| Khái niệm này có tính khái quát về lý luận, giúp cán bộ, đảng viên và nhân dân nhận thức được nguồn gốc tư tưởng - lý luận (chủ nghĩa Mác-Lênin, giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tinh hoa văn hóa nhân loại); giá trị tư tưởng Hồ Chí Minh - tài sản tinh thần vô cùng to lớn và quý giá của Đảng, dân tộc ta, mãi mãi soi đường cho sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta giành thắng lợi; nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh - hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam. Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị nêu rõ: "Đó là hệ thống quan điểm, tư tưởng Hồ Chí Minh về giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng xã hội và con người; về độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; về kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại; về sức mạnh của nhân dân, về khối đại đoàn kết toàn dân tộc; về quyền làm chủ của nhân dân, xây dựng Nhà nước của dân, do dân, vì dân; về quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân; về xây dựng, phát triển kinh tế và văn hóa, không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân; về đạo đức cách mạng; về chăm lo, bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau; về xây dựng Đảng,... Đó là tư tưởng soi sáng con đường giải phóng và phát triển của dân tộc, là nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho hành động của cách mạng Việt Nam; là sản phẩm của dân tộc và thời đại, trường tồn, bất diệt, là tài sản vô giá của dân tộc ta. Tư tưởng của Người không chỉ tiếp thu, kế thừa những giá trị, tinh hoa văn hóa của loài người, trong đó chủ yếu là chủ nghĩa Mác - Lênin, mà còn giải đáp nhiều vấn đề của thời đại, của sự nghiệp cách mạng Việt Nam và thế giới. Trong suốt chặng đường hơn một nửa thế kỷ, tư tưởng Hồ Chí Minh đã trở thành ngọn cờ dẫn dắt cách mạng nước ta đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Tình hình thế giới diễn biến mau lẹ hiện nay, tư tưởng Hồ Chí Minh giúp chúng ta nhận thức đúng những vấn đề lớn có liên quan đến việc bảo vệ nền độc lập dân tộc, phát triển xã hội và bảo đảm quyền con người; độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội vì lợi ích con người. Là nền tảng vững chắc để Đảng ta vạch ra đường lối cách mạng đúng đắn, là sợi chỉ đỏ dẫn đường cho toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta, thực hiện có hiệu quả những nhiệm vụ đối với mỗi thời kỳ cách mạng. Đó là tài sản tinh thần vô giá của dân tộc Việt Nam, được vận dụng sáng tạo những nguyên lý phổ biến của chủ nghĩa Mác-Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta, đề xuất những vấn đề mới do thực tiễn đặt ra và giải quyết một cách linh hoạt, khoa học, hiệu quả, theo nguyên tắc "lý luận không phải là một cái gì cứng nhắc, nó đầy tính chất sáng tạo; lý luận luôn luôn cần được bổ sung bằng những kết luận mới rút ra từ trong thực tiễn sinh động". Ngày nay, tư tưởng đó, bao gồm một hệ thống những quan điểm lý luận, tư tưởng về chiến lược, sách lược cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, cách mạng xã hội chủ nghĩa ở nước ta, về sự cải biến cách mạng đối với thế giới, về đạo đức, phong cách, phương pháp Hồ Chí Minh, về việc hiện thực hóa các tư tưởng ấy trong đời sống xã hội... vừa phản ánh quy luật khách quan của sự nghiệp đấu tranh giải phóng trong thời đại cách mạng vô sản, vừa phản ánh mối quan hệ khăng khít giữa mục tiêu giải phóng dân tộc với mục tiêu giải phóng giai cấp và giải phóng con người. Tư tưởng Hồ Chí Minh mãi mãi sống với chúng ta, vì đã thấm sâu vào quần chúng nhân