Tại sao bị áp xe

Trả lời:

Chào bạn, rất vui vì bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về cho chúng tôi. Câu hỏi của bạn về triệu chứng áp xe sẽ được chúng tôi giải đáp qua một số thông tin dưới đây:

1. Áp xe là gì

2. Biểu hiện của áp xe

3. Nguyên nhân gây ra áp xe

4. Biện pháp tự chăm sóc

5. Khi nào nên đi khám bác sĩ?

1. Áp xe là gì?

Áp xe là một khối mềm thường được bao quanh bởi một vùng có màu hồng đến đỏ đậm. Áp xe thường dễ được cảm nhận bằng cách sờ. Trong một áp xe đầy mủ và các mảnh vụn.

Đau và nóng khi chạm vào, áp xe có thế xuất hiện bất kì đâu trong cơ thể. Vị trí thường gặp nhất là nách, các khu vật xung quanh hậu môn và âm đạo (áp xe tuyến Bartholin), cuối cột sống, quanh răng, ở háng. Viêm các nang lông có thể dẫn đến sự hình thành một áp xe gọi là nhọt.

Không như các nhiễm trùng khác, chỉ dùng kháng sinh không thể điều trị khỏi. Thông thường khối áp xe phải được mở ra và cho mủ thoát ra để có thể cải thiện bệnh. Đôi lúc việc thoát mủ tự động xảy ra, nhưng thường vẫn cần bác sĩ mở áp xe qua quá trình rạch và dẫn lưu.

2. Biểu hiện của chứng áp xe

Thông thường, áp xe là một khối ấn đau đỏ, nóng khi chạm vào và mềm.

• Ở một số áp xe trong quá trình tiến triển, sẽ xuất kiện một điểm rồi tạo một đầu mà qua đó ta có thể nhìn thấy các vật chất bên trong áp xe và sau đó tự vỡ ra.
• Đa số sẽ tệ hơn nếu không được chăm sóc. Nhiễm trùng lan rộng đến các mô dưới da và thậm chí là vào máu.
• Nếu nhiễm trùng lan tới lớp mô sâu hơn, bệnh có thể bị sốt và bắt đầu cảm thấy mệt.

3. Nguyên nhân gây ra triệu chứng áp xe

Áp xe thường gây ra bởi sự tắc nghẽn các tuyến dầu và tuyến mồ hôi, viêm các nang lông hay do những vết nứt và thủng nhỏ ở da. Mầm bệnh đi vào da hay các tuyến, gây ra một đáp ứng viêm của cơ thể để giết chết các mầm bệnh này.

Bên trong áp xe lỏng chứa các thế bào chết, vi khuẩn và các mảnh vỡ khác. Vùng này bắt bắt đầu phát triển, tạo nên sự căng lên dưới da và sự viêm lan đến các mô xung quanh. Áp lực và sự viêm gây ra đau.

Triệu chứng thường gặp

Những dấu hiệu và triệu chứng của áp xe

Áp xe có thể được nhận biết dễ dàng bởi hình thái là các vùng tập trung mủ (mủ trắng hoặc xanh), sưng, nóng đỏ và gây đau, khó chịu.

Tác động của áp xe đối với sức khỏe

Áp xe nếu không được điều trị thì sẽ tiến triển nặng hơn, vùng mủ sẽ bị sưng tấy quá mức, căng phồng và vỡ ra. Khi vỡ, mủ sẽ lan ra các mô xung quanh, vi khuẩn có thể lây lan ra các vùng xung quanh, gây sốt, chán ăn, mệt mỏi khó chịu.

Áp xe ở các mô khác nhau sẽ để lại tác động nguy hiểm khác nhau như ở não (ảnh hưởng thần kinh).

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh áp xe 

• Nhiễm khuẩn huyết;

• Vỡ máu mạch do viêm;

• Sốt;

• Sốc nhiễm khuẩn;

• Biến chứng trên các hệ cơ quan.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân dẫn đến áp xe

Vi khuẩn là nguyên nhân chính gây ra áp xe, trong đó Staphylococcus aureus là hay gặp nhất.

Vi khuẩn xâm nhập kèm theo các yếu tố làm phát triển áp xe bao gồm:

• Suy giảm miễn dịch;

• Vật liệu nhân tạo trong cơ thể như stent, các dụng cụ như nẹp xương,…

• Tắc nghẽn mạch máu;

• Hoại tử mô;

• Tụ máu hoặc dịch ở mô;

• Chấn thương.

Nguy cơ mắc phải

Những ai có nguy cơ mắc phải áp xe?

Áp xe thường gặp ở mọi đối tượng khi có nhiễm khuẩn, trong đó:

• Trẻ em và người cao tuổi thường bị áp xe nhiều hơn.

• Áp xe da thường xảy ra ở người có hệ miễn dịch còn khỏe mạnh.

• Áp xe bên trong cơ thể thường xảy ra ở người đã mắc bệnh lý hoặc suy giảm miễn dịch. Ví dụ áp xe phổi (do viêm phổi), áp xe não (nhiễm khuẩn màng não).

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải áp xe

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc áp xe, bao gồm:

• Nhiễm khuẩn và bội nhiễm;

• Chấn thường;

• Bệnh lý làm suy giảm miễn dịch.

