường của cơ thắt thực quản dưới (cơ tâm vị), làm tăng nguy cơ mắc chứng trào ngược thực quản. Vì vậy, để phòng ngừa bệnh hình thành và phát triển, bệnh nhân nên từ bỏ hút thuốc lá. + Duy trì cân nặng ở mức ổn định: Thừa cân, béo phì sẽ làm tăng áp lực lên cơ hoành bụng, thúc đẩy dạ dày gây trào ngược acid dạ dày. + Không nên nằm ngủ sau khi ăn no: Nằm ngủ sau khi ăn sẽ khiến dạ dày rơi vào trạng thái nghỉ ngơi, gây khó tiêu, ợ hơi, ợ chua do trào ngược. Vì thế, để dự phòng bệnh, người bệnh chỉ nên nằm ngủ sau khi ăn ít nhất 3 giờ. + Ăn chậm, nhai kỹ, ăn đúng giờ và chia bữa ăn thành nhiều phần nhỏ: Cách làm này giúp hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn, giảm những tác động tổn thương lên dạ dày, từ đó ngăn chặn chứng trào ngược khởi phát. + Tránh thức ăn và đồ uống có thể gây trào ngược: Bệnh nhân nên tránh sử dụng thực phẩm gây trào ngược dạ dày như thức ăn cay nóng, chứa nhiều acid và đồ uống có cồn như cà phê, bia, rượu, chanh, cà chua,... + Tránh mặc quần áo ôm, bó sát: Một số loại quần áo bó sát, đặc biệt là tại vùng eo có thể gây áp lực lên dạ dày và cơ thắt thực quản dưới dẫn đến trào ngược dạ dày thực quản,... Trào ngược dạ dày cần điều trị ở giai đoạn đầu khi bệnh mới khởi phát nhằm giảm nguy cơ biến chứng. Vì vậy, khi thấy triệu chứng bệnh xuất hiện, bệnh nhân cần tiến hành thăm khám để bác sĩ chẩn đoán mức độ và đưa ra biện pháp chữa trị phù hợp. Nguồn: https://vhea.org.vn |
