Rau muống có thể chia làm 2 loại: Show - Rau muống nước: Mọc hoang hoặc được trồng tại nơi có nhiều nước, ẩm ướt, thậm chí sống tốt khi kết thành 1 bè và thả trôi trên kênh mương hay hồ. Loại này thân to, cuống thường có màu đỏ, mọng, luộc ngon hơn xào hay ăn sống. - Rau muống cạn: Mọc hoang hoặc trồng trên đất cạn, cần không nhiều nước, thân thường trắng xanh, nhỏ. Loại thứ hai thường thích hợp với xào hoặc có thể ăn sống. Ngoài ra, còn có thể phân loại rau muống theo điều kiện trồng: - Rau muống ruộng: có 2 giống là rau muống trắng và rau muống đỏ. Trong đó rau muống trắng thường được trồng trên cạn, kém chịu ngập. Còn rau muống đỏ được trồng cả trên cạn và dưới nước với nhiệt độ ao là 20-300C. - Rau muống phao: rau cấy xuống bùn, cho ngọn nổi lên, ăn quanh năm. - Rau muống bè: rau thả quanh năm trên mặt nước, dùng tre cố định ở một chỗ nhất định trên ao. - Rau muống thúng: trồng rau vào thúng đất, để thúng đất lên giá cắm ở ao sâu rồi để thúng nổi lên ¼ cho rau bò quanh mặt ao. Rau muống (Ipomoea aquatica) là một loài thực vật bán thủy sinh nhiệt đới thuộc họ Bìm bìm (Convolvulaceae), là một loại rau ăn lá. Rau muống có nguồn gốc nhiệt đới Châu Á, khu vực Nam và Đông Nam Á, nhiệt đới châu Phi, Trung Á, Nam Mỹ và châu Đại Dương. Tại Việt Nam, nó là một loại rau rất phổ thông, và các món ăn từ rau muống rất được ưa chuộng, thậm chí "nghiện".Ở Nam Bộ cây rau muống xanh mọc hoang dại trên các bờ, gò và cây rau muống đỏ mọc hoang ở các kênh, mương và ruộng ngập nước. Cây rau muống xanh được trồng thâm canh như một loại rau ăn lá và được mua bán phổ biến trên thị trường ở nông thôn và thành thị. Cây mọc bò, ở mặt nước hoặc trên cạn. Thân rỗng, dày, có rễ mắt, không lông. Lá hình ba cạnh, đầu nhọn, đôi khi hẹp và dài hay hình mũi tên, hoa trắng hoặc tím, ống hoa tím nhạt, mọc từng 1-2 hoa trên một cuống., quả nang chứa 4 hạt có lông màu hung, đường kính mỗi hạt khoảng 4 mm. Rau muống là cây ngắn ngày, sinh trưởng nhanh, cho năng suất cao, sống được ở nhiệt độ cao và đủ ánh sáng. Có thể trồng rau muống trên nhiều loại đất: đất sét, đất cát, đất pha cát, đất ẩm giàu mùn hoặc đất được bón phân hữu cơ, có độ pH= 5,3 – 6,0. Trong 100g rau muống có 78,2g nước; 2,7g Protein; 85mg canxi; 31,5mg photpho; 1,2mg sắt và 20mg vitamin C. Ngoài ra còn có caroten, vitamin B1, vitamin PP, vitamin B2. Đặc biệt trong giống rau muống đỏ chứa một chất giống như insulin nên đối với người mắc bệnh đái tháo đường ăn thường xuyên rau muống đỏ là rất tốt... 1-Rau ăn sống: Có thể dùng thân, lá non của cây rau muống để ăn sống, hoặc dùng thân non tuốt lá chẻ ra làm rau ghém. 2-Luộc: Từ rau muống, cách đơn giản nhất là luộc lên. Thân lá rau muống được luộc chín là rau ăn trực tiếp.Tùy theo từng vùng, người ta có thể chấm với nước mắm, xì dầu, chao, mắm tép và tương. 3-Xào: Thân lá rau muống được xào với dầu, mỡ, dầu dừa với thịt hoặc xào không. 