Rối loạn thực vật là gì

Rối loạn thần kinh thực vật là gì? Làm thế nào để nhận biết các biểu hiện rối loạn thần kinh thực vật? Mời bạn cùng tham khảo trong bài viết dưới đây.

1. Rối loạn thần kinh thực vật là gì?

Hệ thần kinh gồm thần kinh trung ương và thần kinh ngoại biên, trong hệ thần kinh trung ương được chia thành 2 hệ với 2 chức năng khác nhau là hệ thần kinh động vật và hệ thần kinh thực vật.

Hệ thần kinh thực vật đảm nhiệm chức năng chi phối các hoạt động tự động của cơ thể như: tiêu hóa, bài tiết, tuần hoàn, sinh sản, nội tiết, dinh dưỡng,…

Trong hệ thần kinh thực vật được chia thành 2 hệ là: hệ giao cảm và hệ phó giao cảm. Hai hệ này luôn được điều hòa nhằm duy trì và điều khiển các hoạt động tự động của cơ thể chúng ta.

Khi xảy ra sự mất cân bằng giữa 2 hệ: thần kinh giao cảm và phó giao cảm, sẽ khiến cơ thể chúng ta có các biểu hiện không tự chủ được và thường biểu hiện bằng các dấu hiệu của cường giao cảm, được gọi là rối loạn thần kinh thực vật (hay rối loạn thần kinh chức năng, rối loạn thần kinh tim,…).

Sự mất cân bằng giữa 2 hệ thần kinh giao cảm và phó giao cảm gây rối loạn thần kinh thực vật.

2. Biểu hiện rối loạn thần kinh thực vật

Tùy thuộc vào mức độ tổn thương nhẹ hay nghiêm trọng, trên từng người bệnh khác nhau sẽ có các biểu hiện khác nhau. Sau đây là một số biểu hiện rối loạn thần kinh thực vật:

2.1 Mệt mỏi – biểu hiện rối loạn thần kinh thực vật

Người bệnh luôn cảm thấy cơ thể mệt mỏi, kiệt sức. Tình trạng này kéo dài mà nghỉ ngơi hoặc sử dụng nhiều biện pháp không hết, kể cả sau khi ngủ dậy vẫn cảm thấy mệt mỏi.

2.2 Đau ngực

Nhiều người bị rối loạn thần kinh thực vật có cảm giác đau nhói ở ngực, cơn đau thường diễn ra từng cơn hoặc đau âm ỉ kéo dài tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh.

2.3 Tim mạch

Tim đập nhanh, hồi hộp, đánh trống ngực, không gắng sức được hoặc mất khả năng thay đổi nhịp tim khi tập thể dục thể thao,… các triệu chứng này khá phổ biến ở những bệnh nhân bị rối loạn thần kinh thực vật. Trường hợp này còn được gọi là rối loạn thần kinh chức năng hay rối loạn thần kinh tim.

2.4 Hạ huyết áp – biểu hiện rối loạn thần kinh thực vật

Hạ/Tụt huyết áp tư thế gặp ở người bị rối loạn thần kinh thực vật, huyết áp khi đứng bị hạ so với khi nằm. Nguyên nhân gây hạ huyết áp ở người bị rối loạn thần kinh thực vật là do áp lực máu giảm khi cơ thể chúng ta đứng lên. Chính bởi điều này nên nhiều người có cảm giác hoa mắt, chóng mặt, tim đập nhanh, thậm chí có thể ngất khi thay đổi tư thế đột ngột từ nằm sang đứng.

Người bị rối loạn thần kinh thực vật có thể bị hạ huyết áp khi đứng lên gây tình trạng hoa mắt, chóng mặt, thậm chí ngất xỉu.

2.5 Hô hấp

Khị bị rối loạn thần kinh thực vật người bệnh sẽ có cảm giác muốn hít thở nhanh và liên tục, cảm giác hụt hơi, khó thở, phải gắng sức khi hít thở sâu.