dân, được kiểm nghiệm qua thực tiễn cách mạng, ngày càng tỏa sáng, chiếm lĩnh trái tim, khối óc của hàng triệu, hàng triệu con người. Tư tưởng Hồ Chí Minh phản ánh khát vọng thời đại, Người đã có những cống hiến xuất sắc về lý luận cách mạng giải phóng dân tộc thuộc địa dưới ánh sáng của chủ nghĩa Mác-Lênin: Giành độc lập dân tộc để tiến lên xây dựng chủ nghĩa xã hội. Người đã nhận thức sâu sắc và độc đáo về mối quan hệ chặt chẽ giữa vấn đề dân tộc và vấn đề giai cấp trong cách mạng giải phóng dân tộc theo con đường cách mạng vô sản. Đồng thời, Người chỉ rõ tầm quan trọng đặc biệt của độc lập dân tộc trong tiến trình đi lên chủ nghĩa xã hội, về tính tự thân vận động của công cuộc đấu tranh giải phóng của nhân dân các nước thuộc địa và phụ thuộc, về mối quan hệ giữa cách mạng giải phóng dân tộc ở thuộc địa với cách mạng vô sản ở chính quốc và về khả năng cách mạng giải phóng dân tộc ở thuộc địa nổ ra và thắng lợi trước cách mạng vô sản ở chính quốc. Từ nghiên cứu lý luận, áp dụng vào những điều kiện cụ thể, Hồ Chí Minh đã hình thành một hệ thống các luận điểm chính xác và đúng đắn về vấn đề dân tộc và cách mạng giải phóng dân tộc ở thuộc địa, góp phần làm phong phú thêm kho tàng lý luận của chủ nghĩa Mác-Lênin. Việc xác định đúng đắn những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam trong tư tưởng Hồ Chí Minh, trong đó có cả các vấn đề về chủ nghĩa xã hội và xây dựng chủ nghĩa xã hội, về hòa bình, hợp tác, hữu nghị giữa các dân tộc... có giá trị to lớn về mặt lý luận và đang trở thành hiện thực trong giải quyết nhiều vấn đề quốc tế ngày nay. Đóng góp lớn nhất của Hồ Chí Minh đối với thời đại là từ việc xác định con đường cứu nước đúng đắn cho dân tộc mình, đã chỉ ra một con đường cách mạng, một hướng đi và tiếp theo đó là phương pháp "đại đoàn kết", "đại hòa hợp" để thức tỉnh hàng trăm triệu người bị áp bức trong các nước thuộc địa và phụ thuộc.
 Giá trị của tư tưởng Hồ Chí Minh đối với thế giới còn thể hiện ở chỗ, ngay từ rất sớm, Người đã nhận thức đúng sự biến chuyển của thời đại, đặt cách mạng giải phóng dân tộc thuộc địa vào phạm trù cách mạng vô sản và hoạt động không mệt mỏi cho phong trào cách mạng thế giới. Người kiên quyết bảo vệ và phát triển quan điểm của V.I. Lênin về khả năng to lớn và vai trò chiến lược của cách mạng giải phóng dân tộc ở thuộc địa đối với cách mạng vô sản; khẳng định bài học chung của các dân tộc. Người nhấn mạnh, trong thời đại đế quốc chủ nghĩa, ở một nước thuộc địa nhỏ, với sự lãnh đạo của giai cấp vô sản và đảng của nó, dựa vào quần chúng nhân dân rộng rãi trước hết là nông dân và đoàn kết được mọi tầng lớp nhân dân yêu nước trong mặt trận thống nhất, với sự đồng tình và ủng hộ của phong trào cách mạng thế giới, trước hết là của phe xã hội chủ nghĩa hùng mạnh, nhân dân nước đó nhất định thắng lợi. Những tư tưởng trên đây của Hồ Chí Minh đã, đang và sẽ mãi mãi là chân lý sáng ngời, góp phần vào sự kiến tạo và phát triển của nhân loại. Tư tưởng và cuộc đời hoạt động cách mạng phong phú của Người đã là một tấm gương sáng cổ vũ các dân tộc trên thế giới tham gia cuộc đấu tranh vì độc lập dân tộc, hòa bình và tiến bộ xã hội. Năm 1987, Khóa họp Đại hội đồng UNESCO về kỷ niệm 100 năm ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã công nhận Người là anh hùng giải phóng dân tộc, nhà văn hóa kiệt xuất./. QPTD -Thứ Năm, 17/05/2018, 08:04 (GMT+7) Tư tưởng Hồ Chí Minh mãi mãi soi đường cho cách mạng Việt Nam Tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam; là kết quả của những năm bôn ba, lăn lộn trong hoạt động thực tiễn, nghiên cứu, học tập, vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lê-nin vào điều kiện cụ thể ở nước ta. Tư tưởng đó vẫn mãi là ngọn đuốc soi đường cho cách mạng Việt Nam.