4-Nấu canh: Rau muống có thể nấu nhiều loại canh khác nhau như canh rau, canh chua. 5-Muối chua: Thân non cây rau muống có thể muối chua như rau, cải khác. Rau muống còn gọi là vô tâm thái, ung thái, uông thái. Là lá của cây rau muống, thực vật thuộc họ bìm bìm. Tính hàn, vị ngọt. Thành phần chính: calci, phôt-pho, sắt, caroten, vitamin B2, acid nicotic, nicotic. Trong rau muống đỏ có chất giống như chất insulin. Người bị tiểu đường có thể ăn thường xuyên. Tác dụng y học chính của rau muống là thanh nhiệt giải độc.Thông tiện lợi thủy. Ngưng chảy máu, hoạt huyết. Chủ yếu dùng cho chảy máu mũi, đi ỉa ra máu, phân rắn, nước tiểu đục, mưng nhọt, bị ngã, rắn cắn. Cách dùng: đun canh mà ăn, hoặc xào khô, xào cho nước. Ðun nước rửa hoặc giã nát đắp bên ngoài. Sau đây là một số bài thuốc nam từ cây rau muống: 1. Ði ngoài ra máu, đái ra máu, nước tiểu đục: Rau muống tươi rửa sạch, giã nát lấy nước, cho vừa mật ong, quấy đều uống. Mỗi lần 30 - 50ml. (theo Y học cổ truyền Việt Nam). 2. Chảy máu mũi (máu cam): Rau muống tươi 100g, đường đỏ vừa đủ. Nghiền nát, cho ít nước sôi vào khuấy mà uống.(theo Y học cổ truyền Việt Nam). 3. Dạ dày, ruột thấp nhiệt, đi ngoài cứng rắn: Rau muống rửa sạch, cắt nhỏ, xào ăn, hoặc nấu canh. Ngày 1- 2 lần. (theo Y học cổ truyền Việt Nam). 4. Trĩ, lòi đom: 100g rau muống nấu nhừ, gạn lấy nước, cho thêm 120g đường trắng, đun cho đặc như đường mạch nha. Ngày hai lần, mỗi lần 100g, uống vào sáng và chiều. (theo Y học cổ truyền Việt Nam). 5. Mụn nhọt, mưng mủ: Rau muống tươi giã nát với mật ong vừa đủ. Ðánh nhuyễn đắp vào chỗ đau. (theo Y học cổ truyền Việt Nam). 6. Sâu bọ, rắn cắn hoặc bị bỏng lửa: Rau muống rửa sạch, giã nát, lọc lấy 250 ml cho thêm 25ml rượu trắng mà uống. Lấy bã đắp vào chỗ đau. Hoặc rau muống cho thêm muối vừa đủ cùng xay nát, đắp vào chỗ đau. (theo Y học cổ truyền Việt Nam). 7-Giải độc thuốc, hóa chất uống phải: Rau muống rửa sạch giã nát, vắt lấy nước uống. (theo Y học cổ truyền Việt Nam). 8-Chữa vết thương, vết mổ sâu rộng: Ăn rau muống hằng ngày kích thích sinh da chóng đầy miệng (những trường hợp có cơ địa sẹo lồi không nên dùng trong thời gian chưa liền sẹo). (theo Y học cổ truyền Việt Nam). 9-Giảm đường máu: Bệnh nhân tiểu đường nên dùng rau muống thường xuyên. (theo Y học cổ truyền Việt Nam). 10-Chữa dị ứng bội nhiễm ngoài da: Rau muống tươi một nắm rửa sạch, đun sôi kỹ, để vừa ấm, rửa chỗ thương tổn. Hoặc: Rau muống 30 g, râu ngô 15 g, mã thầy (củ năn) 10 củ. Sắc uống hằng ngày đến khi khỏi. (theo Y học cổ truyền Việt Nam).  Rau muống có thể trồng bằng sinh sản hữu tính (gieo hạt) hoặc sinh sản vô tính (cấy đoạn thân, cành vào đất). - Rau muống cạn: có thể trồng rau muống cạn bằng hạt hoặc bằng nhánh cắt từ cây rau muống. Ỏ Nam Bộ cây rau muống hạt trồng được quanh năm. - Rau muống nước: Rau muống nước được trồng bằng cách cấy từ thân, nhánh cây mẹ ra môi trường đất ẩm hoặc ngập nước. Cây rau muống trồng từ hạt có thể dùng làm rau sau trồng 15-30 ngày. Cây trồng từ thân mẹ khi ra đọt non thì ăn được. Rau muống có thể dùng để trồng theo các kỹ thuật sau đây: Bón nhiều phân, tưới nước thường xuyên, tích cực phòng trừ sâu bệnh. Các sâu bệnh thường gặp: Sâu ăn tạp, sâu xanh, bọ nhảy, bệnh phấn trắng.. Trồng rau mầm từ rau muống 1-http://plants.usda.gov/java/profile?symbol=IPAQ 3-http://en.wikipedia.org/wiki/Ipomoea_aquatica Kỹ sư Hồ Đình Hải Rau muống đồng Công dụng dược liệu của rau muống