2.6 Tiêu hóa

Cảm giác khó tiêu hóa, ăn không thấy ngon miệng, rối loạn tiêu hóa (tiêu chảy, táo bón), nuốt khó,…

2.7 Sinh dục

Người bị rối loạn thần kinh thực vật thường giảm ham muốn, rối loạn cương dương, di tinh ở nam giới; âm đạo khô, rối loạn kinh nguyệt ở nữ giới.

2.8 Tiết niệu

Viêm đường tiết niệu với một số biểu hiện như tiểu khó, tiểu dắt, … do nhiễm trùng đường tiết niệu của thể gặp ở người bị rối loạn thần kinh thực vật.

2.9 Thân nhiệt

Thân nhiệt có thể tăng hoặc giảm nhẹ, hoặc thân nhiệt không đều ở các vùng khác nhau trên cơ thể. Người bệnh thường có cảm giác nóng bừng ở mặt, chân tay lạnh vào mùa đông. Có thể sốt nhẹ về chiều, cơn nóng bừng ở người hoặc nóng dọc theo xương sống hoặc lạnh toát sống lưng.

2.10 Mỏi cơ, mỏi chân tay

Phản xạ gân cơ yếu, mất trương lực cơ, mỏi cơ, giảm sức khi lao động, có thể gặp khó khăn trong sinh hoạt và công việc.

2.11 Tăng tiết mồ hôi

Tăng tiết mồ hôi lòng bàn tay, bàn chân, vã mồ hôi.

2.12 Rối loạn cảm xúc – biểu hiện rối loạn thần kinh thực vật

Hay cáu gắt, lo lắng quá mức, mất ngủ, khó tập trung,… là các biểu hiện mà người bị rối loạn thần kinh thực vật gặp phải.

Các triệu chứng khi bị rối loạn thần kinh thực vật mà người bệnh có thể gặp phải.

3. Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Khi có các triệu chứng rối loạn thần kinh thực vật, bạn nên đi khám với bác sĩ chuyên khoa Nội thần kinh để được kiểm tra, chẩn đoán đúng, loại trừ các bệnh lý khác cũng có triệu chứng tương tự dễ gây nhầm lẫn và tư vấn cách điều trị an toàn, hiệu quả.

Bạn có thể theo dõi nếu thấy các triệu chứng trên vẫn kéo dài dù đã bạn đã thực hiện các phương pháp nghỉ ngơi, thư giãn mà không hồi phục hãy đi thăm khám ngay với bác sĩ để có hướng điều trị thích hợp. Một số trường hợp các triệu chứng của rối loạn thần kinh thực vật có thể tự khỏi sau vài ngày hoặc vài tuần, tuy nhiên bạn cũng không được chủ quan.

Nếu được phát hiện sớm và có cách điều trị phù hợp, các triệu chứng của rối loạn thần kinh thực vật sẽ ổn sau khoảng 3-4 tuần.

Rối loạn thần kinh thực vật là bệnh thường gặp. Để biết mình có mắc chứng rối loạn thần kinh thực vật hay không, bệnh nhân cần quan sát triệu chứng và đi khám với bác sĩ Thần kinh khi cần thiết.

Rối loạn hệ thần kinh thực vật là gì? 

Hệ thần kinh thực vật gồm: hệ thần kinh giao cảm và hệ thần kinh phó giao cảm. Sự mất cân bằng của hệ thần kinh giao cảm và phó giao cảm dẫn đến rối loạn thần kinh thực vật. Rối loạn thần kinh thực vật gây ra tình trạng chức năng tự động của các cơ quan trong cơ thể bị ảnh hưởng như:

• Nhịp tim
• Huyết áp
• Mồ hôi
• Tiêu hóa...

Rối loạn hệ thần kinh thực vật tuy không phải bệnh nguy hiểm tới tính mạng nhưng lại ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống của người bệnh, suy giảm sức khỏe từ đó khiến tâm lý không ổn định.

