Kháng sinh là gì? Bạn cần biết gì về thuốc kháng sinh?
Chủ Nhật ngày 12/07/2020 Show
Kháng sinh là gì? Dưới đây là tất tần tật những vấn đề cơ bản về kháng sinh thuốc kháng sinh là gì mà bạn nên biết. Hãy cùng tìm hiểu ngay nhé! Kháng sinh là một loại thuốc dùng để điều trị nhiễm trùng gây ra vi khuẩn mà không phải là virus. Loại thuốc có thể tùy tiện sử dụng được mà cần phải sử dụng đúng bệnh và đúng liều lượng, đặc biệt phải có sự hướng dẫn của các bác sĩ. Vậy kháng sinh là gì và thuốc kháng sinh là gì? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây ngay nhé! Kháng sinh là gì và kháng sinh có tác dụng gì?Kháng sinh là gì? Kháng sinh là các kháng khuẩn, thường được điều chế từ các chủng vi sinh vật bao gồm có nấm, vi khuẩn, actinomycetes. Trong y học, kháng sinh thường được sử dụng để kiểm soát và ngăn chặn sự phát triển của các loại vi sinh vật gây bệnh, đồng thời chống lại các căn bệnh nhiễm trùng gây nguy cơ tử vong cao. Kháng sinh có tác dụng khác nhau trên từng loại vi khuẩn, một số kháng sinh có tác dụng trên nhiều chủng vi khuẩn được gọi là kháng sinh phổ rộng. Ngoài ra, còn có một số kháng sinh khác có tác dụng trên một số chủng vi khuẩn nhất định được gọi là phổ hẹp. Vậy kháng sinh có tác dụng gì và không có tác dụng gì?  Kháng sinh là gì và kháng sinh có tác dụng gì Đa số các loại vi khuẩn sống tự nhiên ở trong cơ thể con người đều không gây hại. Một trong số đó có thể vi khuẩn có lợi do chúng tham gia vào các quá trình chuyển hóa và bảo vệ cơ thể khỏi các loại vi khuẩn gây hại. Kháng sinh dùng để điều trị các bệnh lý gây ra bởi vi khuẩn gây hại cho cơ thể như viêm xoang, nhiễm khuẩn răng, nhiễm khuẩn da mô mềm, viêm màng não, nhiễm khuẩn hô hấp trên, nhiễm khuẩn hô hấp dưới, nhiễm khuẩn đường tiết niệu…. Ngoài ra, các bệnh lý cảm, cảm cúm, ho, đau họng, viêm phế quản thường bị gây ra bởi các loại virus và trong trường hợp này, cho dù kháng sinh là gì thì việc sử dụng kháng sinh sẽ không có hiệu quả. Các bác sĩ sẽ đánh giá và kê đơn cho bạn sử dụng thuốc kháng sinh để làm giảm các triệu chứng của viêm hoặc thuốc kháng sinh virus nếu cần. Trong một số trường hợp chưa xác định được nguyên nhân gây nhiễm do vi khuẩn hay virus thì các bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm vi sinh trước khi kê đơn thuốc để điều trị. Vậy kháng sinh là gì và kháng sinh gây nên tác dụng phụ gì? Kháng sinh thường có tác dụng phụ trên hệ tiêu hóa vì thuốc diệt cả vi khuẩn có lợi trong đường ruột. Một số tác dụng phụ kèm theo khi sử dụng kháng sinh như nôn ói, tiêu chảy, khó tiêu, đau bụng… Ngoài ra, một số loại kháng sinh còn có tác dụng trên các hệ cơ quan khác như thần kinh, tim mạch, hệ tạo máu, hệ tiết niệu, đặc biệt trong trường hợp dùng thuốc quá liều cho phép. Kháng sinh chỉ là một công cụ dùng để điều trị vi khuẩn hữu hiệu khi được dùng một cách thận trọng và an toàn. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu đã cho thấy rằng, có đến 50% việc dùng kháng sinh là không cần thiết. Việc sử dụng không phù hợp có thể dẫn đến tình trạng đề kháng kháng sinh do vi khuẩn đã được huấn luyện và tự phát sinh các khả năng chống lại thuốc. Lúc này, kháng sinh sẽ không còn hiệu quả diệt khuẩn nữa mà người bệnh cần phải được chữa trị bằng loại kháng sinh có phổ rộng hơn, mạnh hơn. Ngoài ra, khi vi khuẩn trở nên “đa kháng” và “siêu kháng thuốc” sẽ không có kháng sinh nào khống chế được thì người bệnh có nguy cơ tử xong cao vì không còn loại thuốc điều trị phù hợp. Kháng sinh là một công cụ để điều trị vi khuẩn hữu hiệu Thuốc kháng sinh là gì? Cách sử dụng thuốc kháng sinhThuốc kháng sinh là gì? Thuốc kháng sinh (antibiotics) là những chất kháng khuẩn (antibacterial substances) được tạo ra bởi các chủng vi sinh vật (vi khuẩn, nấm, Actinomycetes). Thuốc kháng sinh có tác dụng ức chế sự phát triển của các vi sinh vật khác. Kháng sinh là một nhóm thuốc đặc biệt, bởi việc sử dụng thuốc kháng sinh không chỉ gây ảnh hưởng đến người bệnh mà còn gây ảnh hưởng đến cộng đồng. Đây là một nhóm thuốc quan trọng đối với những nhóm nước có bệnh lý nhiễm khuẩn nằm trong số những bệnh đứng hàng đầu cả về tỷ lệ mắc bệnh và tỷ lệ tử vong. Vậy cách sử dụng thuốc sinh như thế nào? Đối với những trường hợp bị nhiễm trùng do vi khuẩn, các loại thuốc kháng sinh thường được dùng dưới dạng tiêm (tiêm vào tĩnh mạch nhưng đôi khi tiêm vào cơ). Khi tình trạng nhiễm trùng đã được kiểm soát thì các loại thuốc kháng sinh khác thường dùng dùng bổ sung thường ở dạng viên nén để uống. Thuốc kháng sinh và Cách sử dụng thuốc kháng sinh Thuốc kháng sinh cũng cần phải được dùng cho đến khi vi khuẩn lây nhiễm lây nhiễm bị loại bỏ khỏi cơ thể hoàn toàn. Chính vì vậy, người bệnh phải sử dụng thuốc kháng sinh theo đúng thời gian quy định mà bác sĩ đã kiến nghị. Bên cạnh đó, khi sử dụng thuốc kháng sinh bạn cũng nên lưu ý một điều là nếu có viêm mà không phải là do nhiễm khuẩn thì không dùng thuốc kháng sinh. Ví dụ như đau họng do uống nước đá hay hút thuốc, dùng điều hòa nhiệt độ nhiều… thì không nên sử dụng thuốc kháng sinh. Thuốc kháng sinh không chữa được cảm lạnh vì cảm lạnh là do virus và kháng sinh là gì thì cũng không có hiệu lực trên virus. Việc điều trị cảm lạnh thường là nghỉ ngơi, uống nhiều nước, dùng thuốc hạ sốt và đau đầu. Trên đây là một số chia sẻ về vấn đề kháng sinh là gì và thuốc kháng sinh là gì cũng như cách sử dụng loại thuốc này. Hy vọng sẽ giúp bạn có thêm nhiều kiến thức hữu ích và biết cách sử dụng đúng cách để mang lại hiệu quả tốt nhất nhé! Thủy Phan Nguồn Tham Khảo: Tổng Hợp Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
Kháng sinh được phân làm nhiều nhóm như nhóm penicillin, cephalosporin, tetracyclin, quinolon. Mỗi nhóm có một số kháng sinh khác nhau. Những kháng sinh thường được sử dụng hiện nay: penicillin, amoxycillin, ampicillin, cephalosporin, erythromicin, tetracylin, doxycyclin, ciprofloxacin, chloramphenicol. Kháng sinh thường được sử dụng như thế nào? Phần lớn các nhiễm khuẩn thông thường trong sinh hoạt được chữa bằng uống thuốc kháng sinh. Một số thuốc kháng sinh dùng cho mắt, tai được sử dụng bằng dung dịch, nhỏ giọt. Đối với những nhiễm khuẩn nặng phải sử dụng kháng sinh qua đường tiêm