Nửa cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX, dưới ách đô hộ của thực dân Pháp, các sĩ phu yêu nước đã liên tiếp đứng lên tổ chức các phong trào cứu nước, từ lập trường Cần Vương đến lập trường tư sản, tiểu tư sản và qua khảo nghiệm lịch sử đều lần lượt thất bại. Đất nước ta bị giày xéo dưới gót sắt của kẻ thù hung ác, “tình hình đen tối như không có đường ra”1. Trong bối cảnh đó, ngày 05-6-1911, người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành rời Sài Gòn ra nước ngoài tìm con đường giải phóng dân tộc. Trong hành trình bôn ba ấy, Người đã gặp, đọc và hiểu rõ ý nghĩa lớn lao của bản Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa của V.I. Lê-nin đăng trên báo L’Humanite (Nhân đạo) của Đảng Xã hội Pháp, ngày 16 và 17-7-1920. Nghiên cứu Luận cương này, Người khẳng định con đường cách mạng Việt Nam là giải phóng dân tộc gắn liền với cách mạng vô sản. Những năm 20 của thế kỷ XX, Nguyễn Ái Quốc truyền bá chủ nghĩa Mác – Lê-nin vào phong trào công nhân và phong trào yêu nước Việt Nam, phát triển các điều kiện về chính trị, tư tưởng, lý luận, tổ chức, cán bộ để thành lập một Đảng chân chính cách mạng. Người đã vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lê-nin phù hợp với đặc điểm, thực tiễn Việt Nam. Thông qua các tác phẩm nổi tiếng như: “Bản án chế độ thực dân Pháp” (1925), “Đường kách mệnh” (1927) và nhiều tác phẩm khác, Người đã xây dựng hệ tư tưởng cách mạng đặc sắc, có ảnh hưởng đặc biệt tới phong trào cách mạng. Tiêu biểu như: tư tưởng nêu cao mục tiêu giải phóng dân tộc, gắn liền giải phóng dân tộc với giải phóng giai cấp, giải phóng xã hội và con người; nêu cao sức mạnh của công nhân, nông dân - công nông là gốc của cách mạng - đồng thời đoàn kết toàn dân tộc; vai trò chủ động của cách mạng ở các thuộc địa, phối hợp với cách mạng ở chính quốc nhưng không phụ thuộc vào cách mạng ở chính quốc (tức các nước tư bản, đế quốc phương Tây). Người nhấn mạnh vai trò to lớn của cách mạng ở các nước phương Đông; phải tiến hành cách mạng triệt để chứ không thể là cải cách, cải lương; cách mạng trước hết phải có một Đảng cách mạng; nêu cao chủ nghĩa quốc tế, tranh thủ giúp đỡ quốc tế nhưng phải nêu cao ý chí tự lực, tự cường dân tộc, “muốn người ta giúp cho, thì trước mình phải tự giúp lấy mình đã”2. Mùa Xuân năm 1930, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sáng lập Đảng Cộng sản Việt Nam. Tư tưởng cách mạng của Người đã quy tụ, đoàn kết những chiến sĩ cộng sản, cùng một ý chí, cùng một quyết tâm hy sinh chiến đấu cho một lý tưởng cao cả. Tư tưởng đó đã thể hiện ngay trong Cương lĩnh chính trị đầu tiên tại Hội nghị thành lập Đảng, với mục tiêu chiến lược là đánh đổ đế quốc Pháp và chế độ phong kiến, “làm cho nước Nam được hoàn toàn độc lập”, “để đi tới xã hội cộng sản”3. Ngày 28-01-1941, Nguyễn Ái Quốc trở về Tổ quốc, cùng Trung ương Đảng phát triển đường lối cách mạng giải phóng dân tộc, đưa sự nghiệp cách mạng phát triển mạnh mẽ. Tư tưởng của Người là cách mạng phải bắt đầu từ nhân dân, có dân thì có tất cả, phải đoàn kết toàn dân tộc, đặt lợi ích dân tộc lên trên hết, trước hết; xây dựng căn cứ địa cách mạng vững chắc, xây dựng lực lượng chính trị của quần chúng và lực lượng vũ trang nhân dân. Hồ Chí Minh phát triển phong phú tư tưởng về chiến lược và sách lược cách mạng; về lợi ích dân tộc và lợi ích giai cấp; về tình thế và thời cơ cách mạng; về ý chí tự lực, tự cường dân tộc và tranh thủ điều kiện