Triệu chứng rối loạn thần kinh thực vật

Đây không phải là một bệnh cụ thể mà chỉ là những rối loạn hoạt động hệ thần kinh tự động. Bệnh làm giảm hoạt động hoặc bất thường một hay nhiều chức năng tự động của cơ thể, gây ra các triệu chứng như:

• Đau đầu, giảm trí nhớ, giảm sự chú ý
• Hồi hộp, đánh trống ngực, lo lắng, sợ hãi
• Nhịp tim nhanh hoặc chậm, huyết áp thay đổi thất thường, thiểu năng mạch vành
• Khó thở, khó ngủ
• Tê tay, tê chân, đau nhức xương khớp khi trở trời
• Rối loạn tiết niệu, rối loạn đi tiểu, đại tiện, nặng hơn có thể bị nhiễm khuẩn đường tiết niệu
• Rối loạn tình dục, rối loạn cương cứng ở nam, rối loạn kinh nguyệt ở nữ. Nam có hiện tượng xuất tinh sớm, nữ bị khô âm đạo và khó đạt sự hưng phấn.
• Toát mồ hôi, lúc nóng, lúc lạnh, rối loạn nhiệt độ cơ thể
• Mất bĩnh tĩnh trong giải quyết các vấn đề trong cuộc sống
• Chóng mặt và ngất xỉu khi đứng
• Rối loạn tiêu hóa do chức năng co bóp của dạ dày bị rối loạn, khó khăn trong việc tiêu hóa thức ăn, cảm giác đầy bụng, ăn không ngon, tiêu chảy, táo bón, đầy hơi, buồn nôn, nôn mửa và ợ nóng...
• Có một số biểu hiện rụng tóc, khô da, mạch ngoài da bị co giãn
• Phản ứng chậm với ánh sáng, khó khăn khi lái xe vào ban đêm

Nguyên nhân gây Rối loạn thần kinh thực vật

Rối loạn thần kinh thực vật có thể là một biến chứng của một số bệnh hay tác dụng phụ của một số thuốc. Một số nguyên nhân như:

• Do bệnh lý: Bệnh về nhiễm khuẩn, nhiễm virus (viêm não, viêm màng não),bệnh về thoái hóa thần kinh (teo não, Parkinson, Alzheimer),bệnh mạn tính (tiểu đường, tăng huyết áp, loét dạ dày),dùng chất kích thích (thuốc phiện, cần sa, ma túy đá),...
• Do căng thẳng, Stress và suy nhược cơ thể kéo dài, trầm cảm, rối loạn lưỡng cực, các rối loạn loạn thần, rối loạn tâm sinh lý…
• Do thuốc: Thuốc điều trị các bệnh lý tim mạch, nội tiết, thần kinh; hóa chất trong điều trị ung thư; tình trạng dị ứng thuốc; các thuốc điều trị tâm thần...
• Do di truyền
• Do các bộ phận của cơ thể bị tổn thương, chấn thương sọ não, tủy sống

Trong tất cả các nguyên nhân trên, nguyên nhân thường gặp nhất gây ra rối loạn thần kinh thực vật là do căng thẳng, stress và suy nhược cơ thể kéo dài.

Rối loạn thần kinh thực vật có chữa được không? Phương pháp điều trị 

Rối loạn thần kinh thực vật thường tự khỏi trong vòng khoảng 2 - 3 năm và rối loạn này không có gì nghiêm trọng đe dọa cuộc sống người bệnh.

Tuy nhiên, rối loạn thần kinh thực vật có thể làm hạn chế những hoạt động trong cuộc sống hằng ngày của người bệnh từ mức độ nhẹ đến mức độ nặng.

Việc điều trị rối loạn thần kinh thực vật là điều trị triệu chứng dựa theo nguyên nhân gây bệnh, có thể cần điều trị lâu dài, cụ thể như sau:

• Với nhóm nguyên nhân do thuốc, có thể lựa chọn đổi thuốc.
• Nguyên nhân do rượu, thuốc lá và các chất tác động tâm thần, cần ngừng sử dụng chất.
• Nguyên nhân do stress và suy nhược, cần có chế độ nghỉ ngơi, tập luyện và thư giãn hợp lý.