Phương pháp chẩn đoán và điều trị

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán áp xe

Lâm sàng

Thăm khám bằng cách khai thác tiền sử bệnh, thói quen sinh hoạt để đánh giá sơ lược lâm sàng.

Các biểu hiện lâm sàng gợi ý:

• Áp xe ở da hoặc cơ thường sẽ bị sưng tấy, nóng đỏ và đau nhức.

• Áp xe sâu bên trong cơ thể có thể dẫn đến sốt cao, môi khô, lưỡi trắng, mất nước, rối loạn điện giải hoặc đôi khi bị rét run toàn thân, sốc nhiễm khuẩn.

Cận lâm sàng

Các phương pháp cận lâm sàng giúp phát hiện áp xe bên trong cơ thể như chẩn đoán hình ảnh:

• Siêu âm;

• Chụp cắt lớp vi tính (CT-scanner, cho hình ảnh chính xác);

• Chụp cộng hưởng từ (MRI, nhạy cảm nhất).

Ngoài ra có thể kết hợp xét nghiệm công thức máu để xem chỉ số bạch cầu, tốc độ lắng máu, chỉ số fibrinogen hoặc cấy máu nếu nghi ngờ nhiễm vi khuẩn, vi nấm gây nhiễm trùng máu.

Phương pháp điều trị áp xe hiệu quả

Tùy vào thể trạng bệnh nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh mà bác sĩ sẽ kê đơn thuốc và áp dụng những phương pháp điều trị phù hợp. 

Điều trị bằng thuốc

Thuốc kháng sinh thường được dùng khi điều trị các loại áp xe:

• Các áp xe bên trong cơ thể như ổ bụng, não, phổi,…

• Nhiều ổ áp xe.

• Áp xe có viêm nhiễm mô tế bào xung quanh.

• Áp xe có kích thước lớn hơn 2 cm.

Tùy vào vị trí nhiễm khuẩn và áp xe mà bác sĩ sẽ chọn kháng sinh phù hợp để điều trị.

Điều trị bằng thủ thuật/phẫu thuật

Áp xe là các ổ mủ nên phương pháp hiệu quả nhất chính là loại bỏ các ổ mủ ra khỏi cơ thể để ngăn chặn tình trạng viêm nhiễm phát triển. Các thủ thuật/ phẫu thuật bao gồm chọc, hút, bơm, rửa, dẫn lưu.

Với các áp xe có kích thước nhỏ, nằm dưới da thì chỉ cần làm thủ thuật rạch và dẫn lưu, loại bỏ các mủ cũng như mô hoại tử khỏi vị trí ổ mủ.

Với các áp xe sâu bên trong cơ thể, sau khi chẩn đoán vị trí bằng hình ảnh sẽ tiến hành dẫn lưu bằng cách chọc kim qua da để hút mủ mà không cần phải phẫu thuật.

Với các áp xe nhẹ, có thể tự tiêu hoặc hình thành nang xơ vôi hóa mà không cần dùng thuốc hay phẫu thuật.

Lưu ý: Các loại thuốc khi dùng phải tuân thủ theo sự hướng dẫn của bác sĩ.

Chế độ sinh hoạt và phòng ngừa

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của áp xe

Chế độ sinh hoạt:

• Vệ sinh cá nhân thường xuyên, tránh để viêm nhiễm xảy ra, đặc biệt viêm nhiễm da hay tiết niệu.

• Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ trong việc điều trị. 

• Duy trì lối sống tích cực, hạn chế sự căng thẳng.

• Liên hệ ngay với bác sĩ khi cơ thể có những bất thường trong quá trình điều trị.

• Thăm khám định kỳ để được theo dõi tình trạng sức khỏe, diễn tiến của bệnh và để bác sĩ tìm hướng điều trị phù hợp trong thời gian tiếp theo nếu bệnh chưa có dấu hiệu thuyên giảm.

• Bệnh nhân cần lạc quan. Tâm lý có ảnh hưởng rất lớn đến điều trị, hãy nói chuyện với những người đáng tin cậy, chia sẻ với những thành viên trong gia đình, nuôi thú cưng hay đơn giản là đọc sách, làm bất cứ thứ gì khiến bạn thấy thoải mái. 

Chế độ dinh dưỡng:

• Tránh các thực phẩm không hợp vệ sinh để hạn chế bệnh nhiễm trùng đường ruột, phòng bệnh kiết lỵ vì bệnh này có thể gây áp xe gan.

Phương pháp phòng ngừa áp xe hiệu quả

Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, bạn có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:

• Vệ sinh cá nhân thường xuyên;

• Ăn uống hợp vệ sinh.

• Mọi thông tin trên đây chỉ mang tính chất tham khảo. Việc sử dụng thuốc phải tuân theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên môn.

Nguồn tham khảo

1. Msdmanuals: https://www.msdmanuals.com/vi/chuy%C3%AAn-gia/b%E1%BB%87nh-truy%E1%BB%81n-nhi%E1%BB%85m/sinh-h%E1%BB%8Dc-c%E1%BB%A7a-b%E1%BB%87nh-truy%E1%BB%81n-nhi%E1%BB%85m/%C3%A1p-xe?query=%C3%A1p%20xe.

2. Cơ quan ngôn luận Bộ Y tế: Sức khỏe đời sống: https://suckhoedoisong.vn/nguyen-tac-dieu-tri-ap-xe-16923429.htm.