bắp, tiêm tĩnh mạch hoặc có khi qua đường truyền dịch nếu cần. Muốn có tác dụng tốt, thầy thuốc phải làm kháng sinh đồ để xác định loại vi khuẩn gây bệnh và chọn kháng sinh thích hợp để có tác dụng tốt; trường hợp xét nghiệm như vậy có thể dùng kháng sinh phổ hẹp (narrow spectrum). Thông thường có thể sử dụng kháng sinh phổ rộng. Dùng kháng sinh phải dùng đủ liều, đủ thời gian có tác dụng và theo dõi tác dụng của kháng sinh đối với nhiễm khuẩn, như vậy mới có kết quả chắc chắn, tác dụng phụ của kháng sinh thông thường cũng được giảm nhẹ. Một số tác dụng phụ hay gặp là tiêu chảy vì kháng sinh có thể làm thay đổi cân bằng giữa vi khuẩn bình thường và các loại men, nấm (như Candida Albicans). Dị ứng penicillin có thể gây mẩn đỏ, trường hợp phản ứng phản vệ (sốc phản vệ) có thể đe dọa tính mạng người bệnh cho nên phải hết sức thận trọng, biết được phản ứng dị ứng do thuốc mà tránh dùng loại thuốc đó. Lạm dụng kháng sinh có hại gì? Dùng kháng sinh không đúng rất có hại: Gây lãng phí: Các bệnh do virut không chữa được bằng kháng sinh mà vẫn dùng kháng sinh. Gây khó khăn cho chẩn đoán: bệnh nhân bị viêm ruột thừa cấp mà dùng kháng sinh sẽ làm cho lu mờ các triệu chứng gây khó chẩn đoán. Có khi có tác dụng chữa nhưng lại dễ gây ra phản ứng dị ứng, mẫn cảm thậm chí nguy hiểm đến tính mạng. Sử dụng nhiều kháng sinh và liều cao có khả năng gây suy tủy, nhất là trường hợp sử dụng chloramphenicol nhiều. Một số kháng sinh như streptomycine, kanamycine dùng liều cao có thể gây điếc và suy thận. Lạm dụng kháng sinh làm cho vi khuẩn nhờn thuốc, kháng thuốc ngày càng nhiều, từ đó việc chữa trị bệnh càng khó khăn. Ngày nay các tụ cầu trùng kháng thuốc cephalosporin càng nhiều. Một số vi khuẩn khác cũng kháng thuốc do đó tác dụng chữa trị của kháng sinh ngày càng hạn chế. Các lý do dẫn đến lạm dụng kháng sinh Do bệnh nhân: Nhiều người tưởng rằng kháng sinh chữa được bách bệnh, nên hễ bị bệnh là dùng kháng sinh, vì ở ta việc mua bán kháng sinh còn dễ dàng. Khuynh hướng tự mua thuốc, tự chữa bệnh ngày càng phổ biến - đó là lý do dễ lạm dụng kháng sinh. Do thầy thuốc: Trong thực tế hằng ngày, việc sử dụng kháng sinh cũng rộng rãi. Ví dụ, khi chưa xác định được loại vi khuẩn nào và nên dùng loại kháng sinh nào là thích hợp, nhưng theo yêu cầu của bệnh nhân, một số thầy thuốc cũng dễ chỉ định sử dụng kháng sinh. Biết là chưa thật xác đáng, nhưng một số thầy thuốc vẫn kê đơn kháng sinh. Đó cũng là một cách lạm dụng kháng sinh. Việc sử dụng thuốc, việc bán thuốc ở nước ta cũng chưa thật chặt chẽ theo quy định nên vẫn xảy ra tình trạng lạm dụng thuốc trong điều trị. Về vấn đề lạm dụng kháng sinh, từ năm 2001, Tổ chức Y tế Thế giới đã có “Kế hoạch toàn cầu để kiểm soát sự đề kháng kháng sinh” và cấm lạm dụng kháng sinh. Ở nước ta, Bộ Y tế cũng đã có những quy định cụ thể về sử dụng kháng sinh và cấm lạm dụng kháng sinh. Để hạn chế lạm dụng kháng sinh, trước hết các thầy thuốc phải có trách nhiệm và nêu cao vai trò của người thầy thuốc để hạn chế việc lạm dụng kháng sinh mới mong có tác dụng. Theo GS. Lê Sĩ Liêm - Báo Sức khỏe & đời sống |