Hiện nay, điều trị rối loạn thần kinh thực vật chủ yếu theo 2 phương pháp: 

• Nội khoa: Có thể dùng các nhóm thuốc làm giảm nhịp tim, thuốc chống trầm cảm, vitamin nhóm B, canxi, thuốc an thần gây ngủ hoặc châm cứu, vật lý trị liệu, tâm lý trị liệu...
• Ngoại khoa: Đốt hoặc cắt hạch giao cảm nếu tiết mồ hôi quá nhiều ở tay, làm ảnh hưởng đến việc cầm nắm và lao động. Tuy nhiên, khi hủy hạch giao cảm, có thể làm cường chức năng phó giao cảm, hoặc có thể làm tăng tiết mồ hôi ở các vùng khác trên cơ thể.

Rối loạn thần kinh thực vật do nhiều nguyên nhân khác nhau gây nên. Vì vậy, người bệnh nên tìm tới những bệnh viện, phòng khám thần kinh uy tín để được các bác sĩ Thần kinh giỏi và nhiều kinh nghiệm để được thăm khám, tư vấn, điều trị kịp thời.

Xem thêm bài viết:

Biện pháp khắc phục Rối loạn thần kinh thực vật 

• Thay đổi tư thế: Để giảm chóng mặt khi đứng, hãy thử đứng từ từ trong các giai đoạn. Cũng có thể uốn cong bàn chân và bám chặt vào bàn tay một vài giây trước khi đứng lên để tăng lưu lượng máu. Sau khi đứng lên, cố gắng căng cơ bắp chân trong khi bước vài lần để làm tăng huyết áp.
• Nâng cao đầu giường: Nâng cao chân (30 cm) và ngồi với hai chân lủng lẳng bên cạnh giường trong vài phút trước khi ra khỏi giường.
• Tiêu hóa: Nếu có triệu chứng tiêu hóa, hãy thử ăn các bữa ăn nhỏ, thường xuyên. Tăng lượng nước uống, và chọn thức ăn ít chất béo và chất xơ, cải thiện tiêu hóa.
• Quản lý bệnh tiểu đường: Cố gắng giữ cho lượng đường trong máu càng gần bình thường càng tốt nếu có bệnh tiểu đường. Kiểm soát chặt chẽ lượng đường trong máu sẽ làm giảm triệu chứng, cũng có thể ngăn ngừa hoặc trì hoãn các vấn đề mới phát triển.

Rối loạn thần kinh thực vật khám ở đâu tốt tại Hà Nội?

Nếu đã đó một số triệu chứng rõ ràng như kể trên, người bệnh nên đi khám chuyên khoa Thần kinh. Hoặc nếu chưa chắc chắn có phải rối loạn thần kinh thực vật hay không, thì có thể khám chuyên khoa Nội tổng quát. 

1. Phòng khám số 1 - Bệnh viện Đại học Y Hà Nội

• Địa chỉ: Nhà A5, số 1 Tôn Thất Tùng, Đống Đa, Hà Nội

Phòng khám số 1 (còn gọi là Trung tâm Y khoa số 1 Tôn Thất Tùng) trực thuộc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội. Phòng khám số 1 là phòng khám mạnh về Nội khoa, đặc biệt là Nội Thần kinh. 

Bác sĩ khám chữa rối loạn thần kinh thực vật của Phòng khám số 1 là những bác sĩ  Thần kinh nhiều kinh nghiệm, đang công tác trong Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Lão khoa Trung ương... Kết hợp với hệ thống trang bị hiện đại, đồng bộ đây là địa chỉ được nhiều bệnh nhân tin tưởng đến khám.

Lưu ý

• Khám Nội chung: từ thứ 2 - thứ 7, chỉ khám buổi sáng
• Khám Thần kinh: từ thứ 2 - thứ 6, khám cả ngày và thứ 7 khám buổi sáng.

