HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀNVIỆN BÁO CHÍTIỂU LUẬNCHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌCNội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân vànội dung sứ mệnh lịch sử của GCCN Việt NamSinh viên thực hiện: Phạm Vân Anh Mã sinh viên: 2151040003 Lớp: Truyền thông đa phương tiện K Show Hà Nội, tháng 12 năm 2021 Lời cảm ơn Để hoàn thành đề tài tiểu luận lần này, em xin chân thành cảm ơn giảng viên phụ trách bộ môn đã hết sức hỗ trợ em trong thời gian qua để em có đủ kiến thức vận dụng vào bài tiểu luận cũng như kiến thức trên thực tế. Đây là đề tài rất thiết thực đối với thế hệ trẻ, đặc biệt với lớp sinh viên chúng em và sẽ là hành trang cần thiết để mỗi cá nhân sẵn sàng trở thành công dân tốt của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Do chưa có nhiều kinh nghiệm cũng như hạn chế về kiến thức, trong tiểu luận dưới đây chắc chắn sẽ không tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận được nhận xét cũng như ý kiến đóng góp của cô để bài tiểu luận được hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn. Sinh viên Phạm Vân Anh MỞ ĐẦU1. Lý do nghiên cứu đề tài Chủ nghĩa xã hội khoa học ra đời với mục đích để nghiên cứu, làm sáng tỏ sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân, luận chứng nhưng điều kiện, những con đường để giai cấp công nhân hoàn thành sứ mệnh lịch sử đó của mình. Hơn nữa, chủ nghĩa xã hội khoa học còn chỉ ra những luận cứ chính trị
Trước sự khủng hoảng và sụp đổ của chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và Đông Âu từ đầu những năm 90 của thế kỉ trước, nhiều người đã bộc lộ dao động và hoài nghi về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân. Các thế lực chống cộng có cơ hội mới để phủ nhận sứ mệnh lịch sử của giái cấp công nhân, vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản và chủ nghĩa xã hội. Đến tận những năm gần đây, các thế lực chống đối trong và ngoài nước vẫn không ngừng xuyên tạc, đưa ra những luận điệu thiếu căn cứ, nhằm đánh lừa dư luận, làm giảm sút lòng tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Chúng sử dụng các phương tiện truyền thông, các trang mạng xã hội để thực hiện nhiều chiến dịch tuyên truyền, hòng làm lung lay lòng tin trong nhân dân, bác bỏ sứ mệnh lịch sử và bản chất cách mạng thuộc về giai cấp công nhân của Đảng Cộng sản Việt Nam. Trong bối cảnh đó, việc làm sáng tỏ và nhận thức một cách đúng đắn hơn về giai cấp công nhân, về vai trò sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân không chỉ có ý nghĩa lý luận sâu sắc, mà còn có ý nghĩa thực tiễn hết sức to lớn. Trong giai đoạn mới hiện nay, công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đang diễn ra trên toàn thế giới, đang ở trong thời kì quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội trên phạm vi toàn thế giới. Xã hội loài người còn đang có nhiều biến động, tiêu cực... thì vấn đề làm sáng tỏ sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân được đặt ra trở nên bức thiết hơn bao giờ hết, cả trên hai phương diện lý luận và thực tiễn. Xuất phát từ lí do trên, em đã chọn đề tài Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân và nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam làm đề tài tiểu luận kết thúc học phần. 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu Mục đích: - Làm sáng tỏ khái niệm về giai cấp công nhân và nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng. Nhiệm vụ: - Làm rõ, khẳng định khái niệm về giai cấp công nhân và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân theo chủ nghĩa Mác – Lênin. - Nhận định thực trạng việc thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân hiện nay. - Xác định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam, đặc biệt là trong thời kì đổi mới. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: - Giai cấp công nhân và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân. sự là gì, và phù hợp với tồn tại ấy của bản thân nó, giai cấp vô sản buộc phải làm gì về mặt lịch sử?”