quốc tế; về khoa học, nghệ thuật khởi nghĩa toàn dân, vũ trang toàn dân. Đây là nhân tố quyết định thắng lợi của cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945 - một trong những thành tựu vĩ đại nhất của cách mạng Việt Nam trong thế kỷ XX. Thắng lợi đó đã mở ra kỷ nguyên mới của lịch sử dân tộc, gắn liền độc lập dân tộc với phát triển đất nước theo con đường xã hội chủ nghĩa. Sau khi nước nhà được độc lập, tư tưởng nổi bật của Hồ Chí Minh là xây dựng Nhà nước thật sự của dân, do dân, vì dân, xây dựng chế độ mới để mọi người dân được tự do, hạnh phúc. Theo Bác, “Chúng ta phải hiểu rằng, các cơ quan của Chính phủ từ toàn quốc cho đến các làng, đều là công bộc của dân, nghĩa là để gánh việc chung cho dân, chứ không phải để đè đầu dân như trong thời kỳ dưới quyền thống trị của Pháp, Nhật. Việc gì lợi cho dân, ta phải hết sức làm. Việc gì hại đến dân, ta phải hết sức tránh”4. Nhà nước lo việc nội trị, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân, xây dựng đời sống mới, lo việc kháng chiến bảo vệ nền độc lập và lo về chiến lược ngoại giao. Tư tưởng ngoại giao Hồ Chí Minh là thêm bạn, bớt thù, là mở cửa, hợp tác chân thành với các nước, là thành thực, tôn trọng lẫn nhau. “Làm bạn với tất cả mọi nước dân chủ và không gây thù oán với một ai”5. Hồ Chí Minh cùng Đảng, Nhà nước lãnh đạo hai cuộc kháng chiến suốt 30 năm, làm thất bại mưu đồ xâm lược, thống trị của những đế quốc mạnh nhất thời đại, giành thắng lợi với chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ (07-5-1954) và đại thắng Mùa Xuân 1975 (30-4-1975) thống nhất đất nước. Tư tưởng quân sự Hồ Chí Minh tạo sức mạnh trong chiến tranh nhân dân, xây dựng lực lượng vũ trang ba thứ quân, làm nòng cốt cho toàn dân đánh giặc. Kiên quyết bảo vệ nền độc lập dân tộc với chân lý: Không có gì quý hơn độc lập, tự do. Tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội là sự vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lê-nin vào thực tiễn Việt Nam. Người nhấn mạnh tính tất yếu đi lên chủ nghĩa xã hội và phải nắm vững đặc điểm to nhất là từ một nước nông nghiệp lạc hậu, trải qua chiến tranh lâu dài cần phải tiến dần từng bước lên chủ nghĩa xã hội, không thể làm giống như các nước khác; cần phải tìm ra quy luật riêng của cách mạng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Hồ Chí Minh quan niệm: “Chủ nghĩa xã hội là làm sao cho dân giàu nước mạnh”6, “Ta không thể giống Liên Xô, vì Liên Xô có phong tục tập quán khác, có lịch sử địa lý khác”7. Chủ nghĩa xã hội là mọi người được tự do, ấm no, hạnh phúc, được học hành, được chữa bệnh, có nhà ở tử tế, trẻ em được nuôi dưỡng, người già được chăm sóc. Tư tưởng đó của Người được Đảng ta quán triệt sâu sắc trong đường lối đổi mới từ Đại hội VI (1986) và được hiện thực hóa trong phát triển đất nước vững chắc, đúng định hướng xã hội chủ nghĩa, đạt được những thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử. Ngay từ khi chuẩn bị thành lập Đảng và suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, đặc biệt là trong điều kiện Đảng cầm quyền, Hồ Chí Minh đã nêu bật tư tưởng về xây dựng một Đảng chân chính cách mạng - Đảng Cộng sản Việt Nam - cả về chính trị, tư tưởng, lý luận, tổ chức và đạo đức; thấm nhuần đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân. Người nhấn mạnh: Đảng ta là đạo đức, là văn minh. Dân tộc Việt Nam phải là một dân tộc dũng cảm, thông thái, văn minh, có đạo đức. Với hệ thống tư tưởng sâu sắc và những đóng góp to lớn cho cách mạng, sự mẫu mực trong đời sống, năm 1987, Hồ Chí Minh đã được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) tôn vinh là “Anh hùng giải phóng dân tộc Việt Nam, Nhà văn hóa kiệt xuất”. Dù cho các thế lực thù địch có cố tình xuyên tạc như thế nào chăng nữa, thì tư tưởng Hồ Chí Minh vẫn mãi mãi soi đường cho Đảng ta và dân tộc Việt Nam; sống mãi trong sự nghiệp đấu tranh của các dân tộc trên thế giới vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội. Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (Cương lĩnh 1991, tháng 6-1991), bổ sung và phát triển (tháng 01-2011), Đảng ta khẳng định: “Đảng lấy chủ nghĩa Mác - Lê-nin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động”8. Qua nhiều năm nghiên cứu, Đại hội IX của Đảng (tháng 4-2001) đã tổng kết và nêu rõ những nội dung cơ bản của tư tưởng Hồ Chí Minh. Ngày 15-5-2016, Bộ Chính trị (khóa XII) ban hành Chỉ thị 05-CT/TW “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” được cán bộ, đảng viên, quần chúng, nhân dân tích cực hưởng ứng, thực hiện. Điều đó càng khẳng định tư tưởng của Người vẫn là ngọn đuốc soi đường cho Đảng ta, nhân dân ta trên con đường đổi mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa, với mục tiêu: dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Cùng với đó, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đang ra sức bảo vệ vững chắc Tổ quốc xã hội chủ nghĩa; xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân; thực hiện Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, nhằm giữ vững độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ biển, đảo của Tổ quốc. Xây dựng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, ưu tiên hiện đại hóa một số quân chủng, binh chủng, lực lượng; gắn bó mật thiết quốc phòng, an ninh với đối ngoại, vì lợi ích quốc gia, dân tộc. Thực hiện nhất quán chính sách đối ngoại độc lập, tự chủ, hợp tác, phát triển, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ, Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy, thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, phấn đấu vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội. Sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định thắng lợi của cách mạng. Công cuộc đổi mới đất nước càng khẳng định rõ điều đó. Trong quá trình đổi mới, Đảng khẳng định nhiệm vụ phát triển kinh tế là trung tâm, xây dựng Đảng là then chốt. Nhiệm vụ hàng đầu hiện nay là nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng. Đại hội XII của Đảng chủ trương tăng cường xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức. Nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Đảng hiện nay tập trung bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là chủ nghĩa Mác – Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, XII) gắn với Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị, ngăn chặn và đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, làm cho Đảng thực sự trong sạch, vững mạnh, xứng đáng là người lãnh đạo, người đày tớ thật trung thành của nhân dân như mong muốn của Bác Hồ. Tư tưởng Hồ Chí Minh mãi mãi soi sáng sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc Việt Nam. Thực tiễn cách mạng Việt Nam ngày càng khẳng định giá trị khoa học bền vững và tính hiện thực của tư tưởng bất diệt đó. PGS, TS. NGUYỄN TRỌNG PHÚC 1 - Hồ Chí Minh - Toàn tập, Tập 12, Nxb CTQG, H. 2011, tr. 401. 2 - Sđd, Tập 2, tr. 320. 3 - ĐCSVN - Văn kiện Đảng Toàn tập, Tập 2, Nxb CTQG, H. 1998, tr. 2. 4 - Hồ Chí Minh - Toàn tập, Tập 4, Nxb CTQG, H. 2011, tr. 64-65. 5 - Sđd, Tập 5, tr. 256. 6, 7 - Sđd, Tập 10, tr. 390, 391. 8 - ĐCSVN - Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb CTQG, H. 2011, tr. 88. |