2. Khoa Thần kinh và bệnh Alzheimer - Bệnh viện Lão khoa Trung ương

• Địa chỉ: Số 1A Phương Mai, Đống Đa, Hà Nội

Bệnh viện Lão khoa Trung ương là bệnh viện tuyến Trung ương uy tín tại Hà Nội. Bệnh viện khám đa khoa và nhận khám bệnh nhân từ 16 tuổi trở lên. Bệnh viện Lão khoa Trung ương có nhiều máy móc, trang thiết bị hiện đại dùng trong thăm khám như:

• Máy chụp cộng hưởng từ MRI
• Máy chụp cắt lớp vi tính CT-scan
• Chụp Xquang kỹ thuật số
• Kỹ thuật đa ký giấc ngủ (đánh giá giấc ngủ) 
• Ghi điện cơ...

Khoa Thần kinh và bệnh Alzheimer có 01 phòng làm trắc nghiệm thần kinh tâm lý, 02 phòng điện cơ và 01 phòng điện não đồ. Ngoài ra, Khoa còn có Đơn vị nghiên cứu trí nhớ và sa sút trí tuệ, đang sử dụng Bộ trắc nghiệm đánh giá về trí nhớ theo chuẩn quốc tế, có nhiệm vụ đánh giá trắc nghiệm tâm lý cho người bệnh.

Lưu ý

• Khám Thần kinh tại Khoa khám bệnh: từ thứ 2 - thứ 6, khám cả ngày
• Khám Thần kinh tại Khoa khám theo yêu cầu: từ thứ 2 - thứ 6, khám cả ngày
• Khám Thần kinh có Đặt lịch trước qua BookingCare: từ thứ 2 - thứ 6, được chọn bác sĩ.

3. Chuyên khoa Nội Thần kinh - Bệnh viện Thu Cúc

• Địa chỉ: 286 Thụy Khuê, quận Tây Hồ, Hà Nội

Bệnh viện Thu Cúc là một trong những địa chỉ khám chữa bệnh rối loạn thần kinh thực vật uy tín tại khu vực Hà Nội.

Bệnh viện Thu Cúc là nơi công tác của nhiều bác sĩ giỏi, có kinh nghiệm nhiều năm trong thăm khám và điều trị rối loạn thần kinh thực vật, đươc nhiều bệnh nhân tin tưởng và phản hồi tốt sau quá trình thăm khám.

Không chỉ có chuyên môn giỏi, các bác sĩ tại Bệnh viện Thu Cúc cũng rất tận tâm, nhiệt tình. Đội ngũ lễ tân, nhân viên y tế, điều dưỡng tại bệnh viện cũng rất chu đáo trong việc tiếp đón và phục vụ, giúp bệnh nhân cảm thấy thoải mái và yên tâm khi đi khám.

Một số bác sĩ khám rối loạn thần kinh thực vật giỏi tại Bệnh viện Thu Cúc:

• TS.BS Nguyễn Văn Doanh – Trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Thu Cúc
• TS.BS Trịnh Thị Khanh - Nguyên Phó trưởng khoa Thần kinh, Bệnh viện Hữu Nghị
• ThS.BS Nguyễn Thị Thanh Nhàn - Nguyên Trưởng khoa khám bệnh, Bệnh viện Đa khoa Sóc Sơn

Bệnh viện được trang bị nhiều máy móc, thiết bị y tế hiện đại, giúp cho việc thăm khám, chẩn đoán và điều trị bệnh diễn ra chính xác, an toàn và hiệu quả.