Rau muống (Ipomoea aquatica) là một loài thực vật nhiệt đới bán thủy sinh thuộc họ Bìm bìm (Convolvulaceae), là một loại rau ăn lá. Phân bố tự nhiên chính xác của loài này hiện chưa rõ do được trồng phổ biến khắp các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới trên thế giới. Tại Việt Nam, nó là một loại rau rất phổ thông và rất được ưa chuộng. Rau muống vị ngọt nhạt, tính mát thường được sử dụng trong Đông y để thanh nhiệt cơ thể, giải độc, nhuận tràng, kích thích hệ thống tiêu hoá, điều trị đái tháo đường,…
Đặc điểm cây rau muốngCây mọc bò, ở mặt nước hoặc trên cạn. Thân rỗng, dày, có rễ mắt, thường không có lông vào mùa nóng, và có lông vào mùa lạnh. Lá hình ba cạnh, đầu nhọn, đôi khi hẹp và dài. Hoa to, có màu trắng hay hồng tím, ống hoa tím nhạt, mọc từng 1-2 hoa trên một cuống. Quả nang tròn, đường kính 7-9 mm, chứa 4 hạt có lông màu hung, đường kính mỗi hạt khoảng 4 mm. Rau muống thường mọc hoang và được trồng ở khắp nơi ở nước ta để làm thực phẩm và dược liệu. Người dân còn thường dùng để giải độc, giải rượu hoặc nấu nước uống cho mát. Thành phần hóa học rau muống:Rau muống có 92% nước, 3,2% protit, 2,5% gluxit, 1% xenluloza, 1,3% tro. Hàm lượng muối khoáng rất cao: trong đó có khoảng 100mg% canxi, 37mg% phốtpho, 1,4mg% sắt. Các vitamin gồm có 2,9% caroten, 23mg% vitamin C, 0,10mg% vitamin B1, 0,7% vitamin PP, 0,09mg% vitamin B2. Ngoài ra còn chứa nhiều chất nhầy. Phân loại cây rau muốngỞ Việt Nam, Rau muống thường được chia thành hai loại là Rau muống trắng và tía. Cả hai loại đều được trồng trên mặt nước hoặc trên can để thu hái dùng làm rau ăn kèm hoặc sử dụng với mục đích điều trị bệnh.
Công dụng của rau muống1. Thực phẩm: Từ rau muống, cách đơn giản nhất là luộc lên. Và tùy theo từng vùng, người ta có thể chấm với nước mắm, xì dầu, chao, mắm tép và tương (đặc biệt là tương Bần). Nước của rau muống luộc cũng thường được người dân Việt Nam uống pha với chanh sau bữa ăn. Tại Việt Nam xưa (làng Thanh Chiểu nay là Sen Chiểu - Phúc Thọ - Hà Nội) đã từng có loại rau muống được nuôi trồng rất cầu kỳ bằng cách cho ngọn rau mọc cuộn trong những chiếc vỏ ốc rỗng, để lấy những ngọn rau muống trắng nõn và mập mạp làm thức ăn.... Ngoài rau muống luộc, còn có rau muống xào tỏi (có thể gia chút mắm tôm theo truyền thống); làm nộm rau muống với lạc rang giã dập, giấm, đường, tỏi, ớt; gia vào canh riêu cua hoặc canh cua khoai sọ thay cho rau rút, ăn với lẩu gà, làm rau muống nướng. Cũng thường thấy rau muống được chẻ ra ăn sống với các loại rau thơm khác. Mỗi cách đều có hương vị riêng và tùy sở thích của từng vùng, từng miền mà cách chế biến có khác nhau. Khuyến cáo: rau muống ăn sống phải được rửa kỹ, ngâm nước muối hoặc nước ozone để khử trùng. Bảo quản rau muống làm thực phẩm: Rau muống tươi có thể rửa sạch, bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh bụi bẩn và côn trùng. Để bảo quản lâu hơn, có thể cho vào ngăn mát tủ lạnh. 2. Dược lý, chữa bệnh Theo y học cổ truyền, Rau muống thường được sử dụng để điều trị đái tháo đường, dùng ngoài để đắp vào các vết loét do bệnh Zona gây ra. Ngoài dùng để ăn kèm, Rau muống có được sử dụng với một số tác dụng như:
3. Các bài thuốc sử dụng Rau muống1. Điều trị ngộ độc Dùng 1 kg Rau muống rửa sạch, giã nát, lọc lấy nước cốt, dùng uống. Có thể hỗ trợ cải thiện tình trạng ngộ độc nấm, lá ngón, thủy ngân. Sau khi sơ cứu, đưa người bệnh đến bệnh viện cấp cứu. Nếu ngộ độc sắn (củ mì), sử dụng 100 g Rau muống thái thành đoạn ngắn trộn với 50 g gạo tẻ, giã nhuyễn, hòa với nước, dùng uống. 2. Điều trị đái tháo đường Sử dụng Rau muống 60 g, Râu ngô 30 g nấu với một lượng nước vừa đủ, dùng uống. Điều trị tiểu đường, thường dùng rau muống tía (thân màu tía) hiệu quả tốt hơn loại trắng. 3. Điều trị kiết lỵ Sử dụng 400 g thân Rau muống tươi, 4 – 6 miếng Trần bì, cho thêm nhiều nước, đun nhỏ lửa trong 2 – 3 giờ, dùng uống. 4. Điều trị đau dạ dày, ợ nóng, ợ hơi, ợ chua, nóng ruột, miệng đắng, khô, mất vị giác Chuẩn bị Rau muống, Rau má, Cỏ mực mỗi loại 20 g, Rau sam 16 g, Trần bì 12 g. Mang tất cả sao qua chảo nóng, cho vào ấm, đổ thêm 500 ml nước, sắc đến khi còn 200 ml thì chia thành hai lần uống trong ngày, lúc đói. 5. Điều trị bí tiểu, phù thũng do bệnh thận Sử dụng một nắm Rau muống, Rễ tranh, Râu ngô, mỗi vị 12 g sắc lấy nước, dùng uống. Mỗi ngày uống một thang. 6. Chữa chảy máu mũi, lưỡi đỏ, ù tai, chóng mặt, khát nước, tâm phiền muộn Dùng 150 g Rau muống, 12 g Cúc hoa đun sôi với một lượng nước vừa đủ trong 20 phút, lọc lấy nước uống. 7. Chữa chứng viêm lưỡi, viêm viền môi, thiếu vitamin B12 Dùng 100 g Rau muống nấu canh với 50 g hành tươi, dùng ăn hàng ngày. 8. Điều trị lở loét, giời leo, nhiễm trùng da Sử dụng lá cây vòi voi và ngọn Rau muống rửa sạch, giã cùng với muối dùng đắp lên vết thương. 9. Điều trị mẩn ngứa, rôm sẩy, sởi, thủy đậu ở trẻ em Dùng một lượng Rau muống vừa phải nấu nước dùng tắm, thoa, rửa vùng da bệnh. 10. Điều mụn lở không liền da Khi mụn lở loét, miệng vết thương lõm sâu có thể ăn nhiều Rau muống để nhanh chóng liền da, sinh thịt. 11. Điều trị mẩn ngứa do dị ứng thời tiết Sử dụng 30 g Rau muống, 15 g Râu ngô, 10 củ Mã thầy sắc với 700 ml nước đến khi còn 300 ml thì chia thành 3 lần uống trong ngày. Tác dụng không mong muống khi ăn rau muốngLoại rau này có chứa một lượng lớn ký sinh trùng sán ruột có tên khoa học là Fasciolopsis Busk. Do đó, sử dụng Rau muống chưa rửa sạch hoặc nấu chưa chín có thể khiến sán xâm nhập vào cơ thể. Khi nhiễm sán, sán có thể neo đậu vào thành ruột và dẫn đến các triệu chứng như dị ứng da, đau bụng, chướng bụng, khó tiêu. Ngoài ra, theo khuyến cáo của Cục Bảo Vệ Thực Vật – Bộ Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn, Rau muống là thực vật dẫn đầu trong nhóm rau ăn lá có nguy cơ gây ngộ độc thực phẩm. Ngoài ra, nếu sử dụng Rau muống chứa dư lượng thuốc bảo vệ thực vật cao có thể dẫn đến ngộ độc mãn tính, dãn thể miễn dịch, thậm chí là gây ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh. Do đó, khi có nhu cầu sử dụng rau, hãy chọn những nơi uy tín, nguồn gốc xuất xứ rõ ràng để tránh các biến chứng. Ai không nên ăn Rau muống?Thực tế, đây là món ăn quen thuộc, tuy nhiên một số đối tượng sau không nên sử dụng:
Trên đây, trung trịnh đã giới thiệu tất tần tật về rau muống. Rau muống rất tốt cho sức khỏe, nhưng ngoài ra cũng có tác hại không mong muốn nếu sử dụng không đúng cách. Xin chúc các bạn luôn luôn khỏe mạnh. Bạn đang xem bài viết tại chuyên mục Trồng trọt - thực vật của Website Trung Trịnh. Nếu thấy bổ ích, hãy bấm like và share để chia sẻ cho mọi người cùng xem nhé! |