[3, tr]. C. Mác và Ph. Ăng-ghen đã dùng nhiều thuật ngữ khác nhau để chỉ về người công nhân và giai cấp công nhân: giai cấp vô sản; giai cấp lao động làm thuê ở thế kỉ XIX; giai cấp xã hội hoàn toàn chỉ dựa vào việc bán sức lao động của mình, giai cấp vô sản hiện đại, giai cấp công nhân hiện đại..ù khái niệm giai cấp công nhân (giai cấp vô sản) có nhiều thuật ngữ biểu đạt khác nhau như thế nào thì theo C. Mác và Ph. Ăng-ghen vẫn chỉ mang hai đặc trưng cơ bản: Về phương diện kinh tế - xã hội: Đó là sản phẩm và là chủ thể của nền sản xuất đại công nghiệp, giai cấp công nhân là những người lao động trực tiếp hoặc gián tiếp vận hành các công cụ sản xuất có tính chất công nghiệp ngày càng hiện đại và có tính xã hội hoá cao. Họ lao động bằng phương thức công nghiệp ngày càng hiện đại với những đặc điểm nổi bật: sản xuất bằng máy móc, lao động có tính chất xã hội hoá, năng suất lao động cao và tạo ra những tiền đề của cải vật chất cho xã hội mới. Khi nói về tiêu chí này, C. Mác và Ph. Ăng-ghen luôn luôn nhấn mạnh đến người công nhân công nghiệp trong công xưởng, coi là bộ phận tiêu biểu cho giai cấp công nhân hiện đại: “Các giai cấp khác đều suy tàn và tiêu vong cùng với sự phát triển của đại công nghiệp, còn giai cấp vô sản lại là sản phẩm của nền đại công nghiệp”; “công nhân cũng là một phát minh của thời đại mới, giống như máy móc vậy... Công nhân Anh là đứa con đầu lòng của nền công nghiệp hiện đại”. [3, tr] Về phương diện chính trị - xã hội: C. Mác và Ph. Ăng-ghen chỉ rõ, đó là giai cấp của những người lao động không có sở hữu tư liệu sản xuất chủ yếu của xã hội. Họ phải bán sức lao động của mình để kiếm sống. Chính điều này khiến cho công nhân trở thành giai cấp đối kháng của giai cấp tư sản. Mâu thuẫn cơ bản của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa là mâu thuẫn giữa lực lượng sản xuất xã hội hoá ngày càng rộng lớn với quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa dựa trên chế độ tư hữu tư bản chủ nghĩa về tư liệu sản xuất. Mâu thuẫn cơ bản này thể hiện về mặt xã hội là mâu thuẫn về lợi ích của giai cấp công nhân và giai cấp tư sản. “Giai cấp tư sản, tức là tư bản, mà lớn lên thì giai cấp vô sản, giai cấp công nhân hiện đại – tức là giai cấp chỉ có thể sống với điều kiện là kiếm được việc làm, và chỉ kiếm được việc làm, nếu lao động của họ làm tăng thêm tư bản – cũng phát triển theo. Những công nhân ấy buộc phải tự bán mình để kiếm ăn từng bữa một, là một hàng hoá, tức là một món hàng có thể đem bán như bất cứ món hàng nào khác; vì thế họ phải chịu hết mọi sự may rủi của cạnh tranh, mọi sự lên xuống của thị trường”[3, tr, tr]. Vì đặc trưng thứ hai này nói lên một trong những đặc trưng cơ bản của giai cấp công nhân dưới chế độ tư bản chủ nghĩa nên C. Mác và Ph. Ăng-ghen còn gọi giai cấp công nhân là giai cấp vô sản. Căn cứ vào hai đặc trưng cơ bản nói trên, chúng ta có thể định nghĩa: Giai cấp công nhân là một loại giai cấp hình thành và phát triển cùng với quá trình phát triển của nền công nghiệp ngày càng gắn hiện đại vào với lực lượng sản xuất có tính chất xã hội ngày càng cao; là lực lượng sản xuất cơ bản tiên tiến, trực tiếp hoặc tham gia vào quá trình sản xuất, chủ yếu là sản xuất ra của cải vật chất và cải tạo các quan hệ xã Nền sản xuất đại công nghiệp và phương thức sản xuất tiên tiến đã rèn luyện cho giai cấp công nhân những phẩm chất đặc biệt về tính tổ chức, kỷ luật lao động, tinh thần hợp tác và tâm lý lao động công nghiệp. Đó là một giai cấp cách mạng có tinh thần cách mạng triệt đề. Những đặc điểm ấy chính là những phẩm chất cần thiết để giai cấp công nhân có vai trò lãnh đạo cách mạng. 1. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân 1.3. Định nghĩa sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Sứ mệnh lịch sử toàn thế giới thực chất là sự nghiệp của một giai cấp đại biểu cho phương thức sản xuất tiên tiến, đại diện cho tiến bộ xã hội để xác lập mọt hình thái kinh tế - xã họi mới thay thế cho hình thái kinh tế - xã hội đã lỗi thời. Như vậy, sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là toàn bộ những nhiệm vụ cơ bản, tất yếu của giai cấp công nhân mà địa vị kinh tế xã hội của nó trong chủ nghĩa tư bản đã đòi hỏi, tạo điều kiện cho nó cần phải và có thể thực hiện nhằm thủ tiêu chủ nghĩa tư bản, xây dựng và xác lập xã hội chủ nghĩa và ộng sản chủ nghĩa. 1.3. Điều kiện cơ bản quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Sứ mệnh lịch sử của một giai cấp dù ở thời đại cách mạng xã hội nào đều được quy định một cách khách quan bởi các điều kiện cụ thể về kinh tế xã hội và chính trị xã hội của thời đại ấy, Đồng thời, để có thể thực hiện được những nhiệm vụ có tính chất lịch sử, các giai cấp đó cần có những điều kiện mang tính chủ quan được quyết định và quy định bởi các điều kiện khách quan. Trên cơ sở phân tích địa vị kinh tế chính trị và xã hội của giai cấp công nhân ở các nước có xu hướng chính trị khác nhau nhưng đều có điểm chung về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là khách quan xuất phát từ những điều kiện cơ bản sau: Thứ nhất: về địa vị kinh tế xã hội khách quan, giai cấp công nhân là giai cấp đại diện cho một lực lượng sản xuất mới, được hình thành và phát triển trong lòng chủ nghĩa tư bản. Thứ hai: về địa vị chính trị xã hội khách quan, giai cấp công nhân là giai cấp có lợi ích chính trị cơ bản đối lập với lợi ích giai cấp tư sản và nhà nước tư sản trong chủ nghĩa tư bản. Thứ ba: giai cấp công nhân có lợi ích chính trị cơ bản phù hợp với lợi ích của các giai cấp, tầng lớp nhân dân bị thống trị, bị áp bức trong xã hội hiện đại. Thứ tư: giai cấp công nhân là giai cấp được dẫn dắt bởi tư tưởng tiến bộ, do các đại biểu tri thức tiến bộ, cách mạng đề xướng. Thứ năm: giai cấp công nhân là giai cấp có thể thực hiện được khối liên minh vững chắc của mình với đông đảo quần chúng nhân dân lao động bị áp bức, bị bóc lột, nòng cốt cho khối đoàn kết đại dân tộc. Giai cấp công nhân là sản phẩm của nền công nghiệp lớn hiện đại của chủ nghĩa tư bản. Sự phát triển của nền sản xuất tư bản chủ nghĩa không chỉ sản sinh, không ngừng phát triển xã hội mới về lao động” để tăng năng suất lao động và thực hiện các nguyên tắc sở hữu, quản lý và phân phối phù hợp với nhu cầu phát triển sản xuất và tiến bộ, công bằng xã hội. Nội dung kinh tế là yếu tố cơ bản và quan trọng nhất khẳng định sự cần thiết của sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân đối với quá trình phát triển của văn minh nhân loại. Thực hiện đầy đủ và thành công nội dung kinh tế này cũng là điều kiện vật chất để chủ nghĩa xã hội chiến thắng chủ nghĩa tư bản. Nội dung chính trị xã hội: Giai cấp công nhân cùng với nhân dân lao động dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản tiến hành cách mạng chính trị lật đổ chế độ tư bản chủ nghĩa, xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa và nhà nước của giai cấp công nhân. Nhà nước pháp quyền của giai cấp công nhân và nhân dân lao động được xác lập và trở thành công cụ có hiệu lực để lãnh đạo chính trị, quản lý kinh tế và xã hội. Trên cơ sở đó để cải tạo quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa, xây dựng quan hệ sản xuất mới mang tính xã hội hóa phù hợp với nhu cầu phát triển của lực lượng sản xuất và tiến bộ xã hội. Nội dung chính trị xã hội còn bao hàm việc giai cấp công nhân giải quyết đúng đắn các vấn đề chính trị xã hội đặt ra trong tiến trình cách mạng xã hội chủ nghĩa như: liên minh giữa giai cấp công nhân với các giai cấp và tầng lớp xã hội khác, vấn đề đoàn kết dân tộc, xây dựng xã hội mới, con người mới xã hội chủ nghĩa... Thông qua đó, khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản, sự quản lý của nhà nước xã hội chủ nghĩa và tính tự giác của quân chúng nhân dân trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội. Thực tiễn đã chứng minh rằng, nếu không giải quyết các vấn đề này thì quá trình thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân có thể gặp khó khăn, thậm chí bị đổ vỡ và phải làm lại từ đầu. Tuy nhiên, đây là một quá trình khó khăn, lâu dài và phức tạp, do đó cần phải từng bước thực hiện trong quá trình cách mạng chính trị của giai cấp công nhân. Nội dung văn hóa tư tưởng: Giai cấp công nhân dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản tiến hành cuộc cách mạng văn hóa để xác lập hệ giá trị, lối sống mới trên lập trường của giai cấp công nhân nhằm thay cho hệ giá trị, lối sống của giai cấp tư sản và “của những hệ tư tưởng cổ truyền”, từ đó tạo điều kiện cho con người phát triển tự do và toàn diện trong một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Trong xã hội ấy, sự tự do của mỗi người là điều kiện phát triển tự do cho tất cả mọi người. Ở các nước tiền tư bản chủ nghĩa, tuỳ điều kiện lịch sử cụ thể, giai cấp công nhân phải tham gia hoặc lãnh đạo cuộc cách mạng dân chủ tư sản hay cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân và cuối cùng đều phải tiến hành cách mạng xã hội chủ nghĩa, để cải tạo xã hội cũ, xây dựng thành công xã hội xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa. Trong giai đoạn cách mạng xã hội chủ nghĩa, giai cấp công nhân lãnh đạo nhân dân lao động xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội trên đất nước mình và làm hết mình vì phong trào cách mạng của giai cấp công nhân và nhân dân lao động trên thế giới. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân chỉ được hoàn thành khi chủ nghĩa cộng sản được thiết lập trên phạm vi toàn thế giới. CHƯƠNG 2: đột về lợi ích cơ bản giữa giai cấp tư sản và giai cấp công nhân (giữa tư bản và lao động) vẫn tồn tại, vẫn là nguyên nhân cơ bản, sâu xa của đấu tranh giai cấp trong xã hội hiện đại ngày nay. Phong trào cộng sản và công nhân ở nhiều nước vẫn luôn là lực lượng đi đầu trong các cuộc đấu tranh vì hòa bình, hợp tác và phát triển, vì dân sinh, dân chủ, tiến bộ xã hội và chủ nghĩa xã hội. Từ những điểm tương đồng đó của công nhân hiện đại so với công nhân thế kỷ XIX, có thể khẳng định: Lý luận về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong chủ nghĩa Mác - Lênin vẫn mang giá trị khoa học và cách mạng, vận có ý nghĩa thực tiễn to lớn, chỉ đạo cuộc đấu tranh cách mạng hiện nay của giai cấp công nhân, phong trào công nhân và quần chúng lao động, chống chủ nghĩa tư bản và lựa chọn con đường xã hội chủ nghĩa trong sự phát triển của thế giới ngày nay. 2.1. Những biến đổi và khác biệt của giai cấp công nhân hiện đại Hiện nay, với sự phát triển của chủ nghĩa tư bản trong nửa sau của thế kỉ XX, bộ mặt của giai cấp công nhân hiện đại có nhiều sự thay đổi khác trước. Sự phát triển của lực lượng sản xuất xã hội hiện nay đã vượt xa trình độ văn minh công nghiệp trước đây. Ngày nay, cơ cấu ngành nghề của giai cấp công nhân đã có những thay đổi to lớn: bên cạnh công nhân của nền công nghiệp cơ khí đã xuất hiện công nhân của nền công nghiệp tự động hoá, với việc áp dụng phổ biến công nghệ thông tin vào sản xuất. Cùng với sự tiến bộ của khoa học và công nghệ, giai cấp công nhân có xu hướng “trí thứ hoá” ngày càng tăng, và cũng ngày càng tiếp thu đông đảo thêm những người thuộc tầng lớp trí thức vào hàng ngũ của mình. Sự xã hội hoá và phân công lao động xã hội mới, cơ cấu của giai cấp công nhân hiện đại, các hình thức bóc lột giá trị thặng dư... đã làm cho diện mạo của giai cấp công nhân hiện đại không còn giống với những mô tả của Mác trong thế kỉ XIX. Thế nhưng, nếu từ những biến đổi đó mà đi đến dao động, phủ nhận khái niệm giai cấp công nhân, phủ nhận sự tồn tại của giai cấp công nhân thì hàn toàn sai lầm. Giai cấp công nhân hiện đại vẫn tồn tại, vẫn có sứ mệnh lịch sử của mình trong xã hội tư bản hiện đại. 2. Thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trên thế giới hiện nay 2.2. Nội dung kinh tế Thông qua vai trò của giai cấp công nhân trong quá trình sản xuất với công nghệ hiện đại, năng suất, chất lượng cao, đảm bảo cho phát triển bền vững, sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân đối với sự phát triển xã hội ngày càng thể hiện rõ, bởi sự phát triển sản xuất của chủ nghĩa tư bản trong thế giới ngày nay với sự tham gia trực tiếp của giai cấp công nhân và các lực lượng lao động - dịch vụ trình độ cao lại chính là nhân tố kinh tế - xã hội thúc đẩy sự chín muồi các tiền đề của chủ nghĩa xã hội trong lòng chủ nghĩa tư bản. Đó lại là điều kiện để phát huy vai trò chủ thể của giai cấp công nhân trong cuộc đấu tranh vì dân sinh, dân chủ, tiến bộ xã hội và chủ nghĩa xã hội. giữa chủ nghĩa xã hội với chủ nghĩa tư bản. Cuộc đấu tranh này đang diễn ra phức tạp và quyết liệt, nhất là trong nền kinh tế thị trường phát triển với những tác động mặt trái của nó. Mặt khác, khi hệ thống xã hội chủ nghĩa thế giới tan rã, phong trào cách mạng thế giới đang phải vượt qua những thoái trào tạm thời thì niềm tin vào lý tưởng xã hội chủ nghĩa cũng đứng trước những thử thách càng làm cho cuộc đấu tranh tư tưởng lý luận giữa chủ nghĩa tư bản với chủ nghĩa xã hội trở nên phức tạp và gay gắt hơn. Song các giá trị đặc trưng cho bản chất, khoa học và cách mạng của giai cấp công nhân, của chủ nghĩa xã hội; vẫn mang ý nghĩa chỉ đạo, định hướng trong cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân và nhân dân lao động chống chủ nghĩa tư bản và lựa chọn con đường xã hội chủ nghĩa của sự phát triển xã hội. Các giá trị như lao động, sáng tạo, công bằng, dân chủ, bình đẳng, tự do vẫn là những giá trị được nhân loại thừa nhận và phấn đấu thực hiện. Trên thực tế, các giá trị mà nhân loại hướng tới đều tương đồng với các giá trị lý tưởng, mục tiêu của giai cấp công nhân. Không chỉ ở các nước xã hội chủ nghĩa mà ở nhiều nước tư bản chủ nghĩa cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân và nhân dân lao động vì những giá trị cao cả đó đã đạt được nhiều tiến bộ xã hội quan trọng. Đấu tranh để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng Cộng sản, giáo dục nhận thức và củng cố niềm tin khoa học đối với lý tưởng, mục tiêu của chủ nghĩa xã hội cho giai cấp công nhân và nhân dân lao động, giáo dục và thực hiện chủ nghĩa quốc tế chân chính của giai cấp công nhân trên cơ sở phát huy chủ nghĩa yêu nước và tinh thần dân tộc chính là nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân hiện nay về văn hoá tư tưởng. CHƯƠNG 3:SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN VIỆT NAM3. Đặc điểm của giai cấp công nhân Việt Nam Giai cấp công nhân ở Việt Nam ra đời và phát triển gắn liền với với chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp ở nước ta. Sau khi đặt được ách thống trị trên toàn bộ nước ta, vào đầu thế kỉ XX, thực dân Pháp cấu kết với bọn phong kiến tay sai tiến hành khai thác các hầm mỏ, xây dựng các nhà máy xí nghiệp, mở các tuyến đường, mở các đồn điền trồng cây công nghiệp,... Từ đó, nước ta có một tầng lớp người lao động mới ra đời – đó là các công nhân làm thuê, chủ yếu tập trung ở các thành phố, khu công nghiệp. Giai cấp công nhân Việt Nam là một bộ phận hợp thành của giai cấp công nhân quốc tế, nên có những đặc điểm chung của giai cấp công nhân quốc tế. Ngoài ra, việc hình thành và phát triển trong điều kiện cụ thể của dân tộc Việt Nam, nên giai cấp công nhân nước ta còn có những đặc điểm riêng. Thứ nhất, giai cấp công nhân Việt Nam ra đời trước giai cấp tư sản. Vào đầu thế kỉ XX, họ là giai cấp trực tiếp đối kháng với tư bản thực dân Pháp và bè lũ tay sai của chúng. Giai cấp công nhân phát triển chậm vì nó sinh ra và lớn lên ở một nước thuộc địa, nửa phong kiến và dưới ách thống trị của thực dân Pháp. Thứ hai, giai cấp công nhân Việt Nam đã tự thể hiện mình là lực lượng đi đầu trong cuộc đấu tranh chống tư bản |