Lưu ý:

• Ngoài Bệnh viện Thu Cúc 286 Thụy Khuê, bệnh nhân có thể lựa chọn đi khám tại Phòng khám Thu Cúc Trần Duy Hưng hoặc Phòng khám Thu Cúc Đại Từ có chất lượng khám và điều trị tương đương.
• Tuy nhiên, các phòng khám chỉ thực hiện thăm khám và điều trị ngoại trú, bệnh nhân điều trị nội trú cần đến Bệnh viện Thu Cúc 286 Thụy Khuê.
• Bệnh viện Thu Cúc và các phòng khám có thăm khám cả Thứ 7 và Chủ nhật, bệnh nhân có thể sắp xếp thời gian hợp lý khi đi khám. Tuy nhiên, giờ khám tại mỗi cơ sở có thể khác nhau

4. Chuyên khoa Thần kinh - Bệnh viện Đa khoa Hồng Phát 

• Địa chỉ: Số 219 Lê Duẩn, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội

Bệnh viện Hồng Phát (trước đây là Bệnh viện Trí Đức) là bệnh viện đa khoa tư nhân được thành lập lâu năm, được nhiều người bệnh biết đến với đội ngũ bác sĩ là chuyên gia Thần kinh giỏi của các bệnh viện lớn.

Bệnh viện hiện có một số trang thiết bị cơ bản hỗ trợ chẩn đoán trong quá trình khám cho người bệnh: chụp cắt lớp vi tính CT-Scan, siêu âm doppler mạch máu, máy chụp X quang, điện não đồ.... Một số bác sĩ chuyên khoa Thần kinh tại bệnh viện Hồng Phát như:

• GS.TS Lê Đức Hinh - Chuyên gia Thần kinh đầu ngành, Nguyên trưởng Khoa Thần kinh, Bệnh viện Bạch Mai
• PGS.TS Nguyễn Văn Liệu - Phó trưởng khoa Thần kinh, Bệnh viện Bạch Mai
• TS.BS Đinh Thị Thu Hương - Nguyên trưởng khoa Thần kinh, Bệnh viện Bạch Mai...

Lưu ý

• Khám Thần kinh: từ thứ 2 - chủ nhật. Tuy nhiên, các bác sĩ chuyên khoa Thần kinh tại Bệnh viện Hồng Phát chỉ khám một số ngày nhất định (không khám cả tuần)
• Có rất đông bệnh nhân khám Thần kinh tại Bệnh viện Hồng Phát. Người bệnh nên đặt hẹn trước với các bác sĩ (có thể đặt qua BookingCare) để đảm bảo có số khám. 

5. Khoa Thần kinh - Bệnh viện Bạch Mai 

• Địa chỉ: Số 78 Giải Phóng, Đống Đa, Hà Nội 

Khoa Thần kinh - Bệnh viện Bạch mai là trung tâm hoạt động của Hội Thần kinh học Việt Nam và Hội Thần kinh học Hà Nội. Có thể nói, Khoa Thần kinh - Bệnh viện Bạch Mai là một trong những cái nôi của ngành Nội khoa Thần kinh của Việt Nam.

Khoa Thần kinh thường xuyên sử dụng các phương pháp, máy móc hiện đại trong chẩn đoán và điều trị bệnh, như: Chụp cắt lớp vi tính CT-Scan, chụp cộng hưởng từ MRI, chụp cộng hưởng từ mạch máu MRA, siêu âm Duplex scan, Doppler xuyên sọ… để phục vụ điều trị cho bệnh nhân hiệu quả.

Lưu ý

• Khám Thần kinh tại Phòng khám Khoa Thần kinh (tầng 1 nhà T3): thứ 2 - thứ 6 (khám cả ngày) và thứ 7 - chủ nhật (khám buổi sáng)
• Khám Thần kinh tại Khoa khám bệnh: từ thứ 2 - thứ 6, tòa nhà 4 tầng bên tay phải cổng vào
• Khám Thần kinh tại Khoa khám theo yêu cầu: thứ 2 - thứ 7, dãy nhà 2 tầng ngay cổng chính (đi vào rẽ phải).

Trên đây là những chia sẻ của BookingCare về bệnh rối loạn thần kinh thực vật và một số địa chỉ khám thần kinh uy tín. Hy vọng những chia sẻ trên có thể giúp bệnh nhân và người nhà của mình có thể tham khảo và lựa chọn cho mình được địa chỉ  thăm khám phù hợp.

Xem thêm bài viết: